Байсыдық индира болатбекқызы мінез сипаты атауларының лингвомәдениеттанымдық негіздері
жүктеу/скачать 5.82 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- КІНӘЛАҒЫШ
- КІНӘМПАЗ
- КІСІЛІГІ ЖОҚ
| КІЛТИМЕсын. Өкпешіл, ренжігіш, кілт етпе. Содан ешкім жоламай, Сорайып тұр
кілтиме. Саудаға да обал-ай, Жұрт алмайды бір түйме (Ә.Ахметов, Жерұйық). 521. КІНӘЛАҒЫШ сын. Кінә таққыш, айыптағыш, міншіл. – Оны мен өлтіргем жоқ, соғыс өлтірді. Кінәлағыш болсаң, соғысты кінәлағын (Б.Момышұлы, Москва.). 522. КІНӘМПАЗ сын. сөйл. Кінәмшіл. Үлкен кісінің көңілі де жас баланың көңіліндей кіршең де, кінәмпаз да келеді (С.Бақбергенов, Алтынемел.). 523. КІНӘМШІЛ сын. Кінә таққыш, кірпияз, қыңыр. Кінәмшіл адам өзгенің тіршілігі мен мінезінің кем-кетігін байқап, әсірелей үстемелейді де, оны кінәлай кетеді (ҚҰЭ). Кінәмшіл адам өз мінезінің кем-кетігіне жете мән бермей, өзгелерге орынсыз талап қояды (ҚҰЭ). 524. КІНӘШІЛ сын. Кінә таққыш, кінәмшіл, міншіл. Жас бала кінәшіл да талғамшыл келеді (С.Сарғасқаев, Көңілді бала.). Әрі кілт етпе кінәшіл, кесапат келеді (К.Тоқаев, Тасқын). Өкпем де жоқ емес-ау саған менің, Жосықсыз кінәшілсің – жаман Жерің. Төзгісіз қылығыңды қырқып тастап, Төзімді мінезіңмен қалар ма едің (М.Мақатаев, Шығ.). 525. КІРБІҢШІЛ сын. Ешбір зіл я әзілді көтермейтін ашушаң, не болса соған кейігіш. – Кейістен арылмайтын кірбіңшіл қабағы ашылып, айналасына жалт-жұлт мамыражай көз тастап, буын-буыны былқылдап, неше алуан «твистерді» де жандырып жібереді (О.Сәрсенбаев, Сағым). 526. КІРПИЯЗ сын. жағымсыз. 1. Менменшіл, асқақ, өзін-өзі жоғары ұстайтын тәкаппар, кердең. Жаңабай кірпияз кісі болатын (Ж.Аймауытов, Шығ.). Дүниежүзілік соғыс ағылшындардың отар және доминондарымен байланысын тым кірпияз күйге түсірді 272 (М.Шоқай, Таңд.). 2. Талғампаз, кербез. Кір-қоқыс үйге жоламайтын, тумысынан кірпияз кінәз Ақан мына мұнтаздай таза үйге көңілі көншіді (С.Жүнісов, Ақан сері). Не ұзын, не келте емес, қара өзіне өзгеше жарасады. Кірпияз сері талғампаздық жағынан бірдей (О.Бөкеев, Қамшыгер.). Дастарқан жайып, кірпияз шеше алдына шай әкелді (3.Шүкіров, Қиын түйін). Бойынан кірпияз серіліктің де жұқанасы арылмаған. Үстінде шолақ жең барқыт бешпет, барқыт шалбар. Аяғындағы мәсі мен галошы да жып-жылтыр (Қ. Жұмаділов, Көкейкесті 527. КІСІЛІГІ ЖОҚ Менменсінген тәкаппар, адамгершіліктен жұрдай. «Менің де көңіліме бір аяқ ас сияды, малды екен деп кісілігі жоқ сасық кеуделерге есемді жіберем бе?» – деп Далдабай да тебініп қалды (М.Дүзенов, Меймандар). 528. жүктеу/скачать 5.82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|