Детективті хикаят Алматы, 2021
жүктеу/скачать 3 Mb. Pdf көрінісі
|
| Сүлеймен қарақшы
ғана байқады. Дәу аттың үстiнде алпамсадай болып отырған Сүлейменге көзi түскенде, ол сорлы сасып қалды ма, атын бұра берiп, қамшысын қолынан түсiрiп алды. Тiзгiн ұстаған қос қолымен атының мойнын ұра бастады. Алайда астындағы аты иiрiлiп тұрған жылқылардан ұзағысы келмегендей, табандап жүрмедi. Басмашы қорыққанынан мылтығын алып, кезенудi де ұмытты. Аты ыңғайына көнбеген соң жерге секiрiп түстi. Ойы – серiктерiне қарай қашпақ едi. Онысы орындалмады. Өйткенi бұл кезде Сүлеймен жанына жетiп қалған. Басмашының қап- қара сақал-мұрты болғанымен жас жiгiт екен. Атын өңмеңдетiп қасына жетiп келген Сүлейменнен жүрегi ұшып кеттi ме “Ә-ә-ә” деп бiртүрлi үн шығарып, аттың тура алдына жата кеттi. Шауып келген Сүлейменнiң аты оны басып қалуға шақ қалды. Зады ат адамды баспайды. Дәу ат екпiнiмен келсе де, шетке бұрылып үлгердi. Ат шалт бұрылғанда, тақымын бос ұстаған Сүлеймен ерден ауып түстi. Ерден ауғанда тура жерде жатқан басмашының үстiне түстi. Басмашы бұның салмағынан жаншылып қалғандай, “уә-ә” деген бiр дыбыс шығарды да талып қалды. Ендi оның қауiпсiз екенiн көрген Сүлеймен орнынан тұрды. Бұл сәтте Парманқұлдар да жетiп үлгерген. Ал аула жақтағы басмашылар жұртты әлi шулатып жатқан. Бейiсқожа жерде демсiз сұлаған басмашыға қарады: — Қалғандарының берi шығуын күтейiк те, келе бергенде тарпа бас салайық, — дедi. Үй жақтан мылтық тарс етiп, тағы бiр рет атылды. — Ойбай, хайуан. Өлтiрдiң ғой, өлтiрдiң, — деген әйелдiң ащы даусы естiлдi артынша. Мұрсат жердегi басмашының мылтығын алды. — Мен бiлсем, мыналар бiреудi атып өлтiрген тәрiздi. Тасалап барып, өз мылтықтарымен өздерiн жайратып салайық. Осы кезде тағы да мылтықтың даусы шықты. Әлгiнде ғана ойбайлаған әйелдiң үнi бiрден өштi. Сiрә, басмашылар оны да атып тастаған секiлдi. — Бұл кiмнiң үйi едi? Отағасын танитын ба едiңдер? 477 Сүлеймен қарақшы — Сен де болмайтын сұрақты бередi екенсiң, Парманқұл. Мұның кiмнiң үйi екенiн бiлмеушi ме едi, бұлар. Кiм болса да бұл жердiң тұрғындары қазақтар ғой. Оларды улатып-шулатып қоямыз ба? Сүлейменнiң артынан серiктерi iлестi. Бiрақ бұлар үйдiң бұрышына жеткенде, аула жақтан үш жылқы шауып шықты. Жылқылардың артынан екi басмашы көрiндi. Мұрсат мылтығын жылдам оқтап, екеуiн екi оқпен жайратып салды. — Ойпырмай, Мұрсат, мерген екенсiң-ау. — Уа-а, Сүлеймен, құралайдың көзiн ататын мерген ғой бұл. — Осыларға қашаннан берi қаным қарайып жүр едi. Көргенде шыдай алмай кеттiм, — дедi Мұрсат аттан ауып түскен екi басмашыны аяғымен кезек-кезек түртiп. — Оқты тура шекелерiнен тигiзген екенмiн. Сүлеймен үйдi айналып, аула жаққа барды. Есiк алдында бiр еркек, бiр әйел өлiп жатыр. — Алда, жазғандар-ай! Бұ байғұстар осы ауылға былтыр ғана келген кiсiлер едi. Мына кiсiнiң аты — Оңғарбай. “Сарысу жақтың ыстысымын” деушi едi, бейшара. Нәлетi басмашылар, өзiн де, әйелiн де атқан екен ғой. — Қап, Бейiсқожа. Араша түсуге үлгере алмағанымызды қарашы. — Қойыңдар, бұлай тұра беруге болмас. Басмашылардың ерттеулi аттарын осында әкеп, панаға байлап қояйық та, қалғандарын ауыздықтауға әрекеттенейiк. — Менiң де, жоқ, бәрiмiздiң де ойымыз сол ғой, Парманқұл, — деген Бейiсқожа ауладағы қораны нұсқады: — Аттардың барлығын анау қораға қамайық. Басмашыларды бiр жақты қылсақ, бәрiн қайтадан елге таратып беремiз. — Мына өлiктердi осылай ашық күйлерiнде тастап кете беремiз бе? — Сүлеймен, оларды жерлеуге қазiр мүмкiндiгiмiздiң жоқ екенiн бiлесiң. Жаңағы айтқанымыздай, басмашыларды бiр жақты қылайықшы. Бесеуi жылқыларды қораға айдап кiргiздi. |