«Бұқаралық мәдениет теориялары»
жүктеу/скачать 495.33 Kb. Pdf көрінісі
|
| Негізгі әдебиеттер: 129, 156, 143, 131, 28
Қосымша әдебиеттер: 166, 59, 33 Лекция №4 тақырыбы. Бұқаралық мәдениеттің марксистік көзқарастары. Бұқаралық мәдениеттің марксистік талдауы. Бұқаралық мәдениет буржуазиялық қоғамның феномені ретінде. Марксистік философшылардың зерттеулерінде бұқаралық мәдениетті талдау барысында идеологияның басымы. Бұқаралық мәдениеттің класстық сипаты. Бұқаралық мәдениеттің апологетикалық сипаты. Бұқаралық мәдениет идеологиялық қондырма ретінде. Бұқаралық мәдениет капиталистік қоғамның рухани дағдарысының көрінісі ретінде. Бұқаралық мәдениеттің халыққа, гуманизмге қарсы сипаты. Бұқаларық өнер шығармаларының тұтыну мінезі. Бұқаралық мәдениет мәдени «американизмнің» экспансия ретінде. Бұқара үшін батыр-кейіпкер. Аса күшті батыр мінездемелері. Аса күшті батырға аса ерік берілілу мен жазаға тартылмауы. Тілек пен рақат машинасы. Рақат алу индустриясы. Зәре феномені. Зәре адамның «еркін малтып» жүрген мазасындануының объективациясы ретінде. Зәре эффектілері. Мәдениет тауар ретінде. Мәдениет үнемі адам дамуы сферасы ретінде, адамның табиғилыққа, аяқ астылыққа және тағылыққа қарама-қарсы адамдығының бастамасы ретінде түсіндіріледі. 19 ХҮІІІ ғасырда мәдениеттің мағынасын адамды ұлықтаудан, оның рухани өмірінің адамгершілігінің жетілгендігінен көрген болатын. Мәдениеттің атрибуттары және мәдениеттің ғылым, өнер, тәрбие беру білім беру, адам санасының өсу деңгейі сияқты құрама бөліктерінің атрибуттарының көрінуі адамдардың өмір сүру жағдайларын көрсетті, ол үнемі адамның адамгершілігінің негізгі көрсеткіші ретінде дамып отырады. Мәдениеттің көп ғасырлар бойы дамуында позитивті ғана емес негативті де нәтижелер болды. Алайда, мәдениеттің дамуы мен оның нәтижесі оның өзі адамдық сананы теріс нәтижелерге адекватты объективті баға беруге мүмкіндігі болады және мәдениеттің даму нәтижесі бойынша оларды жою көздерін таба алады. Оған мысал ерінде евроцнтризмді, социализмді, национализмді т.б. айтуға болады. Мәдениеттің маңызды бір бөлігі – білім, ол әр түрде болады: ғылыми, ғылыми емес, нақты, нақты емес. Адам дамыған сайын оның білімі де шексіз өсе береді. Алайда, ата бабаларымыздың қателіктері мәдениеттен өшпейді, оған бүгінгі күнгі адам міндетті түрде сенбесе де болады (мысалы, Баба Яганың бар екеніне т.б.), алайда осы қателіктерді білмейінше мәдениеттегі көп заттар, қазіргі заманғы адамдарға түсініксіз болған болар еді (ертедегі гректердің мифтері мен халық ертегілері). Осылардың барлығы ойдан шығарылған екеніне күманданудың қажеті жоқ. Алайда, осы ойдан шығарылған дүниелер әдебиеттен, өнерден өз орнын алды, философиядан негізделді, осы ойдан шығарылған нәрселер болмаса мәдениетті қазіргі заманғы адамдар түсінбеген болар еді. Қазіргі заманғы қоғамда ғылыми білім, қазіргі заманғы мәдениет көп маңызды – ол ғылыми білім мәдениеті, ал ғылыми білімге апарар жол ол білім. Қазіргі жағдайдағы ғылымның басты ерекшелігіне қарай рөлдерге бөлінуі осы қоғамда өмір сүрген жеке адамдарға қойылатын талаптардан көрінуде. Саясаткерлер қазіргі заманғы саяси өмірді рационализациялау туралы саясаттың ғылыми методологиямен байланысы туралы жазып жүр. Адам өзінің жеке өмірінде «жақсы адаммен жер кепеде де жұмақ болып көрінеді» дегендей, өткенге оралуда. Жеке өзара байланыста, достықта, махаббатта, отбасында және өзіңнің әріптесінің немесе жолдасыңның мәдениетінің деңгейі көп рөл ойнайды. 20 Социологтар отбасы бюджетінің құрылымының өзгеріп келе жатқанын айтып жүр: қаражаттың көп бөлігі тәрбие беруге, білім беруге және отбасылық кітапхана жинақтауға кететінін анықтап отыр. Осы көрсеткіштердің барлығы жеке адамның мәдениетінің артуы және жалпы қоғамның мәдениетінің артуын көрсетіп отыр. жүктеу/скачать 495.33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|