Әбікенова Гүлнат Төкенқызы Когнитивті лингвистика



бет13/14
Дата30.05.2023
өлшемі378 Kb.
#474472
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
бікенова Г лнат Т кен ызы Когнитивті лингвистика

Жас тілеуін жалмаған.
Оқжылан – троптың қай түрі?
А) Метонимия; В) метафора; С) синекдоха; Д) теңеу.

51. Сөйлеушінің тілдік моделінде көрініс табады.


А) Уәж, мән, құндылық; В) сөз, мағына, сөйлем;
С) сөз мағынасы, ойлау, аналитикалық тәсіл.
Д) сөз таптары, етістік, дискурс.

52. Поэтикалық мысалда жан күйі қандай бағытта болады?


А) Бір бағытта; В) көп бағытта;
С) қарама-қарсы бағытта; Д) бытыраңқы бағытта.

53. «Қарға мен түлкінің» апатты кезеңі, шарықтау шегі қай фразада көрінеді?


А) Басы айналды қарғаның; В) Ірімшік жерге салп етті;
С) Қу кетті, іс бітті; Д) Қарға қарқ етті.

54. Бейне тудыруға бейімді етістік шағын атаңыз.


А) Келер шақ; В) өткен шақ; С) ауыспалы осы шақ;
Д) ежелгі өткен шақ.

55. Таным процесінің қозғаушы күші не?


А) Ішкі терең қажеттілік; В) түйсік пен сезім;
С) білімділік; Д) ой мен қабылдау.

56. Ішкі ниет қалай аталады?


А) Гештальт; В) энтелехия;
С) фрейм; Д) дискурс.

57. Сана әрекетінің сөйлеу әрекетімен байланыс схемасын көрсетіңіз.


А) Елес→ ой→тіл; В) ұғым→ой→тіл;
С) ой→ ұғым→тіл; Д) ой→ ес→ тіл.

58.Тіл табиғатын тануға қатысы жоқ ғылым саласы.


А) психология; В) антропология;
С) логика; Д) химия.

59. Когнитивтік лингвистиканың практикалық маңызы неде?


А) Тілдің грамматикалық тұлғаларын меңгертуде;
В) тілдік бірлік семантикасын танытуда;
С) тілдік бірліктің дыбысталуын меңгертуде;
Д) сөйлем құрылысын меңгертуде.

60.Метафораны когнитивтік бағытта қарастырған кім?


А) Н.Оралбаева; В) Б.Қасым;
С) Ғ.Қалиев; Д) Р.Сыздықова.
ІІ нұсқа
1. Тіл мен ойлау арасындағы тығыз қатынастың нәтижесінде қалыптасатын адамзаттың танымдық, ғылыми, мәдени тәжірибесін танытатын ғылым .. . деп аталады.
А) мәдениеттану; В) психолингвистика;
С) әлеуметтік тілтаным; Д) когнитивтік лингвистика.

2. Когнитивтік категорияларды анықтаңыз.


А) Ес, семантикалық қорытынды, түсіну, жоспарлау;
В) сөз таптары, етістік, дискурсты басқару, ойлау;
С) сөйлем, грамматикалық, есте сақтау, семантикалық қорытынды;
Д) сөз, сөз мағынасы, ойлау, аналитикалық тәсіл.

3. Когнитивтік лингвистика тілді қай тұрғыдан зерттейді?


А) Семантикалық, грамматикалық;
В) морфологиялық білім жинау;
С) білім жинау, қолдану және оны түсіну моделін құру;
Д) лексика-семантикалық мағынаны анықтау.

4. Тілдік-құрылымдық сатының жоғары формасы не?


А) Тіл дәлдігі; В) тіл шеберлігі;
С) мақсатты стиль; Д) коммуникативтік сана.

5.Тілдік-құрылымдық саты А. Байтұрсыновтың қай еңбегінде баяндалған?


А) «Тіл-құрал»; В) «Қырық мысал»; С) «Әдебиеттанытқыш»;
Д) «Тіл қисыны».

6. «Бейне, құрылым, біртұтас форма» деген мағынаны білдіретін сөз.


А) Фрейм; В) гештальт; С) сценарий; Д) тезаурус.

7. Дара тұлға, эмоция, ішкі қажеттілік не арқылы өтеді?


А) Фрейм; В) гештальт; С) сценарий; Д) тезаурус.

8. Мысал өлеңнің апатты кезеңі қашан көрінеді?


А) Шығарманың басында; В) шығарманың ортасында;
С) шығарманың аяғында; Д) шығарманың қорытынды тұсында.

9. «Шырылдауық шегірткенің» апатты кезеңі қай жолдан көрінеді?


А) Селкілде де, билей бер!;
В) Қайтсын қолы тимепті;
С) Қызықпен жүріп жазды алды;
Д) Күз болған соң кетті күй.

10. Лингвистикалық гештальт теориясының авторы кім?


А) Дж. Лакофф; В) М.Джонсон; С) Ч.Филлмор; Д) М.Блэк.

11. Түпсіз үрей, түпсіз ой, түпсіз қасірет, түпсіз тұңғиық – терең жан күйлерінің атаулары қандай атаулар?


А) Метафоралық атаулар; В) эпитеттік атаулар;
С) фразеологиялық атаулар; Д) метонимиялық атаулар.

12. Адамды таным шегімен байланыстыратын не?


А) Эмоция; В) ойлау; С) дара тұлға; Д) түйсік.

13. Ішкі бірлігі, ішкі тұтастығы бір дүниелерден , терең негізді семиотикалық жасалымдардан құралып, сол арқылы жеке адамның сана бітімін айқындайтын жүйе ... деп аталады.


А) Мұң; В) құндылық; С) білім; Д) тілдік сана.

14. Мұң үлгісі қайда пайда болды?


А) Жыраулар поэзиясында; В) жазба ақындар поэзиясында;
С) сопылар поэзиясында; Д) зар заман ақындар поэзиясында.

15. Эмоция күйінің ішкі терең процестердің нәтижесінде құрылым түзуі ... деп аталады.


А) Аффект; В) экзистенция; С) гештальт; Д) концепт.

16. Күрделі атаулардағы метафора құбылысы -- ...


А) адамның ойлауы мен танымының нәтижесі;
В) адамның щығармашылық табысы;
С) адамның тіл шеберлігі;
Д) адамның дарындылық қабілетінің нәтижесі.

17. Аталымдардың жасалуындағы тиімді әдіс.


А) акустикалық әдіс; В) ақпараттық әдіс;
С) құрылым арқылы суреттеу;
Д) баяндау әдісі.

18. Когнитивтік тұрғыдан семантика дегеніміз не?


А) Когнитивтік процестердің заттық әлеммен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым;
В) когнитивтік процестердің ойлаумен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым;
С) когнитивтік процестердің санамен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым;
Д) когнитивтік процестердің қабылдаумен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым.

19. Сөз мағынасын когнитивтік тұрғыдан қарастыруға не жатады?


А) Сөз мағынасын тура мағынада қарастыру;
В) заттар мен құбылыстар арасындағы ұқсастықтарды анықтау;
С) сөз мағынасының атауыштық мәнін анықтау;
Д) сөз мағынасын ойлаумен байланыстыру.

20. Үніңді өшір, оқжылан.


Жас тілеуін жалмаған. Оқжылан – троптың қай түрі?
А) Метонимия; В) метафора; С) синекдоха; Д) теңеу.

21. Сөйлеушінің тілдік моделінде көрініс табады.


А) Уәж, мән, құндылық; В) сөз, мағына, сөйлем;
С) сөз мағынасы, ойлау, аналитикалық тәсіл.
Д) сөз таптары, етістік, дискурс.

22. Поэтикалық мысалда жан күйі қандай бағытта болады?


А) Бір бағытта; В) көп бағытта;
С) қарама-қарсы бағытта; Д) бытыраңқы бағытта.

23. «Қарға мен түлкінің» апатты кезеңі, шарықтау шегі қай фразада көрінеді?


А) Басы айналды қарғаның; В) Ірімшік жерге салп етті;
С) Қу кетті, іс бітті; Д) Қарға қарқ етті.

24. Бейне тудыруға бейімді етістік шағын атаңыз.


А) Келер шақ; В) өткен шақ; С) ауыспалы осы шақ;
Д) ежелгі өткен шақ.

25. Таным процесінің қозғаушы күші не?


А) Ішкі терең қажеттілік; В) түйсік пен сезім;
С) білімділік; Д) ой мен қабылдау.

26. Ішкі ниет қалай аталады?


А) Гештальт; В) энтелехия;
С) фрейм; Д) дискурс.

27. Сана әрекетінің сөйлеу әрекетімен байланыс схемасын көрсетіңіз.


А) Елес→ ой→тіл; В) ұғым→ой→тіл;
С) ой→ ұғым→тіл; Д) ой→ ес→ тіл.

28.Тіл табиғатын тануға қатысы жоқ ғылым саласы.


А) психология; В) антропология;
С) логика; Д) химия.

29. Когнитивтік лингвистиканың практикалық маңызы неде?


А) Тілдің грамматикалық тұлғаларын меңгертуде;
В) тілдік бірлік семантикасын танытуда;
С) тілдік бірліктің дыбысталуын меңгертуде;
Д) сөйлем құрылысын меңгертуде.

30.Метафораны когнитивтік бағытта қарастырған кім?


А) Н.Оралбаева; В) Б.Қасым;
С) Ғ.Қалиев; Д) Р.Сыздықова.

ІІІ нұсқа


1. Күрделі атаулардағы метафора құбылысы -- ...
А) адамның ойлауы мен танымының нәтижесі;
В) адамның щығармашылық табысы;
С) адамның тіл шеберлігі;
Д) адамның дарындылық қабілетінің нәтижесі.

2. Аталымдардың жасалуындағы тиімді әдіс.


А) акустикалық әдіс; В) ақпараттық әдіс;
С) құрылым арқылы суреттеу;
Д) баяндау әдісі.

3. Когнитивтік тұрғыдан семантика дегеніміз не?


А) Когнитивтік процестердің заттық әлеммен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым;
В) когнитивтік процестердің ойлаумен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым;
С) когнитивтік процестердің санамен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым;
Д) когнитивтік процестердің қабылдаумен байланысын түсіндіруші лингвистикалық ұғым.

4. Сөз мағынасын когнитивтік тұрғыдан қарастыруға не жатады?


А) Сөз мағынасын тура мағынада қарастыру;
В) заттар мен құбылыстар арасындағы ұқсастықтарды анықтау;
С) сөз мағынасының атауыштық мәнін анықтау;
Д) сөз мағынасын ойлаумен байланыстыру.

5. Үніңді өшір, оқжылан.


Жас тілеуін жалмаған. Оқжылан – троптың қай түрі?
А) Метонимия; В) метафора; С) синекдоха; Д) теңеу.

6. Сөйлеушінің тілдік моделінде көрініс табады.


А) Уәж, мән, құндылық; В) сөз, мағына, сөйлем;
С) сөз мағынасы, ойлау, аналитикалық тәсіл.
Д) сөз таптары, етістік, дискурс.

7. Поэтикалық мысалда жан күйі қандай бағытта болады?


А) Бір бағытта; В) көп бағытта;
С) қарама-қарсы бағытта; Д) бытыраңқы бағытта.

8. «Қарға мен түлкінің» апатты кезеңі, шарықтау шегі қай фразада көрінеді?


А) Басы айналды қарғаның; В) Ірімшік жерге салп етті;
С) Қу кетті, іс бітті; Д) Қарға қарқ етті.

9. Бейне тудыруға бейімді етістік шағын атаңыз.


А) Келер шақ; В) өткен шақ; С) ауыспалы осы шақ;
Д) ежелгі өткен шақ.

10. Таным процесінің қозғаушы күші не?


А) Ішкі терең қажеттілік; В) түйсік пен сезім;
С) білімділік; Д) ой мен қабылдау.

11. Ішкі ниет қалай аталады?


А) Гештальт; В) энтелехия;
С) фрейм; Д) дискурс.

12. Сана әрекетінің сөйлеу әрекетімен байланыс схемасын көрсетіңіз.


А) Елес→ ой→тіл; В) ұғым→ой→тіл;
С) ой→ ұғым→тіл; Д) ой→ ес→ тіл.

13.Тіл табиғатын тануға қатысы жоқ ғылым саласы.


А) психология; В) антропология;
С) логика; Д) химия.

14. Когнитивтік лингвистиканың практикалық маңызы неде?


А) Тілдің грамматикалық тұлғаларын меңгертуде;
В) тілдік бірлік семантикасын танытуда;
С) тілдік бірліктің дыбысталуын меңгертуде;
Д) сөйлем құрылысын меңгертуде.

15. Метафораны когнитивтік бағытта қарастырған кім?


А) Н.Оралбаева; В) Б.Қасым;
С) Ғ.Қалиев; Д) Р.Сыздықова.

16. Когнитивтік ғылымдардың қайнар көзі болып табылатын бағыттар қандай?


А) логикалық, лингвистикалық, психологиялық, нейрофизиологиялық;
В) логикалық, когнитивтік, әлеуметтік, философиялық;
С) когнитивтік, психологиялық, лингвистикалық, логикалық;
Д) логикалық, лингвистикалық, нейрофизиологиялық; философиялық;
Е) әлеуметтік, философиялық, логикалық, лингвистикалық.

17. Когнит сөзінің беретін мағынасы не?


А) таным; В) білім; С) сөздік; Д) түйсік.

18. Дәріптелген эталонды үлгі қалай аталады?


А) схема; В) фрейм; С) сценарий; Д) прототип.

19. Когнитивтік жүйе бөлшектері қалай аталады?


А) есте сақтау; В) концептуалдық құрылым; С) концепт; Д) символ.

20. Когнитивтік бірлік қалай аталады?


А) концепт; В) прототип; С) когнит; Д) метафора.

21. Когнитивтік лингвистикада қолданылатын білімдік процестердің бірін көрсетіңіз.


А) талдау; В) есте сақтау; С) оқу; Д) жазу.

22. Когнитивтік лингвистиканың қалыптасып, дамуына үлес қосқан ғалымдардың бірі.


А) Рамстедт; В) Л.В. Щерба; С) Дмитриев; Д) В. Радлов.

23. Қазақ тіл білімінде тілдік құрылымдық сатыны анықтаған қай ғалым?


А) А. Байтұрсынұлы; В) А. Ысқақов; С) Қ. Жұбанов; Д) С. Аманжолов.

24. Тезаурус деген не?


А) аударма сөздік; В) түсіндірме сөздік; С) лексиканы түгел қамтитын сөздік; Д) сөздің этимологиясын қарастыратын сөздік.

25. Нақты заттардың қасиеттері мен қатынастары туралы белгілі ситуациялардың беретін білімінің адам санасындағы құрылымы қалай аталады?


А) сценарий; В) концепт; С) логика; Д) фрейм.

26. Сан алуан, сан тарапты нәрсені біртұтас күйінде қабылдату қызметін не атқарады?


А) фрейм; В) концепт; С) гештальт; Д) сценарий.

27. Концепт бойынша: Ішкі жан дүниенің жуасып, бұйығуы қалай аталады?


А) жалығу; В) жабығу; С) құлазу; Д) түңілу.

28. Когнитивтік лингвистикадағы мағыналық парадигма нешеу?


А) 5; В) 2; С) 3; Д) 4.

29. Ішкі бірлігі, ішкі тұтастығы бір дүниелерден, терең негізді семиотикалық жасалымдардан құралып, сол арқылы жеке адамның сана бітімін айқындайтын жүйе не деп аталады?


А) құндылық; В) сезімталдық; С) саналылық; Д) білімділік.

30. Когнитивтік лингвистиканың термині емес.


А) фрейм; В) семантика; С) тезаурус; Д) фонология.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет