Типтік және Жұмыс жоспарлары шоттарының технологиялық

158
8
Өндірістік есепке алу 
шоттары
9
Ескерту: «қ» және «ұ» белгілері активтер мен пассивтердің 
мерзімділігін білдіреді.
Сызбадағы шоттар Типтік жоспарының барлық бөлімдері іске 
қосылғандығына назар аударыңыз.
Одан соң, екінші кезекте, авторладың пікірінше, бухгалтерлік 
жұмыста тәжірибелі дағдыларды үйренуде жәрдем ете алатын тиісті 
бөлімдер мен бөлімшелер бойынша бухгалтерлік шоттарды жіктеу 
кестесін құру қажет. Бұл екі кесте барлық уақытта студенттің жұмыс 
столында болуы тиіс. 
№ 1 кесте бірнеше бағаналардан, атап айтқанда: 1) балансқа 
қатысы бойынша жіктеу, яғни активті немесе пассивті; 2) 
бөлімдердің нөмірі; 3) бөлімшелердің нөмірі; 4) бөлімдердің аталуы; 
5) ескертуден тұрады. 
 № 1 кесте
Бухгалтерлік шоттарды жіктеу кестесі
Балансқа 
қатысы 
бойынша 
жіктеу
Бөлім-
дердің 
нөмір-
лері
Кіші бөлімдердің
нөмірлері
Бөлімдердің
аталуы
Ескерту
Активті
1
10, 11, 12, 13, 14, 
15, 16
Қысқа мерзімді 
активтер
Активті
2
20, 21, 22, 23, 24, 
25, 26, 27, 28, 29
П
Ұзақ мерзімді 
активтер
2320, 2420, 
2620, 2720, 
2740 шоттар
Пассивті
3
30, 31, 32, 33, 34, 
35
Қысқа мерзімді 
міндеттемелер
Пассивті
4
40, 41, 42, 43, 44
Ұзақ мерзімді 
міндеттемелер
Пассивті
5
50, 51, 52, 53, 54
Капитал және 
резервтер
Пассивті
6
60, 61, 62, 63, 64
кП
Кірістер
6020, 6030 
шоттар

159
Активті 
7
70, 71, 72, 73, 74, 
75, 76, 77
Шығыстар
Активті
8
80
Өндірістік есепке 
алу шоттары 
(калькуляциялық)
Үлестіруші-
жинақтаушы 
шоттар
 Ескерту: П — пассивті, кП — контрпассивті.
Біздің пікірімізше, бұл кестелер студенттер үшін мына жағдайды 
нақтылауға мүмкіндік береді:
а) шоттың активтілігі немесе пассивтілігін дұрыс анықтауға;
ә) бөлімнің берілген нөмірінің аталуына негізделіп, бөлімшелердің 
аталуларын қатесіз анықтау мен жадында сақтауға (атап айтқанда 
сабақты құр жаттап алу емес, оны жадында тұту);
б) контрактивті мен контрпассивті шоттардың ерекшелігін анық 
бақылап отыруға;
в) калькуляциялық шоттар бойынша есепті ұйымдастырудағы 
студенттердің жұмысын айқындауға. 
Одан басқа, студенттердің назарына синтетикалық бухгалтерлік 
шоттар (№ 2 кесте бойынша) мен шаруашылық операциялардың 
типтік өзгерістерінің жеңілдетілген сызбалары (№ 3 кесте бойынша)
ұсынылады.
№ 2 кесте
Синтетикалық бухгалтерлік шоттардың сызбасы
Активті шоттар
Пассивті шоттар
Дебет
Кредит
Дебет 
Кредит
Бастпқы сальдо
Бастапқы сальдо
Активтердің келуі 
және көбеюі
Активтердің ке-
туі және кемуі
Меншікті 
капитал немесе 
міндеттемелер-
дің кемуі
Меншікті 
капитал немесе 
міндеттемелер-
дің көбеюі
Дебеттік 

жүктеу/скачать 2.74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: