Билет Түргеш қағанаты
)бірдеңенің батырлары и солар туралы
жүктеу/скачать 231.13 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Менікі 5 билет Әбілқайыр хандығы (1428-1468)
| 3)бірдеңенің батырлары и солар туралы
3) Еуразияға жол, ЕҚЫҰ ҚР сыртқысаясатындаЕуропаелдеріменынтамақтастықтыжоғарыдеңгейдедамытып,оныстратегиялықсерістестікдеңгейінедейінкөтерумақсатықйоылғанНазарбаевтыңұсынысыменарнайы “Еуропағажол “ бағдарламасықабылданып,оныжүзегеасырудакөптегеншараларнәтижебергенісөзсіз,Бұлбағдарламабіржағынан ЕҚЫҰЯға Қазақстанның төрағалық етуінежолаштыдесеболады.2009-11жжарналған “еуропағажол” мемлекеттікбағдарламасы ҚР пр-тінің 2008 ж 6 ақпандағы “қазақстан халқыныңәл-ауқатынарттырумемлекеттіксаясаттңбастымақсаты” атты Қазақстан халқынажолдауынпсайәзірленді.Елбасы Назарбаев Жолдауда :”Бүгінбіздіңелімізхалқаралықдәрежелетанылудың жаңа сапалвқдеңгейінекөтерілді.Қазақстанның 2010 ж Еуропадағықауіпсіздік және ынтымақтастықұйымына төрағалық етуітуралышешім оның сенімдідәлеліболады.Осығанбайланысты “Еуропағажол” аттыарнайыбағдарламаәзірлеуқажет.Олэкономикалықынтымақтастықтыдамытуға,таратуға,заңдарымыздыжетілдіруге,ЕҚЫҰға төрағалқ етуіміздіңстратегиялықпайымын және өзіміздің күн тәртібіміздібелгілеуге ықпал етугетиіс” деп алдығаүлкенміндеттерқйоғанеді. Қазақстан ЕуропадағыҚауіпсіздік және ЫнтымақтастықҰйымына ЕҚЫҰ бұрынғыкеңескеңістіігінідегіелдердіңкөшбасшысыретінде төрағалық етуге 2003ж өз кандидатурасынұсынды.Соңғыжылдары Қазақстан осы мақсатқақолжеткізудетиянақтылықпенқажырлықтанытқанболатын.Қазақстанның ЕҚЫҰ төрағалық етугеұмтылысыныңқорытындысы 2007 ж қарашаайында Мадрид қаласындаөткен.ЕКЫҰ на мүшемемлекеттердңсыртқыістерминистрлерікеңесініңқаблдағаншешіміболдв.Бұлшешімнәтижесінде Қазақстан 2010 ЕҚЫҰға төраға болды.ҚауіпсіздіктіқамтамасызенгізудегіҚазақстанныңсалмақтытәжірибесіхалықаралықдеңгейдеүлкенқызығушылыққаиеболыпкеледі және ЕҚЫҰ дамуынажағымдысерпілісберетініанық Менікі 5 билет Әбілқайыр хандығы (1428-1468) ХV ғ. 20-жылдарындаҚазақстанныңорталық, батыс жəне солтүстік-батысаймақтарындатəуелсізфеодалдықиеліктерпайдаболды. 1428 жылыШайбанұрпағыƏбілқайыр (1428—1468) осы аймақтардағыбиліктіқолынаалды. Ол Сырдариябойындағықалалар мен Хорезм үшінТемірұрпақтары- мен ұзақ соғысты. ШығысДешті-Қыпшақтыңбытыраңқытайпа- ларыныңбасынқосып «Көшпеліөзбектермемлекетін» құрды. ƏбілқайырхандығыныңаумағыбатысындаЖайықтанбастап, шығысындаБалқашкөлінедейін, оңтүстігіндеСырдарияныңтөменгі жағы мен Арал өңіріненсолтүстігіндеТобылдың орта ағысы мен Ертіскедейінгі ұлан байтақ жердіалыпжатты. Астанасы —алғашқыда Тура, 1431 жылдан Орда-Базар, 1446 жылданСығанақ. Халқы — өзбектер деп аталғантүріктайпалары (қыпшақтар, қоңыраттар, наймандар, маңғыттар, қарлұқтар, қаңлылар, үйсіндер т.б.). Елді 40 жылбилесе де, Əбілқайыр хан мемлекетініңішкісаясижағдайын тұрақты етеалмады. Мемлекетбірорталықтанбасқарылмайбірнешеиеліктергебөлініп, олардыШыңғысəулетініңбилеушілерібасқарып, олардыңарасындабилікүшінтолассызсоғыстар тоқтамады. Əбілқайыр хан өз билігіннығайтып, жаңа жерлерқосыпалуүшінкөптегенсоғыстаржүргізіп 1430 жылыТобылөзенібойындаШайбаниұрпағыМахмұтҚожахандыжеңді, Хорезмдібасыпалып, Үргеніштіталқандады. СырдарияөңіріндегідаладаЖошыəулетініңМахмұд жəне Ахмет хандарынжеңіп, Орда-Базар қаласынтартыпалды. 1446 жылыМұстафахандытізебүктіреді. СырдариябойындағыСығанақ, Созақ, Аққорған, Өзгент, Аркөктіжаулап, Сығанақтыастанаетті. ХV ғ. 50-жылдарыСамарқанд, Бұхардышабуылдап, осы өңірдегіТемірұрпақтарыныңішкісаясиөмірінеараласты. Бірақ та 1457 жылы Өз Темір бастаған ойраттарданСығанақтүбіндежеңіліп, оныменөзінқорлайтындайауыршартжасасты. Бұл жағдай Əбілқайырханныңсаясибеделінтөмендетті. Нəтижесінде ХV ғ. 50-жылдарыныңаяғындаКөшпеліөзбектермемлекетіненЖəнібекпенКерейсұлтандар бастаған халықтың біртобыМоғолстанғакөшіпкетті. Олардыжазалауүшін 1468 жылыƏбілқайыр хан Моғолстанға жорыққа аттанып, жолдакенеттенқайтысболды. ОсыданкейінƏбілқайырхандығыыдырапкетті. ƏбілқайырдыңмұрагеріШайх-Хайдар хан ішкітартыстаөлті- рілді. Ал, ƏбілқайырдыңнемересіМұхаммедШайбани (1470— 1510) қазақ хандарыменСырдария мен Қаратауаймағындағықалаларүшін ұзақ соғысжүргізді. Қазақ хандығықұрылғаннанкейінƏбілқайырдан тараған ШайбанилерұрпағыныңШығысДешті-Қыпшақтағыбилігібітеді. Бұл жерлердегібилік қазақ хандарына толық көшті. ХVІ ғ. басындакөшпеліөзбектердіңбірбөлігіШайбанилердіңбастауыменМəуераннахрғакөшіпкетті. ОндағыТемірұрпақтарыныңбилігініңəлсірегенінпайдаланып, Шайбанилер Орта Азиядағыөкіметбилігінтартыпалды. Қазақстан жерінде қалған тайпалар Қазақ хандығыныңқоластынақарайды. жүктеу/скачать 231.13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|