Диплом жұмысының өзектілігі. Тіл адамзат қоғамында қатынас құралы, сөйлесім пікір алысудың құралы ретінде қызмет атқаратын құбылыс, біріншіден, тілсіз ешбір қоғам өмір сүре алмайды. «Тілсіз ұлт құрымақ»



бет24/29
Дата21.05.2022
өлшемі492.5 Kb.
#458483
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29
Дип. Сөз тіркесі

Қазақ тілі
Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, баү_ ардың. Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардық. Алтын күннен бағасыз бір белгі боп, Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың! Жарық көрмей, жатсаң да ұзақ, сен, тілім, Таза, терең, өткір, күшті, кең тілім, Тарап кеткен балаларыңды бауырыңа Ақ көңіліңмен тарта аларсың, сен, тілім.
(М.Жұмабаев).
Осы тәрізді сабақта қолданылған көрнекі құралдар сөз тіркесі туралы алған білімдерін қалыптастыруға көмектеседі. Сапал да терең білім алуға негіз болады.
III. Қазақ тіліндегі сөз тіркестері тілді меңгертудің жоғарғы сатысы. Оны шығармашылық деңгейде қолдана білуге үйретуде мына жұмыстарды жүргізуге болады;

  1. Пікір сайыс (ой толғақ, дебат);

  2. Рөлдік ойындар (симуляқия, драмалық шығармаларды сахналау).
    1. Пікірсайыс - итнерактивті әдістердің жиі қолданылатын

әдістерінің бірі. Бұл әдіс өткен материалды толық, оқушының саналы түрде игеруіне көмектесті. Пікірсайыста қолданылатын сұрақ қою, жауап іздеу, оны өзі құрастыру, өз сөзімен жеткізу, өз ойын білдіруі соған қатысушының ойлау процесін күшейтті, оның сол тақырыпты терең меңгеруіне мүмкіндік берді.
Осымен байланысты диплом жұмысымызға сәйкес «Сөз тіркесі әлемінде» тақырыбында «Есімді тіркестер тобы» және «Етістіктер тіркестер тобы» болып өткен сабақтың алдында оқушыларға пікірсайыстытың болатындығын хабарлай отырып, оларға өз бетінше орындайтын тапсырмалар берілді. Тапсырмалар баяндама жасау, реферат жазу, мақала жазу түрінде жүргізілді. Сабақтың үлгісі қосымша берілді.
2. Ал, рөлдік немесе оқу (грамматикалық) ойындары сабақты қызықты, тартымды өтуіне мүмкіндік берді, оқушының ойлау, шығармашылық қабілетін арттырды. Драмалық әдіс «тілдік матеиалдарды меңгертудегі іске асатын сөйлеу іс- әрекетінің оқу, жазу, тындау және сөйлеу - төрт түрі қолданылады, яғни оқушы тілдік комуникативтік, қарым-қатынас жасау деңгейінде қолдана алды.
Сөз тіркесін меңгерту барысында оқушының сөздік қорын байытып, оның сөйлеу тілін дамытуда мынадай жаттығулар пайдаланылды:

  • өлең, мәтіндер жаттау (олардың ішінде сөз тіркесін тапқызу):

  • әдеби кейіпкер бейнесін жасауда жаттаған өлең, мәтіндерді
    пайдалана білу;

  • мәтіндерді толықтау (көркемдік, композициялық, құрылымдық
    жағы, сөз тіркестерінің құрылысы, т.б.)

Сонымен қарат грамматикалық ойындар, көбіне сөзжұмбак, ребус, сөздік лото, жұмбақтар шешу, жанылтпаштар айту түрінде жүргізіледі. Аталған грамматикалық ойын түрлері сөз тіркесі мәселелеріне құрылып, соны дұрыс шешуге, сапалы түрде түсінуге көмектесті. Мынадай ойын түрлері пайдаланылды:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет