Дипломная работа
жүктеу/скачать 236.4 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақмола облысының туристік кластері ҚОСЫМША 2 Ақмола облысының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының картасы
Кесте 3. Ақмола облысының туристік саласына талдамалық шолу Ақмола өңірінің ерекшелігі курорттық аймақтардың болуы (Щучинск-Бурабай курорттық аймағы, Зеренді демалыс аймағы, Қорғалжын қорығы және басқалары) болып табылады. Туристік бизнесті дамыту, халықтың бос уақытын ұйымдастыру, емдеу-сауықтыру кешендерін жаңа, сапалы деңгейде дамыту үшін барлық алғышарттар бар. Туризмді дамыту әлеуметтік мәселелерді шешуде маңызды рөл атқарады. Әлемнің көптеген елдерінде, атап айтқанда туризм саласында жаңа жұмыс орындары құрылуда (әрбір келуші турист орта есеппен 9 жұмыс орнын құрады), халықтың жоғары өмір сүру деңгейі сақталуда, төлем балансын жақсарту үшін алғышарттар жасалуда. Облыста туризмді дамыту қызмет көрсету саласындағы кәсіпкерліктің өсуіне ықпал етеді. Талданып отырған кезеңде облыста туризмнің табысты дамуы байқалады. Өңірде туристік саланың дамуын 2 суретте сипаттайтын негізгі көрсеткіштердің сапалық өзгерістері болды. Сурет 2. Ақмола облысында туризмді дамыту көрсеткіштері 2019-2021 жылдар аралығында Ақмола облысындағы көрсеткіштер бойынша: туристік фирмалардың саны, бірлік 16 17 20; Туристік қызметпен айналысатын жеке кәсіпкерлер саны 5 5 7; Келу туризмі бойынша туристерге қызмет көрсетілді, адам 6 364 460; Көшпелі туризм бойынша туристерге қызмет көрсетілді, адам 203 543 1157; Ішкі туризм бойынша туристерге қызмет көрсетілді, адам 19832 18197 27281; Келу туризмі бойынша туристердің болу ұзақтығы, адам-күн 421 792 4085; Туристік жолдамаларды сатудан түскен түсім, мың теңге 747,4 11516,0 50058,9; Туристік фирмалар ұсынған жұмыстар мен қызметтердің көлемі, мың теңге 9281,2 13945,4 23947,1. Соңғы жылдары аймақта туристер саны артып келеді. Егер 2019 жылы туристердің жалпы саны 16231 адамды құраса, 2020 жылы 20546, 2021 жылы бұл көрсеткіш 28898 адамға дейін өсті. Бұл көрсеткіш халықты туристік іс-шаралармен қамту ауқымын сипаттайды және тіркеу күндері, яғни тіркеудің бірінші күні қызмет көрсетуге қабылданған белгілі бір кезеңдегі туристер санын қосу арқылы анықталады.Түріктердің саны адам-күндермен өлшенеді және туристердің жалпы санын бір туристің елде (өңірде) болуының орташа ұзақтығына (күндермен) көбейту арқылы айқындалады. Бұл көрсеткіш 2019-2021 жылдар аралығында 1,8 есе өсті. Талданып отырған кезеңде туристік фирмалар саны айтарлықтай өсті, сонымен бір мезгілде туристік фирмалар ұсынатын қызметтер көлемі 11,5% - ға өсті. Бұл көрсеткіштің өсуі салықтардың және жергілікті бюджетке төленетін басқа да аударымдардың көлеміне тікелей әсер етеді. Бұл көрсеткіш 2019 жылы 158828,4 мың теңгеден 2021 жылы 189438,5 мың теңгеге дейін өзгерді. Туристік фирмалар қызметінің негізгі экономикалық көрсеткіштері: жұмыстар мен қызметтерді сатудан түскен табыс, бюджетке аударылған ақша қаражаты, туристердің болу күндері, сатылған жолдамалардың саны, сатылған жолдамалардың құны [49]. Ақмола облысы туристік фирмалары қызметінің экономикалық көрсеткіштері: Туристік қызметтен түсетін кіріс, мың теңге 22180,4 39957,0 213016 Бюджетке аударылған қаражат, мың теңге 158,8 1160,0 6015 Жолдамалар сатылды, бірлік 42 100 286 Сатылған жолдамалардың құны, мың теңге 747,4 11516,0 50058,9 Аталған кестелер Ақмола облысы туристік фирмаларының экономикалық көрсеткіштерінің тұрақты өсу үрдісін көрсетеді. Туристер сапарының мақсаты негізінен бос уақыт пен рекреация, туыстар мен таныстарға бару, іскерлік және кәсіби мақсаттар, емделу, дін, қажылық, коммерциялық (шоп-турлар) және т. б. болып табылады. Ақмола облысында, жалпы Қазақстан бойынша, шығу туризмінің өсу серпінінде үрдіс байқалды, оның ішінде шопинг үлесіне барлық сапарлардың 80% тиесілі, өйткені ол үлкен қаражатты жұмсамай-ақ тез қайтарым мен пайда береді. Келу туризмінің экономикалық пайдалылығы