1.Күн сәулесін пайдалану.
2. Таза ауамен демалу.
3.Таза суды пайдалану.
4.Табиғи тамақтану.
5. Ашығу.
6. Дене жаттығулары.
7. Жақсы демалыс.
8. Жақсы мүсін.
9. Ақыл-ес.
Салауатты ұрпақты кәмелет жасқа дейін тәрбиелемей елеміздің өркендеуіне қол жеткізу қиын шығар. Бұл – тек қана педагогика немесе психология, ия болмаса, медицина салаларының алдындағы мәселелер емес, қоғамның салаларына ортақ өзекті мәселелердің бірі.
Салауатты ұрпақты тәрбиелеуді жүзеге асыру оқушы санасын салауатты өмір салтын қалыптастыруға арналған біліммен құралдандыруға негізделеді. Күні бүгінге дейінгі осы тақырыпқа арналған әдебиеттер мазмұнына көз тастайтын болсақ, физикалық жаттығулар жасау, гигиена талаптарын орындау, зиянды әдеттерге бой алдырмау секілді көптеген мәліметтердің берілуі салауатты өмір салтының мазмұнын толық ашып бере алмайды.
Салауатты өмір салты организмнің тәулік бойы қозғалыста болуы, қозғалыстың белсенділігі; шынығу – мүшелер жүйесінің қызметін арттырады, сыртқы орта мен аурулар секілді жайттарға қарсы тұруына көмектеседі; уақытында сапалы, дұрыс тамақтану; гигиена талаптарын дұрыс қадағалауға әрекет жасау; жеке және қоғамдық гигиенаны сақтау; дұрыс мінез-құлық; өз қасиеттерін басқара білуге арналған және жүйкесі тозудан сақтандыруды қалыптастырудағы психогигиена; жыныстық тәрбие, жыныстық қатынастар арқылы жұғатын аурулардан сақтандыру; күнделікті тұрмыста, көшеде, мектепте жарақаттанудың алдын алу; зиянды әрекеттерге берілмеу секілді компоненттерді қамтиды.
Салауатты өмір салтын қалыптастыру тақырыбындағы негізгі кеңестер деп осы саладағы ғылыми және діни әдебиеттерді, әр түрлі еңбектерді, теледидар-радио бағдарламаларын, басылым бетіндегі салауаттылыққа арналған мақалалар мен денсаулық сақтау органдары қызметкерлерінің кеңестерін атап көрсетуге болады.
2.2. Салауатты өмір салтын қалыптастыру мүмкіндіктері
Жас өспірімді салауатты өмір салтына тәрбиелеу мәселесі бойынша психологиялық, педагогикалық зерттеулерге, оқу-әдістемелік құралдар мен бағдарламалардан алынған мәліметтерге жасалған талдау қорытындысы:
1.Жас өспірімнің салауатты өмір салтына негізделген жеке іс-әрекет стратегиясының қалыптасуына бағытталған салауатты өмір сүру салтына тәрбиелеудің негізгі мақсатын анықтауға мүмкіндік берді.
2.Халықтың педагогикалық құралдарын пайдалану арқылы жас өспірімді салауатты өмір сүру салтына тәрбиелеудің негізгі ерекшеліктері мен міндеттерін көрсету;оптимальді психологиялық, педагогикалық жағдайын жасау және жас өспірімге “салауатты өмір сүру салты” түсінігін сезіндіру; оларға өзін тәрбиелеуге көмек көрсету; жас өспірімдердің өз өміріне, денсаулығына жауапкершілігін арттыруға және қалыптастыруға болады. Негізгі және байланыстырушы элемент болып табылатын салауатты өмір сүру салты бойынша сауаттылық және түсінік жас өспірімдердің салауатты өмір сүру тәрбиесінің қалыптасуының құрылымдық моделін жасауға; осы құрылымдық модель негізінде сыныптан тыс жұмыстар үрдісіндегі жүргізілген эксперименттік жұмыстарға дейінгі және кейінгі салауатты өмір салты тәрбиесі деңгейін анықтауға болады.
3.Сыныптан тыс жұмыстар үрдісінде салауатты өмір салты тәрбиесін ұйымдастырудың психологиялық, педагогикалық жағдайын көрсету, мысалы, жас өспірімдердің дамуының жасына қарай ерекшеліктері, аймақтық, этникалық, демографиялық және табиғи ерекшеліктері әлеуметтік – психологиялық және жеке іс-әрекеттік жағдайлар жас өспірімнің денсаулығын сақтауына бағытталған мақсатты іс-әрекетін анықтауға септігін тигізеді.
4.Жас өспірімді салауатты өмір салтына тәрбиелеу жұмысының құрылымдық моделін көрсетілген жағдайлар негізінде құруға мүмкіндік береді.
Сыныптан тыс жұмыстарды жүргізу барысында салауатты өмір салтын қалыптастырудың теориялық моделін жасау кезінде педагогикалық ұжым мен басшылардың кәсіби дайындықтары ескеріледі.эксперимент нәтижесіне талдау жас өспірімдерге салауатты өмір сүру салтын қалыптастырудың педагогикалық жағдайын және тұжырымдауға мүмкіндік туғызады.
Жас өспірімдерге салауатты өмір сүру салтын қалыптастыру бойынша мектеп мұғалімдерімен жүргізілген жұмыс барысыда төмендегі қағидалар басшылыққа алынды:
1.Ізгілікке бағытталған тәрбие үрдісі мұғалімнің курстық дайындығының мазмұнын айқындайды.
2.Инновациялық жұмыстардың көп нұсқалығы сыныптан тыс жұмыс бағыттарының мазмұнын толықтырады.
3.Сыныптан тыс жұмысты жүргізуде мұғалімнің дайындық жүйелілігі балалар дамуы (физиологиялық, психикалық) туралы ғылыми білімге ие болуын қарастырады.
Өз тәжірибемізден мысал келтірейік. Практикада жүргенде төмендегідей сабақ өткіздік.
Достарыңызбен бөлісу: |