Оқушылардың танымдық әрекеттерін белсенді ету және оларды оқыту әдістері

4. 
   Білім беру мазмұнын қалыптастырудың принциптері.
   
5. 
   Білім беру мазмұны компоненттеріне сипаттама.
   

7. 
   Ғылым туралы толық мағлұмат беру үшін білім мазмұнының негізгі теориялары, заңдары және ұғымдарын тұтас түсіндіру, өлшемі.
   
8. 
   Білім беру мазмұны материалының жоғары ғылыми және тәжірибелік мәнін мектептегі оқылатын, өздігінен білімін көтеретін материалдарды әрбір пәнге және оқу пәндер жүйесін енгізу.
   
9. 
   Білім мазмұнының күрделігі оқушылардың жас ерекшелігімен оқу мүмкіншілігіне сай болуын қарастыру өлшемі.
   
10. 
    Әрбір пәнді оқытуға берілген мерзімі білім мазмұнының көлемімен сәйкес болуы.
    
11. 
    Жалпыға бірдей орта білім беру мазмұнын құруда дүниежүзілік тәжірибені ескеру.
    
12. 
    Қазіргі кездегі мектептің оқу-әдістемелік және материалдық базасымен білім мазмұнының сәйкес болуы.
    

• 
  Қажеттілігіне мүмкіндігіне сәйкес қызығушы жақтың әлеуметтік-мәдени жағдайын ескеру;
  
• 
  Соңғы нәтиженің нормаға сәйкес бағдарлы болуы;
  
• 
  Білім саласы бойынша стандарттың құзырлық келісімін сақтау;
  
• 
  Мектептің әрбір сатысында тұлғаның даму міндетін ескере отырып білім мазмұнының толықтығын қалыптастыруды қамтамасыз ету;
  
• 
  Білім мазмұнының бірлігін тиімді формада жазып көрсету;
  
• 
  Оқушылардың қабілеті, қызығушылығы мен бейімділігн ескере отырып мектептің, аймақтың, мемлекеттің жетіп көзқарасымен сәйкестендіре көрсету;
  
• 
  Оқушылардың оқу жүктемесін шамадан тыс асып кетпеуін қарастыру;
  
• 
  Тексеру кезінде технолгиялық жағынан дайын болу.
  

• 
  Негізгі мектепте білімін логикалық жағынан тамамдағаннан кейін өз қалауы бойынша оқуды профильдік мектпте, гимназияда, әртүрлі орта, арнайы лицейлерде т.б. оқу орындарында жалғастыру;
  
• 
  Мектепті гуманитарландыруға байланысты міндетті оқу жүктемесін қысқарту;
  
• 
  Бір сағаттық эффектісі шамалы курстарды азайту;
  
• 
  Республикада тіл туралы заңға байланысты оқытуды мемлекеттік (қазақ тілі) және басқа тілдерді мектпетің барлық түрінде оқыту;
  
• 
  Жеке тұлғаның қажеттілігіне байланысты қоғамда үш бағытта ұйымдастырылған: ғылыми, жаратылыстану, гуманитарлық-эстетикалық және кәсібі-техникалық профильді-дифференциацияланған оқытуды енгізу
  
• 
  Білім беру мазмұнында көрсетілгендей жалпы білім беретін мектептердің барлық типтері мен түрлерінде міндетті түрде оқыту.
  

• 
  барлық пәндердің мазмұнына халық педагогикасындағы ұлттық мәдениет компоненттерін енгізу;
  
• 
  білім беруді гуманитарландыру;
  
• 
  білім беруде математика-жаратылыстану бойынша жалпы мәдени бағытты күшейту;
  
• 
  әр пәнді оқыту әдісінің жүйесі жаңарып отыруы тиіс;
  
• 
  оқу-әдістемелік комплексті әрбір курс бойынша құру.
  

