Дәріс конспектісі пән атауы: Банк ісі
Несиенің қайтымдығын қамтамасыз ету формалары
жүктеу/скачать 1.03 Mb.
|
| 6. Несиенің қайтымдығын қамтамасыз ету формалары
Банктер несие беру процесінде ссудаларды қамтамасыз етуге, қарыз алушының дебиторлық және кредиторлық борыштарының өзгеруіне, нақты қорлар мен шығындардың жай-күйіне жүйелі түрде бақылау жасауды жүзеге асыруға міндетті. Банкте оның берген ссудаларын тиісті өтеусіз қорлар мен шығындардың қалдықтарын төмендету және кредиторлық төленбеген қарыздардың өзгеруі туралы мәліметтер бар болған жағдайда банк қойма және бухгалтерлік есеп деректері бойынша немесе ақша орнына төлем құралы ретінде берілетін зат түрінде қарыз алушының несиемен қамтамасыз етілуін тексеруді жүзеге асыруға құқылы. Несиемен қамтамасыз етуді тексеру баланс деректерінің көрсеткіштері негізінде банктің мүддесі үшін жүргізіледі. Бұл тұрғыда мынаны атап өту көзделеді: ссуданы өтеу жөніндегі кесте сақталып отырса, қарыз алушының қаржылық жағдайы тұрақты болса, банк меңгерушісінің шешімі бойынша тексеріс жүргізілмеуі мүмкін. Несиені қамтамасыз етуге өндірістік қорлардың қалдықтары, аяқталмаған өндіріс, баланстық құны бойынша дайын өнімдер, сондай-ақ төлем мерзімдері келмеген, түсірілген және өткізіліп берілген тауарлар қабылданады. Осыған орай жолдағы тауар-материалдық құндылықтар несие шартында келісілген мерзімдер шегінде қамтамасыз етуге қабылданады. Ұзақ жылдар бойы қолданылған қысқа мерзімдік несиелер беру ережелеріне сәйкес, келесілер ссуданы қамтамасыз етуге қабылданбайды: несие беру үшін белгіленген мерзімдерден ұзақ жолда болған тауар-материалдық құндылықтар; сақталу жағдайы олардың бүлінбеуін қамтамасыз етпейтін тауар-материалдық құндылықтар мен өнімдер; сақталу мерзіміне қатыссыз түрде өндірісте пайдалана алмайтын немесе тұтынушылардың сұранысына ие емес тауар-материалдық құндылықтар мен өнімдер; қозғалыссыз ұзақ уақыт сақталған тауар-материалдық құндылықтар, сондай-ақ шектеулі түрде ғана өтетін материалдық құндылықтар мен қызметтер. Қамтамасыз етуге қабылданатын материалдық қорлар мен өндірістік шығындардың жалпы сомасынан кредиторлық борыштар шығарып тасталады. Қамтамасыз етудің төленген қалдығы айналым қаржыларын құрайтын меншікті көздер сомасына азаяды. Қамтамасыз етілмеген борыш қарыз алушының есеп айырысу шотынан өндіріледі, ал есеп айырысу шотында қаржы болмаған жағдайда, кешіктірілген ссудалар есеп шотына жатқызылады. Осыған орай банк қарыз алушыға одан әрі несие берудің дұрыстығы туралы мәселені жедел түрде қарап шешеді. Артығымен қамтамасыз етуге арналған ссуданы жалпы белгіленген тәртіпте сол күнгі ссудаларды шұғыл өтеуге бағыттау арқылы, содан соң кешіктірілген ссудаларды өтеуге, ал қалған сомасын – есеп айырысу шотына беруге болады. Ссудалар бойынша берешектердің өтелуін қамтамасыз етуді тексеру нәтижелері бойынша нақты жағдайларды ескере отырып, мекеме басшысы ссудалар беруге рұқсат ету құқығын иеленеді. жүктеу/скачать 1.03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|