Гигиеналық көрсеткiштер (улағыштық, канцерогендi және заттарды адамның денсаулығы үшiн басқа зиянды) тазалық шектерiлерге өнiмнiң сәйкестiгiн бейнелеп көрсетедi. Өлшеп буып-түйілген металлдық банкілердегі консервiнiң улағыштық элементтерiн қатал бақыланады.. Адамның денсаулығы үшiн қауiп-қатерді (пестицидтер, нитриттер, радионуклидтер бактерия өлтiргiштер, фунгицидтер, инсектицидтер, гербицидтер) ауылшаруашылық улы химикаттардың қалдықтары және олардыңның метаболиттерi азық-түлiк өнiмдерiне көпшiлiгiнде топырақтан өсiмдiкте жеткізіледі. Нитрозаминдер азотты тыңайтқыштарды пайдаланудан пайда болады. Радионуклид радиоактивтi ластанған ең алдымен барлығы ет және сүт өнiмдерде кездеседі.
Адамның өлшемдерi тағамға байланысты және оралымдылық, сақтау, өткiзу қамтамасыз етiлуi, тұтынушыны өнiмнiң пайдалануы антропометриялық көрсеткiштерге жатады. Тауарларды буып түю мәселері өлшеп, ыдыстың сыйымдылығы, пiшiні және өнiмдердiң өлшемдерi антропометриялық талаптарды есептеумен шешiледi.
Физиологиялық көрсеткiштер адамның организмының қажеттiлiктерiне және мүмкiндiктерге қарай бағаланады. Ерекше iлтипатты композициялық өнiмдердi әзiрлеудiң химиялық құрамның тепе-теңдiгi бөлiнедi. Ақуыз амин қышқылдық құрамы және липойдтарды құрамы, май қышқылдарының организмның физиологиялық ерекшелiктерiн есептеуне байланысты таңдалады. Май балқыту температурасы адам дене қызуына жақын болуы керек. Тазартылған азықтың жағымсыз рафинациясының өсуі салдарынан тағамдық талшықтармен, витаминдармен, минералды элемент байыған жаңа өнiмдер дайындалады. Iшекте зiлдi iсiктердi дамуы өсiмдiк клетчаткасының организмына жеткiлiксiз түсуінен сипатталады. Осы ауруды пайда болуы аз қозғалатын өмiр сүру мүмкiндiк туғызады.
Психофизиологиялық көрсеткiштер өнiмнiң сезiм қабылдауы мүшелері: көру, сезу, иiс сезу қаблетi, дәм, адам сыбыс, сонымен бiрге кейде күш-қуат қабiлеті көмегiмен мiнездейдi. Иiс, дәмдi қабылдауға адамның бастапқы (сезiм ) мүмкiндiгiн жанасу түйсiктерге олардыңның шамасы ескерiледi. Ол психологиялық параметрлермен бiрге эмоционалды өнiмнiң құндылығын құрайды. Мысалы, психологиялық белгiлерге әдетте ораманың ақпараттылығы және заттаңба ресiмдеудiң сапасын жатқызады.
Сапаның эстетикалық көрсеткіштерібұлды көріністі, композицияның тұтастығын, өндірістік орындаудың кемелділігін, көркем рәсімдеу, тауардың(пішін, ораушы, және др. бұлды белгілері) оны аналогтердің арасында бөлгіштерді жеке өзгешеліктері жатады. Бұл ретте заттаңбаның көркем бейнелілігін, ораушыларды(айталық, кәмпит орамының) сәйкес тауардың(атаумен сұрып кәмпиттің, карамельдің, сусындардың және т.б.) атауының және эстетикалық дәмдерімен және тұтынушының таңдауы ескереді.
Достарыңызбен бөлісу: |