• 
  оқу мерзімін жалғастыру (жалпы және жеке әр саты бойынша);
  
• 
  республикалық және мектеп компоненты мен білім стандартының өзара қатынасы;
  
• 
  жалпы орта білім берудегі вариативтік және инварианттық бөлігінің дара қатынасы;
  
• 
  базалық мектептер үшін міндетті факультатив сабақтарының апталық жүктемесі;
  
• 
  оқушылардың апталық жүктемесі;
  
• 
  жалпы сағат саны, мемлекеттік қаржыландыру.
  

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

7. 
   Білім беру мазмұнының мәні неде?
   
8. 
   Білім беру мазмұнына тарихи сипаттама беру.
   
9. 
   Білім беру мазмұнының негізгі териясын қалыптастыруды атаңыз және оған сипаттама беру.
   
10. 
    Білім беру мазмұнының атқаратын қызметі.
    
11. 
    Жалпы білім беру мазмұнының принциптерін таңдауға сипаттама беріңіз.
    
12. 
    Білім беру мазмұнын қалыптастыруда пәнаралық байланыстың ролі мен қызметі.
    

11. 
    Бейсембаева А.А. Теория и практика гуманизации школьного образования. – Алматы, 1998.
    
12. 
    Джадрина М.Ж. Дидактические аспекты дифференциации содержания школьного образования. – Алматы, 2000.
    
13. 
    Дидактика средней школы. (Под ред. М.Н. Скаткина. – М, 1982.
    
14. 
    Жампеисова В.В. Формирование основ педагогической культуры старшеклассников. Дисс. ... д-ра пед. наук. – Алматы, 1996.
    
15. 
    Педагогика: Большая современная энциклопедия (сост. Е.С. Ропацевич). – М.: «Современное слово», 2005.
    
16. 
    Леднев В.С. Содержание образования. – М., 1989.
    
17. 
    Сериков В.В. Образование и личность. Теория и практика проектирования педагогических систем. – М., 1999.
    
18. 
    Скаткин М.Н. Проблемы современной дидактики. – М., 1984.
    
19. 
    Теоретические основы содержания общего среднего образования /под ред. В.В. Кравского, И.Я. Лернер. – М., 1983.
    
20. 
    Педагогика: учебное пособие для студентов педагогических учебных заведений / В.А. Сластенин, И.Ф. Исаев, А.И. Мищенко, Е.Н. Шиянов. – М.: Школа-пресс, 1997.
    

Мақсаты: Оқытуды ұйымдастырудың түрлері сабақ туралы түсінік, негізгі міндеттері,талаптары және шарттары.

• 
  жеке ( бір ғана оқушымен жұмыс істейді);
  
• 
  жеке –жұптық (оқушы- оқушы, мұғалімнің оқушымен қарым-қатынасы, қазіргі жағдайда оқушымен қарым-қатынасы жеке оқушының әзірлік үрдісіндегі қызметі мен айқындалады );
  
• 
  жеке-топтық топ мектепте жұмыс істейді, бірақ бір мектепте оқытылатын оқушылардың жасы әр шаманы құрайтын топ болады ((оқытудың бұл түрі орта ғасыр мектептерінде қолданылған).
  
• 
  Өзара бірлесіп оқыту, (аталған оқыту жүйесі Англияда пайда болған,атауы-беланкастер жүйесі);
  
• 
  Саралап оқыту, оқытудың бұл түрі оқушылардың қабілетіне қарай өтіледі (мангейм жүйесі);
  
• 
  Бригадалық оқыту,тапсырманы бригада алады: бір сыныпта 5-6 оқушы ұйымдасады, есеп беруші-бригадир оқытудың бұл түрі ХХ ғасырдың 20-жылдарына тән);
  
• 
  Американдық «Винетка-жоспар», «Трампа-жоспар» және т.б.
  
• 
  Оқытудың микротоптық жүйесі (фронтальді, ұжымдық жұмыс және т.б.).
  

• 
  ғылым жетістіктерінің жаңа түрін озық іс тәжірибені, оқу-тәрбие үрдісінің негізгі заңдарына құрылған сабақты;
  
• 
  сабақты өту үрдісінде, барлық дидактикалық принциптер мен ережелер;
  
• 
  оқушылардың санасын қалыптастыруға әсер етерлік, пәнаралық байланысты;
  
• 
  бұрынғы білімнің байланыстыруға, оны меңгеруде икем-қабілетін және оқушылардың білім сапасын арттыру барысындағы тіректік ұғымдарға сілтеме жасау;
  
• 
  тұлғаны жан-жақты дамытудың белсенді және түрінің қажеттілігі;
  
• 
  педагог оқу-құралдарын ұтымды қолдануы;
  
• 
  алған білімнің, өндірістік қызметпен, оқушының жеке іс-тәжірибесімен байланысты жүзеге асыруы;
  
• 
  білімнің, икемнің, қабілетін тәжірибеде қалыптастыру, оны ойлау – амалы мен іс-әрекетке тиімді қолдануы;
  
• 
  сабақты диагностикалау, жоспарлау, жобалау және болжау алуы.
  

• 
  оқу міндетін анықтау үшін сынап екі топқа бөлінеді;
  
• 
  әр топ тапсырма орындайды (не бірдей, не саралап, даралап берілген), ол топ ішінен бөлініп шыққан топбасымен немесе мұғалімнің басқаруымен өтеді;
  
• 
  топтың енгізген жаңалығына орай тапсырмалар іріктеледі;
  
• 
  топтың құрамы сабақтың мазмұнына қарай өзгереді; ең жоғары деңгейдегі оқушының мүмкіндігін ескеру қарастырылады;
  
• 
  топтың және құрамның әр түрлі деңгейлікке орай оқушылардың қауымдастық құрамы сұрыпталады және мұның өзң оқушыларға байланысты.
  

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:

1. 
   Оқу жұмысының түрлері қандай белгілермен сипатталады? «Білім беруді ұйымдастыру түрлері» деген ұғымға анықтама беріңіз.
   
2. 
   Мектеп дамуының тарихында білім беруді ұйымдастырудың қандай негізгі түрлері қалыптасты?
   
3. 
   Білім беруді ұйымдастырудың сыныптық-сабақтық жүйесі қандай ерекшеліктермен сипатталады?
   
4. 
   Сабаққа қойылатын қазіргі талаптар қандай?
   
5. 
   Сабаққа қойылатын дидактикалық талаптардың мәні неде?
   
6. 
   Сабақ үстінде педагогикалық үрдістің қандай білімділік-тәрбиелік,дамытушылық және білім беру қызметтері жүзеге асады?
   
7. 
   Сабақтың негізгі түрлерін, сондай-ақ оқытудың басқа да түрлері мен олардың құрылысын суреттеп беріңіз.
   
8. 
   Білім, білік, дағдыны бақылау мен түзету сабағының құрылысын жасаңыз.
   
9. 
   Аралас сабақтардың мәні мен құрылымына анықтама беріңіз.
   
10. 
    Сабақты өткізу барысында оқушыларды дамыту мен тәрбиелеу жұмыстарын жүзеге асыру қаншалықты қажет?
    
11. 
    Қазіргі уақытта мектептерде сабақтардың қандай жаңа түрлері қолданылады?
    
12. 
    Мұғалімнің сабаққа дайындығының негізгі жұмыстарын анықтаңыз.
    
13. 
    Оқытуды ұйымдастырудың қосымша түрлерін атаңыз.
    
14. 
    Оқушылардың үлгерімін бақылауының түрлерін атаңыз.
    
15. 
    Білімді тексеру, дидактикалық тест, білімді бағалау, үлгермеушілік деген сияқты түсініктерге анықтама беріңіз.
    
16. 
    Оқудағы сәтсіздіктердің себебін түсіндіріңіз және оларды болдырмаудың әдіс-тәсілдерін сипаттаңыз.
    

Тақырып : Мектептің тәрбие жұмысы әдістемесінің негізі

Мақсаты: мектепті ң тұтас педагогикалық процессіндегі басқару жұмысының теориялық білімдерімен және әдістемелік негіздерімен танысу.