Бағдарламасы Өскемен қ, 2010 жыл Мазмұны 1

2007-2009 жылдарға демографиялық жағдайға талдау көрсеткендей қала бойынша туу 2 % дан 15,18 ден 2007 жылы 15,48, 2009 жылы 1000 тұрығындарға өлім 1,1 есеге 14,34 2007 жылы 13,33.

Аналық өлімнің көрсеткіші 2007 жылы 52,2, 2009 жылы 42,3 ( 2008 жылы кездерден басқа); 2007 жылға бала өлімінің көрсеткіштері - 18,55, 2009 жылы 24,2 құрады, өсім 2008 жылғы тірі туғандардың өсімі жаңа критерилерімен байланысты.

Әлеуметтік маңызы аурулардан халықтың өлімі және таратылу көрсеткіштері келесідей:

Жоғарыда көрсетілген аралықта туберкулезбен ауырғандар 141,9 2007 жылы 121,3 2009 жылы қала бойынша туберкулезден өлім 26,2 дан 25, төмендеді.

Қала бойынша зиянды аурулар көрсеткіштері 2007 жылы 378,3 2009 жылы облыс бойынша 376,3 (2009 ж 264,4 ).

Қала бойынша зиянды аурулардан өлім 2007 жылы 223,0 дан 2009 жылға 205,8 жетті. (2009 ж 153,0).

2009 жылы БСК аурулары 100 мың тұрғындарға 1426,2 дан 2007 жылы 1678,1 келеді.

100 мың тұрғындарға 11167 кездерден 2007 жылы 10124,9 ұлғайтылды. Қалада скринингтік бағдарламалар жүзеге асырылуда:

Қала бойынша тұрғындарды профилактикалық қараулар (2009 жылы БСК 100,4%; аналық мойынға рак - 100,1%; сүт бездеріні рактарын анықтауға - 93,4%; 18 жас қа дейін балаларды тексеру - 100%, соның ішінде 61702 қаралды, анықталағандары 34,5 % (21311) ауырғандар, емделгендер 69,5% (14806).

11 кесте.
Денсаулық сақтау, стационарлар ОДЕ, МП, МААП

жылдар	ОДЕ (+ЦПМСП)	МП	МААП
2007	7	6	0
2008	7 (2 ЦПМСП)	6	0
2009	7 (3ЦМПСП)	6	0

2009 жылға барлық денсаулық сақтау ғимараттары - 64 олардың ішінде ғимараттардың жалпы санынан типтік ғимараттар - 48 (75%). Денсаулық сақтау 37 ғимараттарында баланста тұр (57,8%), 27 жалдамалы (42,2%). Апаттағы ғимараттар жоқ. (12 табл).

12 кесте.

13 кесте.

6 ауылдардың қала тыс адамдарға дәрілік көмек

Өскемен қаласында аптекалардың бары – 6.
14 кесте.

Өскемен қаласында дәрігерлік кадрлармен қамтамасыз етілу

	2007	2008	2009
Барлығы дәрігерлік кадрлармен тұрғындарды қамтамасыз ету	32,3	34,3	34,7

15 кесте.

• 
  Демографиялық көрсеткіштерді жақсарту.
  
• 
  Туудың өсімі, өлімнің төмендеуі, табиғи өсімді арттыру.
  
• 
  Кепілденген медициналық көмектің аясында медициналық көмектің жоғарғы технологиялық қол жетімділікті жақсарту.
  
• 
  Кардиологиялық және кардиохирургиялық қызметті дамыту.
  

• 
  Қаладағы экологиялық жағдайлар.
  
• 
  Балалар өлімінің жоғарғы көрсеткіштері
  
• 
  әлеуметтік-маңызды аурулардың жоғарғы деңгейі
  
• 
  Дәрігерлер тапшылығы
  
• 
  Көрсетілген медициналық қызметтің жеткіліксіз сапасы
  
• 
  Медициналық мекемелермен жабдықталудың жеткіліксіздігі
  

• 
  Жаңа медициналық нысандар құрлысын қаржыландыруды ұлғайту.
  
• 
  Медициналық ғимараттың материалдық-техникалық жабдықтау
  
• 
  Жас мамандарды тарту.
  

• 
  Жеткіліксіз қаржыландыру
  

Мәдениет және тілдерді дамытудың қызметі аяққы жылдарда оңды тенденцияға ие болды тек қана қаржыландырылуда сонымен қатар мәдени қызметтің сапасын арттыруда 6% құрады.(16 табл)

2007 жылы Өскемен қаласы бойынша мәдениет мекемелерінің желісі 46 бірлікті, 2009 жылы 44 бірлікті, 4,3 % азайтылды.

57 тарихи және мәдени ескерткіштер бар, оның ішінде 1 Республикалық маңызды (Жамбыла атындағы театр), облыстың өнерлері және сәулет ескерткіштерінің жинағы. Мемлекеттік мекемелердің балансында – 19 нысандар, ТҮҚШ бөлімімен қызмет көрсететін нысандар – 8, жеке меншік қызметте – 30. Олардың археология ескерткіштері – 1, сәулет ескерткіштері – 52, құрастыру – 4 бар.

Мәдениет мекемелерінің балансында 4135 кв.м. жалпы алаңшалы ғимараттар бар (олардың кітапхана ғимаратары 3955,4 кв.м., клуба «Аблакетка» 179,6 кв.м.), Меновной әкімдігінің клубында 12 кітапханаға қызмет көрсету үшін 1 «Газель» автокөлігі бар концерттік костюмдер, дыбыс жазу аппараттары бар.

Аблакетка және Меновной ауылдық округтарының тұрғындарына көз және есту мүгедектерге шаралар жүргізіледі, халықтық көркемділікті дамыту және мәдени-саулықты ұйымдастыру бойынша айналысатын қалалық бюджеттен мәдени 5 клубтық мекемелер қаржыландырылады

Клубтық мекемелер кәсіпорындармен, ұйымдармен, оқу бөлімдеріме, балалар-жасөспірімдер клубтарымен, «Үлбі» әскери бөліктермен, ұлттық-мәдени орталықтармен.

Әр жыл сайын клубтық мекемелерде 300 көрініс шаралары онда 3500 адам қатысады.

Қалада 223 ұжымдар әрекет етеді оның ішінде 28 ұжымдар «халықтық» және «үлгілі сипатты 23 мәдени жұмысшылар ШҚО әкімінің сыйақысының лауреаттары.

Қылмыскерлікпен күрес бағдарламасы, есіртікі және есірткі бизнесімен күрес бағдарламасы, «Өскемен қаласы нашақорлықсыз», Жастар және жастар саясаты, Қазақстанның балалары бағдарламасы, сыбайлас жемқорлықпен күрес бағдарламасы, тілдерді дамыту бағдарламасы, «Мәдени мұра» бағдарламалары жүзеге асырылуда.
17 кесте.

Көрсеткіштер	2007 жыл	2008 жыл	2009 жыл
Өткізілген көріністі шаралар	102	162	175
% қаланың тұрғындарының қамтылғандары	75,2	78,1	80,2

2007 және 2009 жылдарда Халықаралық әйелдер күні, Наурыз, қазақстанның бірлік күні, ҰОҚ Жеңіс күні, ҚР конституциясы, Өскемен қаласының күні, Жаңа жылдық шаралар меррекелеуге байланысты қоғамдық саяси және мәдени шаралар өткізуге дайындық бойынша көп жұмыстар атқарылды. Кәсіпорындардың, мекемелердің, ардагерлер ұйымдарының, ЖӨӨБ, қатысуымен қалалық көркемдік ұйымдастырулар өтеді. Әр жыл сайын қалалық жас таланттарды анықтауға «Радуга талантаов» конкурсы екі номнация бойынша өткізіледі: вокал және хореография, жаңа музыкалық фестивальдар, солдат әндері, фестивальді бардовский әндер, реп музыкалары, брейк данса және т.б.

Тұрғындардың білім беру деңгейін арттырумен библиографиялық ақпараттарға кітапханаларда кітап оқушылардың саны, және техникалық жабдықталу өсуде. Кітапханалық, ақпараттық және демалыс жұмыстар формасына кітапханалар мәдени-ақпараттық қызметі бар.

Қаланың орталығында ЖМҚ, Прохладная, Аблакетка, Согра және Меновной шағын аудандарында 12 кітапханалар қызмет көрсетеді.

Қалалық кітапханалардың кітап қорлары 306 656 дананы 34 975,4 мың . теңге сомада және 57 компьютерлер және 13 бірлікті көп шығарушы техникалар 11 224,2 мың . теңге сомаға ( 18 табл).

18 кесте.

Әр жыл сайын қалалық кітапханалар 50 мың оқушыларға қызмет көрсетеді, 1,5 мың қоғамдық-саяси және мәдени-массалық шараларды өткізеді олардың 70 % балар үшін жасалады.

Қалалық кітапхана жүйесінде 18 оқу клубтары және әр түрлі бағыттағы балалар, жастар және жасөспірімдер үшін жұмыс жасайды. Кітапхана жұмыстарының маңыздысы жобалық қызметер болып саналады. Республикалық жәрмеңке «Окно в мир» қалалық-орталық кітапхана «Тең мүмкіндіктер қоғамы» ең үздік болып танылды. Кітапханалардың ең негізгі көрсеткіштері қолданушылар үшін әр түрлі анықтаманы орындау болып саналады. .

Орталық қалалық кітапхана – қазақстанда бірінші және жалғыз «Виртуалды анықтама» қатысуышысында интернет арқылы кітапхана мамандарымен сұраулар орындалады (19 кесте).

19 кесте.

	2007 жыл	2008 жыл	2009 жыл
Анықтаманы беру	8031	9164	9750
Виртуалды анықтамалар	464	462	462

Ақпараттық және компьютерлік технологиялардың дамыту барлық кітапханалық үрдістерді автоматтандыруды қамтамасыз етеді. ИРБИС автоматтандырылған бағдарламаны енгізу және онымен электрондық катологтарды іздестіру кітапхананың барлық ресурстарынан ақпаратты табуға мүмкіндік береді. Орыс және қазақ тілдерінде 110 561 құрайды. Электронды каталогтар www.kitaphana.kz сайтқа тарих, экономика, әлеуметтік саланың ақпараттары шығарылады.

Қаланың кітапханалық жүйесі Халықаралық ассоциациясының қолданушылары және әзірлеушілерге электроныдық кітапханалар және жаңа ақпараттық технологиялар, өңірлік бағдарламаларда және республикалық консорциумдарда көрсетеді.

Ең көп жаңа технологияларды енгізуге және кітапахана біліктіліктерін арттыруға көңіл бөлінеді. Жыл сайын 5 тен 8 адамға дейін кітаханашылар халықаралық конференцияларға барады. Жыл сайын кітапхана бойынша ең үздік маман» және «Ең үздік жыл кітапхана» конкурстары өтуде.

Қаланың кітапханасы жергілікті өзін-өзі басқару комитеттерімен, оқу орындарымен, мәдениет мекемелерімен, қоғамдық ұйымдар, қаланың телеканалдарымен және баспамен өзара қызмет етеді.

• 
  Өзгерісіз орындар санында мәдениет нысандарының қатысуының ұлғаюы мәдениет нысандарымен халықтың қызметпен қамтамсыз етілуі.
  

• 
  Кітапханалар үшін типтік ғимаратардың жоқтығы
  
• 
  Сол жағалау шағын ауданында массалық кітапханалардың жоқтығы
  
• 
  Жөндеуді жүргізуге жеткіліксіз қаржыландыру.
  
• 
  Мәдениет мекемесінің жеткіліксіз материалдық базасы
  
• 
  Мемлекеттік меншіктегі Мәдениет үйлерінің жоқтығы
  

• 
  Әлеуметтік-әлсіз топтар үшін тегін қызмет көрсету.
  
• 
  Өз мекемелер базасында костюмдерді тігу және басқа халықтық шеберлерді музыкалық аспаптар дайындау.
  
• 
  Өз жеке студиясы негізінде сапалы жазу
  

• 
  Мемлекеттік емес мәдениетті санын қысқарту
  
• 
  Мәдени мекемелердің қызметін ұлғайту.
  

Қаланың мәдениет мекемелер желісі тұтынушылыққа жауап бермейді: 6 облыс орталығында клубтар, облыстың 3 шағын аудандарында кітапханалар жоқ.

Әлсіз материалды-техникалық жабдықталу мәдениет нысандарына және адамдардың мәдени тұтынушылар талаптарына сәйкес келмейді.

Қала кітапаханаларының кітап қорларының орталықтанған жинақтары үшін жеткіліксіз қаржыландыру. 1000 тұрғындарға 2 жаңа кітаптар келеді, Қала кітапханаларының Интернентке қол жетімділігі жоқтығынан ресурстарға шек қойылады.

Қаржылық қаражаттардың тапшылығы: ескерткіштердің сақтауды қамтамасыз ету, жоғарғы біліктілік мамандарды тарату, «Тарихи және мәдени мұраның нысандарын пайдалану және қорғау туралы» Заңының талаптарын орындау.

Мәдениет жұмысшылар кадрларының қартаюы және кітапхана және режисерлікте ерекше байқалуда. Облыста мәденит жұмысшылар кадрларын даярлау және қайта даярлау орталықтары жоқ.

Өскемен қаласының дене шынықтыру және спорт бөлімдерімен қалада спорттың 56 түрлері таратылады спорттың 30 түрлеріне: үздіктілік, чемпионаттар, қала кубтары, спартакиадалар, қалалық мерекелер, фестивальдар, акциялар, облыстық, республикалық және халықаралық жарыстарда қатысу.

Спорт және дене шынықтырумен айналысу үшін 409 спорттық қондырғылар оның ішінде: 1 Спорт сарайы; 4 стадиондар, 4 спорттық кешендер, 10 суға жүзу бассейндері; 84 спортық залдар; 10 теннистік корттар, 17 хоккейлі коробкалар, 2 жүзгіш базалар, 1 атыс орындары, 10 бильярд клубтары.

Өскемен қаласының тұрғындардың орта санынан 302 мың адамды құрайтын, спортпен 51,3 мың. адам немесе 17 %. 2009 жылы аталаған көрсеткіш спортпен айналысатын адамдардың 10,9 % – 32,6 мың адамды құрады олардың 18,2 мың адамдары қатысады (20 кесте).

20 кесте.
2007-2009 жылдарда спорттың даму көрсеткіштерінің негізгі динамикасы

Бүгінгі күнде Өскемен қаласында 11 спорттық мектептер олардың 4941 балалары.

Өскемен қаласының спортшылары халықаралық және республикалық жарыстарға жақсы қатысады.

Бүгінгі маусымда «Шығыс-Свинец Строй» командалардың волейболшылары Қазақстанның жоғарғы лигаларын алды.

Спорттық біліктілікті арттыру бойынша жұмыстар жалғасуда. 2010 жылдың бірінші тоқсанында спорттың мастер кандидаттарының 40 спортшылары марапатталды.

2009 жылы Өскемен қаласының жинақ команадлары облыстық 6 чемпионатарда қатысты, 1 облыстық турнирлерде, қала және ауданның 3 біріншілігінде. 2010 жылдың басынан 11 облыстық чемпионаттарда 2 облыстық турнирларда, 5 қала және аудандардың біріншілігіне қатысты. 2009 жылы Өскемен қаласының құрама командалары үшін 17 оқу-жаттығу өткізілді.

Спорт бөлімінің ең негізгі бағыттарының бірі мүгедектер арасында спорттық шаралар өткізу. 2010 жылдың басынан олар үшін боулинг, шағын футболудар, «Веселые старты» өткізілді; мүгедектердің қатысуымен «Спешиал Олимпикс»; шахмат бойынша біріншілік, тоғыз құмалақ, көру бойынша мүгедектердің қатысуымен шашка, жеңіл атлетика бойынша шашка, шаңғы онкалары бойынша жарыстар.

2010 жылы спорттық массалық шаралар бойынша жұмыстар жалғасытырылды: спартакиадалар, көлік және байланыс жұмысшыларының қатысуымен волейболдар, медициналлық қызметкерлер арасында өтті.

Волейбол, шағын футболдар, 400 студенттер қатысқан Өскемен қаласының ООО және ЖОО студенттеріні қатысуымен жарыстар ұйымдастырылды.

Қаланың жалпы білім беру мектептер арасында дене шынықтыру-сауықтыру спорттық массалық шаралар өтеді. Қала мектептерінің VIII ашық қысқы чемпионаттары шаңғы жарыстары, VIII қаланың балалар-жас өспірімдер клубтары арасында ҰОС 65 жылдық жеңісіне 620 қатысушылармен өтті.

Еңбек арадагерлері араасында спорттық шараларды өткізу және ұйымдастыру болып саналады. Столдық теннис бойынша бильярд, тартысу, дөңгелек ату, шахмат, шашкалар, қартар күніне спорттық шаралар өткізілді.

Балалар үшін жазғы демалыста Металлург саябағында 470 балалар қатысқан спорттық масалық шаралар қатысты. Қаланың аулалық командалары үшін чемпионат өткізілді.

«Казахмыс» кешені» ЖШС және Шығыс Қазақстан облысы әкімінің арасында жасалған меморандумға сәйкес «Восток» стадион клубына жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Сонымен спортпен айналысатындарды ұлғайту және массалық спортты дамытуда жеткілікті спорттық секциялар және спорттың түрлері бойынша клубтар өткізілді.

• 
  Спорт және дене шынықтырумен айналысатындардың саны 6 % ұлғайтылды;
  
• 
  Спорттық нысандар саны ұлғайтылды.
  

• 
  Спорттық инфрақұрылымдар және материалдық-техникалық базалар әлсіз жабдықталуы.
  
• 
  Спорттық қондырғылардың жетіспеушілігі, ұйымдарда спорттық түгендеулер, оқу орындарында, тұрғындардың тұрақты орындары бойынша және массалық жұмыс орындарында.
  
• 
  Техникалық пайдалну бойынша және жетілдірілген нормативтерге спорттық қондырғылар сәйкес келмейді.
  
• 
  Массалық және балалар-жастық спорттың түрлерін дамыту.
  

• 
  Дене шынықтыру және спортпен айналысу үшін мүмкіндіктер құру (шағын футболға алаңшалар құру, волейбол, баскетбол, үлкен тенниске, шайбалы хоккейге).
  

• 
  Дене шынықытру және спорт саласында білікті кадрлардың жоқтығы
  
• 
  Облыстың және басқа қалалардың құрама командалардың құрамына жоғарғы сыныпты спортшылардың кетуі.
  
• 
  
  

Тұрғындардың әлеуметтік қорғау саласына талдауда 3 жылда қалада әлеуметтік қамтамасыз етудің оңды динамикасы қалыптасқан: тұрақты түрде бөлінетін бюджеттік қаражаттар, 12,5 % аз қамтылған отбасылардың санының төмендеуі, жұмссыздардың еңбекке орналасуының жоғарлауы.

2009 жылы тұрғындардың экономикалық белсенді бөлігі 160820 адамды құрады. 2007 жылмен салыстыру бойынша тұрғындардың бос емес адамдар санынан 2992 адамды, 570 адамға жұмыссыздар саны қысқартылды.

Жұмыссыздық деңгейі 0,2 пайызға азайтылды және 8,1 % құрады. Жеке бос емес адамдардың саны 744 адамды құрады.

Экономикалық белсенді жұмысыздардың үлесі 1,1 % тен 0,9 % құрады.

Еңбек нарығында жағдайға талдауда ақырғы жылдары жұмыс күшіне ұсыныстар және сұраныстың сай келмеу тенденциялары байқалуда. Бос жұмыс күштері жұмыс берушілердің профессионалды және біліктілік мөлшерде талаптары сай келмейді.

Бір мамандықтардың басм болуы және басқа мамандықтардың көп болуы еңбек нарығында ұсыныс пен сұраныста кедергі жасалады.

Бүгінгі күнде металл әзірлеу бойынша жоғары біліктілік мамандардың сұраныс: кең профилді станокшылар , токарлар, механикалық жұмыстың дәнекерлеушілері, металды әзірлеу бойынша мамандардың, құрылыс жұмыстарының мамандарына.

Ақырғы жылдары қаланың еңбек нарығында жұмыс күшінің сұраныстары артты. Бір бо с орынға 2 жұмысыздар келді.

Рыноктық инфрақұрылымдарға, өнеркәсіпке және құрылысқа, тұрмсытық және сервисті қызсмет көрсету, көлікке жұмысшылардың тұрақты сұранымы сақталды. Қоғамның ақпараттандыру үрдісіне байланысты компьютерлік технолгиямен мамандарына сұраныс көп болды.

Әлеуметтік жұмыс орындарына, мүгедектер, зейнеткерлік жаастағы әйелдерге, жастарға және тұрғындардың нысаналы топтарындағы жұмыссыздарға тұрақты сұраным сақталды.

2007 жылы қалада 5151 жұмыс орындары, 2009 – 4130 құрылды. 2007 жылы қоғамдық жұмыстарға ба,ытталған адамдар 1460 адамды, 2009 – 1244 адамды құрады.. 2007 жылы әлеуметтік жұмыс орындарына 136 жұмыссыздар, 2009 – 141 жұмыссыздар бағытталды. Жастар іс тәжірібиесіне 2007 жылы 120 адам, 2009 – 121адам бағытталды. 2007 жылы кәсіптік және қайта даярлауға г 555 адам, 2009 – 500 адам бағытталды.

2007 жылы жұмыспен қамтамасыз ету бөліміне жолданғандар 89,4 %, в 2009 жылы – 69,1 % құрады. 2008-2009 жылдарға экономикада дағдарыстық жағдайлар көрсеткіштердің төмендеуіне әсерән тигізді.

Нысаналы топтарға жатқызылған жұмыссыздарға жұмыспени қолдау көрсетудің негізгі бағыттары оның ішінде оралмандарға: еңбек нарығы бойынша ақпараттық базаны дамыту, жұмысқа орналастыру бойынша тұрғындарды ақпараттандыру, әлеуметтік қорғаныстың формаларын дамыту, жұмысқа орналстыруға қолдау көрсету әлеуметтік қорғаныстың белсенді формаларын дамыту, кәсіптілік оқыту, жұмыссыздарды қайта оқыту, қоғамдық жұмыстар, әлеуметтік жұмыстарға жолдау, жастар тәжірібиесі.

Ұйымдардың және кәсіпорындардың құқықтық және әлеуметтік қолдау маұқсатында жұмысшылардың еңбек құқығын және кепілділігін қамтамасыз етуде ұжымыдық келісім шарттар мен меморандумдар жасау бойынша жұмыстар жүргізіледі. 2010 жылы ұжымдық келісім шарттармен қамту 68,4 %, жұмысшылардың еңбек құқығын жіне кепілділігін сақтауға ірі және орта кәсіпорындармен, ірі және орта бизнестің 296 меморандумдар жасалды 2009 жылы барлық бюджеттік әлеуметтік бағдарламалар есебінен республикалық бюджеттен 742176,2 млн. теңге бөлінді 2,2 есеге көп.

Экономиканың және әлеуметтік саланың барлық деңгейін дамытуымен байланысты кешенді шараларды жүзеге асыруда азаматтрдың өмір сапасы біршама өсті. 2007 жылмен салыстырғанда аз қамтылған азаматтар саны 12,5 % қысқартылды және 2009 жылға 1803 адам (21 сур).

2009 жылы қала ббойынша орта айлық еңбекақы 59097 теңгені ( 2007 ж. – 47339 теңгені) құрады.

Қалыптасқан экономикалық жағдайға байланысты 2007 жылмен салыстырғанда атаулы әлеуметтік көмек 10,2 % ұлғайтылды және 2009 жылы 531 адамды құрады. Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмектің алушылардың жалпы санынан 49% 18 жасқа дейінгі балалар құрайды.

2009 жылы 18 жасқа дейінгі балалары бар отбасыларға көмекті 377 отбасылар алды, олар 600 балалардан саналуда бұл 15,1 % көп.

Коммуналдық қызметке жіберілетн төлемдердің үлесін азайтуға байланысты 15% дан 10% тарифтердің, 2009 жылы тұрғын үй көмектеріне, жалпы кондоминимум нысандарына, күрделі 4819 отбасылар бұл 2007 жылмен қарағанда 4 есеге көп.

Удельный вес трудоспособного населения в составе получателей адресной социальной помощи в 2009 жылы атаулы әлеуметтік көмекті алушылардың құрамында тұрғындардың еңбекке жарамдылардың меншгік салмағы 2007 жылмен салыстырғанда 1% азайып және 49,9% құрады.

Средний размер адресной социальной помощи в 2009 жылы атаулы әлеуметтік көмектің орта мөлшері 2007 жылмен салыстырғанда 1127 теңгеден 1493 теңгеге дейін өсті.

Ай сайын ҰОТС мүгедектері және ҰОС қатысушыларына коммуналдық қызметті төлеуге өтемақы 5 және 2 мың теңге көлемінде төленеді.

Тұрақты негізде ҰОС қатысушылары, ҰОС мүгедектеріне оларға теңестірілген көп балалы аналарға, аз қамтылған азаматтарға мүгедлек балаларға материалдық көмектер көрсетіледі.

Қалада тұрғындарды әлеуметтік қызмет көрсету орталығы «Үлбі» жұмыс жасайды, онда 942 қарттар және мүгедектер сонымен қатар дамуындағы шектеуліктер бар балалар тұр.

Қартайған жалғыз азаматтарға және мүгедектерге 782 адамды қыз мет көрсетеін 8 әлеуметтік көмектің бөлімшелері олардың ішінде мүгедектер – 224 адам;

• 
  Үйге 160 балаларға мүмкіндігіндегі шектеулігі бар 2 әлеуметтік бөлімдер бар.
  

Жыл сайын «Уба»санаториларына Республика және облыс алдында қызметеріне 700 зейнеткерлер алатын тыл жұмысшыларына, көп балалы аналарға, жасы бойынша зейнеткерлер.

• 
  Төлемдер өсімінің орта мөлшері 1,3 есеге жеке атаулы көмекке куә.
  
• 
  Кедейшіліктің төмен шегінен тұрғындардан үлесті төмендету 2% ден 1,9%.
  

• 
  УКөмекті алушылар санының ұлғайтылуы
  
• 
  
  

• 
  Жұмыссыздықтың белсенді формаларын қолдану: тұрақты және уақытша жұмыс орындарына, кәсіптілік дайындылық және қайта даярлау, қоғамдық ьжұмыстар, әлеуметтік жұмыс орындарын құру, сонымен қатар « Тіл ортасына кір» және «Оқушы жұмыс орындарын құру»
  
• 
  Тұрғындардың нақты өсімі
  
• 
  Әлеуметтік сала қызметтерінде НПО қызметінің белсендірілуі.
  

• 
  Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмектің қарау белсендіоігнің жеткіліксіз белсенділігі.
  

2009 жылы қаланың жұмыспен қамтамасы ету бөліміне 13519 адам 2007 жылдың 5638 адамдарына қатысты құрады сәйкесінше 9341 және 5044. (22 сур).

23 сур

• 
  Жұмыссыздық деңгейі 0,2 пайыздық пункті және 8,1 % құрады.
  
• 
  Әлеуметтік серіктестікті дамыту, Өскемен қаласының 2008-2010 жылдарға жұмыс берушілер ұйымымен және кәсіптік одақтармен, қала әкімдігімен үш жақты келісімдер жасалды, ұжымыдық келісім шаратар жасаған кәсіпорындар санының ұлғайтылуы.
  
• 
  Экономиканың нақты секторныың дамытумен жұмыспен қамтиамасыз ету жағдайға Жол картасы бағдарламасын жүзеге асырды.
  
• 
  Әлсіз жақтары:
  

• 
  Жоғарғы деңгейлік біліктілік мамандарның тапшылығында білікті жұмыс күшінің жеткіліксіздігі
  
• 
  Қазіргі еңбек нарығындағы жұмыс күші жаңа жұмыс орындар құрылымында талаптарға сай келмейді.
  
• 
  Еңбек рыногында жұмыс күшінің с ұранысы және ұсынысында ең көбінде дәрігерлер, құрылыс жұмысшыларының мамандары, сауда мамндары қажет етіледі.
  
• 
  Экономиканың тұтынушылығанда басқа мамандықтардың анықталмайтындығы. Мамандарда қажеттілік тек қана жұмыс берушілердің өтінімі бойынша жұмыспен қамтамасыз ету бөлімінен алуға болады.
  
• 
  Толық және тұрақты жұмыссыздықты қамтамасыз ететін жұмыспен қамтамасыз ету саласында қолданыстағы бағдарламалардың қысқа мерзімді сипаты (2009-2010 жылдарға Жол картасы).
  
• 
  Мүмкіндіктер:
  

• 
  Азаматтарға жұмысты іздеуде белсенді көмектесі және оларды жаңа мамандыққа ынталандыру бойынша қолдау көрсету.
  
• 
  Төленбелі қоғамдық жұмыстардың жетілдіруі және ұйымдастыру. Жұмыс берушілерге ұсынылатын талаптар және еңбек нарығының қажеттілігімен есептегенде жұмыссыздарды кәсіптілік даярлауды жүргізу.
  
• 
  Тұрғындарды жұмыспен қамтамасыз етуде мемлекеттік белсенді бағдарламалардың ұлғаюы.
  
• 
  Жаңа жұмыс орындарын құру және қысқарту.
  
• 
  Жұмыссыздардың кәсіптілік мбелсенділігін дамытуға қолдау көрсету. Қауіптер:
  

• 
  Мемлекеттік секторда және кәсіпорындарда бос жұмыс орындарын қысқарту салдарынан жұмыссыздарды жұмысқа орналастыру бойынша мүмкінідктердің шектеулігі.
  

Ішкі саясаттың негізгі басымдылығының бірі мемлекеттік қалада қоғамдық саяси жағдайдың тұрақтылығын ұстау, әлеуметтік кедергілерді ескерту және анықтау, азаматтардың өмірмен қызмет ету шартарын жақсарту бойынша қолданылатын шаралар және мемлекеттік биліктің қызметі туралы халықты хабарландыру.

Қалада 9 республикалық саяси партиялардың филиалдары, 32 діни ұйымдар, 18 этно мәдени орталықтар, 300 үкіметтік емес және 16 профсоюз ұйымдары жұмыс жасайды.

Өскемен қаласының ішкі саясат бөлімімен мемлекеттік қалада қоғамдық саяси жағдайдың тұрақтылығын ұстау, әлеуметтік кедергілерді ескерту және анықтау, азаматтардың өмірмен қызмет ету шартарын жақсарту бойынша қолданылатын шаралар және мемлекеттік биліктің қызметі туралы халықты хабарландыру.

Жұмыстың басты бағыты идеологиялық жұмыстар және формаларды жетілдіру болып саналады.

Мемлекеттің деморатиялық моделін бекітуде негізгі міндеттердің бірі ақпараттық-насихаттау жұмыстары болып саналады.

Бұл жоспарда негізгі міндет ақпарттық-саяси технолоияларды тұрғындардың нысаналы топтарына саяси белсенділіктің басымдылығы дәлелденеді.

Өскемен қаласында қалалық мемлекеттік басқару басшыларының санынан 10 ИПГ әрекет етеді ЖОО мұғалімдері, үкіметтік емес органдардың және жастар қоғамының және ақсақалдардан тұрады.

Ақапараттық-насихатау топтарының 2500 мүшелерімен 100 мың азаматтар қамтылды.

Насихаттау жұмыстарының маңыздлығы тұрақты қоғамыдқ жағдайға қолдаудың критерилерінің бірі идеологиялық жақ болып саналады.

Ұлттың тұрақты дамуына, қоғамның шоғырлануына ақпараттық-насихаттау мақсатында ір түрлі формалар пайдалынады. Бірінші кезекте бұл жұмыстар азаматтық қоғамдық институтарымен өзара әрекеттесу болды.

Қаланың азаматтық секторы 9 филиалдық саяси партиялармен, 32 діни ұйымдармен, 18 этно-мәдени орталықтармен, 300 ХДП, 16 кәсіптілік ұйымдармен қамтылды.

Тұрақтылықты қолдауда ерекше роль саяси партиялармен жұмыс алады.

Конструкциялық келіс сөздерге сай қалада қоғамдық саяси жағдай тұрақты протестер тіркелмеген.

Этникалық және конфессионалдық келісімге көп мән беріледі. 32 діни ұйымдармен жұмыста ең көп назар ислам және православиялық топтар басшыларының әрекет етуіне көбірек бөлінеді. Олар салтанатты рәсімдерге дөңгелек столарға шықырылады. Олардың адамгершілікті насихаттауы және жалпы адамгершілік құндылықты насихаттауда тұрғындармен әр түрлі формаларды ұсынады.

Азаматтық белсенділіктің «Үшінші сектор» ары қарай дамытуға қажетті шартарды құруда өкіметтік емес ұйымдардың және мемлекеттік органдар арасында серіктестік қарым қатынасты бекітуге дамыту бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Аталаған жұмыстың жүйелілгін белсендіру үшін 2008 жылғы ақпанда аталған жұмыстарды өткізу үшін Өскемен қаласының қоғамдық Советі құрылды. Аталған кеңеспен әр тоқсан сайынғы кеңестер, өзекті әлеуметтік мәселелер бойынша мемлекеттік органдар басшыларының тыңдалымдары басылды.

Тұрғындардың әр түрлі санатындағы диференциалданған жұмыстарға ХДП жұмыста ерекше назар: зейнеткерлер, мүгедектер, жастар аударылды.

«Поколение» ҚҰ белсенді жұымстар өткізіледі. Өскемен қаласының әкімі жанында жұмыс тобы құрылды онда экология, бірінші қажетті тауарларға баға, тауар және қызметтің сапасына өзекті мәселелер көтеріледі. Бағаға мониторингінің жүргізу үшін жұмыс тобының бастамасымен «халықтық бақылау» жұмыс тобы құрылды.

Қоғамдық жағдай жастар ортасындағы жағдайға тікелей байланысты. Сондықтан көп назар жастар ұйымдарына көп көңіл бөлінеді.

«2008-2010жылдарға Өскемен қаласында жастар және жастар саясаты» бағдарламасы жүзеге асырылуда. Бағдарламаның орындалуының маңызды қысқартылуына қарамастан барлық бағыттар бойынша әр түрлі шаралар өткізілуде.

2007 жылы – 8 млн. теңге олардың 3 млн. әлеуметтік бағдарламаларды жүзеге асыруға, 2008 жылы қаржыландыру 12 млн. теңгеге дейін ұлғайтылды, олардың ішінде 2 млн. теңгені әлеуметтік бағыттағы визуалды өнімді құруға және 3 млн. әлеуметтік жобаларға, 2009 жылы 10,9 млн. теңге, 2010 жылы 5,7 млн. теңгені құрады.

Жастардың өзекті мәселесін шешу үшін Өскемен қаласының әкімдігінде жастар істері бойынша Координациялық кеңес қызмет атқарады оларға мемлекеттік органдардың, оқу орындарының, ХДП, жастар саясатын жүзеге асырушы басшылар қатысады.

Бүгінгі күнде Өскемен қаласында ақпараттық кеңістік 47 БАҚ баспаларымен (37 – газет, олардың 8 мемлекеттік тілде, мемлекеттік тапсырыстар, 10 - журналдар) және 7 электрондық БАҚ (2 – кабельді теледидарлар, «Микс», «Tengri» радиолары, 3 – теледидар каналдары, олардың 2 телеканалдар мемлекеттік тапсырысты орындайды).

Қала тұрғындарымен сандық қазақстандық аранаға көшу бойынша түсіндірме жұмыстары жүргізілуде.

2009 жылдың 16 желтоқсанынан Өскемен қаласы әкімдігінің «Өскемен», газеті шығарылады.

Газетте қала өмірінің барлық салалары жарықтандырылады: білім беру саласының, денсаулық сақтау, тұрғынүй шаруашылығы және жабдықтау, мәдениет, спорт, әлеуметтік қамтамасыз ету, жастар саясаты, төтенше жағдайлар, азаматтық сектордың және билікпен өзара қарым қатынасы, Қазақстан Республикасы Президентінің «Жаңа он жылдық– жаңа экономикалық өрлеу – жаңа мүмкіндіктер» жолдауы жарықтандырылады.

Өмірмен қамтамасыз ету, энерго жинақтау, әлеуметтік-экономикалықдамытудың сонымен эколгия, денсаулық сақтау, білім беру, құқықтық тәртіп, инфляциялық үрдістерді тежеу мәселелері бойынша тұрғындардың өзекті мәселесі мемлекеттік тапсырыс бойынша «Көзқарас» - 20 бағдарлама; «Формула власти» – 26 бағдарлама; «Город и мы» – 15 бағдарлама; «Қала және біз» – 10 бағдарлама, «Усть-Каменогорск и устькаменогорцы» - 31 бағдарлама, «Жол картасының бизнесі» - 6 бағдарлама, «Құқықтық тәртіп» - 17 бағдарлама, «Парасат» - 36 бағдарлама; «Рудный Алтай» газетінде – 203 мақалалар, «Дидар» - 199, «Устинка плюс» – 241, «Мой город» - 217, «Флэш» - 98, «7 дней» - 93 мақалалар жарияланды.

Сонымен қаланың үлкен экрандары, «Пицца блюз» кафесі желісіндегі , супермаркеттерлерде, сауда үйлерде, қоғамдық жарнамалар.

Жыл сайын мемлекеттік ақпараттық саясатты өткізуге 2007 жылы билік ат атқару органдарының жұмыстарын жабдықтауға 17 млн. теңге, 2008 жылы 24,2 млн. теңге, 2009 жылы – 28,9 млн. теңге, в 2010 жылы 23,7 млн. теңге бөлінді.

2002 жылдың ақпан айынан Өскемен қаласының ресми www.oskemen.vko.gov.kz, сайты қызмет атқарады негізгі мақсаты Өскемен қаласында жалпы қол жетімді қалалық ақпараттық ресурстарды дамыту және жңа ақпараттық технологияларды енгізу арқылы тиімді жүйесі әзірленеді.

Сайт қаланың билік құрылымдарының арасындағы және қоғамдық ұйымдар және бизнестік серіктестік қарым қатынасты жинақтау үшін қолайлы жағдайды құруға және бірыңғай электорондық енгізу құрады.

• 
  Азаматтық қоғамдық институттарды және саяси партиялардың қызметін қоғамдық-саяси жағдайларға мониторинг жүргізіледі.
  
• 
  Алдын-алу шаралардды қабылдау үшін социалистік орталықтарды құру жоспарлануда.
  
• 
  Орыс және қазақ тілдерінде «Өскемен» газеті шығарырылады, азаматтық қоғамның институттарының сұхбаттары жүргізіледі.
  

• 
  Ақпараттық материалдрамен жеткіліксіз қамтамасыз ету және ИПГ мүшелерінің төмен дайындылығы
  
• 
  ХДП әлеуметтік жобаларына және әлеуметтік қызметтерге тапсырыстар орналастырылмайды.
  

• 
  Қоғамдық саяси жағдайларды болдырмауда алдын-ала шараларды қабылдау, оның ішінде діни жағдайларды, тұрғындар араасында ақпараттық-түсіндірме жұмыстарды жүргізу.
  

• 
  Шет және жақын елдердің әсерінен қалада қоғамдық-саяси жағдайдың қиындылығына байланысты, сонымен қатар бірінші қажетті тауарларға еңбекақы төлемінің төмен деңгейі, қолайсыз экономикалық жағдай.
  

Тіл саясатының қалада дамуы сәйкестікке, мемлекеттік тіл саясатын ақпаратты тиімді қолдау, қоғамдылық тұрақтылықты және ұлтаралық келісімді бекіту.

Қалада тұрғындардың басқа санаттары және мемлекеттік қызметшілерді оқыту мақсатында мемлекеттік тілді оқыту бойынша орталық онда қала әкім аппратының және дербес бөлімдердің мамандары қатысады. Тұрғындарға «Шығыс Қазақстанның тілдер мәдениеті және тілді жаңарту мектебі» мемлекеттік тілді оқытады онда 7 топ қызмет атқарады, онда 140 тыңдаушылар және 7 мемлекеттік емес орталықтар 500 тыңдаушылармен жұмыс жасайды.

Қазақстанның ХV сессии Ассамблея халқының базасында 45 жалпы білім беру мектептері 118 үйірмелермен 1206 үлкен тыңдаушылар қатысады.

36 мектепке дейінгі ұйымдар олардың ішінде қазақ тілін оқытумен 1207 контингентпен 4 бала бақшалар, 4176 контингентпен 19 бала бақшалар орыс тілін оқытумен. 1050 балалармен 42 топтар әрекетпен қазақ тілін оқытумен 32 мектепке дейінгі шағын-орталықтар, 47 топтар орыс тілінде оқытумен 1160 балалы. Барлығы шағын орталықтарда 11014 балалар олардың ішінде қазақ тілінде – 3574 (32,4%), орыс тілінде - 7440 (67,5 %) құрады.

8 қазақ тілін оқытумен және 15 араласқан мектептерде 9623 балалар мемлекеттік тілде 61 % құрайды.

Шығыс Қазақстан облысының мемлекеттік тілді оқыту орталығының сапасын артыру мақсатында Шығыс қазақстан мемлекеттік университеті мұғалімдерімен әзірленіп және бекітілген: ересектерге оқулықтар, I-деңгейлі оқытулы электрондық құжат, салалар бойынша сөздіктер (қаржы, мәдениет, спорт, таможня, кәсіпкерлік және өнеркәсіп, автомобиль жолдары) үйірме басшыларына кітаптар, курстағылар үшін жұмыс дәптерлері.

Мемлекеттік саясат бойынша ақпараттық рольді орындайтын қала әкімінің сайты әрекет етеді.

Мемлекеттік саясатқа жататын БАҚ жарияланған материалдар саны: 2007 жылы - 45, 2008 жылы – 48, 2009 жылы – 52, 2010 жылы – 65 алдыңғы аралықтағы бастапқы өсімді салыстырғанда өсімді 18,1 % құрады.

Қалада 2007 жылы қазақ тілінде БАҚ 3 (7,3%), орыс тілінде – 38 (92,7%), 2009  жылы БАҚ қазақ тілінде 6 (13,3%), орыс тілінде – 39 (86,6%) құрады. 2009 жылы «Өскемен» газеті қазақ тілі тіркелуін өтті.

Қаланың мемлекеттік билік органдарында іс-қағаздары мемлекеттік тілде жүргізіледі. 2007 жылдың басында құжат айналымда қазақ тілінің үлесі 24 %, 2010 жылы 66 % құрады.

Бірақ қол жеткізген қорытындыларға қарап қоғамдық өмірдің барлық салаларында мемлекеттік тілдің потенциалын жүзеге асыру деңгейі әлі жеткіліксіз. Қызмет көрсету саласындағы қызметтік функцияларды жүзеге асырудағы деңгейде мемлекеттік тілді білетін мамандар жеткіліксіз. Мемлекеттік тілді оқытумен мектепке дейінгі мекемелерде мектептерде қажеттілік бар. Мемлекеттік тілді меңгеру бойынша үйірме, орталықтар, ұлғайту желілері бар.

Қалада өңірдің барлық негізгі салаларында тіл құрылысын тереңдету үшін мәселелер пайда болды. Бұл ұйымдар және қоғамның мақсатқа бағытталған мемлекеттік органдардың қортындысы. Тіл құрылысының оңды үрдісі қаланың әлеуметтік маңызды аспектілерінің бірі қоғамда азаматтық келісімді жинақтауға мүмкінідк береді.

Оңтайлы функционалдық лингвистикалық кеңістікті құру бойынша мемлекеттік органдардың қызметі бір ретпен өтті.

Біріншіден жаңа этапта қала тілдерді дамыту саласында жаңа амалдарды қажет етеді. Бірінші кезекте қала тұрғындарының ұлттар алдында бірыңғай стратегиялық міндеттер негізінде консолидация құру қажет.

Екіншіден барлық қоғамдық салада бәсекелестікті арттырудың салдарынан дүниежүзілік саяси-экономикалық жүйеде Қазақстанның ролінің өзгеруі.

Қолданыстағы заңнамаға сәйкес қоғамдық өмірдегі мемлекеттік тілмен бірге ресми орыс тілі қолданылады. Орыс тілінің жалпы мәдениеттілік деңгейі артылады. Сонымен ағылшын тілін үйренуге шарттар қолданылуда. Сонымен ағылшын тілін оқытуға жағдайлар жасалады. 240 тыңдаушылармен 12 топ «Возрождение» демалыс мектебінде Әділет Департаментінде 13 адам ағылышын тілін меңгереді.

Этно мәдени ұйымдарда ана тілі және басқа тілдерді білуге үйірмелер құрылған. 2007 жылы 820 тыңдаушылардан ана тілін оқитын 49 топтар бар. 2009 жылы 904 тыңдаушылар 15 ана тілін және басқа тілдерді 54 топ оқытылады.

2007 – 2009 жылдары қаржыландыру көздерінің көлемі 23,3 млн.теңге: 2007 жылы – 7,3 млн.теңге, 2008 жылы – 7,6 млн. теңге, 2009 жылы - 8,4 млн. теңге..

Мықты жақтары:

• 
  Шығыс қазақстан облысының халықтарының тілді және мемлекеттік тілді оқу бойынша инфрақұрылымы ұлғайтылған.
  
• 
  Мемлекеттік тілді оқытуды қамтамасыз ету бойынша әдістемелік жүйелер құрылған
  
• 
  Мемлекеттік тілді меңгеру бойынша жаңа ақпараттық технологияларда енгізу және құру қамтамасыз етілген.
  
• 
  Мемлекеттік тілді іс-қағаздарын жүргізуде үрдістер белсенді жүргізілуде. Көп салалы тілдің сақтауда мемлекеттік тілді қолданудың аясы ұлғайтылуда. Қазақстанда тұрған этностардың тілін меңгеру бойынша қолдау бойынша тиімді жүйе құрылған.
  

• 
  Мемлекеттік тілді меңгеру бойынша бірыңғай стапндарттар жоқ. Тіл саласының нормативті-құқықтылығының жеткіліксіздігі.
  

• 
  Қазақстанның ұлттық бірлігінің және рухани фактор ретінде мемлекеттік тілді ролі.
  
• 
  Тілдің көп салалалығын сақтауда әлеуметтік-коммуникативтік кеңістікті мемлекеттік тілді енгізу.
  
• 
  Қазақстандықтардың лингвистикалық капиталын дамыту.
  

• 
  Мемлекеттік тілді қолдану саласында құқықтық орындардың бары
  
• 
  Қала тұрғындарының тіл мәдениетінің төмендеу мүмкіндігі
  

Қалада оперативтік жағдай қиын болып сиаптталады.