және шығу туризмінің экономикалық тұрғысынан дәрменсіздігі жалпыға бірдей танылған. Алайда, біздің көзқарасымыз бойынша шопинг-туризмді одан әрі дамыту экономиканың өндіруші салаларын дамытуға тежеп, кері әсерін тигізеді, шетелдік өндірушілерді ынталандырады, еліміздің экономикасын делдалдық қызметке бағыттайды. Шопингті тыйым салу арқылы емес, отандық өндірісті ынталандыру арқылы қысқарту; рекреациялық және танымдық туризмді дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасау - бұл туризм саласынан тыс және мемлекеттік қолдаусыз мүмкін емес міндеттер. Туристік қызметтерді ұсынудың классикалық схемасы бойынша туристердің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін: "көлік + орналастыру + ойын - сауық " - туристерді келесі қызметтермен қамтамасыз ету қажет: 1. негізгі және қосымша орналастыру құралдарының бірнеше түрімен қанағаттануы керек тұру; 2. тамақтану, бұл әр түрлі, соның ішінде ойын-сауық диетасын қамтамасыз ету қажеттілігімен байланысты; 3. туристік әсерлер; 4. көлікпен. Туристік құрылымдарды дамыту облыстың тарихи келбетін, оның өзіндік ерекшелігін сақтау, оның тарихи құрылысын жаңарту туралы жалпы идеяға "жұмыс істеуі" керек. Ақмола облысында бір жолғы сыйымдылығы-15401 орынды туристерді орналастыру үшін орындар ұсынатын 136 объект жұмыс істейді. Оның ішінде: курорттық аймақтың негізгі аумақтары: - Щучинск-Бурабай курорттық аймағы; - Қотыркөл демалыс аймағы; - Зеренді демалыс аймағы; - Қорғалжын қорық аймағы; - Сандықтау, Ақкөл, Ерейментау табиғи кешендері.; Оның ішінде: - курорттық аймақтың базалық объектілері: 6715 орынға 60 объект; - санаторлық-сауықтыру типті мекемелер - 27 (10615 орынға); - оның ішінде, демалыс үйлері, пансионаттар қонақ үйлер-10 (415 орындық); - туристік базалар-4 (380 орынға); - балаларды сауықтыру мекемелері -35 ; - кемпингтер, қонақ үйлер, коттедждер – 25 ; - қонақ үйлер-47, бір жолғы сыйымдылығы – 1455; - жол бойындағы сервис объектілері-243. Облыс аумағында туристерге жыл бойы 611 шағын кәсіпкерлік объектілері мен субъектілері қызмет көрсетеді: дәмханалар, мейрамханалар, шаштараздар, қонақ үйлер, санаторийлер, демалыс үйлері [50]. Облыста туризм инфрақұрылымы объектілерінің саны жыл сайын 17-18% - ға өседі, бұл кәсіпкерлер мен инвесторлардың туристік саланы дамытуға және туристік қызмет көрсету саласын кеңейтуге қаржы қаражатын салуды перспективалы деп санайтынын куәландырады. Қызмет көрсету сапасын арттыру және қызмет көрсету көлемін ұлғайту мақсатында туризмнің материалдық базасы мен инфрақұрылымын одан әрі дамыту қажет. Щучье-Бурабай курорттық аймағының бірегей табиғи-климаттық жағдайы, гидроминералдық ресурстардың болуы емдеу-сауықтыру кешендерінің желісін кеңінен дамытуға мүмкіндік береді. Жыл бойы туристерді тарту үшін, тек жаз мезгілінде ғана емес, физиотерапиялық, су және балшықпен емдеу, ине және герудотерапия, заманауи техникалық медицина құралдарының көмегімен ауруларды диагностикалау жүргізілетін сауықтыру орталықтарын, SPA-орталықтарын қосымша салу қажет. Туризмді дамытудың ақпараттық қажеттіліктерін қамтамасыз етудің тиімді құралы ретінде қазіргі заманғы нарық жағдайында тұтынушылар мен қызметтерді өндірушілердің өзара әрекеттесуі туризмнің ақпараттық инфрақұрылымы негізінде жұмыс істейтін маркетинг жүйесін дамыту қажет. Бұл ретте маркетинг жүйесі ресурстар мен қызметтер бойынша ақпараттық базалардың жүргізілуін қамтамасыз етеді, броньдау және сату жөніндегі делдалдың функцияларын жүзеге асыратын болады, жергілікті қызмет өндірушілерді өзіне топтастырады және олардың тұтынушылармен байланысын қамтамасыз етеді, нарықтың тұрақты мониторингін жүзеге асыратын, корпоративтік бизнестің дамуына жәрдемдесетін болады. Жүйенің негізгі коммуникативтік құралдары ғаламдық Интернет желісі, сондай-ақ телефон, спутниктік және радиобайланыс жүйелері болады. Осыған байланысты телекоммуникация қызметтерін кеңейту қажет. Сонымен қатар, қауіп-қатер мүмкіндіктері де қарастырылады. Табиғи-рекреациялық демалыс аймақтарын пайдалану деңгейін арттыру. Әлемдік тәжірибені пайдалану негізінде мобильді демалысты дамыту. Кадрлық әлеуетті жоғалту. Курорттық аймақтың экологиялық жағдайына зиян келтіру. Басымдықтар Стратегиясы Туризм және демалыс индустриясының жол бойындағы сервисін, нарықтық инфрақұрылымды дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасау. Демалыс және туризм инфрақұрылымын дамыту. Ақпараттық қамтамасыз ету базасын құру. 3.3 Туризмді дамыту бойынша ұсыныстар Туризмді дамыту және Щучье-Бурабай курорттық аймағының табиғи және мәдени-тарихи әлеуетін ұтымды пайдалану үшін біз әуе шарымен серуендеуді ұсынамыз, оған төмендегілер кіреді: - Құстың ұшу биіктігінен Фоторепортаж; - Туған күн ауада; - Шардағы үйлену тойы. Әуе шарларымен туристік ұшулар (сырғанау) - бүкіл әлемге танымал қызмет көрсету саласы. Әуе шарымен ұшу-бұл жарқын және әсем көрініс. 5-10 минут ішінде шөпте жатқан мата бес қабатты үйден әуе кемесіне айналып, еркін ұшуға жіберілген кезде доптың қабығын толтыру әрдайым көптеген көрермендерді жинайды. Аэростатта ұшу ағаштардың ұшар басында үнсіз ұшуға, көлдің бетіне түсуге, құстардың ұшу биіктігіне көтерілуге және күннің шығуы мен батуының сұлулығынан ләззат алуға мүмкіндік береді. Жылу аэростаттары шағын авиацияның ең қауіпсіз кемелері болып саналады. Әуе шарында ұшу үшін сізге ешқандай арнайы техникалық білім немесе арнайы физикалық дайындық қажет емес, тек ниет жеткілікті, тәжірибелі ұшқыштар тобы қалғаны туралы қамқорлық жасайды. Алғаш рет шар себетіндегі ауаға көтерілген адам ештеңеге ұқсамайтын сезімді сезінеді. Өмірдің ләззаты, әлемнің тұтастығы, адамның барлық тірілермен бірлігі - адамдар ұмытып кеткен дерлік сезімдер - шарлардағы аэронавтиканы авиацияның басқа түрлерінен ажыратады. Жылу аэростаты-бұл іскери серіктестерді таңдандырудың тамаша тәсілі, жақындарыңыз, қызметкерлеріңіз және қонақтарыңыз үшін ұмытылмас демалыс ұйымдастыру мүмкіндігі. Әуе шарындағы ұшу бағдарламасы мыналарды қамтиды: - компания менеджерімен келісілген жерде кездесу; - ұшу ауданына бизнес-класс автомобилімен тегін трансфер; - фоторепортермен бірге ұшу орнын жоспарлау; - қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулық; - ұзақтығы 1 сағаттан 3 сағатқа дейін әуе шарында еркін ұшу; - ұшу кезінде көлікпен алып жүру жүргізіледі; - ұшу қатысушыларын әуеде жүзуге арнау салты; - шампан, шай, кофе; - естелік грамоталарды, ұшу сертификатын табыстау; - бастапқы кету нүктесіне оралу. Жылдың кез келген уақытында ұшуларды жүргізу. Күнделікті шығу күндері. Клиенттер таңдалған ұшу күні туралы 6-8 күн бұрын хабарлауы керек және қолайлы ауа-райы жағдайында ұшу жүзеге асырылады. Белгіленген күні қолайсыз ауа райы жағдайында ұшу ұшуға қатысушылардың қосымша шығындарынсыз ауыстырылады. Ауа райы жағдайлары жауын-шашынның болмауы және жердегі желдің жылдамдығы 5 м / сек аспайды. Жазда рейстер таңертең және кешке, күн шыққаннан екі сағат өткен соң, кешке күн батқанға дейін үш сағат бұрын жүзеге асырылады. Қыста, күндізгі уақытта. Жоспарланған бағыттар Ақмола облысының аумағы бойынша Щучинск, Бурабай, Зеренді, Көкшетау, Айыртау әдемі орындарының үстінен өтетін болады. Бурабай үстіндегі әуе шарындағы маршрут. Маршрут "Абылай хан алаңында" басталып, аяқталады, өйткені бұл ескерткіш осы аудандағы ең көп баратын орындардың бірі болып табылады. Сондай-ақ, бұл аспандағы әуе шарын байқауға болатын үлкен өріс. Маршрут Бурабайдың ең әдемі, көркем жерлерінен өтеді, оның ішінде: * Бурабайдың ең биік нүктесі-Көкшетау тауы (Синюха) * Үлкен Чебачье Көлі * Қайын Енесінің Түбегі Тілі * Аңызға айналған піл тауы * Жұмбақтас аралы * Бурабай Көлі Бұл бағыттың ұзындығы шамамен 20 км құрайды, ал аспандағы бұл қызықты және әсем ұшу туристер үшін шамамен 2 сағатты алады. Киім формасы спорттық немесе ыңғайлы киімге жақсырақ, жазда бас киім қажет, қыста маусымға сәйкес келуі керек. Клиенттерге ыңғайлы болу үшін ұшу сертификатын төлеудің бірнеше түрі қарастырылған. Міндетті 100% алдын ала төлем. Ұшу сертификатын сатып алу курьер арқылы немесе тікелей фирмамен жүргізіледі. Астана бойынша жеткізу тегін, тапсырыс расталған сәттен бастап 4-5 сағат ішінде, күн сайын 10:00-ден 19:00-ге дейін. Сертификатты сатып алу кезінде әуе шарында ұшуды ұйымдастыру және өткізу қызметін көрсету шартын жасасамыз. Сертификат сатып алынған сәттен бастап 2 ай ішінде жарамды [51]. АХ-7, AV - 65 түрі, көлемі 1500 текше метр, ең көбі 4 адамға арналған. Өрме себет (105 х 135 см) ішке қарай бүгілген немесе тік жоғарғы жиектері, дәрі қобдишасына арналған сөмке және өрт сөндіргіш пен керек-жарақтарға арналған сөмке, қосарланған газ жанарғысы, 4 отын баллоны бар. Мұндай аэростаттың бағасы шамамен 2,695,000 теңгені құрайды. Бағасы 1000 текше метр гелий-шамамен 160 доллар (24000 тонна). Осыдан 1500 (аэростат көлемі) 160 долларға көбейтіліп, 1000-ға бөлінеді. Доллар бағамына көбейтеміз (150 теңге), 36000 теңге сомасын аламыз. Әр ұшу алдында аэростат толтырылатын бұл сома. Сонымен, бұл соманы ұшу санына көбейту керек. Біз 864000 теңге мөлшеріндегі соманы аламыз (гелийге жұмсалған қаражат, айына). Бір адамның бір сағатқа ұшу құны-30000 теңге. Максималды сыйымдылығы – 4 адам (1 ұшқыш). 3 экскурсанттан 3 ұшу күні, айына 72 адам шығады. 72-ді 30000-ға көбейтеміз, сонда 2,160,000 теңге шығады. 4 жанармай цилиндрі шамамен 4000 теңге тұрады (бір айға шамамен 10 балл қажет болады. – 10000). Екі ұшқыштың жалақысы шамамен 168000 теңгені құрайды (әрбір ұшу үшін 7 мың теңге). Қызметкерлердің жалақысы шамамен-214000 теңге. Үй-жайлары бар учаскені жалға алу шамамен 200 000 теңге. Сондай-ақ, жарнамалық плакаттарды ақылы негізде орналастыруға болады. Себеттің бір жағы-айына 25 мың теңге (4х25000=100000). Басқа шығындар - шамамен 180000 теңге. Нәтижесінде, 2,160,000+100000-864000-10000-168000-200000-180000-214000 = 624000 теңге. Инвестордың пайызы (70%), 624000*30/100=187200 теңге (ҚҚС-сыз табыс). 70% 436000 теңгеге тең болады. 187200-22464 (12% ҚҚС)=164736 теңге. Аэростаттың өтелімділігі шамамен 9 ай ішінде. Турдың бағасы шамамен ресейлік бағалардан тұрды. Арқасында қалыпты қозғалыс дирижабль болады түсіріп кез-келген өзіңнің ұнатқан пейзаж, бейне түсірілім жүргізуге кез келген іс-әрекетін, өтетін жер. Сізде бұрыннан таныс барлық заттарға: ағаштарға, үйлерге, көліктерге, адамдарға жаңа бұрыш пайда болады. Еркін жүзу ерекше бұрыштардан барынша ләззат алуға мүмкіндік береді [52]. Әрине туризмнің әртүрлілігі туристерді қызықтырады, сол себепті туризмді дамыту бойынша әрдайым ұсыныстар болуы керек: 1. Мемлекеттік деңгейде тек шенеуніктердің тәжірибесіне ғана емес, сонымен қатар туризм саласындағы мамандардың кәсіби және практикалық біліміне сүйенетін Қазақстанның туристік индустриясын дамытудың қадамдық бағдарламасы жоқ. 2. Қазақстанға келетін шетелдік қонақтардың визасы мен оларды тіркеу мәселелері өзекті. Жаппай туризм елге кіру оңай болатын жерден басталады. Виза алу құны шамамен 120 долларға жетеді. АҚШ көптеген елдер визасыз немесе жеңілдетілген режим орнатқан кезде. Бұған визасыз режим орнатқан Қырғызстан, Түркия, Хайнян аралы мысал бола алады. Нәтижесінде бұл бағыттар өте танымал болды және елге үлкен қаржы ағындарын әкелді. Вьетнам да сол жолмен дамып келеді. Визамен қатар шетелдіктердің елге кіруі олардың көші-қон полициясында тіркелу процесін қиындатады. Бұл мәселені ішінара Алматы қаласында ғана шешті, мұнда қонақ келген бойда қосымша қызмет үшін бірден қонақ үйде тіркеуден өте алады, бұл ретте уақытты жоғалтпайды. Осылайша, көптеген шетелдік қонақтар қонақтарды қабылдаудың қазақстандық жүйесін түсінбейді және құжаттарды рәсімдеуге неге сонша уақыт жұмсау керек деген сұрақтар жиі туындайды. 3. Қазақстанда көлік, авиаи теңіз инфрақұрылымы нашар дамыған, жолдардың сапасы көп нәрсені қалайды, елдің көптеген көрікті жерлеріне қол жеткізу қиындатылған. Қонақ үйлер, демалыс үйлері, мейрамханалар қызмет көрсетудің халықаралық стандарттарына сәйкес келмейді. Бүгінде қазақстандықтар осыдан бес жыл бұрынғы қазақстандықтар емес. Олар әлемнің түрлі елдеріне жиі барып, қонақ үйлерде сапалы тұру, сапалы қызмет көрсету, сапалы мейрамханалар, тамаша тамақтану және қызмет көрсету деген не екенін түсінеді. Бұл сервистің төмен деңгейі кезінде қазақстандықтарды қанағаттандыра алмайтыныңды білдіреді. Бірақ, өкінішке орай, мемлекет пен кәсіпкерлер осы бағытта туындаған жағдайға баяу бейімделуде. 4. Бәсекелестік, жоғары бағалар және қонақтарға қызмет көрсетудің төмен деңгейі жоқ. Сондықтан көптеген қазақстандық тұрғындарға шетелде демалу тиімді, мысалы, "Home club" отбасылық-ойын-сауық кешенінде болудың тәуліктік құны отбасына 70 мың теңге тұрады. Қонақтардың пікірінше, бұл өте жоғары баға, бірақ қызмет оған сәйкес келмейді. Келушілер кешеннің иелеріне Түркияның тәжірибесін қабылдауға кеңес береді. Ұқсас жағдай экотуризмге қызығушылық танытатын шетелдік қонақтарға қатысты байқалады. Бір адамға тауға 2-3 күндік турдың құны 300 доллардан басталады. АҚШ, тек тұру мен кіруді ескере отырып, сирек жағдайларда жабдықтар мен экскурсиялық бағдарламалар, ал Еуропада бұл қызмет әлдеқайда арзан. 5. Білікті кадрларды жеткіліксіз даярлау. Білікті мамандар тобын қалыптастыру үшін түлектердің тағы бірнеше ұрпағын дайындау қажет. 6. Қазақстанға келгісі келетін шетелдіктердің ел туралы, оның артықшылықтары, бірегейлігі және т.б. туралы ақпараты жоқ. Бүгінгі таңда, өкінішке орай, қазақстандық делегациялардың халықаралық көрмелер мен жәрмеңкелерге қатысуы шектеулі, кейде шығындар азаяды. 7. Туризм департаменті туристік компаниялардың қызметкерлерімен Қазақстан өңірлерінде ішкі туризмді дамыту бойынша жұмыс жүргізбейді. Қазіргі инфекциялар, белгілі бір елдерге баратын қазақстандықтар үшін қажетті егулер, жосықсыз компаниялар туралы ақпарат алуда мемлекет тарапынан қандай да бір қолдау жоқ. Негізгі назар спортты дамытуға ғана аударылады. Қазақстанның туристік бизнесінде бар тәуекелдердің ішінде мыналар атап өтілді. Кәсіби емес бизнес жүргізу-маркетинг, жарнама, қызмет көрсету саласындағы білім мен дағдылардың жеткіліксіздігі, туристік өнімді жосықсыз жасау. Бүгінде туристік өнімді өз бетінше әзірлейтін компаниялар аз, өйткені оны жасау үшін кем дегенде бір апта кетеді және жергілікті тұрғындардан, мұражай қызметкерлерінен және кітапханаларға барудан мұқият ақпарат жинауды талап етеді. ҚОРЫТЫНДЫ Қазақстан туризмді дамыту үшін үлкен мүмкіндіктерге ие. Оның негізін Еуразия орталығындағы теңдессіз табиғи жағдайлар мен ландшафттар, көптеген сәулет, тарихи ескерткіштер, түрлі тарихи дәуірлерде Қазақстан аумағын мекендеген халықтардың мәдени және этникалық мұралары құрайды. Қазақстандағы туризмді дамытудың қажетті қолайлы факторлары республиканың әлеуметтік және саяси тұрақтылығы, оның ашықтығы мен ынтымақтастыққа дайындығы болып табылады. Дүниежүзілік туристік ұйым сарапшыларының мәліметтері бойынша, соңғы он жылда ол ең танымал болып келеді және кез-келген мемлекеттің тұрақты даму құралдарының бірі болып табылады. Алайда Қазақстанда туризмді дербес танымдық және рекреациялық сала ретінде дамыту мәселелері бастапқы кезеңде ғана тұр. Туризмді дамыту мәселесі бойынша осы шындықты көрсететін негізгі факторлар: мемлекеттік бағдарламаның болмауы және осыған байланысты мемлекеттік қолдау, әртүрлі табиғи аймақтардағы аумақтық дамуды ұзақ мерзімді жоспарлау, нормативтік-құқықтық база, ұйымдастыру әдістемесі, негізінен магистральдар мен жолдардан едәуір қашықтықта орналасқан объектілердің көліктік қол жетімділігінің төмендігі. Туризм саласының экологиялық орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдар тарапынан қатаң бақылау қажет. Экологиялық туризмді дамыту қоршаған ортаға теріс әсер етпеуге тиіс және инфрақұрылымды құру кезінде барлық экологиялық нормалар мен талаптар қатаң сақталуға тиіс. Туристік инфрақұрылым объектілерін экожүйелерді құрайтын табиғи мұраны қорғауды қамтамасыз ететіндей етіп салу керек. Мысалы, кейбір елдерде теңізге жақын жерде ғимараттар салуға (мысалы, Үндістанда) немесе пальма ағаштарынан жоғары нысандар салуға (мысалы, Мавританияда) шектеулер қолданылады. Флора, фауна, рельеф, геология туралы және жалпы баратын экожүйе туралы мәліметтерді қамтитын брошюраларды, жолсілтемелерді, парақшаларды, карталарды, түсіндіру орталықтарын, "экомузейлерді" қоса алғанда, әртүрлі нысандағы егжей-тегжейлі және мамандандырылған жарнамалық материалдарды мемлекеттік негізде ұсыну қажет. Ерекше қорғалатын аумақтардағы экологиялық туризм инфрақұрылымындағы маңызды буын арнайы жабдықталған экологиялық маршруттар — соқпақтар болып табылады. Соқпақтың үздіксіз жұмыс істеуінің басты шарты оның соқпақтың тартымдылығын, келушілер үшін қол жетімділігін, хабардар болуын қамтамасыз ететін тиісті жабдығы болып табылады. Қоршаған ортаны қорғау мақсатында әлемдік тәжірибе тәжірибесінен туристерді тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған жадынамалармен және жеке пакеттермен жабдықтау мүмкін болады. Қазақстан, жақын және алыс шетел азаматтары үшін ұлттық парктерге бару бағаларын оңтайландыру бойынша бірыңғай тәсілді әзірлеу халықтың әртүрлі топтары мен топтарын сапалы танымдық демалыспен қамтамасыз етуге ықпал ететін болады. Экологиялық туризмді дамыту Қазақстан өңірлерінің экономикалық, әлеуметтік және мәдени дамуына ықпал ететін болады, өйткені неғұрлым экологиялық технологиялар пайдаланылатын, қызмет көрсетуге тұрғылықты халық тартылатын болады, бұл оның жұмыспен қамтылуы мен табысының ең жоғары деңгейін қамтамасыз етеді, жергілікті салт-дәстүрлер, әдет-ғұрыптар, Ұлттық киім, ұлттық тағамдар және тұтастай алғанда Қазақстан халқының көпұлтты мәдениеті сақталады және пайдаланылады. Қазіргі уақытта Қазақстанда экологиялық туризмді дамытуға үлкен көңіл бөлінуде. Қазақстанда 22 миллионнан астам қорғалатын табиғи аумақ бар, оның төрт миллион гектары ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға жатады. Бүкіл әлемде экотуризмді ұнататындардың саны тез өсіп келе жатқандықтан, Құдайдың өзі мұны қолдануды бұйырды. Өйткені, туризм – кәсіпкерлік іс. Мәселен, Дүниежүзілік туристік ұйымның деректері бойынша бизнестің бұл түрі әлемдік жалпы өнімнің оннан бір бөлігін, әлемдік инвестициялардың 11% - ын және әрбір тоғызыншы жұмыс орнын қамтамасыз етеді. Туризмді дамыту Қазақстандағы ең маңызды әлеуметтік жобалардың бірі болып табылады. Бұл кездейсоқтық емес: оның арқасында Қазақстаннан да, басқа елдерден де көптеген адамдар Қазақстанның жаңа бұрыштарын көруге және сүйуге тамаша мүмкіндік алды. Бұл жоба табиғатқа ұқыпты қарауға көмектеседі және жергілікті қауымдастықтардың, аймақтардың және жалпы республиканың экономикалық дамуына ықпал етеді. Ресурстар шектеулі және босатылған жұмыс күші жағдайында мұндай жобалар өте өзекті болып отыр. Олар аз инвестициялармен адамдар өздерінің сүйікті ісімен айналысып, табиғи ресурстарды құрбан етпестен қалай ақша таба алатындығының мысалы болып табылады. Қазақстанда экотуризммен биологиялық алуантүрлілігі және экологиялық туризмді дамыту үшін ресурстардың зор әлеуеті бар төрт өңір қамтылған. Бұл ОҚО, ШҚО, Қарағанды, Ақмола облыстары. Бизнестің бұл түріне тек жұмыс істеп қана қоймай, пайда табатын 42 отбасы қатысады. Өз тарапынан ауыл шаруашылығы министрлігі туристік бағыттарды әзірлеп, кордондарды жайластыру жұмыстарын жүргізуде. Туристік қызметті жүргізу үшін ерекше қорғалатын алаңдарда жер бөлуді көздейтін заңдарға өзгерістер енгізуге бастама жасалды. Алдағы уақытта экологиялық энергия көздерін пайдалануға көп көңіл бөлінетін болады. Электр желілерінен алыс орналасқан қонақ үйлерге арналған жел диірмендерін пайдалану арнайы қарастырылған. Экотуризммен қатар брендтік туризмді дамытуға және шетелдік инвестицияларды тартуға көп көңіл бөлінетін болады. "Бурабай" халықаралық орталығын құруға Түркия, Ресей және Қытайдан инвесторлар тартылды. "Ақтау-Сити" құрылысына – Араб Әмірліктері. Ал "Кендірлі" демалыс аймағын дамытуға Иордания инвестиция салуда. "Кендірлі" туралы айтатын болсақ, мұнда инвесторлардың тізімі кеңейеді. Еуропадан Инвестициялар тартылуы мүмкін. "Жаңа шырша" халықаралық туристік орталығының нақты инвесторы бүкіл туристік ойын-сауық қаласын құруды жоспарлап отырған американдық компания болды. Басты міндет-халықаралық туристерді қабылдау үшін туристік инфрақұрылымды дамыту. Табиғи аумақтар мен тарихи-мәдени объектілерді ресурстар ретінде пайдалануға бағытталған туризмнің ерекшелігі табиғатты ұқыпты пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында қосымша шараларды талап етеді. Бұл процесті белсендіру үшін: - ведомствоаралық келісімдер негізінде туризм саласында шет мемлекеттермен ынтымақтастықты дамыту; - шетелдік және халықаралық мамандандырылған ұйымдарды, қоғамдарды, қорлар мен туристік ұйымдарды Қазақстан Республикасында туристік индустрия саласына инновациялық және ақпараттық технологияларды енгізуге тарту; - туризм инфрақұрылымын дамытуға халықаралық ұйымдардың қаржы қаражатын тарту; - ТМД елдерінің туризм жөніндегі Мемлекетаралық Кеңесі шеңберінде туризм бөлігінде Қазақстанның халықаралық ынтымақтастығын дамыту. Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы үкіметтері арасындағы Туризм саласындағы ынтымақтастық туралы келісім осындай қатынастарды дамыту үшін негіз болып табылады. Қазақстан Республикасының Орталық Азия мемлекеттерімен трансшекаралық туристік бағыттарды дамыту бойынша және бірінші кезекте Қырғызстанның Ыстықкөл өңірімен өңірлік ынтымақтастығы қажет. - Қазақстан, Ресей, Моңғолия және Қытайдың шектес аумақтарын қамтитын транзиттік турларды ұйымдастыру; - Дүниежүзілік Туристік Ұйымның және Біріккен Ұлттар Ұйымының туризмді дамыту жөніндегі статикалық комиссиясының ұсынымдарын зерделеу және практикаға енгізу. Барлық осы мәселелерді шешу республикалық және өңірлік деңгейлерде туризм саласында бірыңғай саясат әзірлеуді, қоршаған ортаны қорғау, мәдениет, ақпарат, ауыл шаруашылығы министрліктері, Қазақстан Республикасының Туризм және спорт жөніндегі агенттігі тарапынан күш-жігерді шоғырландыруды, елеулі және жан-жақты мемлекеттік қолдауды талап етеді. Қазақстан Республикасы Туризм және спорт министрлігі осы саланы реттейтін нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу бойынша шаралар қабылдады. Осыған байланысты қабылданған "Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңында экологиялық туризмді қоса алғанда, туризмнің барлық түрлерін дамыту негіздері заңнамалық түрде бекітілген. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 1. Дроздов Н.В. Рекреациялық география. –М.: Наука, 1981. – 16 б. 2. Данилин Н.Р. Экологиялық туризм негіздері. – М.: Гардарики, 2005. 271 б. 3. Мироненко Н.С. Экологиялық туризм. -М.: ҚМК ғылыми басылымдар серіктестігі, 2006. – 34 б. 4. Твердохлебов И.Т. Туризм және сервис. –М.: Москва, 1999. – 26 б. 5. Панов И.Н. Экологиялық туризм және оның аумақтардың тұрақты дамуындағы рөлі. – ММУ хабаршысы. 5 сериясы. География. – 1998, № 6. 6. Румянцева Н.В. Экотуризмді дамыту мәселелері // Сібір аймағы мен оған іргелес аумақтардың туризмін дамыту мүмкіндіктері // үшінші Халықаралық ғылыми – оқу - практикалық конференция материалдары. Томск: 2001. 7. Егоренков Л.И. Туризм және сервис экологиясы. - Мәскеу: 2003, 68 б. 8. Назарчук М.К. Қазақстандағы экологиялық туризмді дамыту перспективалары. -Алматы: "Экопроект" ЖШС, 2001. -80 б. 9. Сергеева А.А. Экологиялық туризм: оқулық-Мәскеу: қаржы және статистика, 2004. Ресей Халықаралық туризм академиясы, 2004.- 12 б. 10. Ties.news./www.ecotourism.org.2002-2003 11. Туризм және спорт министрлігінің материалдары. www.kazsport/touris/vtonews.htl.2002. 12. Мырзабеков Ж.М. Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтары: экология, биоалуантүрлілік және олардың желісін дамыту перспективалары. - Алматы, 2000. 19-23 б. 13. Русманова Т.С. Қазақстанда табиғи парктерді ұйымдастыру рекреациялық табиғатты пайдаланудың ұтымды нысаны ретінде. Қазақстанның экологиялық проблемалары. – Алматы.: "Ғылым" - 1990-1-бөлім-Е. - 156 б. 14. Қазембаева Д. Эскизге алғашқы штрихтар. –А.: Алматы, 2002. – 102 б. 15. Бочваров М., Воденска М., Мироненко М. Рекреациялық жүйе. - М: ММУ.-1986. -134 б. 16. Қазақстан Республикасының Орман Кодексі. 17. Қазақстан Республикасының Жер кодексі. 18. Ақмола облысы әкімдігінің материалдары области.www.akmo.kz 19. Никитин С.Н. "Бурабай". Алматы, Қазақстан, 1970. 23 б. 20. Лифинцев Ю. Туризм: әлі де көптеген соқпақтар бар. - "Казахстанская правда" - №128 - 05.05.2003. 21. Айжанов М. Қорғалжын қорығының табиғат мұражайының мәселелері - № 10 - қазан 2003. 22. Шиманский М. Дүниежүзілік мұраға кіру- "Казахстанская правда" - №225-22.10.2002. 23. Михайлова М. Қорық маржаны - "Казахстанская правда" - № 209-28.09.2002. 24. "Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" 2005 жылғы 15 шілдедегі № 162-1 Қазақстан Республикасының Заңы. 25. Тоқсандық В.А. Туризм: Оқулық.- М.: Қаржы және статистика, 2002, - 120 б. 26. Оңтүстік Қазақстан облысының әкімдігі. www.ontustik.gov.kz 27. Маринин М.М. Туризмдегі туристік формальдылық және қауіпсіздік. - М.: Қаржы және статистика, 2002. 105-144 б. 28. Байзақов Т.Б., Дудукалова Л.Н., Устюгова К.Н. Экологиялық туризмді дамытудың негізі ретінде аумақтық рекреациялық жүйелер // туризм теориясы мен практикасының өзекті мәселелері. – Алматы: 1999. 38-46 б. 29. "Ресейдің Аэронавтика клубының" ресми сайты http://www.vozduhoplavateli.ru/index.php?id=464 30. Штюрмер Ю. А. Туризм және қоршаған ортаны қорғау мәселелері туралы / / Адам және табиғат. – М: Білім. 1978. № 6. бет 5. 31. Дроздов А.В., Басанец Л.П. Табиғатты пайдалану және тұрақты даму. Әлемдік экожүйелер және Ресей мәселелері. 32. Қоршаған ортаны қорғау туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 15 шілдедегі № 160-I Заңы (31.01.2006 ж.жағдай бойынша өзгерістермен және толықтырулармен). 33. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің деректері, http://www.stat.kz 34. Дурович А.П., Кабушкин Н.И., Сергеева Т. М. Туризмді ұйымдастыру. – М.: жаңа білім, 2009. -513 б. 35. Зорин И.В., Каверина Т.П., Квартальнов В.А. Туризм қызмет түрі ретінде. – М.: Қаржы және статистика, 2008. -300 б. 36. Боголюбов В.С., Орловская В.П. Туризм экономикасы. – М.: Академия, 2015. -931 б. 37. Туризмдегі Стратегиялық менеджмент. – М.: Интерпресс, 2014. -44б. 38. Крупенина Т. Туризм индустриясын дамытудың әлеуметтік мәселелері // Персоналды басқару. – 2009. -№5. – 38-43 б. 39. Қазіргі Туризм экономикасы. – М.: Мектеп, 2007. -230 б. 40. Туризм нысандары. - Қарағанды.2010. -77 б. 41. Биржаков М.Б. Туризмге кіріспе. – СПб.: Герда, 2007. – 671б. 42. Жукова М.А. Туристік бизнестегі менеджмент. – М.: КНОРУС, 2015. -87 б. 43. Родионов Д. А. Спорт энциклопедиясы. – М.: Эксмо Пресс, 2013.- 451 б. 44. Христов Т.Т. Діни туризм. – М.: Академия, 2014. -845 б. 45. Қажылық және діни туризм. – СПб.: ОЛБИС, 2007. -953 б. 46. Қазіргі туризм / / Туризм және демалыс. – 2009. – №8. – 25 б. 47. Марчело Риси. Халықаралық Туризм статистикасы-2008 / / UNWTO NEWS. – 2009. – №1. – 7-9 б. 48. Бабкин А.В. Туризмнің арнайы түрлері. – М.: Академия, 2008. - 10 б. 49. Штогрин А.Б. Туристік ресурстарды басқару негіздері / / ММУ хабаршысы. – 2008. – №33. – 13 б. 50. Стржалковский В.И. Туризм саласын дамытудың макроэкономикалық шарттары. Автореферат дисс. Э. ғ. к. – М.: өтпелі кезең экономикасы институты, 2005. 51. Қазақстан туризмі 2014-2015 / / статистикалық жинақ. – Астана, 2015. 52. Архипова В.Ф., Левизов А.С. Аймақтағы туризмнің дамуын анықтайтын фактор ретінде инфрақұрылым туралы // Влму хабаршысы. – 2015. – №7. – 23 б. ҚОСЫМША 1 Ақмола облысының туристік кластері ҚОСЫМША 2 Ақмола облысының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының картасы жүктеу/скачать 236.4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|