Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті
Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus)
Басылым: екінші
Ф ЕНУ 703-08-21. Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Екінші басылым
осыдан х = +6, яғни хромның тотығу дәрежесi +6
Мысал № 3:
Нитрат–анионның (NO
3
-
) құрамындағы азоттың тотығу дәрежесін
анықтайық.
Есептеу жолы:
Ион құрамындағы элементтердің тотығу дәрежелерінің қосындысы
ионның зарядына тең болады. NO
3
-
-ионында азоттың тотығу дәрежесі белгісіз, атомдар саны
біреу. Оттектің тотығу дәрежесі –2, атомдар саны үшеу. Бір белгісізі бар теңдеу құрамыз:
х + 3 · (-2) = -1, осыдан х = +5, яғни азоттың тотығу дәрежесі + 5.
Тотығу-тотықсыздану реакцияларын құрастыру және теңестіру.
Тотығу-тотықсыздану реакцияларын теңестірудің екі тәсілі бар, электронды баланс
жене ионды-электронды тәсілдері. Екі тәсілдің де негізі бірдей: ол - тотығу-тотықсыздану
процесінде тотықсыздандырғыш берген электрон-дардың саны тотықтырғыш қосып алған
электрондар санына тең болуы шарт.
Ең әуелі электронды баланс тәсілі бойынша мынадай реакцияны теңестіріп көрейік.
Na
2
SО
3
+KMnО
4
+H
2
SО
4
→ Na
2
SО
4
+ MnSО
4
+ K
2
SО
4
+ H
2
О
Реакция кезінде тотығу дәрежсі өзгеретін элементтерді тауып, олардың үстіне
жазамыз:
+4 +7 +6 +2
Na
2
SО
3
+ KMnО
4
+H
2
SО
4
→ Na
2
SО
4
+ MnSО
4
+ K
2
SО
4
+ H
2
О
S
+4
- 2е = S
+6
Мn
+7
+ 5е = Мn
+2
Тотығу және тотықсыздану процесіне қатысушы заттардың коэффициенттері электрондык
баланс тәсілінің шарты бойынша тотықсыздандырғыш берген, тотықтырғыш қосып алған
электрондар санына тең болады:
5
S
+4
- 2е = S
+6
2
Мn
+7
+ 5е = Мn
+2
Қысқартылған теңдеуден соң, реакцияның молекулярлық теңдеуін жазамыз.
5Na
2
SО
3
+ 2KMnО
4
+ 3H
2
SО
4
→ 5Na
2
SО
4
+ 2MnSО
4
+ K
2
SО
4
+ 3H
2
О
|
