Дәрістер Химия пәні және мақсаттары. Химияның негізгі түсініктері мен стехиометриялық заңдары
жүктеу/скачать 2.16 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus) Басылым: екінші Ф ЕНУ 703-08-21. Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Екінші басылым CH3 CH CHBr CH3 CH2 CH2 + Br Br +HBr 1-бром пропан 4.Судың қосылуы (гидратация реакциясы). Катализатор H2SO4 - ның қатысуымен алкендер суды қосып алып спирттер түзеді: CH2 CH2 + HOH CH3 CH2 OH H2SO4 этилен этилспирт (біріншілік спирт) R CH CH2 + H2O R CH(OH) CH3 (екіншілік спирт) CH3 C CH2 + H + CH3 CH3 C + CH3 CH3 +HOH CH3 C CH3 CH3 O + H H CH3 C CH3 CH3 OH + H + 2- метил пропен карбокатион катион үшіншілік бутил спирті Реакция үшіншілік спирттердің пайда болуымен жүреді. 5. Алкендерге гипогалогенидқышқылы қосылуыда Марковников ережесіне сәйкес жүреді, теріс зарядты гидроксил тобы көбінесе ең аз сутектенген көміртек атомына қосылады: СI2 + H2O→HOCI + HCI CH3 CH CH2 + HOCl CH3 CH CH2Cl OH + - - + 1-хлор-2- пропанол 29 6.Алкендердің тотықсыздануы. Шартқа байланысты әр түрлі өнімдер алынады. Олефиндер ауадағы оттегімен немесе басқа тотықтырғыштармен тотықтырылады.Тотығу реакциясының бағыты реакцияның жағдайына және тотықтырғыштың қандай екеніне байланысты: а) ауадағы оттегі күміс катализатордың қатысуында олефиндерді органикалық тотықтырға дейін тотықтырады: 2CH2 CH2 + O2 Ag, 150-350 0C 2CH2 CH2 O этилен этиленоксид (эпоксид) б) Вагнер реакциясы: Калий перманганатының сұйытылған ерітіндісі немесе катализатордың қатысуындағы сутектің асқын тотығы олефиндермен гликольдер түзеді. Қос байланыс тұрған орынға екі гидроксил бірігеді. в) егер реакция күшті тотықсыздандырғыштармен жүрсе, онда қос байланыс тұрған жерінен үзіліп альдегид, кетондар мен қышқылдар түзіледі: K2Cr2O7 + H2SO4 H2Cr2O7 + K2SO4 2Cr +6 O3 и H2O Cr2O3 + 3[O] хром кышкылы 30 CH3 CH CH2 + [O] CH3 C + H C CH3COOH + HCOOH O H O H [O] пропен күшті окись сірке қышқылы құмырсқа қышқылы сірке альдегиді құмырсқа альдегиді Реакция алкендердің құрылысын білу үшін қолданады. 7.Озондау реакциясы. Алкендердің құрылысын анықтауда өзіне тән тотырғыш ретінде пайдаланады(Гарриес озондау реакциясы). Озон тұрақсыз қопарғыш озонидтер түзе отырып, қос байланыс тұрған жерінен бұларды сумен әрекеттестіргенде сутектің асқын тотығы мен карбонильдік қосылыстар түзіледі. CH3 CH CH2 + O3 CH3 CH CH2 O O O H2O - H2O2 CH3 C O H + H C O пропен H озон озонид ацетальдегид формальдегид CH3 CH CH CH3 O3 CH3 CH CH O O O CH3 H2O 2CH3 C O H 2-бутен озонид ацетальдегид CH3 CH2 CH CH2 CH3 CH CH2 O O O + O3 CH2 CH3 C O H + H C O H CH2 1-бутен озонид пропанальдегид формальдегид 8.Полимерлену реакциясы. Осы кездегі техника үшін А.М. Бутлеров ашқан полимерлену реакциясы маңызды. Полимерлену деп төмен молекулалы қосылыстардың (мономерлердің) бір-бірімен өздерінің негізгі валенттіктері арқылы жалғасып, жоғары молекулалы қосылыстар түзілу процесін айтады. 31 nCH2 CH2 ( ) CH2 CH2 n этилен полэтилен CH2 CH R + CH2 CH R + CH2 CH R [ CH2 CH R CH2 CH R CH2 CH R ...] nCH2 CH R [ CH2 CH R ]n Этилен өндірісте альдегидтерді, спирттерді, қышқылдарды, полимерлерді алу үшін қолданады. жүктеу/скачать 2.16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|