Дәріс 1 Операциялық жүйелердің (ОЖ) концептуальды негіздері. Тарихы. Қызметі. Жүйелік шақырулар. Операциялық жүйелер құрылымы

2-кесте 
Түйінді сөздер 
Аудармасы 
AND 
ARRAY 
BEGIN 
CASE 
CONST 
DO 
END 
FILE 
FOR 
FUNCTION 
IF 
OR 
ELSE 
PROCEDURE 
PROGRAM 
RECORD 
REPEAT 
THEN 
TYPE 
VAR 
Және 
Массив 
Басы 
Таңдау 
Тұрақты 
Орында 
Соңы 
Файл 
Үшін 
Функция 
Егер 
Немесе 
Әйтпесе 
Процедура 
Программа 
Жазу 
Қайталау 
Онда 
Тип 
Айнымалы 
Паскаль тіліндегі программа- сипаттау және операторлар бөлімінен тұрады. Программа 
барысында мәні өзгермейтін деректер- тұрақтылар. Тұрақтылар программаның сипаттау бөлімінде 
сипатталады және Const түйінді сөзінен басталады. 
Мысалы : Const k=100; n=50; 
Pi=3.141592; 
Lmp=’p’; 
Программалауда айнымалы деп дерек үшін жадтан бөлінген орынды айтады. 
Айнымалылардың 
мәні 
программа 
барысында 
өзгеруі 
мүмкін. 
Айнымалыларға, 
тұрақтыларға,программаға,процедураға,функцияға,тағы басқаларға атау (идентификатор) беріледі. 
Идентификатор құрамында латын әріптері,’_’ таңбасы және цифрлар кездесуі мүмкін. Мысалы:
Program sum_ mus1; 
Идентификатор ретінде 2-кестедегі кілт сөздерді қолдануға болмайды. Айнымалылар жай 
және индексті болып бөлінеді. Жай айнымалылар өз атымен жазылады, ал индексі бар 
айнымалыларда оның аты мен индексі көрсетіледі. 
Мысалы: Top, X,Z5,Vol,F[1],B[2,1],A [I],B [I,J]. 
Программа құрылымы 
Программа тексті (мәтіні) : Program<программа-аты>;-деп аталатын, міндетті емес 
элементтен, ал сипаттау бөлімдерінен басы келесі кілт сөздерінен басталуы мүмкін: 
Label (белгілері) 
Const (тұрақтылар) 
Type (типтер) 
Var (айнымалылар) 
Function, Procedure (функция,процедура). 

Сипаттау бөлімінен соң операторлық Begin, End-жақшаларына алынған программаның 
орындалу бөлігі орналасады.
Айнымалылар келесі схемалар түрінде сипатталады: 
Var<айнымалы аттары тізімі >:<тип>; 
<тип>- стандартты тип аты не сипатталған тип арқылы берілүі мүмкін.Сипатталған типтер 
структуралық айнымалыларға (мысалы:массивтер) қолданылады. Сипатталған типтер Type 
бөлімінде анықталады: 
Type < тип аты>=<типтың сипаты>; 
Тұрақтылар сипатталынуы: Const<тұрақты аты>=<мәні>; 
Белгілер сипатталынуы:Label<белгілер тізімі>; Белгі- ең көбі 4 цифрдан тұратын және 
программада оператор алдына қос нүкте арқылы жазылатын әріптер не цифрлар комбинациясы.
Белгіге өту GOTO <белгі> ;- арқылы орындалады.
Қарапайым радиусы R- ге тең шеңбердің ауданын есептейтін программаны қарастырайық: 
Program Examplel; 
Const PI= 3.14;
{тұрақтыны сипаттау}
Var R: real; 
{R- айнымалысын сипаттау} 
Begin 
{операторлық жақшаның басы}
Writeln(‘радиусты енгіз:’); {тексті экранға шығару} 
Readln(R); 
{R-дің мәнін клавиатурадан енгізу} 
Writeln(‘шеңбер ауданы:’,PI*sqr(R))
{нәтижені дисплейге шығару} 

жүктеу/скачать 1.8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: