Бастауыш сынып оқушыларының мәдени-бос уақытын ұйымдастырудың теориялық негіздері
жүктеу/скачать 225.95 Kb.
|
| Ғылыми- зерттеу орталығы
Бұл оқытушылармен оқушыларды қатынасуымен өтетін орталық. Орталықта шешілмеген проблемалар, идеялар, зерттеу жобаларының банкісі құралады. Ғылыми зерттеу жұмысын жүргізу үшін оқушылар, мұғалімдер ата- аналармен бірігіп зерттеу топтарын құрады. Ғылыми кеңес зерттеушілердің жұмысын тыңдап, жеңімпаздарды анықтайды. Интеллектуалдық жәрмеңке. Мектеп бойынша шығармашылық топтар құрылып, қызықты есептер, тапсырмалар идеялар тақырыптарды тауып, жобаларын құруға тапсырма алады. Мектеп бойынша интеллектуалдық жәрмеңке өтетін уақыты, шарты жазылып ілінеді. Қызықты сұрақтар сайысы. 1 -сәуірде өткізіледі. Оқушылар өздерінің әртүрлі тақырыпқа құрған қызықты сұрақтарын арнайы белгіленген орынға тапсырады. Арнайы құрылған комиссия сұрақтарға жауап беріп, ең қызықты сұрақ иелерін марапаттайды. Әдеби- музыкалық сыйлық. Алтын күз сыйы. Мектеп жас ақындарының есебі. Музыка және музыканттар әлемі. 1.3 Оқушылардың бос уақытын ұйымдастырудағы мұғалім мен мектептің рөліБос уақытты ұйымдастыру туралы көптеген педагогтар өздерінің ғылыми еңбектерінде айтып кеткен.Олар: Н.К.Крупская, .А.Сухомлинский, Т.И.Осокино, Н.П.Сакулина, Н.А.Ветлугина, Т.С. Кумарова және т.б Олардың зерттеулері бойынша бос уақытты ұйымдастыру мекемелері баланың өздерімен таңдалған әр түрлі жаттығулар үрдісіне жан- жақты дамуына негіз болады, сонымен қатар, оқу іс әрекетінен қабылданған білімдері бекіп, қызығушылығы қалыптасып, өнері дамиды.Балалардың бос уақытын әлеуметтік маңызды мақсатты пайдалану ортақ мәдениетпен, педагогтың, тәрбиешінің, музыка жетекшісінің білімі мен шығармашлғы және ең басты ата- ананың эстетикасымен тығыз байланысты. Заманымыздың заңғар жазушысы М.О.Әуезов: « Адам баласы жан жемісін татпай, өмірдің терең мағынасында шын мақсатын түсіне алмайды» деген екен. Жан жемісі алдымен оқу- білім, тәрбие десек, сол жемісті берер мәуелі ағашымыз мектеп , ол мектептің жүрегі мұғалімдер емес пе?! Мектеп – білім ошағы, тәрбие ордасы, тағылым табалдырығы. Мектеп – тұлғаның толық қалыптасуына жағдай жасайтын әлеуметтік орта. Әр жеткіншек – зерттелмеген құпия. Сол зерттелмеген құпияны ашып, баланың басқаға ұқсамайтын қасиетін тани білу - ұстаз атаулыға үлкен салмақ тастап отыр. Мәлік Ғабдуллиннің мына сөзі менің тәрбие туралы ойыма ой салды. «Тәрбие дегеніміз баланың үстіне кигізе қоятын дайын киім емес. Тәрбие жұмысының мыңдаған түрі мен қыры бар. Олар тәжірибеде сынала келе нәтижеге ие болады. Сондықтан тәрбие мәселесі мектеп өмірінде ешқандай маусымды, үзіліс дегенді білмейді, үздіксіз жүргізіліп отыратын процесс» деген екен. Оқушының бос уақытын тиімді ұйымдастыру, дұрыс бағдар беріп отыру - барша қауымның ортақ ісі. Жас жеткіншектің жан- жақты болып өсуі тек қана оның мектепте өткізген уақытымен шектелмейді. Балалар ұйымы, ата- аналар, бүкіл жұртшылық балалардың бос уақытын өміріне пайдалы тәрбиелік мәні болатындай етіп өткізілуіне көмектесулері керек. Оқушылардың бос уақытын тиімді пайдалануды ұйымдастыру оңай мәселе емес екенін де ұмытпауымыз керек. Мұның қиындығы балалардың бос уақытын ұйымдастыру тәсілдерінің сан - қилылығына тікелей байланысты . Осы ретте ұйымдастырушылардың талай- талай кедергілерге де кездесетінін айтпасқа болмайды. Өйткені осындай аса маңызды проблеманы жүзеге асырудың теориясы толық зерттеліп болмаған тың мәселенің әр қырынан келіп, әрқилы тәсіл таба білуіміз қажет- ақ. Сонымен, оқушылардың бос уақытын пайдалану үшін, ең алдымен олардың қандай пайдалы іспен шұғылдануды ұнататынын, қабілетін зерттеп біліп, сыныптан тыс жұмыс жоспарын жасағанда ескеру керек. Бұл ретте біз сөз еткен зерттеу шеңберін кеңейтіп, сан қилы тәсілдер түрін жетілдіріп, нәтижелілігін арттыру үшін аянбай еңбек ете білу керек. Балалық өмір шығармашылық әлемнің жан жақтылығы мен оның байлығымен өтуі керек, себебі дәл мектепке дейінгі балалық шақта балалардың эстетикалық сезімге, көркем мәдениетке, мәдени іс – әрекетке деген қажеттіліктер қаланады. Оқушылардың өмірін өнермен сусындату керек, оны музыка, ертегі, театр, би әлеміне кіргізу керек. Қазіргі мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында бос уақытты ұйымдастыру- көңіл көтеру, мейрамдар, шаралар мен тәрбие сағаттар және т.б қызықты шаралар арқылы жүзеге асады. Бос уақытты ұйымдастырудың көптеген түрлері баланың өмірінде мектеп отбасында қалыптасады. Олар бала мен жасөспірімдердің мінез құлқын, жекелігін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Жас ұрпақтың рухани эстетикалық, дүниетанымдық көзқарасын қалыптастыру үшін баланың бос уақытын тиімді ұйымдастыру маңызды міндеттердің бірі. Бос уақытты ұйымдастырудың тағы бір тиімділігі үздіксіз білім беруді жетілдіру мәселесі де себебін тигізеді. Бос уақытты тек көңіл көтеру емес, ол баланың өз бетінше жұмыс істеуіне, өнер түрлерімен танысуына және өнерге талпынуына жағдай жасады. Бос уақытты дұрыс ұйымдастыра білгенде ғана олардың танымдық және шығармашылық мүмкіндіктерін дамытуға жағдай туады. Бос уақытты ұйымдастырудың болашаққа тигізер пайдасы зор. Осы арқылы олардың қоғамдағы орнын табуға негіз қаланады. Осы айтылғандарды ескере отырып мұғалімдер өздерінің жұмыс барысында аянбай еңбек етіп, балалармен жұмыс жүргізгенде мынаны ескеруі тиіс: Балалардың бос уақытын тиімді өткізуіне мақсат қою. Әр түрлі шаралар арқылы балаларды қызықтыру. Мәдени шараларға ата- аналар мен балаларды қатыстыру, бірге өткізу. Эстетикалық талғам мен рухани күш беру. Жек тұлға болып қалыптасуына көмектесу. Шығармашылықпен ұйымдастыру. Білім мен тәрбиені бір арнаға қою үшін мектеп мұғалімдері, ата- аналар, мектептен тыс мекеме педагогтары баланың бос уақытын тиімді өткізуге қолдау көрсетсе, нұр үстіне нұр болар еді. Бұрын да айтылып жүргеніндей, өлтіруге, атуға бағытталған батыстық фильмдердің орнына адамды ізгілікке баулитын ұлттық ойындарды компьютерге енгізуіміз шарт. Қоғамның бар байлығы - оның дұрыс жетілген ұрпағы. Сондықтан бос уақытты педаго- гикалық негізде және баланың жас ерекшелігіне сай ұйымдастырылып отыру келешек ұрпақтың мәдени, саяси, рухани негізін қалауға жағдай туғызатынын естен шығармайық. жүктеу/скачать 225.95 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|