Диктанттар жинағы (5-9 сыныптарына арналған) Оқу орыс, өзбек, ұйғыр тілдерінде жүретін мектептердегі қазақ тілі Алматы қаласы, «Республикалық 45 minut kz»



бет12/23
Дата07.02.2024
өлшемі205 Kb.
#491085
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23
диктант 5-9

Ана тілі.
Ана тілі –бұл атаңның , анаңның тілі ,туған халқыңның тілі.Тіл байлығы-
әрбір елдің ұлттық мақтанышы. Ол –атадан балаға мирас болып қалып отыратын баға жетпес мұра. Әр адам ана тілін көзінің қарашығындай қорғауға тиіс. Өзіміз өсіп, ержеткен сайын халықтан,мектептен,газет-журналдан, радио-теледидардан үйреніп,ана тілін тереңірек білеміз. Ол біздің өмір бойы өзгелермен ұғынысатын негізгі қатынас құралымыз.(57сөз)


Аю және бөрене
Қалың орманды аралап келе жатқан бір аю бал арасының ұясына кез болыпты. Ағаш басындағы ұядағы балды жегісі келді. Аю ағаш басын өрмелеп, жақындағанда, оған бөрене кедергі жасады. Ұядағы балды алам деп ұмтылғанда, бөренені итеріп жіберді. Қатты серпілген ауыр бөрене аюдың басына сарт ете қалды. Қара күшке сенген аю ашуланып, бөренені одан бетер қатты итерді. Сол кезде қайта оралған бөрене аюдың басын қақ айырды. (63 сөз)


Тапсырма: Зат есімдерді теріп жаз.


Ақтөстің көмегі

Қыстың ашық күні.Айдос далаға ойнауға шықты.Ол төмпешікке қарай бет алды. Соңынан иті Ақтөс ілесті.Төбешік ауыл сыртында еді. Олар төбешікке жетті. Ызғырық жел тұрды. Күн суыта бастады.Айдос үйіне тезірек жетпекші болды. Сол кезде ешнәрсе көрінбейтін боран болып кетті. Айдостың жүруге шамасы келмей қалды. Қолы бір нәрсеге тигендей болды. Айдос Ақтөстің қарғыбауын мықтап ұстап алды.Ақтөс оны үйіне алып келді.(63сөз)




Тапсырма:
1.Мәтіннен күрделі етістіктерді табыңдар.
2. «Жетті» деген етістікті көпше түрде жіктеп жазыңдар.


Ауа райын болжайды
Қазақстанның солтүстігіндегі орманды құрлар мекендейді. Қыс бойы олар қайыңның бүршігін қорек етеді.
Бір күні қызық жағдай болды.Таңертең күн ашық еді. Құрлар қайыңның арасында жем теріп жүрген болатын. Кенет тобымен ұша жөнелді. Олар күннің бұзылатынын сезген екен.Түстен кейін боран соқты.
Қырғауыл мен кекілік те боран боларын алдын ала сезеді.
Сондықтан олар күні бойы жем тереді.Боран боларын алдын ала сезді. Сондықтан олар күні бойы жем тереді. Боран басталғанда ықтасынға тығылады.(60сөз)


Тапсырма:
1.Мәтіннен үстеулерді тауып, теріп жазыңдар. Олардың түрлерін ажыратыңдар.
2.Шылауларды табыңдар.
Балықшы
Бүркіт – қыран құс. Бүркітті балық аулауға да үйретеді екен. Оның құпиясы мынада. Мұхит түбінде адам баласының қолы жетпейтін асыл тастар бар. Мысалы: гауһар, інжу, маржан, жақұт, меруерт тастары. Сол тастарды адамдар бүркіттің көмегімен алады. Мұхитта жыланбалық деген балық бар. Ол балық су түбінен асыл тастарды теріп жейді. Содан соң су бетіне шығып, секіріп ойнайды. Сол кезде жаттықтырылған қыран құстар жыланбалықты қағып әкетеді. Жыланбалықтың жеген тамағы мыңдаған долларға бағаланады.(65 сөз)




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет