«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны
жүктеу/скачать 3.69 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шиеленісуі
- Жасаған
- Төлен
- Таңатар
- Ұлдай
- Бөрібай
- Кит(Күнгей) ғаламшарының адамдары
- Балбек Ерқуатұлы
- Ұлттық құндылық
| ЖҮНІС САХИЕВ «ДАБЫЛ»
« Тақырыбы: Бұрынғы Талас жазуы « Идеясы: Көне мұраны сақтап, қазақ жазуын жандандыру. « Жанры: Әңгіме « Композициялық талдау: Басталуы: Түрколог Жасағанның ауылға келуі Байланысуы: Ақтаудың табиғатына шығу Дамуы: Көне түркі жазулары туралы Шиеленісуі: Ғарыштан түскен ғажайып тас Шарықтау шегі: Айдан келген қонақтар Шешімі: Өзге ғаламшардан келген дабылдар. Талас жазуының маңызы « Кейіпкерлері: Жасаған - жасы елуден асқан, орта бойлы, шашы сиреген, қыр мұрынды, қой көзді кісі. Қазаққа белгілі түрколог, ғылым докторы. Төленнің туған інісі. Әйелі - Балайым. Төлен - Жасағанның ғалым болуына себепші болған жан, ағасы. Жұбайы - Перузат. Әбен - бойшаң, арық, шашын сол жағына жантайта қайырған, көзілдірік таққан сары кісі. Таңатар - Әбеннің жолдасы, орта бойлы, мұртты, қыр мұрынды, даусы гүрілдеп шығатын адам. Қазыкен - Төленнің құрдасы, бесаспап көліктің иесі. Айгүл - дөңгелек жүзді, тәмпіш мұрын, арық келген, Әбеннің әйелі. Ұлдай - орта бойлы арық, бірақ жүзі реңді, бетінде шамалы секпілі бар, Қа- зыкеннің әйелі. Әсел - дөңгелек жүзді, толық бет, балық ауыз, ботакөз Таңатардың жұбайы. Бөрібай - жолдан мінген қасапшы. Жанқуат Пазылұлы - академия басшысы, ғалым. Жасаған бірден хабарласа- тын адам. Баламұрат Еңсерұлы - Жанқуат Пазылұлының көмекшісі. Кит(Күнгей) ғаламшарының адамдары - киімдері ақшаңқан түсті, өздері денелі. Белдеріне жалпақ өрнекті белдік буынған, шаштары қысқа. Сақал- мұрт қойғандары да алыстан байқалады. Қолдарында қол шам тәрізді бірде- нелері бар. Балбек Ерқуатұлы - Асы-Түргендегі расытханаға басшылық ететін акаде- мик. « Маңызды деректер: Ғарыштан түскен тас - созылыңқы тамш тәріздес пішінді. Ақтаудың тау бөктерінен табылады. Дөңгелекпен де, адымдап та жүре алатын, «қазіргі заманның түйесі» - бесаспап көлік. Жасаған жасынан тауқұмар. Орхон-Енисей, Талас жазуларын зерттеген. 6-8 ға- сырлар тұсында пайда болған деп санайды. 3 жылдық ғұмыры осы таңбаны зерттеумен өткен. Барлығына берген уәдесі: «Қалған өмірімді алфавит жасауға арнаймын». Барлығының селк етуінің себебі: қара шұбар жылан. Алапат үңгірге мың қой емін-еркін сыйып кетеді, төбесі тесік ошақ тәрізді болған соң, іші жарық. Үңгір алдындағы тасты бірінші көрген: Қазыкен. Жазуды жолдаушылар: Кит шоқжұлдызындағы Күнгей ғаламшарынан. Жасаған Жанқуатқа суреттерді телефакс арқылы жібереді. Бесаспап жүк тасушы әуе кемесімен келгендер: кемені басқарушы, Баламұрат Еңсерұлы, жүкті әуе кемесіне тіркеуге көмектесуші. Жасаған Қайдарұлы алфавит құрастырып, оны барлығы оқи бастайды. Өзге ғаламшарлықтарды кездестіріп сөйлескен: Төлен. Расытхана(обсерватория) орналасқан жер: Алматы маңындағы Асы-Түрген жо- тасындағы зерттеу орталығы. Радиодабыл арқылы сөйлесетін - Балбек Ерқу- атұлы. Радиоқабыл келген ғаламшар: Жарық Тағы бір сәлем жолдағандар: Мерген шоқжұлдызындағы Көгілдір ғаламшары- нан. « Ұлттық құндылық: отбасылық, салт-дәстүр, тілдің маңызы. « Түсінік+өз ойым: Осы шығарма арқылы автор көне тілімізді ұмытпай, дәріптеуге шақырады. « жүктеу/скачать 3.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|