Сөйлеуі мен қарым-қатынастың дамуы.
Қалыпты дамыған балаларда осы кезеңде сөйлеу тілі ерекше дамиды. 1 жастағы балада сөздік қоры мүлдем болмайды. Кейіннен сөздігінде 1-16 дейін жармасу сөздері, ал 3 жасында сөздік қоры 400 сөзге жуық болады. Бір уақытта екі процесс жүреді: ересектерден түсінген енжар сөйлеу тілі дамиды және жеке белсенді сөйлеу тілі қалыптасады. Балалар үлкендермен заттық қарым-қатынас жағдайындағы сөздермен белгіленген заттардың арасындағы байланыс, белгілі бір іс-әрекетте пайда болады. Үлкендардің белсенді түрдегі сөйлеуі баланың заттық әрекетін меңгертеді: баланың затқа деген назарын аудартады, орындалатын тапсырма тәсілін басқарады. Ерте жаста ақыл ойы кем баланың сөйлеу тілі дамуының қалыптаспауы көрінеді: зат пен іс-әрекет жасауы, үлкендермен эмоцианалды қарым-қатынасы, фонематикалық есту мен артикуляциялық аппараттың дамуы байқалады. Балалар көптеген затқа мүлдем назар аудармайды, олардың атауларын есіне сақтамайды. Олар іс-әрекет атауын әрең меңгереді. Бірақ қарама-қарсы процесс жүреді. Әлеуметтік орта қажеттілігі қарым-қатынас кезінде пайда болады. Үлкендер баладан жасына сай сәйкестікті, яғни күн тәртібінде, өз-өзіне қызмет көрсетуіне, көбіне сөйлеуін қажет етеді.
Ақыл ойы кем баланың көпшілігінің алғашқы белсенді сөйлеу тілі 2 жастан кейін пайда болады. Ал ереже бойынша фраза 3 жасқа дейін пайда болмайды. Қалыптағы балалардың даму уақытында ақыл ойы кем оқушыларда кешеуілдену байқалады.
Пайдаланылған әдебиеті
1.Кенесариев У.И., Жакашов Н.Ж. Учебник для медицинских ВУЗов и колледжей: «Экология және халық денсаулығы». Алматы «Ғылым»-2003 ж
2. Ю.Ю. Елисеев, И.Н. Луцкевич. Общая гигиена. М. ЭКСМО, 2006 г.
3. М.А. Матвеев. Гигиена и экология человека№ Учебник для вузов, средних школ и колледжей. – М.: Академия, 2005 г. Н. Измеров, В. Кириллов. Гигиена труда. КУчебник. М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008 г.
Достарыңызбен бөлісу: |