Кесте 5.3 Гоголь көшесінің берілген қиылыстарындағы улы заттардың тастамалары

Кесте 5.3

Гоголь көшесінің берілген қиылыстарындағы улы заттардың тастамалары

Автомобиль жолдарында және қалалардағы көше-жол торабындағы жол қозғалысының қауіпсіздігін жоғарылату және жол-көлік апаттарын азайту мақсатында тиімді іс-шаралар кешенін жасау қажет. Бұл іс-шаралардың көптегені автомобтльдің құрылысын жетілдірумен байланысты болды, мәселен, тежеуіш жүйесін жетілдіру, көлік құралының ырықсыз қауіпсіздігін жоғарылату іс-шаралары. Бұл іс-шаралардың барлығы жол-көлік апаттарының салдарының ауырлық дәрежесін төмендету үшін орындалады. Жол қозғалысы кезңнде тәртіпті де жоғарылату, жүргізушілер құрамының арасында қозғалыс қауіпсіздігі туралы үгіттеу жүргізудің де атқаратын міндеті де жеткілікті. Осымен біргі жүргізушілерге тәртіпке шақыру мақсатында мектептер және басқа да оқу орындарында, автокөлік кәсіпорындарында, кез келген қалада орналасқан мекемелерді жол қозғалысы ережесінің маңыздылығын түсіндіруде қозғалыс қауіпсіздігін жақсартуға тигізетін септігі орасан зор.

Автомобильдердің қозғалыс қауіпсіздігін жоғарылату мақсатында келесідей күрделі іс-шаралар жинағын орындау қажет: автомобиль жолдарын және көше жол тораптарын жобалау әдістерін жетілдіру, жол құрылыс жұмыстарын орындау технологиясын жақсарту, атап айтқанда жол төсемінің тегістігін, бұдырлығын үлгілерге сай қамтамасыз ету, және олардың жолды пайдалану барысында ұзақ уақыт сақталуы арқылы едәуір жетіледі. Жол қозғалысының қамтамасыз ету үшін әлеуметтік сипаттамалары міндеттерді шешу қажет, оларға жататындар: жүргізушіге ыңғайлы жағдайды жасау, жол қозғалысының тәртібін қадағалау, автомобильді мас күйде жүргізушілермен күресу.

Осы себептен қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету сұрақтарын әр түрлі ғылым мен техника салаларындағы мамандардың біреге жұмыс істеу арқылы шешу керек. Осы аталған іс-шаралардың жеке алғандағысы қозғалыс қауіпсіздігін жоғарылатуды түгелдей орындай алмайды.

Бүкіл дүние жүзінде қазіргі кездерде қозғалыс кауіпсіздігін жоғарылату, жол-көлік апаттарын төмендету бойынша көптеген жұмыстар орындалып жатыр. Оларды орындау үшін бағытталған іс-шаралардың бағдарламасы:

• 
  жол төсемін кеңейту, көтурілулерде жай қозғалып келе жатқан көлік құралдары үшін қөзғалыс жолағын жасау;
  
• 
  автобустарға арналған аялдамаларда жол төсемін кеңейтуді жабдықтау;
  
• 
  қозғалысты дұрыс ұйымдастыру мақсатында жол төсемін таңбалар салу;
  
• 
  әр түрлі деңгейдегі автомобиль жолдарының қиылысында, темір жол өткелдерінде бағдаршам сигналдарын ортату;
  
• 
  бағдаршамдар сигналдарын координациялық реттеуді енгізу;
  
• 
  бір деңгейдегі қиылыстарды бағыттаушы аралшықтар орнату және айналмалы қозғалыс ұйымдастыру арқылы қайта құру;
  
• 
  жолдың кауәпті бөлімдері мен аймақтарында бағыттаушы бағаналар және қоршаулар қою;
  
• 
  жаяу жүргізушілердің жолға шығып кетпеуіне кедергі жасайтын қоршауларды орнату;
  
• 
  қауіпті қиылыстарда және жолдың жеке бөлімдерінде бағдаршам объектілерімен қозғалысты енгізуді ұйымдастыру.
  

Көптеген мемлекеттерде жол-көлік апатының шығындарын екі түрлі әдіспен есептейді:

1. 
   қаза болған немесе жарақат алған адамдарға және оның жанұясына сақтандыру премияларын төлеу;
   
2. 
   жол-көлік апаттарында зардап шеккен адамның емделуіне жұмсалған шығындарды, осы зардан шеккен адамның жұмысқа жарамсыздығына байланысты өндіріске болмаған кезінде шығарылатын өнімдер көлемінің азаюын, көлік құралдарын жөндеуге жұмсалған шығындарды санаққа немесе есепке алу.
   

Барлық елдерде көбінесе екінше әдіс қолданады. Екінші әдіс кезінде жол-көлік апаттарының алдарынан болған бүкіл шығындар есепке алынады, және де олардың орташа мәмдері анықталады.

Бірнеше талаптарды орындау кезінде ең үлкен принципиалды қиындықтар туады:

• 
  көлік құралдарының жақсы техникалық жағдайы. Автомобильді басқаруға және жүргізушіге оны ыңғайлы болуына арнап қажетті құрылымдық өзгерістер жасап отыру;
  
• 
  жүргізушілер мен жая жүргізушілердің жол қозғалысы ережесін қатаң сақтауы;
  
• 
  жөндеу қызметтерінің жолдың көліктік-пайдалану қасиеттерін қамтамасыз етуі және пайдалану мерзімінде қажетті деңғейде сақтап отыруы (тегістігін, беріктілігін, шеңдеуіштің жол төсемімен қажетті ілінісу коэффициентін), қозғалыс шартына әсер-ететін сыртқы себепкерлердің жол төсеміне әсерін уақытылы жайып отыру (тайғанақтар, қар үйінділері, тұман, мұздақтар);
  
• 
  жүргізушілердің мамандық шеберлігін жоғарылату; автомектептер мен автокөлік кәсіпорындарында жол туралы негізгі мәліметтерді, жол шарттарының козғалыс қауіпсіздігіне әсерін, автомобильдерді пайдалану шарттарын оқып, білу;
  
• 
  қозғалысты басқару – магистральдар бойында және де оның бөлімдерінде, көше – жол торабында қолайлы қозғалыс жылдамдығын орнату, жол бойында арнайы қозғалыс қауіпсіздігі және ұйымдастыру қызметтерін құру, қиылыстарда қажеттілік болса бағдаршамдар объектшлерін енгізу;
  
• 
  ақпаратты өзгеріп тұратын ескерту жол белгілерін орнату арқылы жолдағы түрақты және ауыспалы шарттарды жүргізушілерге уақытылы жеткізіп отыру, кейбір жағдайларда жедел қозғылысты реттеуді енгізу.
  

Ұлттық табыстың бір адамға шыққандағы сомасы өзгеріп отыруына байланысты, біп апаттан болатын шығындардыңды өлшемі жыл сайын өзгеріп отырады. Осыған байланысты қабылданған шақты сандар, орташа статистикалық мәліметтерге алынғанына байланысты қайта тексеріліп, өзгертіліп отыруы тиіс.

2003 жылдың мәліметтері бойынша жол-көлік апаттарынан болатын шығындар келесі берілгендер бойынша аңықталады:

• 
  бір адамның қаза болуы – 670000 теңге;
  
• 
  бір адамның жарақат алуы – 25000 теңге;
  
• 
  көлік құралдарын қалпына келтіру және т. б. – 8500 теңге.
  

2003 жыл бойынша:

П_Ж.ОРТ =

А₁ - бір жылдағы ЖКО саны, 43/3 = 15 бірлік

Қозғалыс қауіпсіздігін жоғарылату бойынша іс –шараларды енгізудің арқасында, алдын ала алатын ЖКО санын қарастырылудағы кезіңнің ЖКО санының ортаңғыжылдық көрсеткішін ЖКО –ның төмендеуінің көрсеткішіне көбеюту арқылы анықтауға болады. Сол себептен ЖКО жылдық санының төмендеуін төмендегі формуламен анықтайды:

А₀ - өткен уақытында болған ЖКО саны (біздің жағдайда үш жыл, ол дегеніміз 1095 күн),

Р - 9.2 кестеден {7} таңдап алынатын бөлшектегі апаттықтын төмендеуі. Жаңа іс-шараны енгізу үшін Р = 0,35 , ЖКО-ның барлық түрлері ушін Р = 0,25.

Мәндерді (6.4) формулаға қойып барлық ЖКО түрлері үшін төмендету мәнін анықтаймыз :

1. 
   жеті қиылысқа 5.18 «Ұсынылған жылдамдық» белгісін орнату.
   
2. 
   Төрт жерге 3.28 «Тұраққа тиым салу» белгісін орнату.
   

3.28 белгісі 4 жерге орнатылады:

С – жылдық пайдалану шығыны, тенге,

Е_Н – күрделі салынулардың нормативті коэффициент, Е_Н = 0.12,

К - күрделі салынулар.

Жол қозғалысын ұйымдастыру бойынша іс – шараларға жұмсалатын жылдық пайдалану шығындары ұсынылып отырған іс – шараларға жұмсалатын шығындардын анықталады.

Ұсынылып отырған іс – шараларға қажетті қаражаттың сомасын келесі формуламен анықтаймыз:

К = К₁ + К₂, теңге (6.9)
Мұндағы: К_{1, 2} – 1-ші және 2-ші іс-шараны іске асыруға кететін шығын.

Онда:

Онда:

Сонда күрделі салымдардың ақтау мерзімі келесі формула арқылы табылады:

Мәндерді орына қойып мынаны аламыз:

Жоба алты бөлімнен тұрады:

1. 
   Қарастырылатын тақырыпты негіздеу;
   
2. 
   Көше-жол торабының талдамасы;
   
3. 
   Технологиялық бөлім;
   
4. 
   Құрылымдық бөлім;
   
5. 
   Экологиялық бөлім;
   
6. 
   Экономикалық бөлім.
   

Екінші бөлімде Гоголь көшесінің бойындағы Сейфуллин мен Байзақов көшелерінің арасындағы қиылыстардың қақтығыс нүктелері мен қозғалыс қарқындылығының зерттеулері жүргізілген.

Үшінші бөлімде қозғалыс қауіпсізідігін жоғарылату мақсатымен Гоголь көшесінің бойындағы Сейфуллин мен Байзақов көшелерінің арасына координациялық реттеу жүйесін енгізу ұсынылған.

Төртінші бөлімде

Бесінші бөлімде көше-жол тораптарының экологиялық жағдайы қарастырылған. Пайдаланылған газдардың атмосфераға тастамдары анықталған, оларды төмендету әдістемесі қарастырылған.

Алтыншы бөлімде экономикалық есептеулер жасалған. Мұнда ұсынылып отырған координациялық реттеу жүйесін енгізуден алынатын экономикалық тиімділігі есептелген және оның ақталу мерзімі анықталған.

1. 
   «Автомобильные перевозки и организация дорожного движения»: Справочник. Перевод с английского языка / В.У. Рэнкин, Л. Клафи и другие- М. : транспорт, 1981 – 592 стр.
   
2. 
   «Анализ дорожно-транспортных происшествий» : Методическое указание / Мартынов В.П., Камлин В.Б. – М. :ВНИИБД МВД, 1980 – 79 стр.
   
3. 
   «Анализ дорожно-транспортных происшествий» Колинз Д., Моррис Д.- М. : Транспорт, 1992 – 98 стр.
   
4. 
   «Безопасность движения на автомобильном транспорте» / Петенко Г.И. – М.: Транспорт, 1986 – 215 стр.
   
5. 
   «Безопасность движения автомобильного транспорта» / Боровский Б.Е. – Л.: Лениздат., 1984 – 304 стр.
   
6. 
   «Вопросы правового регулирования и организаций дорожного движения» : Сборник научных трудов / Астамов В.С., Васюков В.А., Кочетов Л.А. и другие –М.: ВНИИБД МВД, 1978 – 125 стр.
   
7. 
   «Дорожные условия и безопасность движения» / Бабков В.Ф. – М.: Транспорт, 1992 – 288 стр.
   
8. 
   «Знаки и указатели на автомобильных дорогах» / Залуга В.П., Кашкин С.К. – М.: Транспорт, 1974 – 128 стр.
   
9. 
   «Знаки дорожные. Общие технические требования» ГОСТ 10807 – 86. Издание: март 1985г.
   
10. 
    «Краткий автомобильный справочник НИИАТ» - М.: Транспорт , 1985 – 220 стр.
    
11. 
    «Методика определения потерь от дорожно- транспортных происшествий» - М.: ВНИИБД МВД, 1990 –30 стр.
    
12. 
    «Организация дорожного движения» / Клинковский Г.И. – М.: Транспорт, 1982 – 240 стр.
    
13. 
    «Правила дорожного движения» - Алматы.: Транспорт, 1999 – 80 стр.
    
14. 
    «Проблемы безопасности дорожного движения» /М.: ВНИИБД МВД, 1985 – 75 стр.
    
15. 
    «Пропускная способность автомобильных дорог» / Лобанов Е.М., Сильяков В.В. –М.: Транспорт, 1988 – 152 стр.
    
16. 
    «Справочник инженера дорожника» / Васильев А.П. –М.: Транспорт, 1989 – 287 стр.
    
17. 
    «Справочник по технике безопасности» / Долин Л.А. – М.: Энергоиздат. 1987 – 200 стр.
    
18. 
    «Технические средства организации дорожного движения» / Кременец Ю.А. –М.: Транспорт, 1990 – 255 стр.
    
19. 
    «Управление транспортным потоком в городах» / Каниталов В.Г. –М.: Транспорт, 1985 – 94 стр.
    
20. 
    «Экологическая безопасность транспортных средств» / Дъяков А.Б., Игнаиов Ю.В., Кошин Е.П. – М.: транспорт, 1989 – 128 стр.
    
21. 
    «Экономическое обоснование мероприятий повышающих безопасность дорожного движения» / Аксенов В.А. – М.: ВНИИБД МВД, 1982 – 36 стр.