Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
пікір», «Индульгенция туралы 95 тезис», «Христианның бостандығы
жүктеу/скачать 1.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «бастапқыға оралу»
- Томас Мюнцер (1490- 1525 жж.)
| пікір», «Индульгенция туралы 95 тезис», «Христианның бостандығы
туралы», «Еркіндіктің құлдығы туралы» еңбектерінде шынайы дінилікті жаңартуды баяндайды. Лютер Құдайдың мәртебесі бәрінен де жоғары, ал шіркеу қызметкерлері мен папалар, епископ пен соборлар, барлық католиктік әдет-ғұрыптар бұрмалаушылыққа әкеп соғады дейді. Ол шіркеуді күнәлардан арылу адамдардың қолында деп білетін адамдардан құралған одақ деп қабылдаған. Біздің әрқайсысымыз ӛзімізге кінәлі сезіммен ауырлық түсіреміз, сондықтан да әркім ӛз күнәсына Құдайдың алдында ӛзі жауап беруі тиіс. Одан құтылу мүмкіндігі сырлардан, шіркеудің құрметіне құрбандық шалудан тұрмайды, Құдайдың берген таза сенімінен тұрады. Реформацияны «бастапқыға оралу» принципімен зерттей отырып Лютер, барлық салт Евангелиемен байланыстырылатындығын айтады. Оның ілімі 3 бӛлімнен тұрады: 1) адамды сенім тұрғысынан ақтау ілімі; 2) ақиқаттың бұлағы Писаниенің ілімі туралы; 3) Писанияны ӛзіндік талқылаудың Құдайға қызмет етумен байланыстылығы; Протестантизм негізі тәңірлік махаббат адамдарға қулықсыз беріледі деген тезисті қалыптастырды. Сенім осы тәңірге сенуден басталады: «сенім барлық затты ақтайды». Құдай мен адам арасында, тәңірлік пен адамдық арасында делдал болмауы керек. Адам монахтар сияқты ӛмірден безінбей, керісінше ӛз міндеттерін атқару керек. Кез келген дүние егер күман туғызбаса, қадірлі болып табылады. Осыған байланысты Лютер еңбек этикасын ұсынған. ХХ ғ. Неміс саясаттанушысы Макс Вебер, Еуропа елінің протестанттық еңбек этикасын бағалай келе, табиғи шаруашылық, құндылықтарды белгілі деңгейде бағалау, капиталисттік қарым-қатынастың дамуы шешуші рӛл атқарғандығын айтады. Неміс «плейбейлік» реформациясының кӛсемі Томас Мюнцер (1490- 1525 жж.) Евангелия заңдары бойынша адамдардың ӛмірлік заңдылықтарын қалыптастыруға атсалысты. Оның онтологиялық ілімі әлемді жеке деп қараудан, ал Құдайды жалпыға ортақ деп қараудан тұрды. Ғарыштық саты оның ойынша тәңірлікті тану басты қағида деп біледі. Жетілудің гармониясы болып Тәңірлік әлем табылады. Оқшау тұрғыда болып кӛрінетіннің барлығы жергілікті әлеммен байланысты, ал қалғандары Құдайға жақын, онымен байланыс үзілуі екі әлемнің айырмашылығы болып табылады. Адамның күнәлі атануынан бастап, оның ұрпақтары да ӛз дегенімен жүреді. Сондықтан да христиандықтың басыты мақсаты Құдайға мүмкіндігінше жақын болу деп есептеледі. Тек осындай жағдайда ғана әлемде ортақ қызығушылық пайда болады. Оның ақиқатты танытудағы екінші жағы тәңірлік шындықтың мәнін ашу болып табылады. Мюнцер Қасиетті Писаниені тәңірліктің ақиқаттың жалғыз бастауы деп қабылдай алмады,себебі адамды жаратушы Құдай оны басқарудан бас тартып, түсініксіз библияны қалдыруы мүкін емес еді. Ол Құдай адамдармен үздіксіз байланыста және ӛз сӛзін олардың ішкі жан-дүниесімен білдіреді, бірақ оны есту барлығының қолынан келмейді деген. Құдайдың сӛзі жанға кіру үшін ол дайын болуы керек: адам жаны ӛз күнәсін сезініп, оған қайғыруы керек. Мюнцер: «егер адам тәңірлік ақиқатты білгісі келсе, ақиқатты білуге дайын болуы креек» деп жазған. Демек, Құдаймен қатынасқа түсу арқылы ғана шын мәнінде Библияны талдап түсіндіре алады. жүктеу/скачать 1.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|