Тест тапсырмалары және ағымдық, аралық және аралық бақылауға арналған сұрақтар осы лекцияға қаралатын проблемалық сұрақтар:
"ИНЬ" және "ЯН" ілімдері мәдениетке жатады:
Египет
Шумеров
Қытай
Вавилоннан
Үндістан
"Игорь полкі туралы сөз" - әдеби мәдениет ескерткіші:
Орыс
Православие
Беларусь
Христиан
Украин
Шумер жазуы қалай аталады?
Иероглифтер
Сына жазуы
Петроглифтер
Пиктограммалар
Алфавиттік
Француз халқының ұлы поэтикалық шығармасы (12 ғ.) – батырлық эпос:
"Нибелунг әні»
"Үлкен Эдда»
Рубин Гуд туралы баллада»
"Песнь о Роланде»
"Беовульф»
Неміс халқының баға жетпес мәдени мұрасы-батырлық эпос:
"Нибелунг әні»
"Үлкен Эдда»
Рубин Гуд туралы баллада»
"Песнь о Роланде»
"Беовульф»
|
1
|
№ 5
дәріс
|
Мәдениет анатомиясы.
Қарастырылатын проблемалық мәселелер (дәрістер жоспары):
1. Мифология: мифтердің мәні мен түрлері, мифтерге тән белгілер, мифологиялық ойлау логикасы,
2. Дін-мәдениеттің қасиетті түрі.
3. Ғылыми-техникалық даму кезеңіндегі мифтік дүниетанымды қайта қарастыру.
Осы дәрістің қысқаша мазмұны:
Мәдениеттанудың өзіндік әдістері:
- генетикалық-бізді қызықтыратын құбылысты оның пайда болуы мен дамуы тұрғысынан түсінуге мүмкіндік беретін мәдениетті зерттеу. Бұл тәсіл зерттелетін объектінің немесе процестің диахрондық "кескінін" жасауға мүмкіндік береді, яғни оның пайда болу сәтінен бастап қазіргі уақытқа дейін дамуын бақылайды;
- салыстырмалы-белгілі бір интервалда әртүрлі мәдениеттерге немесе мәдениеттің қандай да бір нақты салаларына Салыстырмалы-тарихи талдау жүргізуді талап етеді. Сонымен қатар, әдетте әртүрлі мәдениеттердің ұқсас элементтері салыстырылады, бұл осы мәдениеттердің ерекшеліктерін көрсетуге мүмкіндік береді.
- жүйелік - мәдениетті қоғамның әмбебап қасиеті ретінде қарастырады. Бұл әдіс мәдениеттің түпкілікті нәтижесін, оның материалдық және рухани құндылықтарын зерттеуге бағытталған. Мәдениетті тұтас құбылыс ретінде талдай отырып, оны басқа әлеуметтік құбылыстармен салыстыруға, оны қоғамның маңызды аспектілерінің бірі ретінде түсінуге мүмкіндік береді;
- құрылымдық-функционалдық әдіс зерттелетін мәдениет объектісін құрамдас бөліктерге бөлу және олардың арасындағы ішкі байланысты, шарттылықты, қатынасты анықтау болып табылады.
- аксиологиялық немесе құндылық-бұл мәдениеттің сапалық жағдайының көрінісі. Мәдениет құндылықтар жүйесі ретінде АДАМДА белгілі бір құндылық қажеттіліктері мен бағдарларын қалыптастырады)
- семиотикалық әдіс (семиотика – бұл белгі жүйелері туралы ғылым) – мәдениетті мәтін ретінде, символдық жүйе ретінде түсінуден туындайды. Сонымен қатар, материалдық және рухани мәдениеттің кез-келген құбылысы белгілі бір мазмұны бар белгілер мен символдардың реттелген жиынтығы ретінде түсініледі-зерттеуші оқуы керек Мәтін;
- социологиялық-мәдениет пен оның құбылыстарын белгілі бір әлеуметтік топтар немесе әлеуметтік топтар үшін олардың нақты орындылығы тұрғысынан зерттейді. Мәдениеттің кез-келген құбылысы оның белгілі бір әлеуметтік топқа жататындығы және оның мүдделерін қалай білдіретіні тұрғысынан бағаланады;
- іс-әрекеттік - мәдениетті адамның шығармашылық қызметі ретінде түсінеді;
- герменевтикалық-көптеген гуманитарлық ғылымдарға тән, қандай да бір құбылыс туралы емес, оны түсіну қажеттілігін көрсетеді. Белгілі бір мәдени құбылыстарды түсіну қазіргі процестердің мәніне енуге мүмкіндік береді;
- биосфералық-мәдениет мәселелерін жаһандық түсінумен сипатталады;
- ағартушылық-қоғам үшін шешуші маңызы бар рухани қызметтің дербес саласы ретінде Мәдениет туралы түсініктен туындайды.
- субстанционалды-мәдениеттің мәнін ашу мақсаты.
- диалог-кез-келген мәдениет тек басқа мәдениеттің көз алдында өзін толығырақ және тереңірек ашады;
– психологиялық-ұлттық мәдениеттің ерекшеліктерін зерттеуде маңызды;
- модельдеу әдісі-мәдениеттің дамуындағы белгілі бір кезеңнің моделін құру, ең маңызды белгілерді анықтау;
Кең мағынада, осы Тұжырымдама бойынша біз адамдарға бір-бірімен коммуникативті байланыс орнатуға, мәдени кеңістікте жүруге мүмкіндік беретін құралдарды, белгілерді, пішіндерді, символдарды, мәтіндерді атаймыз. Бұл адамдар жасаған маңызды жүйелер.
Мәдениет тілі-бұл шындықты түсінудің әмбебап формасы, онда барлық жаңадан пайда болған немесе бұрыннан бар идеялар, қабылдау, бейнелер және басқа да семантикалық құрылымдар (мағынаның тасымалдаушылары)" ұйымдастырылады".
Мәдениет тілі тек адамдардың өзара әрекеттесуінде, осы тілдің ережелерін қабылдаған қауымдастық ішінде қалыптасады және өмір сүреді. Кез – келген тіл-бұл тарихи қалыптасқан белгі жүйесі, онда сөйлейтін халықтың бүкіл мәдениетінің негізін құрайды. Адам тілі адамның биологиялық табиғатына тән мүмкіндіктерге негізделген.
Қарабайыр мәдениет екі маңызды қасиетке ие болды:
* біртектілік, яғни идеялардағы, мінез-құлық нормаларындағы, әлеуметтік мүдделердегі, құндылықтардағы біртектілік;
* синкретизм-біріктіру, бөлінбеу-ежелгі адам өзін тұқым, отбасы туралы бөліспеді; сөз бен белгіленген затты ажыратпады; дене мен жан (каннибализм); символ мен зат; шығу тегі мен мәні; кеңістік пен уақыт. Адам көрдім, бұл барлық тіршілік бағынады жалпы заңдары: туған және қайтыс болған, бірлестіктер жұп, балаларды тәрбиелеу. Сондықтан адам барлық тіршілік иелерінің туыстығын ерте түсінді. Сонымен, кельттердің адам түрінде 300 жыл өмір сүрген адам туралы мифі бар, 300 жабайы бұқа, 200 тау ешкісі, 300 құс және 100 балық. Бұл балықты патшайым жейді және бұл адам өзінің алғашқы атымен өзінің алғашқы көрінісінде қайта туылады.
Әрине, ешкім құдайлар мен кейіпкерлерді көрмеді, бірақ олардың болуы айқын болды: адам қайтыс болды, демек, оны қараңғы Гадес өзіне алып кетті; аспан жерден жоғары, бірақ құламайды, демек, ұлы Атлант оны иығында ұстайды. Мифтер кейіпкерлері өз іс– әрекеттерімен адамдар өмірінің әртүрлі салаларына әсер етті: олардың туылуы мен өлімі, еңбек, аң аулау, саяхат, өнер және т.б. Миф-грек сөзі, "аңыз, аңыз". Миф өнер, ғылым, идеология, дінді қамтитын әлем туралы адам идеяларының алғашқы түрі болды. Бұл дүниетанымның ерекше формасы, оны отандық зерттеуші А. Ф. Лосев келесідей сипаттайды:
миф қарапайым фантастика емес;
миф-бұл әлемдік тәртіптің схемасы емес, әлемді түсінудің жеке формасы;
миф уақыттан тыс догма емес, ол тарихи;
миф тарихи оқиғаны баяндау емес;
миф-бұл күнделікті өмірдің кереметі.
Осы дәріске ағымдық, аралық және аралық бақылауға арналған тест тапсырмалары мен сұрақтары
|
Достарыңызбен бөлісу: |
