Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
жүктеу/скачать 1.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «виртуалды шындық»
- «Материализм және эмпириокритицизм»
- Материяның осындай нақты
| Объективті шындық физикалық құбылыстағы бұл материалды әлеуметтік
табиғи әлем. Субъективті шындық адамның болмысы, әлемнің жағдайы. Болмыс формасының ӛзара байланыс қатары: 1) Болмыс процесі «бірінші табиғат» және нәрсенің болмыс табиғаты «екінші» ( адам жаратылысы) ; 2) Адам болмысы, адам және зат әлемі спецификасы болып бӛлінеді. 3) Діни болмыс жеке діни және объективті (шындық негізінде) жеке емес діни болмысқа бӛлінеді. Философияда компьютерлердің пайда болуымен «виртуалды шындық» – субъективті танудың бір түрі ұғымы пайда болды. 4) Қоғамның болмысы (жеке адам және қоғам). Осыған орай, философия тарихында ежелден біздің дәуірімізге дейін «болмыс» деген түсінік әр түрлі мағынада қолданылады және ары қарай дамыды. Болмыстың түрлі категорияларын «материя», «қозғалыс», «ӛзара байланыс», «сәуле», «сана» түсіндіреді. Маркске дейінгі философияда материя концепциясының түрлері былайша ажыратылды : атомистикалық (Демокрит), эфирлік (Декарт), денелік (Гольбах). Осы концепциялардың орақ мәселесі материяның құрылымындағы атоммен байланыстылығы болып табылады. ХІХ-ХХ ғғ. классикалық немесе еуропалық философияда кең кӛлемде классикалық емес. Мысалы: «абсолюттік идеяны» (Гегель), «ӛмір еркіндігі» (Шопенгауэр), «тіл» позитивті емес, «экзистенцияны», «адам болмысын» (Хайдеггер) жақтады. Бұл сұрақ болмыс мәселесін шешуді ауызша үш топқа бӛлді. Біреуі «онтологизацияны» басшылыққа алды, енді біреуі «деонтологизацияны» айтты, үшіншісі «постмодернисті» айта отырып, онтологияны мойындамады. Гольбахтың кӛзқарасын зерттей келе, К.Маркс пен Ф.Энгельс материяның түбін бүтін бір әлем деп табады. В.И.Ленин ӛзінің «Материализм және эмпириокритицизм» атты еңбегінде: «материя философияның объективті дүниені тану категориясы, ол адамға суреттеліп, кӛшірме түрінде сезіледі» деп жазған. Осыдан шығатын қорытынды, материя дегеніміз адамзатты қоршаған әрбір заттың ӛзіндік қасиеті. Оларға тән басқа қасиеттерді алмағанда мынандай екі ерекшелігі бар: 1) олардың барлығы адамның сана сезімінен тыс ӛмір сүреді; 2) олар адамға әсер ете алады. Материя туралы философиялық түсінікте оның ғылыми және саяси түрлерін ажырата білу керек. Материяның философиялық түсінігі әлемнің шынайы кӛрінісін сипаттаса, ғылыми-саяси түсініктер бізге оның физикалық, химиялық, биологиялық, саяси қасиеттерін түсіндіреді. Материя – ӛзі бүтін объективті әлем. Жеке заттар мен құбылыстар материядан тұрмайды, олар ӛздері бүтін бір тірі не ӛлі, саяси ұйымдастырылған, элементарлы бӛлшекті, тірі организм метарияларынан құрайды. Материяның осындай нақты жүктеу/скачать 1.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|