Білім беру бағдарламасы 5В011900 «Шетел тілі: екі шетел тілі»


Дәріс № 15-16. Лингвистикалық типология



Pdf көрінісі
бет17/65
Дата28.08.2022
өлшемі0.97 Mb.
#460061
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   65
Силлабус Қазіргі лингвистиканың негізгі бағыттары (1)

 
Дәріс № 15-16. Лингвистикалық типология.
1. 
Лингвистикалық типология. 
2. 
Тілдер типі және типологиялық жіктелім. 
3. 
Фонологиялық типология. 
4. 
Морфологиялық типология. 
5. 
Синтаксистік типология. 
Лингвистикалық типология – тілдердің (құрылымдық) ұқсастығы (изоморфизм) 
туралы ғылым. «Тіл типі» туралы түсінік. Тілдер типі және типологиялық жіктелім. 
Фонологиялық типология: вокалды және консонантты тілдер; көптонды және монотонды 
тілдер; буын және фонемалық типтегі тілдер; еркін және байлаулы екпіні бар тілдер. 
Морфологиялық типология. Флективті, аглютинативті, даралаушы (изоляцияланған) және 
қопармалы (инкорпорацияланған) тілдер.Синтаксистік типология. Номинативті және 
эргативті тілдер. Э.Сүлейменованың қазақ және орыс тілдері бойынша контрастивтік 
лингвисти-касы. 
Тілдік тип орыс. тип языка (грек. tуроs таңба, үлгі) — тіл құрылымының неғұрлым 
жалпы, әрі ықшам сипаттамасы, тілдің жекелеген белгілері арқылы анықталған тілдердің 
негізгі түрлері туралы жинақталған түсінік. Т. т.-ті анықтауға қажет белгілер 
морфологиялық құрылымға, грамматикалық мағыналардың берілу жолдарына, қимыл 
объектісі мен субъектісінің көріну сипатына т. б. байланысты. Сөздің морфологиялық 
құрылымына қарай тілдер флективті, жалғамалы, даралаушы, полисинтетикалық болып 


бөлінеді. Грамматикалық мағыналардың берілу жолдарына қарай аналитикалық, 
синтетикалық болып бөлінеді. Қимылдың субъектісі мен объектісінің көрінісіне қарай 
тілдердің номинативтік, эргативтік құрылысы қалыптасады. Т. т.-те динамикалық
синхрондық, шарттылық сипаттар бар. 
Әр түрлі Т. т.-ке тән белгілер, қасиеттер тілдердің қай-қайсысында болсын кездеседі. 
Т. т. жалпы ортақ белгілері арқылы анықталады. Әрбір тіл өмірде бірегей, қайталанбайтын 
құбылыс болып табылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   65




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет