Д. К. Найманов, А. М. Калбаева Гендік және жасушалық инженерия
жүктеу/скачать 1.81 Mb. Pdf көрінісі
|
|
2.1.6 Жасушалар линиясы. Жасушалық линия дегеніміз – жасушалардың бір жұбынан тараған, біртекті жасушалардың құралған культура, сондай-ақ белгілі бір салыстырмалы түрде тұрақты қасиеттерге ие болып келеді. Шектелген жасушалар линиясы белгілі бір пассаждар саны бойы ғана өмір сүреді, ал одан соң культура өледі. Шектелген жасушалар линиясы да «трансформациялана» алады және тұрақты жасушалар линиясына айнала алады. Бағаналы жасушалардың тұрақты культураны пассаждаған кезде пайда бола ма, әлде қалыпты жасушалардың популяциясында жасырын түрде болады ма белгісіз. Сонымен қатар, олардың пайда болуының себебінің мутациялық табиғаты бар деп болжам жасалған (хромосомалық орын ауыстырулар, транкслокациялар, жұптардың жартылай немесе толықтай бір- біріне сәйкес келмеуі. Жасушалардың қайта пайда болуы келесі қасиеттермен ерекшеленеді: 36 Морфологиялық өзгерістер (кішірею немесе ірілену, адгезиялық қабілеттің төмендеуі, ядроның үлкеюі); Жасушалық циклдың қысқаркуы (әдетте 36-48 сағат жүретін екі еселену уақыты 12 сағатқа дейін қысқарады). Жасушалардың сарысуды қосқанға тәуелділігі азаяды. Субстрат сапасын таңдаушылық дәрежесінің төмендеуі. Ісік жасушаларының түзілуіне қабілетінің жоғарылауы. 2 кесте. Трансформацияланған жасушалардың қасиеттері. Трансформацияланған жасушалардың қасиеттері. + - 1.Өсу жылдамдығының жоғарылауы; 1.Жоғары хромосомалық тұрақсыздық; 1. Жасуша культурасының жоғарғы тығыздығы; 2. Фентоиптен ауытқу; 2. Суспензияда өсу қабілеті; Арнайы ұлпалық м аркерлердің жойылуы 2.1.7 Эукариоттық жасушалар культурасы. Қазіргі кезде өсіруге болатын жасушалар спектрі біршама кең: Дәнекер ұлпасының элементтері – фибробласттар; Қаңқалық ұлпалар – сүйек және сіңір жасушалары; Эпителий жасушалары – бауыр, өкпе, қуық, бүйрек; Бұлшықет жасушалары – тегіс, жүрек; көлденең-жолақ бұлшықет; Жүйке жасушалары – нейрондар, глиалды жасушалар; Эндокринді жасушалар – бүйрекүсті безі, гипофиз және т.б. Ісік жасушалары; 14 сурет. Эндотелиоцит (адам). 37 15 сурет. Культурадағы эпителиоциттер. 16 сурет. Гепатоциттер (бабуин). 17 сурет. Кардиомиоциттер (егеуқұйрық) 38 18 сурет. Культурадағы гипокамп нейрондары 19 сурет. Сүт безінің ісік жасушасы (адам) 20 сурет. Адамның астроциттері (көк түспен боялған) және олигодендроциттер (қызыл түспен боялған). жүктеу/скачать 1.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|