Диплом жұмысы оған қойылатын талапқа сай орындалды және бітті
жүктеу/скачать 1.99 Mb.
|
| Қорытынды
Абай Құнанбаев шығармашылығы, өмірбаяны, туған жер, өскен ортасы жайлы оқушыларға бастауыш сыныптан бастап сабақта, сабақтан тыс тәрбие жұмыстарында мәлімет бөріледі. Абайдай ұлы адамның өз бойындағы ақындық қасиөтін халықты тәрбиелеуге бағышталғандығын: "Жаздым үлгі жастарға бермек үшін" - деген тұжырымынан айқын байқалады. Абай арнайы тәрбие туралы ғылыми еңбек жазбаған. Алайда, әрбір ұстаз күнделікті сабақта, сабақтан тыс кезде жүргізетін іс-шараларына Абайдың тәрбиелік ой-пікірлерін тауып пайдаланған дұрыс. Абай ең алдымен ақын, бірақ ол өз өлеңдерін тек өзінің тек ақындық болмысын, талантымен адалдығын халыққа көрсету үшін емес, халқына қызмет ету үшін, жаман мінез құлықтарды жойып, жақсылыққа жету жолын көрсеткен. Абайды бір заман жапсарлас жатқан елдер дана кісі, қара қылды қақ жарған әділ би, алдына жан салмайтын шешен деп білсе, алыс-жақындағы зиялы адамдар, өнерпаз шәкірттері зор, оқымысты хакім, қазақта болмаған терең ойлы, көркем өлең жазған әулие ақын деп таниды. Оның осындай атағы көзі тірісінде Алтай-Тарбағатай, Көкше мен Жетісу өңіріне жетті. Кейбір өлеңдері жырақтағы басқа жұрттың қалаларында шығатын газеттерде, жинақтарда жарық көре бастады. Оның оқымыстылығы мен жаңашыл ақындығы жайында орыс білімпаздарының кұлағына жетті. Оны Семейдегі өлкетану және география жөніндегі ғылыми қоғамдардың мүшелігіне сайлады. Сондағы орыстан шыққан оқымысты әріптестері «Алтын басты адам» деп білді. Тіпті осы ғасырдың басында сонау алыс Америка Құрама Штаттарында шыққан американ саяхатшысы Кеннанның кітабында Абай есімі құрметпен әрі таңырқаныспен аталды. Ұлттық кемеңгер, философ Абайдың үлкен тағылымға толы нақыл сөздерін кітапқа енгізу, жастарға жаттатқызу жеткіліксіз. Ақын сөздері өміріміздің өзегіне айналуы қажет. Егемен еліміздің 16-ға толған азаматына берілетін төлқұжатта Абайдың: сөздері өміріміздің өзегіне айналуы қажет. Егемен еліміздің 16-ға толған азаматына берілетін төлқұжатта Абайдың: «Сен де бір кірпіш дүниеге, Кетігін тап та бар қалан», - деген ұлы сөзі тұру керек деп ойлаймыз, Абай сынды ақынның қадірін білмеу қазақ халқының зор кемшілігін көрсетуге толық жарайды. Себебі қазақ басқа жұртпен үзеңгі тебісіп, тең халық болып жасай алмауы - тарихы, әдебиеті жоқтығынан. Тарихы, әдебиеті жоқ халықтың дүниеде өмір сүруде ұлттығын сақтап, ілгері басуы қиын. Әдебиеті, тарихы жоқ халықтар басқаларға сіңісіп, жұтылып жоқ болады. Сондықтан, Абайдың аты жоғалуы, мұнан кейінде шығатын Абайлар сондай ескерусіз ұмытылуы ықтимал. Қазақтың жоғалуы, қазақ атты халықтың ұмытылуымен бірдей. Әдебиетіміздің негізіне қаланған кірпіш Абай сөзі. Абай аты болуы керек. Абайға шейін қазақта қолға алып оқитын, шын мағынасында қазақ әдебиеті дерлік бір нәрсе болған жоқ. Бәлкім, мұнан кейін Абайдан үздік, артық ақындар жазушылар шығады, бірақ ең жоғарғы ардақты орын Абайдікі, қазақ халқына сәуле беріп алғашқы атқан жарық жұлдыз - Абай Ақынның мерей тойы бүкіл ЮНЕСКО бойынша тойлануы да қазақ халқының әдебиетінің биік дәрежеде екендігін дәлелдейді. Абай - халқымыздың мақтанышы ғана емес, біздің ұлттық ұранымыз, ұлттық идеологиямыз. Оның өлмес мұрасын алдымен өзіміз танып, сосын әлемге таныту - біздің ғұмырлық парызымыз. Өйткені Абайды әлемге таныту - әлемге қазақты таныту деген сөз. Олай болса бастауыш сыныптан бастап Абайдың шығармаларын жан-жақты талдап оқыту арқылы оқушылардың тіл байлығын дамытып, жақсы қасиеттерге тәрбиелейміз. |