Индустриялық - инновациялық даму

Индустриялық - инновациялық даму

Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 мамырдағы № 958 "Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы" жарлығымен және ҚР Үкіметінің ағымдағы жылдың 14 сәуірдегі № 302 қаулысымен облыс әкімдігінің 2010 жылғы 30 сәуірдегі № 150 қаулысымен бекітілген Индустрияландырудың өңірлік картасы әзірленген.

Индустрияландырудың Республикалық картасына сүйенсек 12 жоба, 21 жоба, 33 жоба индустрияландырудың Өңірлік карта жинағына кiрдi.

Ағымдағы жылдың 1 қазанындағы жағдай бойынша 14 объекттi пайдалануына тапсырған. 4 объекті республикалық идустрияландыру картасына енгізілген.

- рентген аппараттының өндiрiсі - 16 компьютерлік томография бөлігі («Актюбрентген АҚ);

- ( «Ақтөбе мыс серiктестiгi» ЖШС) мыс және мыс - мырыш кендерiнiң өңдеуi бойынша № 2- байыту фабрикасы, егденiң кеннiң тонналары және мыс мырыш концентратының 227, 8 мың тонналары 2, 0 миллион қуаттылығы, 198 жұмыс орны бар;

-( «Айс» ЖШС) 1100 ірі қара мал-сүт фермасы, қуаттылығы 7,2 мың тонна, 70-тенастам жұмыс орны жасалған;;

- шошқа шаруашылығы, қуаттылығы 3200 тонна 40 мың бас ( «Парижская коммуна» ЖШС) мал шаруашылығы кешені, 250 жұмыс орны бар.

10 объекті өңірді индустрияландыру картасына енгізілген

- қуаттылығы - жұмыртқа данасы - 110, 0 миллион («Рамазан» ЖШС) қайта жаңғыртылған құс фабрикасы, 15 жаңа жұмыс орны ашылды;

- қуаттылығы 371 аммонит тонна (нитрохим Казцкуб ЖШС) аммонит өндiрiсi, 30 жұмыс орны ашылдын;

- қуаттылығы 30 млн. шартты бірл. қыш бұйымдарының өндiрiсi бойынша зауыт («Ситал-2» ЖШС), 200 жұмыс орны ашылған.

- вибрацияланып тығыздалған бұйымдар өндiрiсi бойынша зауыт (ЖШС «СпецТрансСтройКомпани»), қуаттылығы жылына 650 мың ш.бірл. Сонымен қатар 30 жұмыс орны ашылды;

- жер асты кешені - «Шығыс» шахтасы (ЖШС «Шығыс-Ориел»), қуаттылығы жылына 30млн. тонна руда өндіреді, 413 жұмыс орны бар;

- Жаңажол ГТОС екiншi кезегі (АҚ «Актобемунайфинанс»), қуаттылығы 110 МВт,16 жұмыс орны бар ;

- қыш кiрпiшiн өндiрiс бойынша зауыт («Актобе СтройМонтаж» ЖШС қуаттылығы 25 млн. ш.бірл. жылына, 120 жұмыс орны бар;

- көлiк - логистикалық орталық (ЖШС «АктобеЦентр»), 20,5 мың қуаттылығы паллеторны,демек 190 жұмыс орны бар;

- мұнай базасының қалпына келтiруi (АФ ЖШС «SinoOil»), қуаттылығы 20,0 мың. куб.м.жылына,70 жұмыс орны бар;

-қиыршық тастың өндiрiсi бойынша зауыт (ЖШС «ТемeіржолКұрылысАтырау»), қуаттылығы 500,0 мың.куб.м.жылына,30 жұмыс орны бар.

2010 жылдың соңына дейiн келесi инвестициялық жобалар iске асырылады:

- мұнайды әзiрлеу бойынша зауыт №4 ( «СНПС- Ақтөбемұнайгаз АҚ), қуаттылығы 4,0 млн.тонна жылына,50 жұмыс орны бар; Жаңажол туған жерiнде Қабатқа тазаланбаған Газ арнасы бойынша компрессорлық станция (АҚ «СНПС-Ақтөбемұнайгаз»), жылына 1,5 млрд.куб.м.қуаттылығы 25 жұмыс орны бар;

- Солтүстiк Турванын туған жерiндегi кешендi толық сығатын сорап

станциясы (АҚ «СНПС- Ақтөбемұнайгаз»), жылына қуаттылығы 3,5 млн.тонн нефті және 1,5 млрд.куб.м. газ болады және 40жұмыс орны бар;

- Лақтыбай және Қаратөбе атты жол бойы газдың шығатын жеріне пайдалану жүйесіне Текше Тас газ поршенді электростанциясын құрылысын жасау, (ЖШС «Казахтуркмунай»), қуаттылығы жылына 10,0 млн.м3 газ (ГПЭС - 5 МВт сағатына), 30 жұмыс орындармен қамтамассыз етеді;

- Шебень өндіріс зауыты (ЖШС «Компания Текше Тас»),бір сағатына мынша қуаттылығы 270,0тонн болады, сонымен қатар 45 жұмыс орны бар;

- Шебень өндіріс зауыты (ЖШС "Мұғалжар Мұнайқұрылыс"),жылына 700 мың. тонна алады,және де 60 жұмыс орындарымен қамтамассыз етеді

- Екінші кезенде құс фабрикасының (АҚ "Коктас-Актобе") реконструкциясы ,жылына 1100 тонна ет өндіреді ,және 4 жұмыс орындарын қамтамассыз етеді.

- Металлоконқұрылымы өндірісінің ("Ақтөбе зауыты металлокон-құрылымы" ЖШС) модернизациясы ,жылына 12,0 мың тонна металлоконқұрылымы өндіріледі ,сонымен қатар 35 жұмыс орнымен қамтамассыз етеді ;

- Чилисай базасында фосфорит ұнының өндірісі ("Темір Сервис" жШС), жылына 200,0 мың.тонна өнім өндіріледі ,және 49 жұмыс орнымен қамтамассыз етеді ;

- жылы жай кешені (ЖШС "Izet Greenhouse"), жылына 1500 тонна өнім өндіріледі, сонымен қатар 30 жұмыс орнымен қамтамассыз етеді ;

Ақтөбе облысының әулеуметтік экономикалық дамытуға индустрияландыру карта шеңберіндегі инвестициялық жобаларды iске асыру әсер етеді. 2015 жылы өндiрiстердiң өнiмдеріне енгізілген жаңа өнімнің көлемі 21% немесе 310, 5 миллиард теңге, сонымен бiрге салаға 733,5 млрд.теңге кіргізіп, бюджетке салық түсiмiн 30, 0 миллиард теңгеге арттыруға, 9,2% жаңа тауар енгізу көлемі, ал ол болса облыстың жалпы iшкi өнiмiнiң үлкеюiне жетейді. Бұдан басқа, жұмыспен қамтпмассыз ету және жұмысқа орналастыруды мәселенiң шешiмiне әкелетін 12,5 мыңдаған жаңа жұмыс орындарын жасауға мүмкiндiк бередi.

Инновациялар

Аймақтық индустриялық «Ақтөбе» технопаркi» ЖШС «энергияны тиiмдi және ғылыми технологиялардың енгiзуi бойынша зерттеулер жүргiзедi.

2009 жылы Қазақстан Республикасы бойынша ғылыми-техникалық жұмыстар көлемі 46826,62 млн.теңге құрады, бұл көрсеткіш 2004жылмен (18549,5 млн.теңге) салыстырғанда 2, 5 ретке көбейген. Ақтөбе облысы бойынша 2009 жылдың көрсеткішіне сүйенсек ғылыми-техникалық жұмыс көлемі 440,3 млн. теңгені құрады. Барлық саланың кәсіпкорындары зат технологиясының технологиясын сатып алуды қалайды, дәлірек айтсақ машиналар және құрал жабдықтарды көздеген.

Қазақстан Республикасы бойынша 2008 жылғы аумақтардың инновациялық дамыту деңгейі ранг беруiне сәйкес бірінші орында 34, 1% павлодар облысы, екiншi орында Қарағанды облысы 14, 8% , және Ақтөбе облысы үшiншi орында - 12, 6% бар.

Ақтөбе облысы бойынша 2009 жылы ғылыми-техникалық өңдеулерге 492, 4 миллион теңге жұмсалған, бұл көрсеткіш 2008 жылға қарағанда 0, 9 рет төмендеді.

Iргелi, қолданбалы зерттеулер, өңдеу және қызметтiң ғылыми-техникалығын жұмыстарының ғылыми-техникалықтары құрылады.

Аумақ ішіндегі инновациялық қызметтегі кәсiпорындар саны соңғы жылдар бойы бірнеше өзгерiссiз ағымында болып қалады. Алайда 2004 жылдың көрсеткішімен 8076,5 млн. теңге салыстырғанда, 2008 жылдың инновациялық өс өнiмiнiң көлемi 14 056,9 млн. теңгеге өсті. Оның ішінде қайта енгiзiлген немесе түбегейлi технологиялық өзгерiстерге тап болған өнімдер 13 562,1 млн –ды құрайды. 477, 6 миллион жетiлдiрілген өнiмдер. Өнеркәсiптегi технологиялық инновациялар шығын құрылымына сай инновациялық өнiмнен гөрі процесс инновациялары көбiрек жерсiнетiні анық. Негiзiнен, 2008 ж кәсiпорындардың технологиялық инновацияларына 9 398, 0 миллион теңге төңiрегiнде жұмсалған.

Келесi бағыттарға сүйенсек жобаларының iске асыру сала аралық, және инновациялық-технологиялық жоспарлары қарастырылады:

• аз авиацияның өндiрiсi бойынша.

• дәрiлер өндiрiсі бойынша.

• мұнайгазқұбырларының дәнекерлеулерi үшiн арнайы инновациялық-технологиялық қара жоспарында:

• аз авиацияның өндiрiсi бойынша.

• дәрiлердiң өндiрiсі бойынша.

• мұнайгаз құбырларының дәнекерлеулерi үшiн арнайы техниканың жасауы бойынша.

• жүйелер билингвалық ортаның жасауы бойынша

Келесi жобалар АҚ «СНПС-Ақтөбемұнайгаз» үшiн: каустикалық сода, хлор газы, тұз қышқылы, синтетикалық кәушiктiң өндiрiсi.

Келесi жобалар дайындығы «ТҰК «Казхром» АҚ үшiн: ферроқұймалар пештер, вулканизациялалған резеңкелер, натри- кесек силикаты үшiн синтетикалық кәушiк, электрод массасы.

Iзбестiң өндiрiсiнiң жобасы ЖШС «Ақтөбе мыс серiктестiгi» үшiн дайындалған.

Энергетиканың салаларында өндейдi:

Ақтөбе облысының Қандыағаш қаласындағы газтурбиналы электр станция, құны 26, 9 миллиард теңге, қуаттылығы 127 мегаватт құрылысы жобаланған. Жобаның iске асыруларына POSCO Оңтүстiк Корея серiктестiгi қызығады.

Ақтөбе қаласында жеке инвестордың инвестициясы 60 млн. доллар шақты құнымен электр энергиясының қуаттылығы 52 мвт жылу электростанцияның жобасы қарастырылуда».

Инфрақұрылымның ғылыми-техникалығының деңгейі

Ақтөбе облысы Соңғы 5 жылдар бойы негізінен облыс үшiн үйреншiктi көрсеткiшпен болып қалған 15 бiрлiктiң 2009 жылы зерттеу және өңдеу атқарған ұйымдардың саны Ақтөбе облысы Қазақстан өлкелері бойынша 5 орында.

2009 жылы 233,3 миллиард теңге сомаға 54 жоба iске асырылған, 6, 5 мың жұмыс орындары жасалған. Кен өндiру өнеркәсiптерiнде 33, 1 миллиард теңге сомаға 5 инвестициялық жоба iске асырылды, 710 жұмыс орындары жасалған. Жобалардың iске асуы инвесторлардың өз қаржылары болды. Өңдеу өнеркәсiбiнде 18, 5 миллиард теңге сомаға 39 жобалардың iске асырылды, 2 107 жұмыс орындары жасалған. Электр энергия, көлiк және басқа iске асыр инфрақұрылымының өндiрiс саласына 180, 2 миллиард теңге сомаға 10 жоба, 2,7 мың жұмыс орындары жасалған. Ең iрi жүзеге асырылған жоба «Кенкияқ-Құмкөл» мұнай құбыры болып табылады - құны 1, 0 млрд Ақш доллары, қуаттылығы 1, 0 млн тонна мұнай.

Технологиялық дамытуға жеткiлiктi қаржысы бар, кадрлық және зияткерлiк қоры улкен болатын , экономикалық дәулеттi кәсiпорындар орналастырылған, осы уақытта иiлгiштiкпен қабiлеттiлiкпен олардың талаптылығымен шартталған шағын кәсiпорындарға инновациялық процесстердiң интенсификациясындағы бүкiл әлемде маңызды рөлi жаңа талаптарға жылдам орайлануға жатады.

2008 жылы Ақтөбе облысында негiзгi құралдардың тозу дәрежесі 37, 3, (31, 4%) 2004 жылға қарағанда 1, 2 рет көбiрек. Өңделетiн өнеркәсiптегi негiзгi қорларын орташа жұмыс жасау мерзiмдерi 17-20 жыл құрайды. Ал басқа елдерде жабдықтың толық алмастыруы 5-7 жыл мерзiмде болады.

Кәсiпорындар көбiнесе бәсеке елдерден 2 есе ескі қалық жабдықтарда жұмыс iстейдi. Ескi жабдықтағы жұмыс орташа 30% жоғары дамыған елге қарағанда, отандық өнеркәсiптiң энергия сыйымдылығын айтарлықтай үлкейтедi.

Облыс бойынша 2004 жылға қарағанда 2008жылы 3, 6 рет көбiрек 271, 2 млрд теңгеге жаңа негiзгi құралдарының енгiзу және алу жұмыстары орындалды.

Индустрияландырудың негiзгі институционалдық негiздерi ауданда құрылды. «Ақтөбе» аймақтық индустриялық технопаргi, «Батыс» әлеуметтiк - кәсiпкерлiк корпорация және бірқатар кәсiпкерлiк-инкубатор және микронесие ұйымдары құрылған.

Ауданда игеру және кластердiң iске асыруы үшiн қолайлы алғышарттары бар. Облыста тау-металлургиялық кешендегi салалық кластерлерi және құрылыс өндiрiстерi ойдағыдай өз алдына дамиды. Кластер дамытуларына бағытталған келесi перспективалары көлiк - логистикалық қызметтер және тамақ өнеркәсiбiнiң саласы болып табылады. Аса маңызды мән кластердiң ядросымен iс жүзiнде облыстың iрi және орташа ұйымдары бар «құрылыс материалдар» кластерінің дамытуна, өздерінше шығарудан, өндеуден , дайын құрылыс материалының өткiзуiне дейiн өндiрiстiң бiртұтас тiркестерiн құрды.

Процесстiң көлiк-қоймасымен технологиялық бiрлiкпен қамтамасыз етуге мүмкiндiк берген, көлiк және логистикалық шығындарды азайтуға негiзделген, жалпы ауданы 20, 5 мың паллетомест (ЖШС «Ақтөбе – орталық»), Ақтөбе қаласында көлiк - логистикалық орталық пайдалануға өтті.

Өлкеде дәл қазiр ауылшаруашылық кластер қалыптасуды. Ет салған өнiмiнiң өңдеуi бойынша жаңа және жұмыс iстейтiн азық-түлiк нарықтарының кеңейтуi, құрылыс кешендердiң бір қатарға енгiзу , iске асырудың желiсiмен жылы жайда өскен шаруашылықтарының құрылысы, көкөнiс қоймалар жасау - осының барлығы жүзеге асыруға жоспарланады.

Бұл факторларды есепке ала отырып кластер жолының қолдануы әр түрлi бағытта іске асыруы бойынша жобалары iске асуды. ӘКК «Батыс» алдынғы технологиялардың енгiзуiне, экспорттық өндiрiстерiнiң жасауына, өлкенiң әлеуетдық мүмкiндiктерiнiң iске асыруына және қауiптердiң төмендетілуіне, жобалар себепшi болатын өз қызметiн жұмылдырды.

Аймақ үшiн негiзгi мәселелердiң бiрi жоғвры энергия сыйымдылық болып қалады. Ірі газ қорлардың болуы, жаңа газтурбиналы электр станцияларының құрылысындағы қажеттiк пайда болады. Жергiлiктi мұнай шығару жерлерiнiң шикiзат ретiнде табиғи және жолсерiк газ қолданушы газтурбиналы электр станцияларының құрылыс жобаларының қатары осы кезеңде iске асыруда. Әсіресе 127 мегаватт қуаттылығыты Қандыағаш қаласындағы газтурбиналы электр станциясының құрылысы. , сонымен бiрге Ақтөбе облысында 52 мегаватт қуаттылығы бар жылу электр станциясының құрылысы, сонымен бiрге Ақтөбе қаласының аудан орталықтарында - Алға және Бадамша қалаларында қуаттылығы 40 мегаватт екi электр станциялары салынуда.

«Ақтөбе» аймақтық индустриалық технопаркімен өндiрiстiк және мәдениеттi-демалыс объекттердiң құрылысы үшiн қажеттi бүрмелi жеңiлдiктi металлоконструкциялардың өндiрiсiнiң қара металлдары, жолдар үшiн сүйменің сапасын жоғарлату, асфальтобетон жамылғыларын, құрылыста қажеттi резеңке қоқымының шығарылымы бар ескi автокөлiк шиналарының өңдеуiн, металл өнiмдерiнiң шығарылымы бойынша мини-зауыттар жобаланған және қазіргі танда инновациондық жобалар іске асуда. Сонымен бiрге, минералды тыңайтқыш эффектiсімен Агрогеля-А технологиясы дамыту бойынша инновациялық жоба өндеуде. Тәжiрибе-эксперименталдi сараптама РМҚК «Ақтөбе ауылшаруашылығы бойынша тәжiрибехана станциясы» Агрогеля-А - ны жаздық бидайдың тамыр қасындағы жүйесiне, сұлыға, Просаға және сафлораға енгізуінде препарат өсiмдiктердің одан сайын өнуіне және бидайдың өнiмдiгiнiң жоғарылатуына әсер ететінін көрсетті. Барлық жобалар экспорттық өнiмнiң импорт алмастыру және шығарылымына бағытталған. Облыс әкімінің тапсырысымен аумақтық технопоркімен Қазақстан қамқорлығын ұлғайтуға бағытталған бағдарламаны жасау және АҚ «СНПС-Ақтөбемұнайгаз», АҚ «ТҰК «Казхром» және ЖШС «Мыс серіктестігін» зерттеу жоспарланған.

Облыстың агроөнеркәсiптiк кешенiнiң экономикасының қазiргi жағдайы аграрлық-өнеркәсiптiк кешен iрi және облыстың әлеуметтiк - мағыналы экономика секторларының бiрi болып табылады. Оның негiзiн жалпы аймақтық өнiмнiң құрылымындағы еншiсiне 4,0%-шi дәл келетiн ауыл шаруашылығы 3% құрайды. 2009 жылы жалпы өнімнің құны 88, 1 миллиард теңге құрады.

2003 жылмен салыстырғанда қолданылатын шабындықтағы өсуi 35,4% байқалады, тыңайған топырақтардың шамасын қысқарту есебiнен туылған жағдай. Сонымен бiрге, 2009 жылда өнiм өндiрiс үшiн ауыл шаруашылық қолданбаған ауыл шаруашылық жайылымдарының 19670, 4 мың га-ға үлкен әлеуетінің бар болуын атап өту керек. Пайдананылмайтын ауыл шаруашылық жайылымдарының едәуiр бөлiгі мал жайылымдарында бар - 19371, 6 мың га немесе 98, 5%, қыс ұзақтығы 2-3 айдан аспайтын облыстың оңтүстiк аудандарындағы мал шаруашылығының даму әлеуетін көрсетеді.

2009 ж Ақтөбе облысында 4973 ауылшаруашылық кешендерi, 316 ауылшаруашылық кәсiпорындар, 4657 шаруа фермалар және тұрғынның 87486 шаруашылықтары болды. Облыстың ауылшаруашылық кешендерiн теңестiре отырып, майда шаруашылықтарының iрiлендiруiн саясатына байланысты олардың санының төмендеу трендін байқауға болады, сол ауылшаруашылық өнiмнiң базарғындағы қатты бәсекелестiгiнiң әсерiнен болғаны мәлім.

Жалпы алғанда 2009 ж дәндi дақылдардың егiн себетiн жерлерi 2008ж салыстырғанда (13, 0 %) 91, 1 мың га-ға өсті, соның iшiнде бидай - (19, 8 %) 108, 1 мың га-ға. Ауданның дәндi дақылдардың өсуi 1999 жылмен салыстырғанда 55, 0 % құрайды - сәйкесiнше бидай - 89, 1 %.Жыл сайын буларды еншiсi орташа есеппен -20, 3% құрайды.

Ақтөбе облысының аудандары егiн себетiн жерлердiң құрылымы қарама-қайшы 2005-2010 жылдар бойы (№ 1-шi қосымша) қоса тiркеледi.

Соңғы жылдары май егілген аудандарының құрылым диверсификация үшін 10 жылда 5, 7 рет өстi.

Қолайсыз жыл мезгілінің шарттары, құрғақшылық, қары аз қыс, тұнбалардың жоқтығы салдарынан - астық дақыл және майлы дақылдарды егiндердi үлкен аудандарда өспей өнбеді, әсiресе 2005-2006 және 2009 жылдары 168,4 тен 304,9 мың га дейін жер, 2,7 ден 3,8 мың га ға дейін май дақылдары.

Енгiзу аудандары қор сақтаушы технологияларда кеңидi . 2009 ж көрcетiлген технологияларымен 384,6 мың га жер астық өңделдi , бұл 2008 жылға қарағанда 7, 9 % көбiрек.

Соңғы жылы өнім жетіспеушілігі болмасын деп 2009 жылы 19,9 мың га құраған май дақылдарын отырғызу 1, 7 ретке өсті.

Картоп және көкөнiстер өңдеуi бойынша арнайы бағдарлама жасалған, ауылшаруашылық кешендерiне өнімді өсiру және өндiруді 2 есе арттыруға мүмкiндiк бердi.

Картоппен және көкөнiспен облыс тұрғынын қамтамасыз ету мақсатында 2009 жылы 7531,0 га картоп, 3915,3 га көкөнiстер және 392, 4 га бақша өсiмдiктерiн отырғызды.

2008 жылмен салыстырғанда картоб егiнiнiң ауданы (500 га) 7,4 % және көкөнiстер (400 га) 11,0 %, ал 1999 жылы сәйкесiнше - (1800 га) 31,6 және (1300 га) 38,7 % өсті. 2009 жыл ішінде картоп 94, 9 мың тонна, көкөнiстер және бақша өсімі 76, 0 мың тонна, 2008ж салыстырғанда 25, 9 % және 41, 3 % жасалған.

Картоптың және көкөнiстер өндiрiстерiне тамшылай суландыру әдiстiң қолдану үшін 2008 жылы жергiлiктi бюджеттен 126,5 млн.тенге, ал 2009 жылы барлық қаржы көздерінен 134, 8 млн.теңге жұмсалған. Тамшы суландыру (ЖШС «Табиғат+» , ЖШС «Пригородный», а/ш «Бақшашы» және а/ш «Серік») 195, 0 га ауданында ендiрілген, сонымен бiрге ( ЖШС«Ақтөбе Брок Сервис») 20 га ауданындағы картоптың өңдеуiн голланд технологиясы бойынша жасады.

Картоп және көкеністер отырғызған аудандар арқасында 10 жыл ішінде егінді жерді қолдану 3,0 мың га өсті.

Картоп және көкеністер жабдықтау және бағаларының тұрақтылығын қысқы уақытта сақтау үшін 50,0 мың тонналық картоп және көкеністер сақтайтын қор керек, соның ішінде Аұтөбе қаласына 15,7 мың тонна.

01.012010 ж көрсеткішіне сай облыста 33,7 мың тонна сыйымдылығы бар 44 картоп және көкеністер сақтайтын қор бар.

Жеткіліксіз сақтау орындар үшін 16,3 мың сыйымдылығы бар қорлар салынуда. 2000 тонна сыйымдылығы бар картоп және көкеністер сақтайтын қордың ЖШС «ЦРБ» (Астана Моторс) қайта салуы басталды, 4000 тонна сыйымдылығы бар көкеністер сақтайтын қордың ЖШС «Фриком» құрылысы аяқталуда.

2009 жылы ауылшаруашылық өндiрiсте қазiргi техникалар және өндiрiс технология енгiзетiн iрi агроөнеркәсiптiк өндiрiстердiң дамытуын қолдау қамтамасыз етiлуде. Соның арқасында , 2009 жылы 73, 5% ауданының егiндердiң биiк репродукциялары, 95, 7% сұрыпталған тұқымдар еккен.

Инновациялық технологиялардың енгiзу жалғасуда, тамшы суландыруды жалпы аудан 195 гектарларды құрайды, сонымен бiрге 0, 28 гектарларды жалпы ауданды 2 теплица енгiзiлген.

Тұқым өндіру төңiрегiнде тұқым әзiрлеу бойынша 11 орталық жұмыс iстейдi. 12 тұқымд шаруашылықтар да бар. «Оңтүстiк-шығыс-2», «Саратов - 70» және жергілікті «Ақтөбе - 39» сортты бидайдың жаңа көп өнiм беретiн сорттары өндiрiске ендiрілген.

Тұқым шаруашылықты дамытуды жәрдем беру 2009 ж айтарлықтай үлкейдi. Егер 2007 жылы осы мақсат үшін республикадан 21,2 млн. тенге бағытталса, онда 2009 жылы 2, 1 есе артық 44,6 млн. тенге, 0,2 млн.теңге жылма-жылы ауыл шаруашылық өнiм өндiрушiлер суды жеткiзу бойынша қызметтердiң құныны.

Көктемдегi-далалар жұмыстар үшiн жыл сайын ЖЖМ бөлінеді, жанатын-майлаушы материалдардың құнының арзандауына және меңгеруіне 2009 жылда 439,0 млн.тенге арналған, 2007 жылмен салыстырғанда 17,0 млн.тенге ге артық және 104% құрайды.

