16
4 – сурет. Әртүрлі белдеулердегі фотосинтетикалық белсенді
радиацияның (ФБР) күндізгі қосынды мӛлшерінің (кал/см
2
∙күн)
жылдық кӛрсеткіші (ашық аспан кезінде) (Х.Г. Тооминг, 1971).
3 – кесте
Ӛсімдіктердің ӛсу дәуірінде келіп түсетін фотосинтетикалық
белсенді радиация (ФБР) мӛлшері (А.А. Ничипорович, 1967).
Географиялық ендіктер,
градус
Фотосинтетикалық белсенді радиация
(ФБР), млрд. ккал/га, маусымда
70
2,0-1,0
60
3,5-2,0
50
5,0-3,5
40
6,0-4,5
30
9,0-6,0
20
10
0
-----
-----
-----
} 10,0-9,0
Күн радиациясын (S+D сәулелерді)
қабылдап сіңіруде жа-
пырақтың анатомиялық құрылымдық ерекшеліктерінен (жапы-
рақ
қалыңдығы,
пластидтер формасы, саны, кӛлемі, т.б.)
басқа
жапырақтың кеңістікте орналасуына да байланысты (5 – сурет).
Мысалы, жапырағы горизонтальды бағытта орналасқан (5 – су-
реттегі А) ӛсімдіктер күн кӛтеріліп, жарық кӛбейген сайын тіке-
лей (S) және шашыранды (D) радиацияны кӛбірек
қабылдайды
17
(асқабақ, қауын, қарбыз, т.б. ӛсімдіктер).
Жапырағы тік, вери-
кальды бағытта (5-суреттегі Б) орналасқан ӛсімдіктер күн кӛте-
ріліп, жарық кӛбейген сайын тікелей (S) радиацияны сіңіру азая-
ды, ал шашыранды (D) радиацияны сіңіру шамалы артады.
Достарыңызбен бөлісу: 
