Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
жүктеу/скачать 1.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Блез Паскаль (1623-1662 жж.)
| Галилео
Галилей (1564-1642 жж.) жүйелі астрономиялық зерттеулерінің эксперименталдық жолы әлемнің гелиоцентристік жүйесінің бекітілуіне ықпал етті. Галилей әлем туралы нақты білімді алуға болатын жаңа, эксперименталды ғылыми тұжырымдар жасады. Ол әлемнің біртұтастығының философиялық идеясын басшылыққа алды. Оны ғылыми танымдағы дедуктивті – гипотетика әдісінің теоретигі деп атаса болады. Блез Паскаль (1623-1662 жж.) – керемет физик, математик, Декарттың ізбасары, қазіргі компьютерлер кейпін қалыптастырушысы ретінде танымал, сонымен қатар, Галилео секілді демаркацияны (бӛлу) ғылыми білімді және дін сенімін жүргізуді қажет деп ойлаған. Теологиялық сұрақтарда бастысы бедел принципі Писания болды, ал табиғи ғылымда оның ойынша ақыл-ес басшылық етуі тиіс деп ойлаған. Ал ақыл-ес басшылық ететін жерде прогресс болуы тиіс. Барлық ғылымдар дамуы қажет, ертерек берілген білімге қарағанда, ұрпақтарға жетілген ғылым қалуы тиіс. Мәңгі ғажап шындықтан айырмашылығы, адамның ақыл есі тоқтаусыз дамуда. Ғылымда жаңаны қабылдамаудың әсерінен прогресте артта қалуға әкеліп соғады. «Геометрия жаны мен ӛнерді айқындау» жұмысында, геометриялық тәсілді қолдану, ғылыми дәлелдің сенімді тәсілі болып табылады деп Паскаль тұжырымдаған. «Ештеңені дәлелдемейді және нақтыламайды. Ол тек қана табиғат әлеміндегі анықтылықтылықты және тұрақтылықты тұжырымдайды. Бұл ғылыми әдіс әмбебап, бірақ қолдағанда үш талап ұстану керек: - дефиниция (анықтау) заңдарын ұстану; - қосмағыналы терминдерді анықтаусыз қолданбау; - дифиницияларда тек қана танымал тарминдерді қолдану. Паскальдың христиандық кӛзқарасы скептицизммен біркелкі, сол себептен шексіздікті тануда сенімсіздік тудырады. Ғалымға осы мәселенің терең мағыналығы жетіспейді, сонда теолог философты шектетті. Адамның табиғаты мен ойлау қабілетін скептикалық бағалауы жоқ. Адам – бұл табиғаттаға ең әлсіз және қабілетсіз жан, ӛзінше «ойлаушы» деп Паскаль бекіткен. жүктеу/скачать 1.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|