Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар салдарларының ауыртпалықтарын төмендету және алдын алу

Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар салдарларының ауыртпалықтарын төмендету және алдын алу

2007-2014 жылдардағы кезеңде облыста 11193 тұрмыстық және өндірістік өрт тіркелді, оның нәтижесінде 306 адам қайтыс болды. 2014 жылы тіркелген оқиғалар саны – 1183, 2011 жылдың деңгейіне 102,6% құрайды (1153 оқиға). Өрт сөндіру қызметтері мен апаттық-құтқару жұмыстары қызметінің қызметшілері 1000 адамды аман алып қалды.

Мемлекеттің орман қорының 211 мың гектардан астамы орман өрттеріне шалдықты, жазық дала алқаптарында және ауыл шаруашылығы жерлерінде өртке шалдығу қауіп-қатерлері бар. 2012-2014 жылдардағы кезеңде жалпы 2436,5 гектар аумақта ормандар мен жануарлар әлемін қорғау жөніндегі мемлекеттік мекемелерде 111 өрт жағдайы тіркелді. Материалдық шығын 40,9 млн. теңге құрады.

Қарлы борандар ұзындығы 870,5 км республикалық және облыстық маңызы бар жолдардың 306 участкесінде автомобиль көлігінің қозғалысын қиындатуы немесе толық тоқтатып тастауы мүмкін.

Облыс аймағында көктемгі тасқын кезеңінде 23 елді мекен судың астында қалды.

Төтенше жағдайлардың алдын алу және жоюдың облыстық аумақтық кіші жүйесі күштерінің төтенше жағдайлардың барлық спектріне шұғыл ден қою деңгейі құтқару жүйесінің, оның ішінде апаттық-құтқару қызметі құрылымдарының хабарлау, ақпараттық қамтамасыз ету және байланысу, жеткіліксіз техникалық жарақтандырылуы сияқты құтқару жүйесін құрастырудың аяқталмауына байланысты төмендеуде.

Апаттар мен апаттық жағдайларға қарсы іс-әрекеттер және жою жөніндегі шаралардың кешені олардың көп қаржы талап етуіне байланысты жеткілікті көлемде іске асырылмай отыр.

Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің бөлімшелері жоқ елді мекендерді өртке қарсы қорғау деңгейі төмен болып отыр.

2011-2014 жылдардың кезеңінде 149 адам суға батып кетті, соның ішінде 28 бала. ММ «ҚР ІІМ ТЖК Қостанай облысының ТЖД судан құтқарушы қызметі» жеке құрамы 297 адамды, соның ішінде 59 баланы апаттан құтқарылды. 2012-2014 жылдары бойынша су ішінде тәртіп бойынша ережелерді бұзу туралы 242 адам ескертілген.

2015 жылы Толықтырма жоспарына сәйкес ҚР ІІМ ТЖК Қостанай облысының Төтенше жағдайлар бойынша Департаменттің тындаушылары 1015 адам оқытылады.

2015 жылына азаматтық қорғау Республикалық оқыту методикалық орталығында Қостанай облысынан жергілікті атқарушы органдардың 50 қызметкерлердің, төтенше жағдайлар бойынша органдардың 18 қызметкерлердің оқытуы жоспарланды.

2012 жылдан бастап 2015 жылдың наурыз айына дейін ТЖД азаматтық қорғаныс басқармасының мамандары 4114 адам оқытты, азаматтық қорғау Республикалық оқыту методикалық орталығына жергілікті атқарушы органдардың 68 қызметкер, сонымен қатар төтенше жағдайлар бойынша органдардың 21 қызметкер оқуға жіберілді.

Жітіқара аудан орталығын сумен сенімді жабдықтау,су қоймасын қауіпсіз пайдалану, Желқуар және Тобыл өзендерінің қоймаларында орналасқан елді мекендердің су тасқыны кезінде су астында қалуын болдырмау үшін 2012 жылы республикалық бюджет есебінен «Қостанай облысы Жітіқара ауданының Желқуар су қоймасының айналма каналының жаңалау жұмыстары» жобасын іске асыру бойынша жұмыстар жүргізілді. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 шілдедегі № 976 қаулысымен Қазақстан Республикасы Үкіметі қорынан 1 млрд. 149 мың теңге көлемінде қаражат бөлінді.

2013 жылы 16 млн. 349 мың теңге құрайтын, Алтынсарин ауданының Шоқай және Свердловка селоларындағы бөгеттердің күрделі жөндеуі аяқталды.

2013 жылы жобалық-сметалық құжаттамалардың түзетуі жүргізілді, құрылыс жұмыстардың жалпы сметалық құны 199 млн 310 мың теңге құрады. Қазақстан Республикасының 2014 жылдың 18 қыркүйектегі №985 Үкімет Қаулысымен осы жобаны іске асыру үшін қаржы қаражаттар берілген.

Мемлекеттік сараптаманың қорытындысына сәйкес объект құрылысының нормативтік ұзақтығы алты ай. Тасқынаралық кезеңде жобасымен бөгет құрылысы көзделген, яғни жылы мезгілде теріс температурасыз. Жоғарыда айтылған ескере отырып облыс әкімдігі осы жылы бөгет құрылысы бойынша жұмыс басының жөнсіздік және ҚР Үкіметтің қорларынан берілген қаражаттардан бас тарту туралы шешім қабылданды. ҚР Ішкі Істер Министрлігіне облыс әкімдігі Таран ауданының Тарановское селосындағы Аят өзенінің оң жақ жағасындағы қоршау бөгетінің құрылысына 196 млн 419,72 мың теңге сомасына 2015 жылы, екінші тоқсанның кейінірек емес ҚР Үкімет қаулысының «ҚР Үкімет қордан қаражаттарды беру туралы» жобаны ҚР Үкіметіне енгізуінің қарап шешу туралы өтінішімен хат жіберілді.

Ағымдағы және әлеуетті проблемалар

1.Жаңа бөгеттер және тоғандар құрылысы және қолданыстағы бөгеттер мен тоғандарды жөндеуге қаржыландырудың жеткіліксіздігі.

2.Облыстың ауылдық аймақтарында жаңа өрт сөндіргіш деполары құрылысына қаржыландырудың жеткіліксіздігі.

3.Гидротехникалық құрылғылардың, бөгеттер, тоғандардың дер кезінде жөндемеуі, өзен алқабында орналасқан бірнеше елді мекендердің су тасқыны кезінде су астында қалу қауіп-қатерін тудырады.

4.Облыс қалаларында халықтың бұқаралық демалыс су жерлердер ресми жағажайлардың жоқтығы ( 1 ресми жағажай тек қана Қостанай қаласында бар).

5.Арқалық және Жітіқара қалаларында құтқарушы бекеттер ғимараттардың құрылыс үшін қаржыландырудын жоқтығы.

6.Облыс ауылдарында ведомстволық құтқарушы мансаптардың жоқтығы.

Даму беталысы

1. Ауылдық елді мекендерде өрт сөндіргіш деполары құрылысы, оларды күш және қаражатпен қамтамасыз ету (адамдар және өрт сөндіруге арналған арнайы техника).

2. Ауылдық аймақтар және облыс объектілерінде қосымша өрт сөндіруші орындарын, мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтер мен құрылымдарды құру.

3.Су тасқыны және өрт қауіпті кезеңдерде ғарыштық және жер үстінгі мониторингті жүргізу ТЖ салдарынан болатын залалын барынша төмедетуге мүмкіндік береді. Сонымен бірге, орман және дала өрт көздерін дер кезінде анықтауын жеделдетеді, және төтенше жағдайлардың пайда болудың ерте кезеңінде қорғаныс іс-шараларын жедел жоспарлау әрекетін жоғарылатады.

4.Арқалық, Жітіқара, Лисаковск және Рудный қалаларында ресми жағажайлардың ашылуы.

5.Арқалық және Жітіқара қалаларында құтқарушы бекеттер ғимараттардың құрылысы.

6. Облыс ауылдарында ведомстволық құтқарушы мансаптардың ашылуы.

7.Азаматтық қорғау саласындағы оқыту-материалдық негізін түзелуі.

8.Қазақстан Республикасы Ішкі істер Министрлігінің төтенше жағдайлар Комитеттің «Азаматтық қорғау Республикалық оқу-методикалық орталығы ЖШС (бұдан әрі-АҚРОМО) болатын егестердің салдарынан шығатын төтенше жағдайлар немесе төтенше жағдайлар және әскери егестердің шығу кезінде әрекеттер мен қорғау әдістерді оқыту мүмкіндігі.


2.2.3 Инфрақұрылымдық кешенінің дамуын талдау

Байланыс және коммуникация

2008-2014 жылдары Қостанай облысының телекоммуникациялар желілері оң серпінмен дамыды.

2008-2014 жылдары Қостанай облыстық телекоммуникациялар дирекциясы Қостанай-Силантьевка, Қостанай-Есіл-Арқалық, Қарасу к.-Ленино с.-Люблинск с.-Қойбағар с. учаскелерінде талшықты-оптикалық байланыс желілерінің (ТОБЖ), Рудный-Қашар-Федоров-Қарабалық, Әулиекөл-Қарамеңді учаскелерінде аймақ ішілік ТОБЖ құрылысын жүргізді.

Қостанай қаласының көп пәтерлі 679 үйінде 23 000-нан астам абонентті аса жоғары жылдамдықпен Интернет желісіне кіру қызметіне қосуға мүмкіндігі бар FTTH (Fiber to the Home – «әр үйге оптика») желісінің құрылысы бойынша жоба іске асырылды.

Нәтижесінде 83 елді мекенде, олардан 5 қалада, 14 аудандық орталықта, 2 қала үлгісіндегі кентте, аудандық орталықтан төмен 62 АЕМ-де ТОБЖ арқылы көліктік орта ұйымдастырылды.

Нәтижесінде 2008-2014 жылдары мынадай дамыту индикаторларына қол жеткізілді:

33-кесте

	Индикаторлардың атауы	2008 жыл	2009 жыл	2010 жыл	2011 жыл	2012 жыл	2013 жыл	2014 жыл
1	2015 ж. жергілікті байланыстың сандық деңгейіне 100% қол жеткізу, %	93,1	95,2	97,2	98	98,4	99,7	100,0
2	Белгіленген телефон желілерінің тығыздылығы, барлығы 100 тұрғынға шаққанда бірл. саны,	24,6	26,2	27,8	28,9	29,6	29,7	30,0
3	Интернетті пайдаланушы-лардың тығыздылығы, 100 тұрғынға шаққанда бірлік саны.	4,3	5,4	6,9	25,7	30,3	34,1	36,7
4	Кең жолақты Интернет желісіне кіретін пайдала-нушылардың тығыздылығы	1,8	3,3	5,2	21,8	28,0	32,4	38,0

Ақпараттық технологияларды Қостанай облысы әкімдігінің инфрақұрылымдық кешенінің бөлігі ретінде дамыту «электрондық үкімет» және «электрондық әкімдік» іс-шаралары шеңберінде кезең-кезеңімен жүзеге асырылып жатыр.

2008 жылдан бастап 2014 жылға дейінгі кезеңде жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық коммуникациялық инфрақұрылымы жетілдірілді: жұмыс орындарын 100% компьютерлеу қамтамасыз етілді, 12 сервер сатып алынды (олардан - 7 облыстық маңызы бар), ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкес серверлік орын-жай құрылды (кепілдендірілген үздіксіз қуат көзі қамтамасыз етілді, өрт және күзет дабылы, бейне қадағалау, ауаны реттеу құрылғысы, мәліметтерді ғимарат күзетінің басқарып отыратын тетігіне шығара отырып, температура және ылғалдылық мониторингі жүйелері орнатылды).

Алғашқы кезеңімен салыстырғанда жергілікті атқарушы органдарда серверлік жайлардың саны ұлғайтылды (2012ж.-18, 2014ж.-38). Көпшілікте қалалар мен аудандар әкімдіктерінде, облыстық басқармаларында өнеркәсіптік өндірісінің серверлік жабдығы жаңартылды (2012ж. 15 серверден бастап 2014 ж. 29 серверге дейін).

2011 жылы облыс әкімінің аппараты, қалалық, аудандық әкімдіктер, облыстық басқармалар арасында ведомствоаралық өзара әрекеттесуді қамтамасыз ету үшін IP-VPN технологиясы бойынша жабық көлік желісі құрылды. Жыл сайын бірыңғай көлік орталығына қосылған мекемелердің саны ұлғайып жатыр, 2014 жылы жүйе қамтуы 98 сегмент құрады.

Әкімдік органдары әкімшілік қызметінің жеделдігін арттыру мақсатында 2008 жылдан бастап электрондық құжат айналымның бірыңғай жүйесін (ЭҚАБЖ) енгізу жүргізіледі. Барлығы 2008-2014 жылдары ЭҚАБЖ-бен 129 мемлекеттік мекеме, 2 маслихат, 29 орталық мемлкеттік органдардың аумақтық бөлімше қамтылды.

Облыстың 7 аумағында (Қарабалық, Қостанай, Науырзум, Сарыкөл аудандары, Арқалық, Қостанай, Рудный қалалары) әкімдік жүйесін электрондық құжат айналымына (қалалар мен аудандар әкімдігінің аппараты, әкімдігінің бөлімшелері) қосуы оң көзқарас тенденциясы болып айтуға болады.

2011 жылмен салыстырғанда 2014 жылы ЭҚАБЖ пайдаланудың жалпы көрсеткіші 7,6%-ға (2011 ж. - 92,4%, 2012 ж. - 99,5%, 2013 ж.-100%, 2014 ж.-100%,), оның ішінде ведомствоаралық құжат айналымының көлемі 3%-ға (2011 ж. - 97 %, 2012 ж. - 99,2%, 2013 ж.-100%, 2014 ж.-100%) өсті.

Облыс әкімдігі интернет-ресурстарының серпінді дамуы белгіленіп отыр, облыс әкімдігі атқарушы органдарының 20 ресми веб-сайттары қызмет етеді.

Жетекші өңірлік ақпараттық ресурс Қостанай облысы әкімдігінің www.kostanay.gov.kz. порталы болып табылады. Оның платформасында осындай интернет-ресурстар орналастырылған: облыс әкімінің ресми сайты, облыс мемлекеттік органдар басшылардың blogs.kostanay.gov.kz ресми блог-платформасы, www.e.kostanay.gov.kz мемлекеттік электрондық сайты.

Пайдаланушылардың арасында облыс әкімінің kostanay.gov.kz ресми сайты ең белгілі интернет-қоры болып табылады, күн сайын 900 астам адам қарап шығады.

Қатысулардың белсенділігі 2009 жылдан бастап 2014 жылға дейін 6 есе ұлғайды

Қатысу	2009 ж.	2010 ж.	2011 ж.	2012 ж.	2013 ж.	2014 ж.
	172 667	181 687	541 869	811 918	945 964	968 904

Әлеуметтік-бағдарланған интернет-ресурс облыс әкімінің электронды қызметтерінің www.e.kostanay.gov.kz сайты болып табылады, бұнда салалық бағыттар бойынша стандарттар мен қызметтердің ережелері, бланктердің нұсқасы және толтыру нысандары, сонымен қатар байланыс ақпараты және кері байланыс қызметі орналастырылған. Қызметтер спектрі, әр түрлі қызмет саладағы 1560 қызмет көрсететін, 30 тарауды құрайды.

Мемлекеттік органдар басшыларының blogs.kostanay.gov.kz ресми блог-платформасын құрылуы кезеңнен жыл сайын халықтың өтініштердің ұлғаюы байқалады.

2015 жылдың 1 қантардың жағдайына қарағанда қалалар мен аудандар әкімдігінің, мемлекеттік органдар басшыларының блог-платформасына халықтан 8586 өтініш түсіпті.

Өтініштердің ең үлкен саны облыс әкімінің блогында байқалады, 2014 жылы барлығы 1238 өтініш түсіпті.

Ақпараттық технологиялар пайдалану тиімділігін бағалау шеңберінде Қостанай облысы әкімінің 2014 жылдың 30 маусымдағы №172-р бұйрығына сәйкес жергілікті атқарушы органдардың функциялар тізбесі бойынша 2014 жылы 111 функциядан 107 функция автоматтырылған, немесе 96%, бұл 2013 жылғы деңгейінен 21%-ға және республикалық деңгейінен 30% -ға артық.

Электронды қызметтерді пайдалану деңгейін арттыру мақсатында Ұлттық куәландыру орталығының Қостанайлық филиалы 2008 жылдан 2014 жылға дейінгі кезеңде электронды-сандық қолдың 251 709 сертификатын берді.

Халықты компьютерлік сауаттылыққа оқыту бойынша іс-шаралар жүргізілді, барлығы 2007 жылдан 2014 жылға дейінгі кезеңде 180 080 адам оқытылды, оның ішінде 2007-2008 жылдары облыста Ақпараттық теңсіздікті төмендету мемлекеттік бағдарламасын іске асыру шеңберінде 81888 адам оқытылды. Бағдарламаның іс-шараларын қаржыландыруға республикалық бюджеттен 265,9 млн. теңге бөлінді және игерілді.

Ел басының Жолдауын іске асыру мақсатында 2011 жылы компьютерлік сауаттылықты арттыру бойынша 58 500 адам оқытылды.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Орынбасары Е.Т. Орынбаевтың 2013 жылдың 3 шілдедегі № 17-43/06-26 (1.2.1-т) бұйрығымен бекітілген 2013 жылы халықтың компьютерлік сауаттылығын жоғарылату және 2013-2014 жылдарда электрондық қызмет алушылардың саның көбейту бойынша Іс-шараларын орындау үшін компьютерлік сауаттылыққа 2013 жылы 19 715 адам, 2014 жылы 19 977 адам оқытылды.

Сонымен бірге Қостанай облысы әкiмдігінің мемлекеттік қызметшілерді қайта даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру өңірлік орталығының дәрістердің курстарына «электрондық үкімет» сұрақтары қосылды, 2014 жылы «Электрондық үкімет концепциясы» тақырыбына 26 семинар өткізілді, 1500 мемлекеттік қызметкер оқытылды.

1.Облыстық, қалалық, аудандық және ауылдық деңгейлер бойынша ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның әркелкі дамуы;

2.Сандық жергілікті телефондық байланыспен және Интернет жүйесіне кең жолды қосуымен қамтамасыздандыру деңгейінің жеткіліксіздігі.

Даму беталысы

1.«Ақпараттық Қазақстан – 2020» Мемлекеттік бағдарламасын іске асыру шеңберінде сәулет әдістемесі негізінде мемлекеттік басқару жүйесінің тиімділігін, ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның қол жетімділігін қамтамасыз ету және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгізу арқылы азаматтардың өмір сүру сапасын арттыруды қамтамасыз ету;

2.100 тұрғындарға телефондық жүйесінің белгіленген желі тығыздығының деңгейін 100%-ға жеткізу;

3.100 тұрғындарға Интернет жүйесіне белгіленген кең жолды қосу абонентер тығыздығының деңгейін 100%-ға жеткізу;

Қостанай облысының телекоммуникациялық инфрақұрылымының жаңартуы мен дамуы;

Мемлекеттік секторында ақпараттық технологиялар пайдалану тиімділік деңгейінің өсуі.
Құрылыс

01.01.2015 жылына облыста 1219 құрылыс ұйымдары қызмет етеді, бұл 2012 жылдың деңгейінен (1096) 11,2-ға артық. Тиісінше 2014 жылы 88504 млн. теңге құрайтын, орындалған құрылыстың мердігерлік жұмыстар көлемі де өсті, бұл 2012 жылға қарағанда 11,3%-ға артық.

2014 жылдың қорытындылары бойынша құрылыс жұмыстар НКИ қол жеткізілмеді, оның орындалуына екі қаладағы Арқалық (42,5%), Лисаковск (93,8%) және екі аудандағы Қарасу (41,7%), Ұзыңкөл (83,1%) орындалған құрылыс жұмыстар көлемінің төмендеуі әсер етті. Сонымен бірге 2013 жылы Қостанай облысының 15,7 млрд теңге құнымен Арқалық-Шұбаркөл темір жол үзіктің құрылысының аяқтау есебінен Арқалық қаласында құрылыс жұмыстар көлемінің маңызды өзгеруі 3,5 есе болды.

2012 жылдан бастап «Қол жетімді тұрғын үй – 2020» бағдарламасы әрекет етеді, оның мақсаты халықтың тұрғын үйге қол жетімділігін әрі қарай жоғарылатуды қамтамасыз ететін тұрғын үй құрылысын дамыту проблемасын кешенді шешу болып табылады.

2015 жылдың 1.01 бастап 2020 жылға дейін аумақтарын дамыту Бағдарламасы әрекет етеді.

2012 жылдан бастап 2014 жылға дейін «Қол жетімді тұрғын үй – 2020» бағдарламаның шеңберінде тұрғын үй құрылысына РБ және ЖБ-тен 13 млрд теңге берілді.

2012 жылдан бастап 2014 жылға дейінгі кезеңде барлығы облыс бойынша барлық қаржыландыру көздері бойынша 684,427 мың ш.м, оның ішінде кезекте тұрғандар үшін жалдамалы – 38,562 мың ш.м., жастарға – 27,664 мың ш.м., ипотекалық – 72,966 мың ш.м., Жұмыспен қамту 2020 бағдарламасы бойынша – 5,912 мың ш.м., басқа көздер – 539,323 мың ш.м. тұрғын үй салынды.

2013 жылы тұрғын үйдің 1 ш.м. орташа құны 77,7 мың теңге құрады, 2014 жылы қолайлықтың 4 класстағы кезекте тұрғындар үшін 80,0 мың теңге, жас отбасылар үшін 90,0 мың теңге, 3 класс 100,0 мың теңге.

Жыл сайын тұрғын үйді пайдалануға беру көлемі өсіп жатыр. Осылайша 2012 ж. – 204,8 мың ш.м., 2013 ж. – 231,8 мың ш.м., 2014 ж. – 247,9 мың ш.м. Сонымен бірге үй салу құрылыс қарқындарының оң серпіні сақталды (2012ж.-104,4%, 2013ж.-113,2%, 2014ж.-107,0%).

Ағымдағы жылда ҚР Ұлттық экономика Министрлігі барлық қаржыландыру көздері есебінен 245,5 мың ш.м. тұрғын үйді пайдалануға беру бойынша жоспары аяқталды, бұл 2013 жылдың жоспарынан 12,5 мың ш.м. немесе 5,4%-ға артық.

2015 жылдың қаңтар-ақпан айындары бойынша облыста жалпы алаңы 43,6 мың ш.м. тұрғын үй пайдалануға берілді, немесе 2014 жылдың деңгейіне 132,6%. Оның ішінде пайдалануға берілді: кезекте тұрғандар үшін жалдамалы 6,3 мың ш.м. және қаржыландырудың басқа көздері есебінен 37,3 мың ш.м.

Тұрғын үйді уақытыл пайдаланымға енгізу мақсатында тұрғын үй құрылысымен қатарлы инженерлік қатынастардың құрылысы жүргізіледі. 2012 жылы 80,0 км жоспарымен 1654442,5 мың теңге сомасына 111,3 км салынды, 2013 жылы 40 км жоспарымен 1605764 мың теңге сомасына 102,4 км салынды, 2014 жылы 98,2 км жоспарымен 2238588 мың теңге сомасына 80,37 км салынды. 2014 жылы республикалық бюджеттің шығындардың қысқартумен байланысты белгіленген қаражаттардың шегінде шынында жұмыс орындалған.

Мүгедектерге әлеуметтік объектілеріне рұқсат беру қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар Қостанай облысында 2014 жылынан бастап өткізіледі. Сонымен бірге 2014 жылдан бастап әлеуметтік және көлік инфрақұрылымның объектілердің бейімделу қарқыны бойынша бақылау басталынды. 2014 жылы бойынша облыста 1568 объект паспорттандырылған, оның ішінде 1377 дағдырлануға жатады. 2014 жылы 155 объект дағдырланған немесе дағдырлануға жататын объектілердің жалпы санынан (1377 объект) 11,3%. Ағымдағы жылы 209 объектіні немесе 15,2% дағдырлану жоспарланады.

Құрылыс нарығында бәсекелестікті дамытуға кедергі келтіретін көптеген айқын және жасырын кедергілер бар.

Ағымдағы және әлеуетті проблемалары

салынған нысандарға халықтың төлем қабілеттілігінің төмен болуы;

жеке тұрғын үй құрылысына бөлінетін жер телімдерінің жеткілікті инфрақұрылыммен қамтамасыздырылмағаны;

бар инженерлік инфрақұрылымның жеткіліксіз қуаттылығына байланысты салынып жатқан және салынған нысандарға инфрақұрылымды қосу кезіндегі кедергілер;

республикалық бюджеттен қаржыландыруға жататын «Қол жетімді тұрғын үй» бағдарламасы үшін белгіленген 1 ш.м. тұрғын үйдің төмен құны, ал жергілікті бюджеттен бірігіп қаржыландыру қаражаттардың болмауына байланысты кейде мүмкін емес;

құрылыстық-монтаждық жұмыстар өндірісінің сапасы, қарқыны мен мерзімдерінде байқалып отырған, әзірленген жобалық-сметалық құжаттаманың көптеген кемшіліктерінде белгіленген жобалық және мердігерлік ұйымдардың төмен кәсіби деңгейі;

құрылыс индустриясының ерекше мәселелерін ескермейтін «Мемлекеттік сатып алу туралы» Заңның жетілдірілмегені;

бақылау-қадағалау органдары тарабынан көптеген негізделмеген тексерістердің болуы жатады.

халықтың әлеуметтік қорғалатын санаттарының қажеттілігін қанағаттандыру мақсатында өткізілетін мердігерлік жұмыстардың сапасын, инженерлік коммуникациялардың құрылысын, қаражаттарды тиімді пайдалануды, тұрғын үйді уақытында пайдалануға беруді бақылау.
Жолдар және көлік

Автомобиль көлігі

Автомобиль көлігі жолаушыларды тасымалдау бойынша жетекші орын алады.

Облыста 610 елді мекендерінен автобус хабарымен 330 елді мекен қамтылған, бұл 54% құрайды.

Жолаушылар тасымалдауды 59 тасушы қызмет көрсетеді. Облыс аумағында 1 автовокзал және 10 автостанция жұмыс істейді.

Соңғы 3 жылдары бойынша жолаушыларды, жүкті автомобиль көлігімен тасымалдау өсудің үрдісі байқалады. 2014 жылдың 12 айлары бойынша 2012 жылмен салыстырғанда жолаушыларды тасымалдауының өсуі 113% құрады (2014ж.-1,7 млрд жолаушы, 2012ж.-1,5 млрд жолаушы), жүк тасымалдаудың өсуі 108% құрады (2014ж.-297 млн тонна, 2012ж.-275 млн тонна).

Теміржол көлігі

Облыс аумағынан Қазақстанның негізгі көлік дәліздері өтеді. Астана – Қостанай – Челябі – Екатеринбург полимагистральдік байланыстар, ТАТМ Солтүстік дәлізі, Алматы – Екатеринбург транзиттік автодәлізі.

Жүк тасымалдау ішкі республикалық бағыттарда, дизельдік локомотивтермен қозғалатын қала сыртындағы поездар жүреді. Қаладан 90 км қашықтықта – ірі теміржол айырымы – Тобыл стансасы орналасқан.

Қостанайдағы жол бөлімшесінде жүк айналымы 2014 жылдың 12 айлары бойынша (20,3 млрд/тонна/км) 2012 жылмен салыстырғанда 10,6%-ға төмендеді.

2014 жылы Арқалық-Шұбаркөл теміржол бағыттың құрылысы аяқталды. Темір жолдың ұзақтығы 214 км, оның ішінде 49,3 км Қостанай облысы арқылы өтеді.

Әуе көлігі

«Қостанай» халықаралық әуежайынан әуе рейстерін 2009 жылдан бастап «Эйр Астана», «Бек Эйр», «SCAT» ұлттық тасымалдаушылары, сонымен қатар «Трансаэро» (Ресей Федерациясы), «Белавиа» (Беларуссия), Түркия әуе желілері, Германия «Гамбург Эйрвейс» сияқты әуе компаниялары жүзеге асырады.

2014 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қостанайдан неміс қалалары Ганноверге, Дюссельдорфке, сонымен қатар Мәскеуге, Беларусь астанасы – Минскіге, Турцияға Анталияға дейін және Алматы және Астана сияқты қазақстандық қалаларға әуе жолымен жетуге болады.

Жыл сайын жолаушыларды жіберу өсуі байқалады. 2012-2014 жылдары бойынша өсуі 107% құрады (2014ж.-60 мың, 2012ж.-56 мың жолаушы).

Жүк және АҚ «Қостанай» халықаралық әуежайы» жөндеудің төмендеуі байқалады. 2014 жыл бойынша 2012 жылдың деңгейіне төмендеуі 4% құрады (2014ж.-245 тонна, 2012ж.-255 тонна).

Жолдар

Автомобиль жолдары – тиімді жұмысы мен тұрақты дамуы осы заманғы шарттарда экономиканың көтерілуіне, тұрғындардың тіршілік ету деңгейін арттыру мен жағдайларын жақсартуға көшудің аса маңызды факторлары болатын облыстың көлік-коммуникациялық кешенінің негізгі элементтерінің бірі.

Қостанай облысының жалпы пайдаланылатын автомобиль жолдарының ұзындығы 9289 км, оның ішінде республикалық маңызы бар жолдар – 1410 км, облыстық маңызы бар – 2208 км, аудандық маңызы бар 5671,2 км құрайды.

Негізінен аудандық және облыстық маңызы бар жолдар III-IV техникалық санатқа жатады, ал ауылдық елді мекендерге баратын кейбір кіре беріс жолдар V техникалық санатқа жатады. Ауыспалы жабын түрлері бар автомобиль жолдарының участкелері және балшық жолдар қозғалыс жылдамдығы жағынан да, өс салмағы жағынан да талаптарға жауап бермейді және жол қозғалысының қауіпсіздігін қамтамсыз етпейді.

Соңғы жылдары бойынша жол жабындардың қабілетін үдемелі жоғалуы, өйткені облыста жолдардың ең үлкен бөлігі 60-80 жылдары жоспарланды және салынды, егер автомобильдің белағашына жүктемесі 6 тоннадан артық емес белгіленген, ал бүгін жүктемесі 10-12 тоннаға дейін жеткізілген, жүк тасымалдау пайызы 50%-ға дейін келеді.

2015 жылдың 1 қаңтарында облыстың облыстық және аудандық маңызы бар автокөлік жолдарының желісі 7879,8 км, оның ішінде: қара жабынмен жабылғаны – 4244 км, ұсақ тасты жабынмен жабылғаны – 640,9 км, топырақ жабынмен жабылғаны – 2994,9 км құрайды, 63 көпір және 2030 су өткізгіш құбырлар бар.

2011-2014 жылдар аралығында жергілікті маңызы бар жолдардың күрделі жөндеуден өтті жалпы ұзақтығымен 482,6 км (2012ж. - 145,2 км, 2013ж. - 178,2 км, 2014ж.-159,2 км) және облыс жолдар жол саласына бюджеттік инвестициялардың жиынтық көлемі 17309,9 млн теңге құрады, соның ішінде:

2012 жылы

Облыс маңызы бар автомобиль жолдардың жаңартуға, күрделі, орташа, ағымдағы жөндеуіне жалпы 4558,1 млн тенге сомасына ақшалай қаражаттар меңгерілген, оның ішінде республикалық бюджеттен 4017,2 млн теңге және жергілікті бюджеттен 540,9 млн теңге, оның ішінде: автожолдар жаңартуына 19,0 км ұзақтығымен 1902,1 млн теңге, автожолдар күрделі жөндеуіне 12,1 км ұзақтығымен 1259,7 млн теңге, автожолдардың орташа жөндеуіне 114,1 км ұзақтығымен 964,2 млн теңге, автожолдардың ағымдағы жөндеуіне, жасылдандыруына 432,1 млн теңге.

Облыс және аудан маңызы бар автомобиль жолдардың жаңартуға, күрделі, орташа, ағымдағы жөндеуіне жалпы 6169,9 млн теңге сомасына ақшалай қаражаттар меңгерілген, оның ішінде республикалық бюджеттен 4676,3 млн теңге сомасына және жергілікті бюджеттен 1493,6 млн теңге меңгерілді. 2012 жылмен салыстырғанда ақшалай қаражаттардың ұлғаюы 35% құрайды, оның ішінде: автожолдар жаңартуына 32,4 км ұзақтығымен 3150,3 млн теңге, автожолдар күрделі жөндеуіне 15,1 км ұзақтығымен 1400 млн теңге, автожолдардың орташа жөндеуіне 130,7 км 1146,3 млн теңге, автожолдардың ағымдағы жөндеуіне, жасылдандыруына 473,3 млн теңге.

Облыс және аудан маңызы бар автомобиль жолдардың жаңартуға, күрделі, орташа, ағымдағы жөндеуіне жалпы 6581,9 млн теңге сомасына ақшалай қаражаттар меңгерілген, оның ішінде республикалық бюджеттен 3328,1 млн теңге сомасына және жергілікті бюджеттен 3253,8 млн теңге меңгерілді. 2013 жылмен салыстырғанда ақшалай қаражаттардың ұлғаюы 7% құрайды, оның ішінде: автожолдар жаңартуына 33,6 км ұзақтығымен 3433,5 млн теңге, автожолдар күрделі жөндеуіне 15,6 км ұзақтығымен 1561,2 млн теңге, автожолдардың орташа жөндеуіне 110 км 1041,6 млн теңге, автожолдардың ағымдағы жөндеуіне, жасылдандыруына 545,6 млн теңге.

Облыс маңызы бар «Ұзыңкөл-Сарыкөл», «Қарасу-Большая Чураковка», «Әулиекөл-Диевка-Қосағал-Ақжол» автожолдардың, аудан маңызы бар «Федоров-Ленин-Вишневое» автожолдардың жаңарту бойынша жұмыс жалғастырып жатыр.

Сонымен қатар, 2014 жылдың қорытындылары бойынша «Жақсы және жаратымды қалыптағы жергілікті маңызы бар автомобиль жолдардың үлесі» индикаторы қол жеткізілмеді.

1.жеке аумақтар үшін жалғыз көлік қатынасы-автожолдар.

2.өткізіп тұратын қабілеттің қорлары

Әлсіз жақтары

1.инфрақұрылымның негізгі қаражаттардың маңызды физикалық және саналы тозуы.

2.жүрістердің инновация мен автоматизация енгізудің төмен деңгейі.

Ағымдағы және әлеуетті проблемалар

Саланың негізгі техникалық проблемасы – облыс және аудан маңызы бар автожолдар жүйесінің қалыптасу және ағымдағы шығындардың қамтамасыз ету үшін жеткіліксіз қаржыландыру, сонымен байланысты 2014 жылдың қорытындылары бойынша «Жақсы және қанағаттандырарлық жағдайдағы жергілікті маңызы бар автокөлік жолдарының үлесі» индикаторы қол жеткізілмеген.

Соңғы жылдары жол жабындарының көтеру қабілетін жоғалтуының үдеуі байқалады өйткені облыста жолдардың көбісі автомобильдің өсіне түсетін салмақ 6 тоннадан жоғары болмау керек деп белгіленген, 60-80 жылдары жобаланып, салынған, ал бүгінгі күні өске түсетін салмақ 10-12 тоннаға дейін жетеді және жолаушы мен жүк тасымалдаудың пайызы - 50%.

Жеткіліксіз жағдайы бар автомобиль жолдардың үлесі 2006 жылғы 65%-дан 2014 жылғы 41%-ға дейін төмендеді, бұл жолаушы мен жүк тасымалдау көлемінің төмендеуімен байланысты.

2014 жылдың аяғына облыс және аудан маңызы бар автомобиль жолдары бойынша мінсіздік көрсеткіші 59% құрады.

Қостанай облысы бойынша автожолдардың 1 ш.м. ағымдағы жөндеу және ұстау бойынша жұмыстарды қаржыландыру нормативке сәйкес 1,8 млн. теңге құрауы керектігін айта кету керек. Облыстың автожолдарын ағымдағы жөндеуге және ұстауға 12,7 млрд. теңге сомасына ақшалай қаражат бөлу қажет. Осыған байланысты облыстың автожолдарын жөндеу және ұстау бойынша жұмыстарды республикалық бюджет қаражаттарынан, сондай-ақ жергілікті бюджет қаражаттарынан қаржыландыру көлемдерін ұлғайту тапшылығы бар.

1.ішкі мен сыртқы конъюнктурасын нашарлану мүмкіндігімен байланысты макроэкономикалық батылдықтар

2.бюджеттік қаржыландырудың қысқартуы

3.бағалық батылдықтар

4.заң шығыратын батылдықтар

5.техногенндік жіне экологиялық батылдықтар

6.байырғы батылдықтар

7.жол-пайдаланымдық техниканың жоғары тозуы

1.жеке-мемлекеттік серіктестік механизмнің дамуы

2.автомобиль жолдардың, көпірлердің көлік-пайдаланымдық көрсеткіштердің жақсаруы

3.автомобиль жолдар жүйесінің сақтау мен даму

4.жаңарту мен күрделі жөндеуден кейін автомобиль жолдарында жөндеуаралық мерзімдерін сақтау

5.сапасымен меңгеру халықаралық стандарттарын автожол саласына енгізу.

Облыс экономикасының тұрақты дамуы үшін көлік-коммуникациялық желіні жаңғырту қажет. Облыстық және аудандық маңызы бар қатты жабынмен қапталған автомобиль жолдарын күрделі жөндеуден өткізу және қайта жаңарту; жабындардың түрлерін жетілдіру; жол жиегіндегі автоқызметтердің деңгейін дамыту; Ресейдің шекаралық облыстарына шығуды жаңғырту.
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

Электрмен жабдықтау

2015 жылдың 1 қаңтардың жағдайы бойынша Қостанай облысының барлық елді мекендері бір ортаға бағынған электр жүйесіне қосылған. Бір ортаға бағынған электрмен жабдықтаумен пайдаланатын халықтың саны 2015 жылдың 1 қантарына 881442 адам құрайды.

коммуналдық инфрақұрылымның жоғары деңгейде тозуы, бұл тауар нарығының тартымсыздығына әсер етеді, өйткені ол көп қаражат қажет етеді;

әкімшілік кедергілер (лицензия алу үшін біліктілік талаптарды орындауға, бағытталған іс-шараларды орындаудың қиындығы);

импортқа тәуелділік (өңірді газдандырудың төмен деңгейі);

энергия тапшылығы;

энергиямен жабдықтаушы компаниялардың қуат беретіндермен қосылуы (әлеуетті бәсекелестерге нарыққа шығуына кедергі – қуат жіберетін ұйымдардың желісіне қол жеткізу кезінде кедергі);

Бәсекелестікті дамытуды ынталандыруға бағытталған ЖЭК саласында бәсекелік түрлерін бәсекелестік ортаға беру мәселесі қаралуда («Бәсекелестік туралы» Заңның 77-бабы). Бұл ретте бәсекелестікті дамытудың жеткілікті деңгейінің болмауына байланысты тарифтердің (бағалардың) ұлғаюының әлеуметтік маңыздылығы және қатері ескеріледі. Осыған байланысты атқарушы орган құқықтық аяда регламенттелген жұмысты жүргізуді күшейтуді қарастырды.

Даму беталысы

әкімшілік кедергілерді қысқарту (кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін рұқсат беретін құжаттарды алу рәсімдерін оңайлатуға (алып тастауға) нормативтік-құқықтық актілерді талдау жөнінде жүйелі жұмысты жалғастыру);

жаңа кәсіпкерлерді тарту мақсатында өңірлік базарлар, тауарлар мен қызметтерге қажеттілік туралы ақпараттарды жинастыруды, талдау мен жариялауды ұйымдастыру;

басым салаларда облыстың тауар нарықтарының инфрақұрылымын дамыту;

«жергілікті бәсекелестіктің қарқындылығы» субиндексін жақсартуға көмектесетін Дүниежүзілік экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабілеттілігінің (ЖБҚ) индексі шеңберінде іс-шараларды әзірлеу мен іске асыру (бәсекелік қатынастардың дамуы үшін қолайлы жағдай жасау), оның ішінде әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар (ӘКК) және мемлекеттік-жеке меншік әріптестік (МЖӘ) арқылы) жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруды жоспарлап отыр.

Газбен жабдықтау

2015 жылғы 01.01. жағдай бойынша облыстың 63 елді мекені табиғи газбен жабдықталған. Облыс бойынша табиғи газды тұтыну 2014 жылы 866,6 млн. м³ құрады.

2015 жылдың 1 қаңтары жағдайы бойынша Қостанай облысы бойынша газ құбырларының жалпы ұзындығы 3124,6 км құрайды, оның ішінде магистральдық газ құбырларының 619,3 км облыс жалғыз АҚ «Интергаз Центральная Азия» газ оператордың республикалық меншігіне жатады. Жүйелердің тозуы 17% құрайды.

2015 жылғы 01.01 жағдай бойынша табиғи газбен пайдаланатын қалалық халықтың саны 2012 жылмен салыстырғанда (349379 адам) 0,43%-ға ұлғайтылды, ауыл халықтың саны 2012 жылмен салыстырғанда (119981 адам) 16,8%-ға ұлғайтылды.

Қостанай облысы бойынша 100 Гкал-дан жоғары 8 бірлік қазандық, 100 Гкал-дан төмен 94 бірлік қазандық бар. Гкал жылу көздерінің тозуы орташа есеппен 50% құрайды.

Қостанай облысы қалаларында орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі пайдаланылады. Облыстың орталықтандырылған жылумен жабдықтауды қамтамасыз ету деңгейі 41 % құрайды. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау пайдаланатын халықтың саны 2015 жылғы 1 қантарына 362118 адам құрайды.

Жылу желілерінің жалпы ұзындығы – 798,5 км. Желілердің тозуы – 60% құрайды.

2012 жылы облыс бойынша 36,6 км, 2013 жылы – 33,1 км, 2014 жылы – 48,6 км жылу желілері жөнделді және қайта жаңартылды, 2015 жылы 10,2 км жылу желілерін ауыстыруға жоспарланды.

Көп пәтерлі тұрғын үйлердің және әлеуметтік саладағы объектілердің жылу энергиясын есептеу құралдарымен қамтамасыздығы 11% құрайды.

2015 жылдың 1 қаңтар жағдайы бойынша қала тұрғындарының орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жетімділігі 97,4 % немесе 448,0 мың адам құрайды. Қостанай қаласы бойынша сумен жабдықтау көздері – Амангелді су қоймасы және қостанайлық жерасты суларының кен орындары; Арқалық қаласы бойынша – Ащы-Тасты су қоймасы; Лисаков қаласы бойынша – Жоғарғытобыл су қоймасы; Жітіқара қаласы бойынша – Желқуар су қоймасы; Рудный қаласы бойынша – Қаратомар су қоймасы.

Облыстың қалаларында су құбырлары желілерінің жалпы ұзындығы – 1532,7 км құрайды, олардан су құбырлары желілерінің 474,8 км жеке меншікте, 1057,9 км коммуналдық меншікте.

2012 жылы қаланың сумен жабдықтау желілерінің 44,3 км өзгертілді, 2013 жылы – 0 км, 2014 жылы – 47,4 км, 2015 жылы – 22,9 км өзгерту жоспарланып отыр.

2012 жылы қаланың сумен жабдықтау желілерін дамытуға 7 жобаны іске асыруға 1,7 млрд. теңге бөлінді. Сумен жабдықтау желілері 44,3 км салынып және қайта жаңартылды. 2013 жылы жобалар іске асырылған жоқ.

2014 жылы қаланың сумен жабдықтау желілерін дамытуға 9 жобаны іске асыруға 2,5 млрд. теңге бөлінді. Сумен жабдықтау желілері 47,4 км салынып және қайта жаңартылды.

2015 жылы қаланың сумен жабдықтау желілерін дамытуға 8 жобаны іске асыруға 2,7 млрд теңге бөлінді. Сумен жабдықтау желілері 22,9 км салу және қайта жаңарту жоспарланды.

Мынадай индикаторларға қол жеткізілді:

Индикатор	2012 жыл	2013 жыл	2014 жыл	2015 жыл жоспарлы
Қалалар бойынша орталықт. сумен жабдықтауға қол жеткізуі	89%	96,9%	97,4%	97,4%

2015 жылдың 1 қантарына орталандырықтан сумен жабдықтау пайдаланатын қалалық халықтың саны 2012 жылмен салыстырғанда (437685 адам) 2,2%-ға ұлғайды (448406 адам).

Ағымдағы және әлеуетті проблемалар

5 жыл бойы жаңарту мен күрделі жөндеуін көрмеген сумен жабдықтау жүйелердің тозуы

2011-2020 жылдарға арналған «Ақ булақ» бағдарламасы шеңберінде жағдайдын жақсы жаққа өзгеруі.

Облыс бойынша 592 ауылдық елді мекен бар, олардан 163 орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жеткізді, 386 АЕМ орталықтандырылмаған сумен жабдықтауды, 43 АЕМ тасымалданатын суды пайдаланады.

Бұл ретте ауыл тұрғындарының 52%-ы (224,1 мың адам) орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жеткізе алады.

2012 жылы ауылды сумен жабдықтау желілерінің 137,9 км, 2013 жылы 215,7 км, 2014 жылы – 315,1 км, 2015 жылы –147,7 км (жоспар) салынды.

2011 жылдан бастап «Ақ бұлақ» бағдарламасын іске асыру басталды.

2012 жылы ауылды сумен жабдықтау бойынша 11 жобаны қайта жаңартуға және олардың құрылысына 2,5 млрд. теңге бағытталды, оның ішінде 6 – өтпелі, 5 – жаңа енгізілген объектілер. «Ақ бұлақ» бағдарламасын іске асыру қорытындылары бойынша 2012 жылы «АЕМ орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жетімділігі» 23,6%-дан (2011 ж.) 24,2 %-ға (2012 ж.) дейін ұлғайды.

2013 жылы ауылды сумен жабдықтау бойынша 14 жобаны қайта жаңартуға және олардың құрылысына 3,96 млрд. теңге бағытталды, оның ішінде 8 – өтпелі, 5 – жаңа енгізілген объектілер. «Ақ бұлақ» бағдарламасын іске асыру қорытындылары бойынша 2013 жылы «АЕМ орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жетімділігі» 24,2%-дан (2012 ж.) 25,7 %-ға (2013 ж.) дейін ұлғайды.

2014 жылы ауылды сумен жабдықтау бойынша 15 жобаны қайта жаңартуға және олардың құрылысына 5,4 млрд. теңге бағытталды, оның ішінде 8 – өтпелі, 7 – жаңа енгізілген объектілер. Объектілердің іске асыру қорытындылары бойынша 2014 жылы «АЕМ орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жетімділігі» 25,7%-дан (2013 ж.) 27,4 %-ға (2014 ж.) дейін ұлғайды.

2015 жылы сумен жабдықтау бойынша 8 жобаны іске асыруға 4,2 млрд теңге жоспарланды. 7 объект енгізуі жоспарланды. Объектілердің іске асыру қорытындылары бойынша 2015 жылы «АЕМ орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жетімділігі» 27,4%-дан (2014 ж.) 28,3 %-ға (2015 ж.) дейін ұлғаяды.

Су тарту

Қала халқының орталықтандырылған су тартуға мүмкіндігі 76%, оның ішінде Қостанай қ. – 80%, Арқалық қ. – 51%, Жітіқара қ. – 82%, Лисаков қ. – 88%, Рудный қ. – 74,5% құрайды. Облыс бойынша 5 канализация ғимараты әрекет етеді. Канализация желілерінің ұзындығы 976,3 км құрайды, олардан су тарту желілерінің – 272,5 км (Рудный қ.) жеке меншікте, су тарту желілерінің – 703,84 км коммуналдық меншікте.

Қалада 5 (КТҚ) орталықтандырылған су тарту қолданылады.

2012 жылы КТҚ арқылы 29233,8 мың м³, 2013 жылы – 26607,8 мың м³, 2014 жылы – 26607,8мың м³, 2015 жылы – 26651,8 мың м³ ағын су жүргізілді.

АЕМ-де көбінесе ЖТҚ салынған (бір, екі қабатты жеке үйлер/коттедждер), оларда септик орналастырылады. 5 ауылдық елді мекенде орталықтандырылған су тарту жүйесі бар (Таран ауданының Тобыл кенті, Әулиекөл ауданының Құсмұрын кенті, Қостанай ауданының Затобол кенті,Заречное селосы және Қарабалық кенті), бұл ауылдық елді мекендердің жалпы санынан 3 % құрайды.

2012 жылы 16,1 км су тарту желілері ауыстырылды, 2013 жылы 16,7 км, 2014 жылы – 21,96 км жоспарлануда, 2015 жылы – 5,4 км (жоспар) ауыстыру жоспарланып отыр.

«Инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым тозуының төмендеуі» көрсеткіші бойынша 2015 жылдың 1 қантарына су тарту жүйелердің тозуы жоспарлы көрсеткіші 59,1% болғанда 59,9% құрады.

Жоғарыда айтылған жоспарлы көрсеткіштің қол жеткізілмеуі су тарту саласына жататын себептерімен байланысты:

-жаратымсыз қаржы жағдайымен байланысты, су тарту жүйелерін жаңарту мен қайта құруына бағытталған қызмет көрсететін кәсіпорындардың инвестициялық қорлардың жетпеушілігі;

-су тарту кейбір жүйелері қағидалы мерзімінен астам пайдаланымға енгізіледі, өйткені көпшілігі 45-50 жыл артқа қарай салынды;

-техникалық пайдаланымының керекті деңгейін жоқтығы, нәтижесінде су тарту жүйелерінің тозуы жөндеу жұмыстардың көлем қарқыны арттырады;

-кәсіби кадрлардың жоғары ағушылығы мен тапшылығы және даярлау жүйесінің жоқтығы және салалық мамандардың жоғарылуы.
Кондоминиум объектілерін даму.

Облыста 3324 көп пәтерлі тұрғын үй бар, оның ішінде 1875 үйлерге күрделі жөндеу керек, бұл облыста бар үйлердің жалпы санынан 56,4% құрайды. Көп қабатты тұрғын үйлердің негізгі көпшілігі өз отыз жылдығын аттап өтті, дәл осы мезгіл жалпақ жабынның және үйдің ішкі жылыту жүйесінің жұмыс мерзімін құрайды. Тиісінше үйдің жалпы мүлігінің жөндеуін (шатырлардың, төлелердің, инженерлік жүйелердің, қасбетердің және т.б.) кезі келді. Әйтпесе апаттардың болу мүмкіндігі ұлғайып тұр және тозу шырайы көтеріліп жатыр.

Заңнамасына сәйкес мемлекет жеке меншік жөндеуіне арналған қаражаттарды жібере алмайды. Мүлік иелері көп пәтерлі үйдің жалпы мүлік жөндеу мен асырау бойынша шағындарына өздігінен қатысу міндетті, бірақ бюджеттен тек қана күнкөрісі төмен адамдарға тұрғын үй көмек түрінде көмек көрсетіледі.

2011 жылы Қазақстан халқының «Болашақты бірге құрайық!» жолдау хатта Ел басы тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының масштабты жаңартуын өткізу, тұрғын үй қарым-қатынастардың ұтымды модельді құру бойынша міндетті қойды және Үкіметке жалпы мүлікті қайта құру және жөндеудің бірлесіп қаржыландыру мен жинау ынталандыру механизмді әзірлеу аманат тапсырды.

Жолдау хатты іске асырудың шегінде 2011 жылы 30 сәуірінде Үкіметпен 2011-2020 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының жаңарту Бағдарламасы бекітілген. Бағдарламаның негізгі мақсаты кондоминиум объектілердің жалпы мүліктің жөндеуін өткізу есебінен коммуналдық инфрақұрылым жағдайының жақсаруы болып табылады. Бағдарлама үй жөндеуіне арналған кредит түрінде қаражаттар қайтару негізінде беріледі, бұл ретте ақша қайтаруы бірнеше жыл бойы орындалады.

Солай, жоғарыда айтылған бағдарламаның шегінде, 2011-2014 жылдары бойынша бюджеттік және қайтару қаражаттар есебінен (2011 жылы-12 үй, 2012 жылы-35 үй, 2013 жылы II механизмінің қайтару қаражаттар есебінен-14 үй, 2014 жылы-40 үй жөнделді) 103 көп пәтерлі үй жөнделді. Үйлерде фасадтар және жылытумен жабындар, кіреберістер, инженерлік жүйелер жөнделген. Бұл іс-шаралар тұрғындарға аса қолайлы шарттарды қамтамасыз ету мүмкіндігін берді және жылу қуатын есеп жалпы үй құралдар орнатылған және қызу жаңарту элементтерімен жөндеу өткізілген үйлерде жылыту бойынша төлем мөлшерлерді төмендеді. Күрделі жөндеу талап ететін кондоминиум объектілердің үлесі 59%-дан 56,4%-ға дейін төмендеді.

2014 жылдың қорытындылары бойынша «Күрделі жөндеу талап ететін кондоминиум объектілерінің үлесі» көрсеткіші 56% жоспары болғанында 56,4% құрады.

Жоғарыда айтылған жоспарланған көрсеткіші үйлердің күрделі жөндеуіне қатысу бойынша пәтерлердің жекеменшіктердің төмен белсенділік себебімен қол жеткізілмеді.

Кондоминиум объектілердің жағдайын жақсару мақсатында үйлердің жалпы мүліктің күрделі жөндеуін қаржыландыру механизмдер туралы халықтың арасында кең насихатты-үгітті жұмысын өткізуі, сонымен бірге бюджеттік мәлімдемесін дайындау бойынша жұмысын жоспарлануда

Тұрғын үй-коммуналдық саласының ағымдағы және әлеуетті проблемалар:

- кондоминиум объектімен басқаруында пәтерлердің жекеменшіктердің төмен белсенділігі;

- жалпы үй мүліктің күрделі жөндеуіне ақшалай қаражаттарды жинаудың әлсіз;

- кондоминиум объектілердің жалпы мүліктің асырау және басқару қызметтер үшін төлемдерді жинаудың төмен деңгейі.

- кондоминиум объектімен басқару органдар ең жақсы тұрғын үй-тұрмыстық жағдайларды құру мақсатында тұрғын үйді көздеу мен күтім бойынша ұйымдық және техникалық іс-шараларды өз уақытында өткізу керек;

- үйлердің жалпы мүліктің күрделі жөндеуін қаржыландыру механизмдер туралы халықтың арасында кең насихатты-үгітті жұмысын өткізуі;

- жалпы үй мүліктің күрделі жөндеуін өткізу.

2015 жылы облыста 257,1 млн теңге жалпы сомасына 9 үйдің жөндеуі, оның ішінде Қостанай қаласында -6 үй (114,6 млн теңге), Арқалық қаласында -2 үй (50,1 млн теңге), Лисаковск қаласында-1 үй (92,4 млн теңге) жоспарланып жатыр. 2015 жылдың аяғына дейін күрделі жөндеу талап ететін кондоминиум объектілердің үлесі 0,3%-ға дейін төмендейді және 56% құрайды.

Тұрғын үй-коммуналдық саласының ағымдағы және әлеуетті проблемалары:

жылу және электрмен жабдықтау құбырлары желілерінің тозуының жоғары деңгейі;

бүгінгі таңдағы облыс орталығында ағынды суларды биологиялық тазартатын стансалардың жоқтығы, экологиялық сектордағы тұрақсыз жағдайға әкеліп соғады;

ауылдық елді мекенде орталықтандырылған сумен жабдықтау көрсеткішінің төмендігі;

сумен жабдықтау және су тарту жүйелерін жаңарту және қайта құруына кәсіпорындардың инвестициялық қорларының жеткіліксіздігі;

қолданыстағы сумен жабдықтау және су тарту жүйелерін пайдаланудың қажетті тежникалық деңгейдің жоқтығы;

кәсіби кадрлардың тапшылығы және жоғары тұрақтамаушылығы және сала мамандарын даярлау және жоғарылату жүйесінің жоқтығы.

Даму беталысы:

Облыстың жылу және электрмен жабдықтауды жүзеге асыратын кәсіпорындарымен инвестициялық жобаларда жөндеу жұмыстары көлемдерін ұлғайту.

Жағдайдын жақсы жаққа өзгеруі 2011-2020 жылдарға арналған «Аумағын 2020 жылға дейін дамыту бағдарламасы» бағдарламасы шеңберінде жүргізіледі.

Қала және ауылдық жерлерде сумен жабдықтау және су тарту объектілерін іске асыру санын, құрылыс және жаңартуға қаржыландыруды ұлғайту.

Су тарту саласын дамыту мақсатымен коммуналдық кәсіпорындардың инвестициялық бағдарламаларында жөндеу жұмыстарының көлемін ұлғаю бойынша назар аудару жоспарлануда. Коммуналдық кәсіпорындардың шектелген қаржы мүмкіндігін есепке ала отырып, су тарту капиталы кең объектілердің қайта құру үшін бюджеттік қаражаттарды беру мақсатында 2020 жылға дейін аумақтарды дамыту мемлекеттік бағдарламаның шегінде 2015-2017 жылдарға және 2016-2018 жылдарға Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика Министрлігіне бюджеттік мәлімдемесі жолданылған. Сонымен бірге, облыстың су тарту жүйелерін жаңартудың қарқынды жеделдеу мақсатында «Нұрлы жол» бағдарламаның шегінде 2016 жылы Ұлттық қордан қаржы қаражаттарды бөлу бойынша мәселесі іске асыруда. Осы бағдарламасы бойынша жергілікті атқарушы органдарға республикалық бюджеттен бюджеттік кредиттер беріледі.