2009 жылы арамшөптерге қарсы гербицидтердiң өңдеуiн және аудандағы өсiмдiктерiнiң 269, 9 мың гектар жерде өндеу жасалды, 2000 гектарларда аудандағы минералды тыңайтқыштары қолданған.

Машинадан – тракторға жаңарту бағы тұрақты негiзде нысананы көздейтiн жұмыс жүргiзiледi.

Ауылшаруашылық техниканың 1138 бiрлiктен астам негiзгi түрлерi (2002-2009 жылдары) соңғы жыл iшiнде алынған, соның iшiнде 96 егiс науқаны кешендерi және 156 жоғары өнiмдi комбайндар. Жоғары өнiмдi, жақын және алыстағы шет елдерiнiң энергетикалық техникасының алу,2005 жылмен салыстырғанда энергия қамтамасыз еткендiк 3, 2 % жоғарылатуға мүмкiндiк бердi.

Агроөнеркәсiптiк кешен үшiн кадр даярлау 16 кәсiби оқу орындар және 11 мемлекеттiк қазыналық кәсiпорын, 24 колледждер iске асырды.

Ауылшаруашылық кешенiмен 2009 жылда кәсiби бойынша орташа бiлiмi бар 217 мамандар және бастапқы кәсiби бiлiмi бар 203 маман жұмысқа орналастырған.

Жұмысқа орналастырылған орташа кәсiби бiлiмi бар мамандардың санында агрономдар және механиканың техникасы, мал дәрiгерлер, есепшi және фермер-менеджерлер, сонымен бiрге жұмыс жаппай мамандықтары, ауылшаруашылық өндiрiстiң тракторшы-машинисттары басым болады.

Өсiмдiк шаруашылығының саласының қамтамасыздықтары агрономмен 01.01.2010 жылғы көрсеткіші бойынша 85 %(77 агроном) құрады.

Агрономдар, мал дәрiгерi, мал - санитарлық дәрiгерлер және фельдшерлер, фермер-менеджерлер, инженер өте талап етiлген - астық және наубай өндiрiстiң өңдеуi бойынша және сүт өнiм ет салған механикалардың инженер-технологтерi; техника - технологтер, техника - электршiлер, техника - жерге орналастырушылар; ұста-жөндеушiлер, электромонтерлер, тракторшы-машинисттар ұста тағы басқалар.

Келесi сұрақтар шешілмеген болып қалады: ауыл шаруашылығындағы еңбекақыны төмен деңгейі, соның iшiнде жаңадан алынған кадрлар; (агрономдар, технологтер, мал дәрiгерлiк мамандар және тағы басқалар) аграрлық кадрлардың әзiрлеуi бойынша жеткiлiксiз грант және олардың жұмысқа орналастыруы және әлеуметтiк мәселелерi шешiлмеген сұрақтар.

Мал шаруашылығының өнiмiн 2009 жылда ауыл шаруашылығының жалпы өнiмiнiң ортақ сомасынан 55, 4% дейiн өстi. Облыстың ауыл шаруашылығында мал шаруашылығы өсiмдiк шаруашылығының өнiмiнiң көлемiнен үстем болатыны осыдан шығады.

2009 жылы Ақтөбе облысында жалпы республиканның жалпы өнiмiнiң мал шаруашылығының жалпы өнiмi 6, 1% құрады. Облыс Қазақстанда облыс арасында 8 орында. Мал шаруашылығының өсу динамикасы оң тенденциялы болды, құн жағынан мал шаруашылығының жалпы өнiмiнiң деңгейi 2006 жылдан 2009 жылға дейiн 202, 0 % өстi.

Ауылшаруашылық өндiрiсте 2008-2009 жылдары қазiргi техника және өндiрiс технология енгiзетiн iрi агроөнеркәсiптiк өндiрiстердiң дамытуын қолдау қамтамасыз етiлдi.

(Ірi қара мал басы) мал шаруашылығы, шошқа шаруашылығы, құс шаруашылығы және жылқы өсiру – облыстың мал шаруашылығында дамыған.

Ақтөбе облысында АҚ «КазАгроФинанс» «сүт- тауарлы фермалардың желiсін жасау және дамыту» атты инвестициялық жобаны iске асыруда. (Мәртөк ауданында ЖШС«Айс»)е 2 167, 6 млн теңгеге 1100 бас сүт- тауарлы ферма енгiзiлген.

Облыс төңiрегiнде ет кластерi жұмыс iстейдi:

2008 жылы жұмысқа енгiзiлген ЖШС «Тандем W» атты ет өндеу кешенi, «Халал» стандарты бойынша 70 аса колбаса және ет өнiмдерін өндiреді. ИСО 9001-2001 халықаралық сапалық стандартқа сай жылына қуаттылығы - 2400 тн.сәйкес өнім шығарады.

Малдың және құс санын, мал шаруашылығының өнiмiнiң өндiрiсiнiң тұрақты өсуiн қамтамасыз ету, мал шаруашылығының саласындағы, малдың және құстың өнiмдiлiгiн жоғарылату, мал санын орнын толтыру мемлекеттiк саясаты iске асырылып жатыр.

2009 жыл ішінде етшаруашылығының барлық түрінің өнімдері 53,0 мың тонна болды 2008 жылмен салыстырғанда (3,3 мың тонна) 6,6% , сүт- 310,8 мың тонна және (8,8 мың тонна) 2,9 %, жұмыртқа – 147,5 млн. дана және (8,2 млн.данаға) 5,9 %, жүн – 2,1 мың тонна және (0,1 мың тонна) 5,0% өсті, ал ет өнімі 2005 жылмен салыстырғанда - (10,9 мың тонна) 26,0 %, сүт – (40,8 мың тонна) 15,1 %, жұмыртқа – (36,8 млн.дана) 33,3 %, жүн – (1,3 мың тонна) 28,0 % құрады.

Ірі мал саны 2,3% және 457,7 мың бас құрады; оған сәйкес қой мен қозы - 2,9 % және 1 104,0 мың бас; жылқы – 3,3% және 71,0 мың бас; түйе – 0,4% және 16,4 мың бас; құс– 15,6% және 1137,0 мың бас, шошқа 2,6% және 69,7 мың бас.

2009 жыл ішінде халықтың малшаруашылығындағы қара ірі мал саны үлесі (405,9 мың бас) 88,7%, ауыл шаруашылық кәсіпорындары – (16,1 мың бас) 3,5%, (фермерлік) шаруалар шаруашылығы –(35,7 мың бас) 7,8%; қойлар саны- (708,1 мың бас) 72,4%; (74,3 мың бас) 7,6; (195,6 мың бас) 20,0 %; қозы – (110,0 мың бас) 87,7%; (0,4 мың бас) 0,3 және (15,0 мың бас) 12,0%; жылқы –(43,6 мың бас) 61,5; (7,2 мың бас) 10,1, және (20,2 мың бас) 28,4%; шошқа –(65,7 мың бас) 94,2%; (3,0 мың бас) 4,3% және (1,0 мың бас) 1,5%, түйе – (12,2 мың бас) 74,6%; (0,2 мың бас) 1,7% және (4,0 мың бас) 23,7%, құстар – (679,9 мың бас) 59,8 %,(453,7 мың бас) 39,9% және (3,4 мың бас) 0,3 % құрайды.

Салыстырғанда 2008 жыл 2009 жылдағы малдың өнiмдiлiгi және құс: 1 тауыққа жұмыртқаларының орташа шығуы төмендедi - 2, 3%ке және 214 дананы құрады, орташа қырықты 1 қойда жүнде 3, 8 %ке төмендедi және 1 сиырға жастар 2, 5 кг, орташа сауым сүтiн құрады үлкейдi - 1, 8%ке және 1901 кгтердi құрады.

Нақтылы ықпалының мал шаруашылығының саласындағы позитивтi жылжуларына селекциялық - асыл тұқымды жұмыс өткiзiлетiн мал шаруашылығында болады. 2009 жылы облыс бойынша сиырлардың 121 ұрықтандыру пункті жұмыс iстейдi 13, 2 мың сиырлар жасанды ұрықтандырылған. 2010 жылдың 1 қаңтар көрсеткіші бойынша асыл тұқымды мал саны: IҚМ 5179 бас, қой 68775 бас, жылқы 4546 бас, шошқа 1410 бас және түйе 327бас . 23 асыл тұқымды зауыттар және асыл тұқымды шаруашылықтар, 121 пункт ұрықтандыруы жұмыс iстейдi. 2009 жылы 2008 жылдан 5, 8 % көбiрек сиырдың 13204 бастары ұрықтандырылған. Мал басына тұқымдық малдарын меншiктi салмақ дегенмен әлi де төмен болып қалады, ІҚМ – 1,1%, қой – 6,5%, шошқа 2,0%, жылқы – 6,6%, түйе – 1,8% бас құрайды.

Облыстың малдарының 90 % бастарына дейiн дербес шаруашылығында болғандықтан, жем өндіру кәсіпорындары ауылшаруашылық мекеніне жақын бар мал жайылымдарымен қысқыға жем және азық өндiрiсіне байланысты негiзделген жұмыстар жасайды. Дала азық өндiрiсi тек қана 104 бiрлiктер бүгiн саналатын iрi және орташа ауылшаруашылық кешендерiнiң құрылыспен және жасауымен байланысты тудырады.

(Сүр шөп ) шырынды азықтардың өндiрiсiмен тек қана Ақтөбе қаласындағы а/ш «Анисан» 50 га және ауданындағы к/хтың Мәртөк ауданының ПК «Кызылжар» сүт өндiрiсі бойынша тауарлы-сүт ферма болатын аудандардың 2 шаруашылығының 2009 жылдарында шұғылданды - 250 га. Өңге шаруашылықтар пiшендемеге сүр шөп, судан шөбi және жоңышқадағы жүгерiнiң егiндерiмен шұғылданбайды. Ақтөбе облысында жем цехтары бар, жұмыртқа өнімімен айналысатын ЖШС «Рамазан» және АҚ «Көктас-Ақтөбе» Алғын ауданының «Аққұс» құс фабрикалары жем өндірумен айналысады. ЖШС «Рамазан» жем цехінің қуаттылығы сағатына 10 тонна, АҚ «Көктас-Ақтөбе» бір сағаттың ішінде 3 тонна түйіршіктелген жем немесе 5 тонна борпылдақ жем өндіреді. Сонымен қатар Бестамақ малшаруашылық кешенінде (ЖШС «Париждік коммуна») бір сағатта 10 тонна өндіретін жем цехі жұмысын бастаған.

Мал дәрігерлігі. Модулдiк малдәрiгерлiк лаборатория құрастыр Ақтөбе қаласында 2009 жылдағы халықаралық стандарттарына мал дәрiгерлiктер өткел мақсаттарындағы. Бруцеллездiң мезгiлсiз анықталуы үшiн иммунофермент талдауын өткiзу бойынша диагностикалық әдiс өндiрiске енгiзiлдi.

2010 жылда 55 соғымдық цехтың құрылысы бiтiрген. Құрылыс 12 соғымдық пункте жүргізілуде, жергiлiктi бюджет қайсысында ЖШС «Актобе-Агросервис» арқылы - жабдыққа лизингтiң түрiндегi 100, 0 миллион теңге модулдiк соғымдық пункт қаржы жұмсалған.

Iндеттi аманшылық және мал шаруашылығының өнiмдерiнiң қауiпсiздiгiнiң қамтамасыз етуi бойынша нысананы мал дәрiгерлiктiң төңiрегiнде көздейтiн жұмыс өткiзді.

Малдардың диагностикалық ауруларын өткiзулер үшiн республикалық бюджеттен 2009 жылда 284, 8 миллион теңге жұмсалған , құстар ауыл шаруашылық малы ерекше қауiптi аурулары күрес бойынша iндетке қарсы шаралардың ұйымы үшiн 264, 7 миллион теңге меңгерілген. 2010 жылы бұл мақсатқа 336, 5 миллион теңге бөлініп, мал дәрiгерлiк мамандар және заттық техникалық қамтамасыз ету - 152, 7 миллион теңге және мал дәрiгер - алдын алу және диагностикалық шаралардың жеткен жоспары бойынша жұмыс жүргiзiлу.

2009 жылы 30 iрi қараны өсiру бойынша облыстың мамандандырылған шаруашылықтарының үлкен алқын селекция кеңес берiп бағдарламаға енгiзген. Шаруашылықтар ЖШС «Ғылыми-инновация мал шаруашылығының және мал дәрiгерлiктiң ортасы» ғылыми қызметкерлерiнiң қатысуымен бұл селекциялық - асыл тұқымды жұмыстардың жоспарының қорытындысы жасалады, селекциялық - асыл тұқымды жұмыстың өткiзуi бойынша мамандардың үйретуi жүргiзiледi. Ғылыми қызметкерлерімен қатар, облыс шаруашылықтарындағы iрi қараның, қой және жылқының асыл тұқымды және өнiмдi сапаларының жақсартуы бойынша жұмыстар атқарылуда.

Мал шаруашылығында кадрлардың тапшылығы байқалады, ауылшаруашылық өндiрiсiнде 42 мал дәрiгерлерi жетіспейді 01.01.2010 ж бойынша немесе қамтамасыздықты 78,0 % құрайды.

Квалификациялы аграрлық кадрлардағы 2010-2011 жылдарына қажеттiк 2105 адамды құрайтын аграрлық көрсет кадрларындағы бар болу, жұмысқа орналастыру және қажеттiктiң өткiзiлген барлауы, соның iшiнде жоғарғы және орташа кәсiби бiлiммен - 415 адам, бастапқы кәсiби бiлiммен - 1686 адам.

Орташа кәсiби бiлiмi бар мамандардан ең үлкен сұранысымен (72 адам) ауылшаруашылық техник, техниканың қызмет көрсетуге және жөндеуi бойынша (147 адам) әр түрлi бiлiктiлiктiң мал дәрiгерлерi, (77 адам) агрономдар, техникаларды пайдаланады - сақтау бойынша технологтер және (56 адам) астықтың өндірісі, жаппай мамандықтың мамандары - (243 адам) электр жабдық, ұстаның қызмет көрсетуi бойынша (148 адам) ауылшаруашылық өндiрiс, (20 адам) ауылшаруашылық өндiрiстiң ұстасының тракторшы-машинисттары, электромонтерлер - (29 адам) машина-трактор бақтың техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуi бойынша жаюшылар.

Өсiмдiк шаруашылығының өнiмiнiң өңдеуi

Қайта өңдейтiн өнеркәсiп облыстың тамақ өнеркәсiбiнiң құрайтын дамытуларының Ключевоелердiң бiрлерi бүгiнгi күнге болып табылады. Қайта өңдейтiн өнеркәсiптiң дамытулары катализатор жаңа цехтар, технологиялардың енгiзуi, экспорттық өнiмнiң шығарылымы болып табылады. Ауыл шаруашылық шикiзатының өңдеуiнiң жұмыс iстейтiн цехтарының негiзгi еншiсi өсiмдiк өсiрушiлiк өнiмнiң өңдеуi бойынша кәсiпорынды құрайды.

Майлы дақылдарды өңдеу бойынша облыс төңiрегiнде iрi кәсiпорындар бар.

ЖШС «Туркуаз Эдибле Ойл Индастриес» (қазіргі аты ЖШС«Savola foоds CIS») өсiмдiк маселдердiң рафинациясы бойынша жаңа цех пайдалануға енгiзiлген, бұл зауыт ендi шекараға облыстың барша елiнiң қажеттiгi және экспортпен қамтамасыз етуге мүмкiндiк берген егденiң өсiмдiк майының 80 мың тонналарына дейiн шығара алады.

Өсiмдiк өсiрушiлiк өнiмнiң өңдеуi бойынша 81 цех облыс төңiрегiнде жұмыс iстейдi, соның iшiнде 12 диермен, 57 наубай, 8 макарон цехтары, 3 жесм цехы және 1 цех өсiмдiк майының өндiрiсi. Ақтөбе қаласы аумағында (18, 5%) (15 цех) цехтардың ең көп саны бар, атап өткенде Айтеке биде (12, 3%) 10 цех, Мәртөк маңайында (19, 7%) 16 цех шоғырланған.

(Дән ) шикiзат бойынша қайта өңдеген өнiмнiң жобалық қуаттылығы келесiні құрайды: ұнның өндiрiсi - 361500, 0 тонна/жылына, макарон бұйымдары бойынша - 10800, 0 тонна/жылына, жаңа пiскен нанның өндiрiсiне - 30615, 4 тонна/жылына, жарма - 2337, 7 тонна/жылына, өсiмдiк майы 38885, 0 тонна . Кәсiпорындардың қуаттылығытарының жұмыс көптiгiнiң талдауы бойынша 45, 3% ұн өнімдеріне жұмсалған қуаттылығы көлемі, оның ішінде 21, 8% макарон бұйымдарына, жарма- 70, 3% , жаңа пiскен нан - 61, 1%, өсiмдiк майы - 80, 5% көрсетедi.

Соңғы он жылда өсiмдiк өсiрушiлiк өнiмнiң өңдеуi бойынша кәсiпорындар модернизациясы және өндiрiстi жаңартуларды толық жасалды. 75, 0% ұн өндiрiсі, 40% - макарон өнімдері, 63, 2 % - нан және ұннан пiсiрiлген өнімдер, 100% - өсiмдiк майы бойынша кәсiпорындардың жаңғыртуы өткiзілді. Технология көбiнесе: Швейцария, Түркия және Словения елдерінің импорттық өндiрiс болып табылады.

Өсiмдiк өсiрушiлiк өнiмнiң өңдеуi үшiн шикiзат облыстың меншiктi өндiрiсiмен қамтамасыз етiледi, сонымен бiрге Қостанай және Солтүстiк Қазақстан облыстарынан әкелiнедi. Шығарылатын өнiмнiң iске асыруы (Өзбекстан, Ауғанстан, Киргизстан, Түрiкменстан, Тажiкстан, Иран) таяу шетелдi, Қазақстанның барлық облыстарында және облыс iшiнде iске асады.

Қайта өңдеген өсiмдiк өсiрушiлiк өнiмнiң бәсекеге түсе алатындығы басқару жүйелерiнiң биiк тұтынушы сұранысы, қазiргi технологиямен және жабдықпен, кадр даярлаумен, дамыған маркетинг инфрақұрылымы, қолданылатын шикiзаттың экологиялауы және өндiрiске енгiзуiмен ескертедi, 9001-шi ИСО, ИСО сапаның тиiстi халықаралық стандарттарына – 22000 (ЖШС «Рамазан», ЖШС «Ново-Альджанский мелькомбинат», ЖШС «Атамекен-нан 2000» және ЖШС «Ақтөбе нан өнімі комбинаты», ЖШС «Савола Фудс СиАйЭс») және шығарылатын өнiмге бәсекелi бағалармен ерекшеленеді.

Мал шаруашылығының өнiмiнiң өңдеуi

Мал шаруашылық өнiмнiң өндiрiс және өңдеуi облыстың азу тұрғыны үшiн қызметтiң дәстүрлi түрi болып табылады.

Мал шаруашылық өнiмнiң өңдеуi бойынша 22 цех төңiрегiнде жұмыс iстейдi, соның iшiнде жастар өңдеу бойынша 12 цехтар, колбаса өнiмдерiнiң өндiрiсi бойынша 10 цехтар және ет салған (пельмен ) шикiзаттарының өндiрiсi бойынша 5. Ет өндеу кәсiпорындары (64, 7%) 10 цехтың Ақтөбе қаласында, (40% ) 5 цехтың мәртөк ауданы және (30% ) 4 цехтың Ақтөбе қаласындағы сүт қайта өңде кәсiпорындары орналастырған.

(Ет және сүт) шикiзат бойынша жобалық қуаттылығы келесiдей: шұжық өнiмдерiнiң өндiрiсi - 2531, 8 тонна/ж, түшпара - 973, 5 тонна/ж, сүт өнімдерінің өндiрiсi - 41400, 0 тонна/ж. Бар қолданған қуаттылығы: шұжық өнiмдерiнiң өңдеуi бойынша 70, 2%, тұшпара - 46, 1%, сүт өңдеу - 39, 6% құрайды.

Жоғары технологиялы жабдықтың өндiрiсiнiң қазiргi тенденциясы және еттiң өңдеудiң төңiрегiдегi ғылыми зерттеулерi және облыстың кәсiпорнының ет салған дәмдi тағамдары есепке ала шетел кәсiпорындары бар тәжiрибемен жаңғыртуды және айырбасты жыл сайын жүзеге асырады. 58, 4% кәсiпорындардың (7 кәсiпорындар) жаңғыртуының өткiз колбаса өнiмдерiнiң өндiрiсi бойынша, тұшпаралар бойынша - (2 кәсiпорындар) 60%, 60, 0 % сүт бұйымдары (6 кәсiпорындар). Импорттық өндiрiстегi жабдығы: Италия, Швеция және Ресей. ЖШС «Бал-Юн» кәсiпорын - халықаралық бағдарлама бойынша Балғын 2008 жылда Германиядағы колбаса өнiмi және ет салған дәмдi тағамдарын өндiрiспен таныстырды, жабдықтың жабдықтауы бойынша шарт жасады, жаңартуды жасады және өндiрiстегi өте жаңа технологияны енгiздi.

Мал шаруашылық өнiмнiң өңдеуi үшiн шикiзат облыстың меншiктi өндiрiсiмен қамтамасыз етiледi, сонымен бiрге қостанай облыстарынан әкелiнедi. Шығарылатын өнiмнiң iске асыруы облыстың iшi өткiзумен iске асады және Атырау, Маңғыстау, батыс қазақстан және Қызылорда облысын.

Қайта өңдеген мал шаруашылық өнiмнiң бәсекеге түсе алатындығы биiк дәмдi қасиеттер, қазiргi технологиямен және жабдықпен ескертедi, және 9001-шi ИСО, ИСО сапаның тиiстi халықаралық стандарттарына басқару жүйелерiнiң өндiрiсiндегi енгiзу -22000 (ЖШС «Глобал Мастер Групп», ЖШС «Тандем W», ЖШС «Рокос», ЖШС «Агрофирма ДГОК» және ЖШС «Айс») және шығарылатын өнiмге бәсекелi бағалармен.

АӨК Инфрақұрылымның дамытулары

Соңғы жылдары өнім өндіруді арттыру мақсатымен 53 ауыл тұтынушылар кооперативі (АТК) құрылды, бiрiктiретiн ауыл шаруашылық өнiм өндiрушiлерi немесе республика ұйымдастырған АТК төртiншi бөлiгі.

Оларда 9, 9 мың бас IҚМ бар, 530, 0 мың га ауыл шаруашылық жайылымдары бар, қойдың 56, 0 мың бастары және жылқы мен түйенің 2, 2 мың басы бар 153 шаруашылық субъекттер және 362 жеке тұлғалар топтастырылған. 2009 жылда 397, 3 миллион теңгеге жұмыс және өнім шығарылған, және 2008 жылмен салыстырғанда өсу 60, 8 % құрайды.

6 сервис - жинау орталықтар жасалған (СЖО), оның ішінде 5 СЖО «Батыс» әлеуметтiк - кәсiпкерлiк корпорацияның қатысуымен (ЖШС «СЖО «Мәртүк», ЖШС «СЖО «Каргала», ЖШС «СЖО «Алга», ЖШС «СЖО «Хромтау» және ЖШС «СЖО «Тандем»). Жабдықтау келiсiм шарты негiзiнде СЖО «Хромтау», СЖО «Алға» және СЖО «Тандем» көктемгi егiс жұмыстарын өткізу үшін техника келіп түсті.

АҚ «Аграрлық несие корпорациясы» (ары қарай - Корпорация) – ның қатысуымен ауыл тауар өндірушілерді несиемен қамтамассыз ету үшін облыста 12 ауылшаруашылық несие серiктестiктігi (АНС) құрылды. Бұл серіктестік 1,0 млн. гектар жері бар, 43,1 мың бас малы бар 434 ауышаруашылық ұйымын біріктіреді. Жұмыс істегелі 1,8 млрд. тенге ( 01.01.2010ж) қаржы Несие серiктестiктігiне берілген.

ЖШС «АҚтөбе - агросервис» облыстық бюджеттiң 100 % қатысуымен

машина-трактор , ауыл шаруашылық өнiмнiң өңдеуi жабдықтары , тамшылай суландыру технологиялары және өсiмдiктерді қорғау құралдарына қаржы лизингiне 2,0 млрд. теңгеге несие беруді қамтамассыз етті.

2005 жылдан бастап 4,0 мың адамға 1,3 млрд. теңгедей 34 микрокредитті ұйым қаржымен несиелендірген. 2009 жылыылдың наыурызында құрылған ЖШС «Микрокредитті ұйым «Ақтөбе-ауыл микрокредит» (100 % - мемлекеттік қаржыландырумен) 2009 жылы – 343,0млн. теңге микрокредитті ауылшаруашылық тауар өндірушілерге берген.

2009 жылы 057 бюджеттік бағдарламаның «Тегiн негiзде АӨК субъекттерiнiң ақпараттық қамтамасыз ету» кеңес беру және ауылшаруашылық тауар өндірушілер туралы ақпаратты беру түрінде жүзеге асыру жұмысы істелді .

"Ауылшаруашылық кооперация артықшылықтары туралы" ақтөбе облысының 12 аудандары нәтижеде қамтыған видеомағлұматтың демонстрациясы бойынша 2009 жылдың шiлдесiнде масштаб жұмыс жүргiзген.

Қатысушылардың тартуы бойынша белсендi жәрдемдесу Ырғыз, Темiр, Ойыл және Шалқар ауданының ауыл шаруашылығының әкiмшiлiктермен және бөлiмдерiмен көрсеткен.

АИКО жұмысшылары бағыттар өндiрiспен және ауылшаруашылық өнiмнiң өңдеуiмен қарама-қайшы шұғылданатын кәсiпорындардың көп тiзiмдерi бойынша деректер жиыны бойынша жұмыс жүргiзiледi.

Аудан бөлiмшелермен бөлшек дүкеншiлер және ауыл шаруашылық өнiм өндiрушiлердiң бағалы мәлiметiнiң жиынын жетi сайын негiзде жүргiзiледi.

АҚ «Казагромаркетинг» аймақтық желіні дамыту үшін «облыс – аудан – ауыл» схемасымен агроөнеркәсiптiк кешеннiң салаларының басқаруды бiртұтас облыстық автоматтандырылған жүйесiнiң жасаулары керек.

Ауыл шаруашылығының дамыту негiзгi мәселелері: