Үндіеуропа тілдеріне тән аффикстердің жалғану құбылысы қандай?
А) Аффиксация
В) Фузия
С) Флексия
D) Интонация
Е) Аглюминация
10. Инкфпоративті тілдер қатарына қандай тілдер жатады?
А) Юкагер, коряк, чукот
В) Австралиялықтар және американдық үндістер
С) Корей, чукот
D) Неевх, хинди
Е) Чукча, корей
|
1
|
№ 15
Дәріс
|
Тілдердің генеологиялық жіктемесі
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Тілдердің шығу тегі, туыстығы жағынана топтастырылуы-генеологиялык классификация. Оған тән ұғымдар: семья, топ. Семья деген термин — шығу тегі бір, біртектес тілдердің бірнеше топтарынң жиынтығы. Ал топ деген - бір семьяға жататын, бірақ туыстығы басқаларға қарағанда тіптен жақын тілдерді білдіреді.
Генеологиясына қарай үлкен-үлкен алпыс шақты семьяға, ол өз ішінен топтарға, топтар тармақ, бұтақтарға бөлінеді, олардың бәрінің шығуына негіз тіл ата тіл деп аталады.
М., қазақ тілі Алтай семьясы, Түркі тілдер тобына, Қыпшақ тілдері тармағына, орталық қыпшақ тармақшасына жатады. Бұған қарақалпақ ноғай тілдері енеді.
Олардың басты бастылары мыналар: Үндіевропа тілдері семьясы, Кавказ тілдері семьясы, Орал тілдері семьясы, Алтай тілдері семьясы, Палеоазмат тілдері, Америка үндістерінің тілдері, Австралия тілдері, Индонезия тілдері, Африка тілдері, Бушмен тілдері, Дравид тілдері семьясы, Банту тілдері, Папуа тілдері, Эскимос тілдері т.б.
Бұл тілдер жер шарының түкпір-түкпіріне дерлік орналасқан. Оның өзінде бір материкте, тіпті бір мемлекеттің өзінде ондаған, жүздеген тіл болуы мүмкін. Кейбір мемлекеттің ресми тілі жергілікті халықтар тілінен болмай, басқа бір халық тілі болуы да ықтимал.
Осы дәріске ағымдық, аралық, қорытынды бақылау бойынша тест тапсырмалары және сұрақтар
1. Түркі тілдеріне жататын тілдер:
А) Карайым, карель, конт, коряк
В) Испан, окситан, француз, реторман
С) Қарашай, тува, хакас, қарақалпақ
D) Африкан, гот, идиш, фриз
Е) Халха-монғол, бурят, бирма
2. |
Достарыңызбен бөлісу: |
