Билет Түргеш қағанаты
)Жаңа Қазақстан үндеума бирдеме
жүктеу/скачать 231.13 Kb.
|
| 3)Жаңа Қазақстан үндеума бирдеме
ҚР Президентінің 2022 жылғы 16 наурыздағы «Жаңа Қазақстан: жаңарту және жаңғырту жолы» атты Қазақстан халқына Жолдауы. Бүгін мен осы стратегиялық мақсатымызға жетуге мүмкіндік беретін бірқатар бастамаларды ұсынады. БІРІНШІ. Президенттің өкілеттігі туралы Мен бұған дейін айтқанымдай, Қазақстанда суперпрезиденттік басқару үлгісі қалыптасты. Дамудың бастапқы кезеңінде мемлекетімізге мұндай үлгі қажет болды. Бірақ, біз бір орында тұрған жоқпыз. Қоғам да, еліміз де өзгеруде. Саяси жүйеміз жаңа жағдайларға бейімделуге тиіс. Қазірбіздебарлығы Президентке келіптіреледі. Бұл – дұрысемес. Біртіндепбұдан бас тартуымызқажет. Мен үшінмемлекеттіңұзақмерзімдімүддесібиліктіңқосымшамүмкіндіктерінежәнеуақытшаықпалынақарағандаәлдеқайдамаңыздырақ. Сол себепті мен Amanatпартиясыныңқаңтарайындағысъезіндеұйымныңтөрағалығынанбиыл бас тартатынымдымәлімдедім. ЕКІНШІ. Өкілдібиліктармағынқайтақұру БізПрезиденттіңөкілеттігінбіртіндепқысқартаотырып, Парламенттіңрөлінайтарлықтайарттыруымыз керек. Сол арқылымемлекетіміздіңинституционалдықтұғырыннығайтамыз. Шынмәнінде, еліміздеөкілдібиліктармағымықтыболуықажет. Халықтыңсеніммандатынаиеболғандепутаттарғажоғарыжауапкершілікжүктеледі. Олармемлекетіміздіөркендетуісіне белсенеатсалысуғатиіс. Еңалдымен, Сенаттыжасақтаутәртібінжәнеоныңбірқатарфункциясынқайтақарағанжөн. ҮШІНШІ. Сайлаужүйесінжетілдіру Саясижаңғырудыңбастымақсаты – азаматтардыңмемлекеттібасқаруісіндегірөлінарттыру. Бұлжұмыстысайлауүдерісіарқылы да жүзегеасырамыз. Бізосыдан 15 жылбұрын конституциялық реформа аясындаМәжілісдепутаттарынпропорционалдытәсілменсайлауғакөштік. Ал 2018 жылданбастапмәслихатдепутаттарын да осы үлгіменсайлайтынболдық. Бұлқадамдареліміздегіпартиялықжүйенідамытуғатыңсерпінберді. Алайда, оныңжағымсызтұстары да байқалды. ТӨРТІНШІ. Партиялықжүйенідамытумүмкіндіктерінкеңейту ЖаңаҚазақстандықұруісіадаләріеркінсаясибәсекеболуынқамтамасызетуденбастауалады. Осығанбайланысты, бізпартиялардыинституционалдықжәнеұйымдастырушылықжағынандамытуғабарыншақолайлыжағдайжасауымыз керек. БЕСІНШІ. Сайлауүдерісінжаңғырту Халықаралықтәжірибедесайлаудыұйымдастыружүйесіұдайыөзгеріпотыратыныбелгілі, яғниәділжәнеашықсайлауөткізуүшін тиімдішешіміздеудіңмаңызызор. Соңғыжылдардабұлүдеріскеақпараттықжәнетехнологиялықфакторларменбірге, коронавирус індеті де әсеретуде. Көптегенелдер дауысберудіңбаламалытүрлерінпайдаланыпжатыр. Яғни, электронды, мерзіміненбұрын, қашықтан, көпкүндікдауыс беру тәсілдерікеңіненқолданылабастады. Сондықтанәлемдегіүздіктәжірибелердізерттеп, қажетболса, оны біртіндепенгізгенжөн. АЛТЫНШЫ. Құқыққорғауинституттарынкүшейту Конституцияныңеңжоғарызаңдықкүші бар. Атазаңымыз – еліміздіңбүкілқұқықтықжүйесініңтірегі. Алайда, белгілібірзаңактісінемесешешімоған сай келе ме дегенсұраққанақтыжауап беру қиындықтудыратынкездерболады. Қазақстандағытүрліқұқықнормаларын Конституциялықкеңестүсіндіреді. Бірақ, азаматтаросындайтүсініктемеалуүшінбұлорганғатікелейжүгінеалмайды. КөптегенмемлекеттеКонституциялық сот институты бар. Оғанкез-келгенадам өзініңсауалынжолдайалады. Тәуелсіздіктіңалғашқыжылдарында мұндай орган Қазақстандаболған. СарапшыларАтазаңережелерініңмүлтіксізсақталуын осы мекеме тиімдіқамтамасызетедідепсанайды. Соны ескереотырып, мен еліміздеКонституциялық сот құрудыұсынамын. ЖЕТІНШІ. Бұқаралықақпаратқұралдарыныңбәсекегеқабілетінарттыружәнеазаматтыққоғаминституттарыныңрөліннығайту Бұқаралықақпаратқұралдары бәсекегеқабілеттіжәнееркінболуы керек. Бұлқағидатқазіркез-келгенөркениетті ел үшін айрықшамаңызды. ОтандықақпаратқұралдарыныңҚазақстанда, өңірдежәнеәлемдеболыпжатқанүдерістертуралыөзкөзқарасыболуғатиіс. СЕГІЗІНШІ. Еліміздіңәкімшілік-аумақтыққұрылымынжетілдіру Сайлаужүйесіне, Парламенттіжасақтаутәртібінеөзгерісенгізгенкездеелдіңәкімшілік-аумақтыққұрылымынескеру керек. Тәуелсіздіктіңалғашқыжылдарында бірнешеоблысбіріктірілді. Оның солкездегісаясижәнеэкономикалықахуалдантуындағанөзіндіксебептеріболды. Қазір Қазақстандамудыңкелесікезеңінеқадамбасты. Әлеуметтік-экономикалықжәнедемографиялықахуал мүлдебасқа. Бүгінгі сын-қатерлер де, міндеттерде бөлек. ТОҒЫЗЫНШЫ. Жергіліктіөзін-өзібасқарудыорталықсыздандыру. Биліктіорталықсыздандыруүдерісінтереңдететүспесек, саясижаңғырудытабыстыжүргізужәне азаматтыққоғамдыдамытумүмкінемес. Бізнақтыөкілеттіктердіорталықтанөңірлерге беру ісінжалғастырамыз. Еңалдымен, мемлекет пен жергіліктіөзін-өзібасқаруинституттарыныңміндеттерінтиімдіажыратуқажет. Жергіліктіөзін-өзібасқарудыңмықтыжүйесіазаматтардыңөзітұратынжердегітұрмыссапасынжақсартуғатікелейқатысуынанегізболатынынтүсінуіміз керек. Өзқаласы, ауданы мен ауылынадегенжауапкершіліктімойнынаалуғақазақстандықтардыңқашандадайынекеніанық. Адамдарды жете бағаламауғаболмайды. Оларғақолдарынанкелетінөкілеттіктердіберуденқорықпағанжөн. Бізеңбастықұндылығымыз – Тәуелсіздігіміздісақтап, ұлттықбірегейлігіміздіңнегізіннығайтып, еліміздіжаңғыртужолындаұйысуғатиіспіз. Бұл – болашақұрпақалдындағықасиеттіборышымыз. Қазірсаясибаррикадаларорнатып, әрмәселеге бола митинг өткізетін, күмәндішешімдергеитермелеп, жөнсізталапқоятын, міндетінорындапжүрген полиция қызметкерлерініңжағасынажармасатынуақытемес. Осыныңбәріхалқымыздыңәлемқауымдастығыалдындағыабыройынтөмендетеді. «Қасіреттіқаңтар» оқиғаларыеліміздіңбеделінеелеулінұқсанкелтіргенінмойындауымыз керек. Бейберекетсаясиреформалармемлекеттіәлсіретіп, оныңегемендігі мен тұтастығыназорзалалынтигізуімүмкін. Әлемніңарғы-бергітарихындаөзаумағыныңауқымдыбөлігіненайырылған, астаң-кестеңішығып, берекесіздіккеұшырағанелдертуралымысалжетіпартылады. ЖаңаҚазақстандықұруелдідамытупарадигмаларынөзгертугебағытталған. Бізәрқадамымыздысаралап, таңдағанжолымызбеналғасенімдіқадамбасамыз. БізжаңаҚазақстанда «түрлікөзқарас, бірақбіртұтасұлт» қағидатынберікұстануғатиіспіз. Диалог пен мәміленіңжоғарымәдениетіеліміздегіазаматтықынтымақтыарттыратынбастыфактордыңбірінеайналады. Бізнадандық пен ескілікке, радикализм мен масылдыққа, тоғышарлыққажәнесыбайласжемқорлыққатабандытүрдеқарсытұрамыз. Бір-бірімізді жат көрмей, жақынтартып, қоғамданақтыөзгерістергедегенсенімдіорнықтырамыз. Жұртымыздыңкүш-жігеріне, дарыны мен еңбекқорлығынасүйенеміз. Әразаматтыңөзқабілетініскеасыруынабарыншақолайлыжағдайжасаймыз. Бізосылайшағанахалқымыздыңжасампаздықәлеуетінарттырааламыз. Осылайшағанаөмірдіңбарлықсаласынөзгертіп, реформалардәуірінөзқолымызбенжасаймыз. Бізкез-келген сын-қатердібіргееңсеріп, Қазақстанымыздыңқуатынбіргеарттырамыздепсенемін. жүктеу/скачать 231.13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|