Осы дәрістің қысқаша мазмұны.
Көпжақты және екіжақты инвестициялық келісімдер. Инвестициялық келісімшарттардың ерекшеліктері.
Инвестициялық келісімшарттардың әртүрлі жіктеулерін жүргізуге болады, бірақ кез-келген осындай бөлу шартты болып табылады. Оны теориялық деңгейде жүргізу кезінде инвестицияларды делдалдайтын шарттардың бір түрі ерекшеленеді, осылайша инвестициялық келісімшарттардың жіктелуі әр түрлі инвестициялардың жіктелуін қамтиды (қараңыз: 9-қосымша).
Инвестицияларды бөлудің, демек, инвестициялық келісімшарттардың ең көп қолданылатын негіздерінің бірі ретінде олардың орналастыру объектісіне тәуелділігі ерекшеленеді. Осы негізде әр түрлі авторлар инвестициялық шарттардың екі немесе үш түрін ажыратады, бірақ олардың барлығы тікелей инвестицияларға делдал болатын инвестициялық келісімшарттардың бар екендігімен келіседі, яғни.осы заңды тұлғаның кәсіпкерлік қызметінен тіркелген немесе басқа кіріс алу үшін азаматтық құқықтар объектілерін заңды тұлғаның жарғылық капиталына салу. Мұндай инвестициялар объектілері, атап айтқанда, болуы мүмкін:
- жарғылық капитал;
- қайта жарақтандыруды және жаңғыртуды қоса алғанда, кәсіпорынның жабдықтары;
- үлкен әсер алу және сұраныс пен ұсынысты кеңейту мақсатында кәсіпорын бар нарықты кеңейту бойынша инвесторлардың қызметіне байланысты объектілер.
Заңнама бойынша тікелей инвестициялар шетелдік салымдарға қатысты ғана қаралады, осыған байланысты шетелдік азаматтардың жарғылық капиталдағы үлесті сатып алу тәртібіне және осындай инвестициялық шарттар жасасқан шетелдік инвесторларға берілетін кепілдіктерге байланысты белгілі бір ерекшеліктерге ие болады.
Жарғылық капиталға инвестицияларды қайталама салу (қайта инвестициялау) Инвестициялар мәртебесіне ие болады және оған қатысты заңнамада көзделген кепілдіктер мен жеңілдіктер де қолданылады.
Инвестициялық шарттардың екінші түрі портфельдік инвестициялауды жүзеге асыратын шарттар, яғни корпоративтік акциялар, облигациялар, вексельдер, тіркелген кірісі бар, бірақ сатып алу кезінде салынған негізгі сома бойынша шығындар тәуекелі жоғары өзге бағалы қағаздар жиынтығы түріндегі бағалы қағаздар портфелін қалыптастыруға байланысты капитал салу болып табылады. Шартта бір немесе бірнеше үлгідегі бағалы қағаздарға салу көзделуі мүмкін.
Инвестициялық келісімшарттардың үшінші Түрі несие деп аталады, бірақ бұл дұрыс емес, өйткені мұнда бөлудің басқа негізі, атап айтқанда пайдалану сипаты қолданылады. Сонымен, қаражатты пайдалану сипаты бойынша инвестициялық келісімшарттар өндіріске салынған және дивидендтер мен несиелер түрінде белгілі бір пайда алуға байланысты кәсіпкерлік болып бөлінеді. Соңғы шарттар нысаналы мақсатсыз немесе мақсатын көрсете отырып, белгілі бір мерзімге қаражат беруді қамтамасыз етеді. Бірақ сонымен бірге, кез-келген жағдайда мақсат кәсіпкерлік болуы керек, әйтпесе бұл келісім инвестициялық келісімшарттың белгілеріне сәйкес келмейді, өйткені инвестордың пайда табуға деген қызығушылығы әрдайым болуы керек.
Осы шарттар бойынша салымдар қаржылық та, мүліктік те болуы мүмкін.
Сондай-ақ, инвестициялық келісімшарттарды инвестицияларды жүзеге асыратын субъектілерге байланысты мемлекеттік құрылымдар инвестор ретінде қатысатын келісімшарттарға, жеке тұлғалар инвестор ретінде әрекет ететін келісімшарттарға және аралас келісімшарттарға бөлуге болады.
Мемлекеттік инвестициялау кезінде мемлекеттік бюджеттен қаражат Үкіметтің өкімі бойынша ҚР аумағындағы кез келген шаруашылық қызмет объектілеріне жіберіледі немесе орналастырылады. Сондай-ақ, бұл топқа халықаралық ұйымдармен жасалған инвестициялық шарттар кіруі керек.
Жеке инвесторлар жасасатын шарттар жеке және заңды тұлғалар жүзеге асыратын салымдарға делдал болады. Олар қолданыстағы заңнама негізінде ғана жүзеге асырылады. Үкімет қаржы қаражатының тапшылығы бар халық шаруашылығы салаларына салу үшін қажетті жеке инвестициялар үшін ерекше жеңілдіктерді дербес айқындайды. Мұндай салалар, басқалармен қатар: ауыл шаруашылығы, көлік, энергетика және т. б. Жеке инвестицияларды пайдаланудың белгіленген режимі инвестициялық шарт жасасу арқылы құқықтар объектілеріне өз қаражатын салу туралы инвестордың ерікті шешімі негізінде ғана жүзеге асырылады. Мұндай шарттардың объектілері ақша, жылжымалы және жылжымайтын мүлік, зияткерлік меншік құқығы және т. б. болуы мүмкін.
Аралас шарттармен бірлескен инвестициялар ресімделеді. Бұл инвесторларға инвестициялар салу және кепілдік беру тәртібі туралы екі және көп жақты шарттар.
Инвестициялық келісімшарттарды қолданылу мерзіміне байланыстыруға болады. Осы негізде олар шұғыл және мерзімсіз болып бөлінеді. Мерзімді шарттарды, өз кезегінде, қысқа мерзімді, яғни бір жылға дейінгі мерзімге жасалатын және бір жылдан асатын мерзімге жасалатын ұзақ мерзімді шарттарға бөлуге болады. Қысқа мерзімді келісімшарттар, әдетте, жарғылық капиталға және акциялар сияқты бағалы қағаздарға инвестициялар жасайды.
Жоғарыда аталған негіздер бойынша шарттардың түрлерінен басқа, белгілі бір шарттар бар. Оларға патенттерді сатып алу туралы шарттар, кадрларды даярлау және қайта даярлау, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар, жарнамалық шарттар жатады. Бұл шарттардың құны шартты. Ол тараптардың келісіміне, сараптамалық бағалауға негізделеді. Бұл сондай-ақ қайта инвестициялауға, яғни инвестициялардың бастапқы салымынан түскен пайда есебінен жаңа салым салуға байланысты шарттар.
Осылайша, жоғарыда айтылғандардан инвестициялық келісімшарттарды әртүрлі негіздер бойынша бөлуге болатындығын көруге болады. Инвестициялық келісімшарттар заңнамада нақты анықталмағандықтан, қазіргі уақытта олардың кез-келген жіктелуі теориялық мәнге ие, бұл әртүрлі инвестициялық келісімшарттардың қасиеттерін жақсы түсінуге мүмкіндік береді.
Арнайы экономикалық аймақтарға шетелдік инвестицияларды құқықтық реттеудің ерекшеліктері. Қазақстан Республикасының арнайы экономикалық аймақтарының құқықтық режимінің ерекшелігі.
Жер қойнауын пайдалану саласындағы шетелдік инвестицияларды құқықтық реттеу. Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын дамыту. СЭҚ саласында жер қойнауын пайдалану құқығы. Жер қойнауын пайдалану құқығының пайда болу негіздері жер қойнауын пайдалану үшін төлем.
Жер қойнауын пайдалану саласындағы келісімшарттық жүйе. Мұнай келісімшарттарының ерекшеліктері. Алтын өндіру саласына шетелдік инвестициялардың ерекшеліктері.
Шетел қатысатын кәсіпорындардың мәртебесін құқықтық реттеудің заңнамалық негізі. Шетел қатысатын кәсіпорындардың түрлері.
Шетел қатысатын кәсіпорындарды тіркеу. Шетел қатысатын кәсіпорындар қызметінің ұйымдық нысандары. Еңбек қарым-қатынасы.
Шетел қатысатын кәсіпорындардың қызметін тоқтату. Инвестициялық дауларды шешу.
№ 12 тақырып сыртқы экономикалық қызметтегі халықаралық тасымалдарды көліктік қамтамасыз ету
Достарыңызбен бөлісу: |