Диен көмірсутекутері (Aлкадиендер) Диен көмірсутектері − алкадиендер



бет3/12
Дата31.03.2022
өлшемі97.25 Kb.
#456551
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
komyrsutek 555

Н Н
σ│ σ │σ
С С
σπσ
Н Н
Қос байланыспен байланысқан екі көміртек атомы sp2-гибридтенген күйде болады. Олардың гибридтенген орбитальдары сутек атомдарының s-орбитальдарымен қаптасып, σ-байланыс түзеді.
Этилен молекуласында 5σ−байланыс қалыптасады.
Көміртек атомының екі гибридтенбеген орбитальдары, σ−жазықтықтың үстіңгі және астыңғы жағынан қосарлана қаптасады. Гибридтенбеген р-орбитальдардың қаптасуы нәтижесінде ерекше байланыс π−байланыс түзіледі.
Яғни, этилен молекуласындағы көміртек атомдарының арасындағы қос байланыс бір σ− және бір π−байланыстардан тұрады. Қос байланыс жай байланыспен салыстырғанда берік. Байланыстардың (σ−және π−) беріктігі әртүрлі. π−байланысты үзу оңай, оның үзілген жерінен қосылу реакциялары жүреді.
Изомериясы және номенклатурасы
Алкендер үшін тән:

  1. Көміртегі тізбегі (қаңқасының) изомериясы:

Мысалы:


С5Н10
СН2═СН─СН2─СН2─СН3 пентен-1
СН2═СН─СН─СН3

СН3 2-метилбутен-1



  1. Қос байланыс орнына байланысты изомерия:

Мысалы:
СН2═СН─СН2─СН2─СН3 пентен-1
СН3─СН═СН─СН2─СН3 пентен-2



  1. Кеңістіктік (геометриялық, цис-трас-) изомерия:

Н Н Н3С Н
│ │ │ │
С ═ С С ═ С │ │ │ │
Н3С СН3 Н СН3
цис-бутен-2 транс –бутен-2


Халықаралық ИЮПАК номенклатурасы
бойынша алкендерді атау ережесі:

  1. Қос байланысы бар көміртек атомдарының ұзын тізбегін таңдап алу;

Мысалы:
СН2═СН─СН2─СН3 бутен – 1
СН3─СН2─С═СН─СН3 3 – метилпентен – 2

СН3

  1. Қос байланыс жақын жақтан басталып, көміртек атомдары нөмірленеді;

  2. Негізгі түбір алдында радикалдар санмен көрсетіліп, аталады;

Мысалы:

СН3



СН3─СН2─С─СН2─СН3

СН

СН2 3 – метил – 3 – этилпентен – 1

СН3─СН2─С═СН2



СН3─СН─СН2─СН3 3 – метил – 2 – этилпентен – 1


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет