Дәріс кешені Дәріс (қысқаша конспект) тезистері
Әкімшілік құқықтық нормалар дегеніміз –
жүктеу/скачать 449.45 Kb.
|
| Әкімшілік құқықтық нормалар дегеніміз – мемлекеттік органдардың басқару-атқару жұмыстары процесінде пайда болатын, атқару билігі аясында қоғамдық қатынастарды реттеуші, мемлекеттік органдардың актілерінде көрсетілген, мемлекеттік заң шығару және атқару билігінің органдары тағайындаған жалпыға міндетті мінез-құлық ережелері.
Әкімшілік құқықтық норманың ішкі құрылысы мынадай бөлшектерден тұрады: - гипотеза; - диспозиция; - санкция; Гипотеза норманы іс жүзінде асыру шартының сипаттамасы, яғни ережені қолдану шарты. Гипотеза әкімшілік құқықтық норманың бөлшегі ретінде норманы іс жүзіне асыру шартына, яғни норманың өзі әсер етуге бейімделген және өз кезегінде нақтылы қатынастар туындауына себеп болатын қоғамдық қатынастарға жөн сілтейді. Демек, әкімшілік құқықтық норманың гипотезасын қамтитын жағдайлар әкімшілік құқықтық қатынастардың туындауына себеп болатын заңды маңызы бар фактілер болып табылады. Мысалы, азаматтың әкімшілік құқық бұзушылық жасауы, кінәліні өкілеттігі бар органдардың және лауазымды тұлғалардың әкімшілік жауапкершілікке тартуына себеп болады. Гипотеза жорамал не болжам түріндегі пікірді білдіреді. Диспозиция – норма тағайындаған мінез-құлық ережесінің мазмұны. Диспозиция әкімшілік құқықтық нормаларда көбінесі құқық беру, өкілеттік беру, рұқсат ету және міндеттеу, бұйрық беру, сонымен қатар тыйым салу және шек қою түрінде баяндалады. Диспозиция әрдайым субъектілер өзін-өзі қалай ұстауы керек екеніне жөн сілтейді, олардың құқықтары мен міндетттерінің өзара тығыз байланысын қарастырады. Санкция – норма тағайындаған мінез-құлық ережесін бұзудың салдары, яғни норманы бұзғаны үшін қолданатын шара. Санкция әкімшілік құқықтық норманың бөлшегі ретінде, тек қана нормада қарастырылған құқық бұзушылыққа байланысты құқық бұзушыға қолданатын әкімшілік жолмен ықпал ету шараларының мазмұнын білдіреді. Сондықтан, әкімшілік ескерту шаралары (мысалы, карантин, шекараны жабу, жер сілкіну, су тасқыны болған жерлерді қоршап алу). санкцияға жатпайды. Себебі мұндай шаралар әкімшілік құқықтық норманың санкциясында емесе, керісінше диспозициясында көрсетіледі. жүктеу/скачать 449.45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|