Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбы үшін
-синфучун ?қув фанининг билим мазмуни
жүктеу/скачать 2.5 Mb.
|
| 2. 1-синфучун ?қув фанининг билим мазмуни
17. 1-синф. Жами - 231 соат (ҳафтасига 7 соатдан): 1) алифбегача б?лган давр – 14 соат. Савод ?ргатишнинг тайёргарлик даври болаларнинг к?риш, эшитиш, идрок этиш, хотирлаш каби фаолиятларини ривожлантиради. Шунингдек, будаврда болалар мактабда фаолият к?рсатишга ?ргатилади ва ?з-?зини бошқара олишга одатлантирилади. Тайёргарлик даврида синф жамоасини ташкил этиш, уларда д?стлик ва ?ртоқликни қадрлаш, синф ва мактабда ?зини яхши тутиш, одоб-ахлоқ қоидаларга амал қилиш, энг муҳими болаларда дастлабки ?қишни ?рганишга ҳавас уйғотишдир; 2) бу даврда қуйидаги б?лимлар юзасидан ишлар амалга оширилади. Асосий нутқ бирлиги. Нутқ. Оғзаки нутқ. Нутқнинг аҳамияти. С?з. Гап. Гапни с?зларга ажратиш.Б?ғин, урғу. Товуш, ҳарф; 3) нутқ фаолияти турлари:Эшитиш, С?злаш, ?қишга тайёрлаш, Ёзувга тайёрлаш; 4) хат-саводга ?ргатиш даври Алифбегача б?лган давр жараёнида гап, с?з, б?ғин, товуш, ҳарф ҳақида тушунча бериш. Дарсликда берилган махсус шартли белгилар асосида гап тузиш, шартли белгилар асосида с?зларни топиш, б?ғин ва товушларни ажратиш, расмлар орқали нутқни ?стириш; 5) ёзувга тайёргарлик даври. Ёзувга тайёргарлик даврида болалар ёзишга руҳан тайёрланади. ?қув қуроллари билан таништириш, дафтар чизиқлари ва уларнинг оралиқлари ҳақида тушунча, қ?л мускулларини ҳаракатлантириш, ҳавода ёзишга ?ргатиш, к?риш, чамалаш, таққослаш, хотира, диққат, ирода каби психологик жараёнларни тарбиялаш, дафтарни ушлаш ҳолатини тушунтириш ва ҳарфларни т?ғри жойлаштириш, т?ғри, илмоқли ва т?лқинли чизиқлар чизиш. 18. Алифбе даври – 98соат: 1) алифбе даврининг асосий вазифаси болаларнинг оғзаки нутқини ?стириш, товуш талаффузини яхшилаш, ?збек тили алифбосидаги ҳарфий ва имловий белгиларни ?ргатишдан иборатдир. Савод ?ргатишда таҳлил – таркиб асосида товуш усулида иш олиб борилади. Алифбе даврида товуш-ҳарфларни ?ргатишда алфавит тартибида эмас, балки товушлар талаффузининг осон-қийинлиги ҳамда б?ғин ва с?зларнинг соддалиги, ҳарф шаклининг қулайлиги ҳисобга олинади; 2) алифбо китобида берилган расмларда тасвирланган воқеаларни мазмунан аниқ, т?ғри ва ифодали с?злаб бериш ва бунда тасвирий воситалардан унумли фойдаланиш малакалари ҳосил қилинади.Бу жараён амалий машғулотлар орқали р?ёбга чиқарилади. Гап,с?з,б?ғин,товуш ҳақида тушунча берилади, унли ва ундош товушларнинг талаффузи юзасидан машқ қилиб, бир-биридан фарқлаш, унли, лабланмаган унлилар И,Е,А,лабланган унлилар О, У, ? билан таништириш,жарангли ва жарангсиз товушлар, кесма ҳарфлар билан ишлаш, с?зларни т?ғри ёзиш ва ҳуснихатга риоя қилиш, гапни бош ҳарф билан бошлаш, тиниш белгилари ҳақида тушунча бериш, б?ғин тузиш,б?ғинлардан с?злар тузиш,с?злардан гаплар тузиш ва қ?шиб ?қиш, с?злардан кичик матн тузиш, ҳарфларнинг кичик ва катта шакли билан таништириб борилади, ?қувчиларда талаффуз қоидаларига риоя қилган ҳолда онгли ва ифодали ?қиш малакаси шакллантирилади, с?з устида ишлаш,с?з бойлигини ошириш ва нутқни ривожлантириш, нарса-буюмнинг номи, ҳаракати, белгисига қараб с?зларни ажратиш, қарама-қарши маъноли ва маънодош с?зларни фарқлаш, унли товушларнинг б?ғин ҳосил қилиши, кетма-кет келган бир хил ундошли с?злар, айтиш ва ёзилишида фарқ қиладиган ҳарфларни ажратиш ва ёзилишига эътибор бериш, ?збек тилида урғунинг охирги б?ғинга тушиши, гапнинг тугалланган мазмунга эга б?лиши, гап охирида нуқта қ?йилиши, таянч с?злар орқали гаплар тузиш, матн, гап ва матн устида ишлаш,матнга сарлавҳа қ?йиш, матндаги мураккаб жумлаларни б?ғинга б?либ с?зма-с?з ?қиш, матнлар асосида диалог тузиш, ?қилганлар асосида саволларга жавоб бериш, қайта ҳикоя қилиш, расм асосида ҳикоя тузиш, эртакларни ?қиш, эшитиш, асарлар юзасидан берилган саволларга жавоб бериш. Ёзувзишга қ?йилган талабларни ?злаштириш (гавдани т?ғри тутиш,т?ғри ?тириш,дафтарни т?ғри қ?йиш,қаламни т?ғри ушлаш),бармоқ майда пайларини ривожлантириб бориш, дафтар бетидан т?ғри фойдаланиш: сатр чизиғи билан катта й?лни ажрата олиш, ҳарфларни сатр чизиғига т?ғри жойлаштириб ёзиш, с?зларни т?ғри ёзиш ва ҳуснихатга риоя қилиш, гапни бош ҳарф билан бошлаш, тиниш белгилари(нуқта, вергул, с?роқ) ҳақида тушунча бериш, с?з ва б?ғин жадвалларини тузиш, босма шаклда берилган гапларни ёзма шаклда к?чириш. Айтиб туриш орқали ёзишга ?ргатиш. 19. Алифбедан кейинги давр – 119 соат: 1) матнларни таҳлил қилишда луғат бойлиги ва боғланишли нутқлар устида ишлаш: ?қиганни с?злаш, матн мазмунига к?ра саволлар қ?йиш, матнга ижодий ёндашиш, ?згартириш; қ?шимча қилиш, с?зларнинг ифодалилигига эътибор бериш, диалог, матнларни б?лакларга б?либ ?қиш; 2) ёзувасосий тил бирлиги ҳақида тушунчага эга б?лиш (товуш, ҳарф, с?з, б?ғин, гап, матн). Унли ва ундош ҳарфлар. Урғу. Ундош ҳарфлар ва товушлар. Жуфт, жарангли, жарангсиз ундош товушлар. Нарса-буюмларнинг номини, ҳаракатини, белгисини, сонини билиш; 3) орфографик қоидаларига амал қилган ҳолда ёзиш, юмшатиш ва айириш белгисини т?ғри қ?ллаш, қ?шимчаларни т?ғри ишлатишни ?ргатиш малакаси шакллантирилади, тиниш белгиларининг т?ғри қ?лланилиши ?ргатилади; 4) тил ва нутқ. Тил ва нутқ ҳақида умумий маълумот бериш. Тил одамларнинг ?заро алоқа воситаси эканлиги. 20. Товуш ва ҳарф унли ва ундош ҳарфлар, унли товушлар б?ғин ҳосил қилиши, ундош товушларнинг жарангли ва жарангсиз б?лиши, уларнинг имлоси (б-п,д-т,ш-ж,ва ҳ.о.), унли ҳарфларнинг талаффузи ва имлоси, рус тилидан кирган с?злардаги о (?) ҳарфининг имлоси, э товуши с?з бошида, ?ртасида ва охирида келганда ?қилиши ва ёзилиши, икки товушдан иборат е, ё, ю, я ҳарфларининг талаффузи ва имлоси, нуқталар ?рнига унли ҳарфларни т?ғри қ?йиб ?қиш ва ёзиш, кетма-кет келган ундошларни б?ғинга ажратиб ёзиш. 21. алфавит. Алфавитдаги ҳарфлар ва уларнинг маълум тартиб билан жойлашиши, алфавитни ёддан билиш (босма ва ёзма шаклини ажратиш), б?ғин.С?зларни б?ғинга ажрата олиш, унлиларнинг б?ғин ҳосил қилиши,с?зларнинг сатрдан-сатрга к?чирилиши, ёлғиз ҳарфнинг сатр охирида қолдирилмаслиги ёки иккинчи сатрга к?чирилмаслиги. 35. Бош ҳарф билан ёзиладиган с?злар: 1) гап ҳақида тушунча. Гапларнинг мазмунига к?ра турлари; 2) гапнинг бошидаги с?зни бош ҳарф билан ёзилиши; 3) ёзувда ган охирига нуқта(.),с?роқ(?) ва ундов(!)белгиларини қ?йиш; 4) ёзувда товушлар ҳарфлар билан ифодаланиши. 36. С?з. 1) с?зларнинг нарса-буюм номи, ҳаракати, ранги, мазаси, шакли, сони каби хусусиятларини ифодалаш; 2) с?зларга т?ғри савол қ?йиш (ким?, нима?,кимлар?, нималар?,нима қилди?,нима қиляпти?,нима қилмоқчи?,қандай?,қанақа?,қанча?,неча?,нечанчи?); 3) Нутқ ?стириш учун ҳикматлар,мақоллар,тез айтишлар,топишмоқлар, эртаклар. жүктеу/скачать 2.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|