2009 жылдың қорытындысында қала тұрғындарының 10 мың адамдарына қылмыстық 201,9 , 2008 жылы – 225,1 қылмыстықты, 2007 жылы – 218,5 қылмыстықты құрады.

Облыс бойынша барлық тіркелген қылмыстардың Өскемен қаласына 40% тіркелді.

Криминалдық жағдайды сауықтандыру және тұрақтандыру мақсатында қаланың ішкі істер басқармасымен шешімдер қабылданған. Оларды жүзеге иасыру тіркелген қылмстықтың санын төмендеуде оңды динамиканы берді. 2009 жылы 2007 жылмен салыстырғанда 2,3% қылмыстықтың саны қысқартылды оның ішінде жалпы қылмыстық түрлері бойынша 4,1% (2007 ж 62 44, 2008ж. 6275, 2009 ж 6016 қылмыстықты). ( 24 сур).

Қылмстың ауыр түрі 8,4% аз, ерекше ауыр 1,1%, оның ішінде қасақана қылмыстар 2,2%, денсаулыққа ауыр тигізетін 1,8%, төбелестер 16%, біреуідің мүлкін ұрлау 8,3%, айдап кетулер 2,6% және алдау 2,3%.

Бұрын сотталғандармен жасалған қылмстықтың саны 0,7% азайтылды. Ішімдікке мас болу жағдайында қылмсытықтың өсімі болған жоқ.

24 сур.

Осыған байланысты 2010 жылдың аралығында тіркелген қылмыстықтың санының өсімі тіркелуде. Әдейі зорлықпен бағыттағы ең алдымен біреудің затын ұрлау, олардың үлесі 41,9%. құрайды. Раскрываемость преступлений данного вида составила в 2009 жылы аталған қылмсытықтың түрін ашу – 37,4%.

Қоғамдық орындарда жасалатын, соның ішінде көшелерде, қоғамдық тәртіп жағдайының және қоғамдық қауіпсіздік ьолып саналатын индикаторлар сақталуда. 2009 жылы қаланың көшелеріне году на улицах было совершено 852 қылмыс, олардың жеке меншік салмағы 2008 жылы 9,7%, 2009 жылы – 14,9%.

Өскемен қаласы көше қылмсытқ деңгей бойынша Алматы қаласынан кейін 2 орынды алады . Өскемен қаласында тіркелген қылмыстықтың саны республиканың 8 өңірлерінде Ақтөбе, Атырау, Жамбыл, Батыс-Қазақстан, Қызылорда, Маңғыстау, Солтүтсік Қазақстан, жіне Астана қалалары. тіркелген республикалардан көп. Тек қана Үлбі ауданында Тек қана Үлбі ауданында республиканың 3 облысында: Атырау, Қызылорда, Маңғыстау областарында тіркелгендерден көп.

Оперативтік жедел талдауларлар көрсеткендей қылмыстық тексерістер жағдайы көрсеткендей қоғамдық және құқытық тәртіпті қамтамасыз ету жүйесінің жетілдіруі пайда болды.

«Қауіпті аула» Бағдарламасы бойынша видео байқау жүйесін ары қарай дамытуды талап етеді. Аталған Бағдарлама дене зақымын келтіру, ұрлық, тонаушылық, тұрғын үйлердің аулаларында өткізілетін көшелік қылмстықтың тиімділігін арттыруды қамтамасыз етеді. 2009 жылы 174 қылмыстар, олардың ішінде 30 ұрлықтар, 19 бұзақылықтар, 29 денесінің зақымдылығы, 6 ұрлықтар және 87 басқа қылмыстар сонымен қатар әкімшілік құқық бұзушылықтар бар.

Қала аудандарының ең кримогендік аудандарында Өскмен қаласының 77 маршруттары тексереді.

Ұзақ жылдар аралығында жасөспірімдер қылмысының жеке меншік салмағы 2007 жылы 9,1%, 2009 8,9% құрады.

Осыған байланысты 2009 жылы кәмелетке толмағандармен қылмыстың өсімі 2008 жылы 37,5% жетті. Қылмыстың түрлері бойынша 2009 жылы олар мен 5 кісі өлтірулер, денсаулыққа ауыр салмиақ тигізген 2, 4 қарақшылық тонау, ұрлықтар 45, басқа мүлікті ұрлау 47, 12 бұзақылықтар, 2 есірткі қылмыстары және 3 ұрлықшылық.

Осыған байланысты «мектептік» полиция инспекторларының жұмыстарын жақсарту қажет, олардың қызміне бақылау алдын-ала насихаттау жұмыстарын жүргізу қажет. 58 Қаланың аумағында орналсқан оқу орындары , мектептік инспекторлармен 48 қамтылды, қалалық маңызды мектептер бойынша бекіту жүргізілді.

Психотроптық заттарды және есіркі қаражаттарын медициналық емес тұтынуды, кәмелетке толмағандарға алкоголь және шылымды сату фактілеріне насизхат шараларын құқық бұзушылықты үгіттеуде өкіметтік емес ұйымдардың және азаматтарды тарту бойынша жұмыстар дамытуды талап етеді.

Жолдардың апаттық жағдайы қиын мәселе болып қалуда. Олардың себептері автокөліктік қаражаттардың өсімі,қозғалыс интенсивті сәйкестігі, жүргізушілердің жол қозғаосына қатысуы. Жол қозғалысы қатысушыларына тәртіпті жоғарлату үшін және жаңа техникалық бақылау қаражаттарды реттеуде жол қауіпсіздігін реттеу қажет. Аталған мәселелерді шешу ЖТЖ 2-3%.қысқартуға мүмкіндік береді. (25 сур).

25 сур

2007-2009 жылдарға қайтыс болған және жарақаттанған санының өзгеруі

Ұйымдастырлаған қылмсытқ топтардың құрамында жасалған есірткі және халықаралық наркотрафиктер каналында кесулер бойынша құқық қорғау органдарында күште жеткіліксіз болып қалуда.

Есірткінің қылмыстық құрылымдары Ресей және еуропа мемлекеттерін транзит үшін қолданады. Әр жылсайын заңсыз айналымнан 200 г есіркі қаражатары алынады. Сонымен анықталған қылмсытң үлесі есірткі қылмысының орта санынан 2007 жылы 54,6%, 2009 жылы 22,4% құрады.

Тұрғындардың есірткіні қолдануда қатысуы жоғары деңгейде тұр. Есірткіні болдырмауда насизаттау жұмыстарын ерте бас тау және мамандандырылған медицина мекемелерінің дамыту қажет.

Заңнама деңгейінде есіркіге қарсы жалпы мемлекеттік жинақтау тіртібін ұйымдастыруды талап етеді. Осыған байланысты ақпарттық-үгіттік шараларды барлық мемлекеттік органдарда және бұқаралық ақпарат құралдарында пайдалану қажет.