Сурет 2.4. Гоголь – Мұратбаев көшелерiнiң қиылысындағы қақты-ғыс нүктелерi

Сурет 2.4. Гоголь – Мұратбаев көшелерiнiң қиылысындағы қақты-ғыс нүктелерi.

қатар, 16 нүктеде көлiк ағындары мен жүргiншiлер ағындары қиылысады.

Бұл мєндердi (2.1) формулаға қойып, қиылыстың күрделiлiк дєрежесiн анықтаймыз:
m = 5  36 + 3  8 + 8 = 212
Яғни, бұл қиылыс өте күрделі болып саналады, өйткенi m>150 шарты орындалып отыр.

2.5-шi суретте Гоголь – Шарипов көшелерiнiң қиылысындағы қақтығыс нүктелерi көрсетiлген.

Бұл жерде (2.1) формулаға қойып, қиылыстың күрделiлiк дєрежесiн анықтаймыз:

2.6-шi суретте Гоголь – Байтұрсынов көшелерiнiң қиылысындағы қақтығыс нүктелерi көрсетiлген.

Қиылыстың талдамасы келесi: мұнда 8 ауытқу, 8 қосылу жєне 36 қиылысу нүктелерi бар. Сонымен қатар, 12 нүктеде көлiк ағындары мен жүргiншілер ағындары қиылысады.

Мєндердi (2.1)-ші формулаға қойып, күрделiлiк дєрежесін табамыз:
m = 5  36 + 3  8 + 8 = 212
Яғни, бұл қиылыс өте күрделі, себебi m>150 шарты орындалып отыр.

Келесi талдаманы Гоголь – Масанчи көшелерiнiң қиылысына жасаймыз (сурет 2.7).

Мєндердi (2.1)-ші формулаға қоямыз:

Яғни, Гоголь – Масанчи көшелерiнiң қиылысы өте күрделі болып табылады, өйткенi m>150.

Гоголь көшесі – Сейфуллин даңғылы қиылысындағы қақтығыс нүктелерi 2.8-шi суретте көрсетiлген.



Сурет 2.8. Гоголь көшесі – Сейфуллин даңғылы қиылысындағы қақ-тығыс нүктелерi.

Бұл қиылыстың талдамасының қорытындысы келесiдей: 8 ауытқу, 8 қосылу, 36 қиылысу нүктелерi жєне көлiк пен жүргiншi ағындарының 16 қиылысу нүктелерi бар.

Қиылыс мєндерiн (1) формулаға қойып есептеймiз:
m = 5  36 + 3  8 + 8 = 212
Яғни, бұл қиылыс өте күрделі болып табылады, өйткенi m>150.

Қақтығыс нүктелерi мен қиылыстардың күрделiлiк дєрежесiнiң мєндерiн 2.1-шi кестеге келтiремiз.

Кесте 2.1

Тар орындар – ЖКО-ның пайда болуының немесе көлiк құралдарының кiдiрулерiнiң ең ықтымал орындары:

1. 
   ЖКО-ның шоғырлануы бойынша – егер жылына үш жєне оданда көп ЖКО бiр орында (себептерiнен тєуелсiз) болған болса;
   
2. 
   Техникалық күйi бойынша – ЖКО-ның қанағаттандырмайтын жол жағдайларының (жол төсемiнiң апатты-қауіпті дефектiлерi, шұнқырлар, көлденең жєне бойлық толқын түзулерi) салдарынан болған болса;
   
3. 
   Ұзақ мерзiмдi бақылау бойынша – көше немесе жол элементiн қолайсыз геометриялық жоспарлау (республикалық маңызға ие болған автожолдағы қанағаттандырмайтын көрiнiс – ұзақ көтерiлу салдарының 100 м-ден кем; қалалардағы қанағаттандырмайтын көрiнiс – қиылысқа дейiн 40 м-ден кем), көпiрдiң габаритiнiң жолдың еніне сєйкес еместiгi.
   

Єрбiр ЖКО бiр немесе бiрнеше себептердiң салдары болып табылады, олардың ішiнде меншiктi үлесi жүргiзушелердiң қателiгiне тиедi. Қозғалыс қарқындылығы мен қаупсiздiгi өзара тығыз байланысты. Қозғалыстың жоғары қарқындылығы кезiнде жүргiзушi өзге автомобильдер мен олардың жүргiзушiлерiн қадағалауға аса назар аудару қажет. Осыған байланысты жүргiзiншi өзiнiң сана-сезiмiнде қозғалыс қауiпсiздiгi үшiн манызды жол жағдайының элементтерiн тіркеуге және бағалауға үлгермейді. Мысалы, жүргiзушi жол белгiсiн өткiзiп алуы жүргiншi уақтылы байқап қалуға жєне т.с.с үлгермеуi мүмкiн. Сондықтан жоғарғы көлiк ағыны жағдайларында ЖКО-ға єкеп соғатын мезеттер туындауы мүмкiн. Мұнан басқа, қозғалыстың жоғарғы қарқындылығы кезiнде басып озу жағдайлары күрт шиеленiсiп кетедi, 500-600 авт/сағ қарқандылығы кезiндеЖКО-ның потенциалдың қаупi 100-200 авт/сағ қарқандылықпен салыстырғанда 2 есе жоғары болады. .Қозғалыс тєртiбiнiң өсуi тек қарқындылықтың белгiлi-бiр мөлшерiне дейiн ғана жалғасады. Мұнан кейiн апаттылық төмендейдi.

Бұл құрылысты тығыз көлiк ағыны жағдайларына қозғалыс жылдамдығының күрт төмендеуiмен, ал мұның өз кезегiнде ЖКО-ның пайда болу ықтымалдығын кемiтумен түсiндiруге болады.

Ендi көлiк кұралдарының қауіпті аумақшалардағы (қиылыстардағы) қозғалыс қарқындылығының талдамасын жүргiземiз. Қозғалыс қарқындылығы ЖКО түрiнен жєне сипатынан тєуелдi болады. Төменгi қозғалыс қарқындылығы кезiндегi апаттық ең көп тараған түрi көлiк кұралдарының аударулары мен өзара соқтығысулары болып табылады.

Қозғалыс өлшемдерiн зерттеу көзбен шолу єдiсiмен қарастырылып жатқан ауданның 7 қиылысында жасалды. Есептеу бекеттерi торапқа кiретiн бағыттарда орналасты. Көлiктер қиылыстың iшiндегi қозғалыс бағыттары бойынша жылжымалы тiзбектi түрлерге бөлумен есептейдi.

2.9-шы сүретте Гоголь – Байзақов көшелерiнiң қиылысындығы бағыттар бойынша көлiк жєне жүргiншiлер ағындарының қозғалыс қарқындығының картограммасы көрсетiлген.

Көлiк ағыны негiзiнен жеңiл автомобильдерден, одан соң автобустардан жєне таксилерден, жүк автомобильдерi мен басқа да көлiк құралдарынан тұрады.

Гоголь – Байзақов көшелерiнiң қиылысындағы көлiк ағынындағы жеңiл автомобильдер 65%, автобустар мен бағытжолдық таксилер 25%, жүк автомобильдерi 5%, жєне қалған көлiктер 5% құрайды.

Осы єдiспен жүргiншi ағынының қарқындылығы анықталды, яғни жүргiншiлердiң жүргiншi өткелдерiн ары-берi қиып өткен саны анықталды.

Қарастырылып жатқан аудандағы қиылыстардағы көлiктер мен жүргiншiлер ағынының қозғалыс қарқындылығының талдамасын жасайық.

2.10-шы суретте Гоголь – Мұқанов көшелерiнiң қиылысындағы бағыттар бойынша көлiк пен жүргiншiлер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы көрсетiлген.

Көлiк ағыны негiзiнен женiл автомобильдерден тұрады – 67% , одан соң автобустар мен бағытжолдық таксилер 22%, 7% - жүк автомобильдерi жєне қалған көлiктер 4% құрайды.

Келесi қиылыстың, яғни Гоголь – Мұратбаев көшелерiнiң қиылысындағы бағыттар бойынша көлiк жєне жүргiншілер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы. 2.11-шi суретте көрсетiлген.

Сурет 2.11. Гоголь – Мұратбаев көшелерiнiң қиылысындағы бағыт-тар бойынша көлiк пен жүргiншiлер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы.
Бұл қиылыста көлiк ағыны женiл автомобильдерден – 70%, автобустар мен таксилерден – 20%, 6% - жүк автомобильдерi мен қалған көлiктерден – 4% тұрады.

2.12-шi суретте Гоголь – Шарипов көшелерiнiң қиылысындағы бағыттар бойынша көлiк пен жүргiншiлер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы көрсетiлген.

2.13-ші суретте Гоголь – Байтұрсынов көшелерiнiң қиылысындағы бағыттар бойынша көлiк пен жүргiзiшiлер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы көрсетiлген.

2.14-ші суретте Гоголь - Масанчи көшелерiнiң қиылысындағы бағыттар бойынша көлiк пен жүргiзiшiлер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы көрсетiлген.

Бұл қиылыста көлiк ағыны женiл автомобильдерден – 72%, автобустар мен таксилерден – 18%, 5% - жүк автомобильдерi мен қалған көлiктерден – 5% тұрады.

2.15-ші суретте Гоголь көшесімен Сейфуллин даңғылы қиылысындағы бағыттар бойынша көлiк пен жүргiзiшiлер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы көрсетiлген.

Сурет 2.15. Гоголь көшесі мен Сейфуллин даңғылы қиылысындағы бағыттар бойынша көлiк пен жүргiншiлер ағындарының қозғалыс қарқындылығының картограммасы.
Бұл қиылыста көлiк ағыны женiл автомобильдерден – 69%, автобустар мен таксилерден – 21%, жүк автомобильдерi мен қалған көлiктерден – 10% тұрады.
Көлiк ағының келесiдей негiзгі үш параметрлермен: қарқындылықпен N (уақыт бiрлiгiнде жолдың белгiлi бiр қимасы арқылы өтетiн автомобильдер саны); орташа жылдамдықпен (берiлген аралықты уақыттың белгiлi бiр аралығында жүрiп өткен барлық автомобильдер жылдамдығының орташа мєнi) жєне тығыздығы Д (жолдың ұзындық бiрлiгiне, єдетте 1 км-ге шаққандағы автомобильдер саны) сипаттауға болады. Жоғары аталған параметрлер өзара көлiк ағынының теңдеуiмен байланысқан:
N = Д  V, бiрлiк/сағ
Графикалық түрде бұл тендеу көлiк ағынының диаграммасы болып табылады, оның жалпы көрiнiсi 2.16суретте көрсетiлген.