Қарым-қатынастаадамдар өзін көрсетеді, өзі үшін және басқалар үшін психологиялық қасиеттерін аша түседі. Сонымен бірге ол қасиетті қарым-қатынаста
қалыптасады да. Адамдармен қарым-қатынаста адамның адамзаттық тәжірибені игеруі,
қалыптасқан мораль, құндылықтар, білім мен іс-әрекет түрлерін игеруі, жеке адам және
дара адам түрінде қалыптасуы іске асырылады. Яғни қарым-қатынас адамның
психологиялық дамуының маңызды факторы. Жалпы алғанда қарым-қатынасты былай
анықтауға болады: адамның бүкіл өмірі барысында психикалық процестері мен мінез-
құлқы қалыптасатын жан-жақты шындық.
Қарым-қатынастың маңызды 5 функциясын бөліп қарастыруға болады. Қарымқатынас адамдардың ұжымдық іс-әрекетінде байланыстырғыш ролді
атқарады. Бұл функциясын шартты түрде «прагматикалық» функция деп атауға болады.
Бұл шартты орындамау Інжілде айтылған атақты Вавилон мұнарасы туралы аңызға әкеліп
соғуы мүмкін. Маңызы бойынша 2 – функциясын «қалыптастырғыш» функция деп атауға
болады. Бұл функция адамның психологиялық бейнесін қалыптастырып өзгертудің
маңызды шарты. Бала дамуының белгілі кезеңдерінде мінез-құлқы, ісәрекеті және баланың
қоршаған әлем мен өзіне деген қатынасы үлкендер арқылы іске асырылады. Д. Элькониннің
айтуынша: «Бала әрқашанда 2 адам – оның өзі және ересек адам». Даму барысында бала
мен ересектің сыртқы тікелей емес қарым-қатынасы баланың ішкі психологиялық
процесіне және де баланың дербестік ерікті ісәрекетіне айналады.
Онтогенездің бастапқы кезеңдерінде қарым-қатынас бала өмірінде аса маңызды функция атқарады. Орта ғасырда бір испан епископы былай деп жазған
екен: «Жетімханадағы балалар зерігіп, зеріккендіктен өледі». 30-жылдары АҚШ-та
эксперимент жүргізілген: 2 клиникада қауіпті, әрең жазылатын ауру балалар жатқан. Оның
біреуінде балалар туысқандарымен кездеседі, ал екіншісінде туысқандарымен
жолықтырмайды. Осы екі клиникада жазылу тиімділігін салыстырғанда: оның біріншісінде
– бала өлімі жоқ, ал екіншісінде – балалардың үштен бірі шетінеген.
