Әжинияз атындағы Нӛкис мәмлекетлик педагогикалық институты
ЖЕРГИЛИКЛИ ҲӘКИМИЯТ УЙЫМЛАРЫ ЕРКИНЛИГИН
жүктеу/скачать 4.15 Mb. Pdf көрінісі
|
|
ЖЕРГИЛИКЛИ ҲӘКИМИЯТ УЙЫМЛАРЫ ЕРКИНЛИГИН ТӘМИЙИНЛЕЎДИң ҲУҚЫҚЫЙ ТИЙКАРЛАРЫ И.Раметуллаев ҚМУ юриспруденция қәнигелиги студенти Мәмлекетимизде соңғы ўақытларда жергиликли ҳәкимият органларының ўәкилликлерин кеңейтиў мәселесине кеңнен итибар қаратылмақта. Конституцияға муўапық, жергиликли ҳәкимият органлары жергиликли бюджетлерди қәлиплестириў ҳәм оны орынлаў, жергиликли салықлар, жыйымларды белгилеў, бюджеттен тысқары фондларды пайда етиў, жергиликли коммунал хожалықларға басшылық етиў ўәкилликлерине ийе [1]. Президентимиз Ш.М.Мирзиѐев ӛзиниң 2018-жыл 28-декабрьдеги Олий Мажлиске қылған мүрәжатында бул тараўға итибар қаратып, жергиликли мәмлекет ҳәкимияты органларының еркинликлерин кеңейтиў мәселесине итибар берди. 2018-жылы Ташкент қаласында эксперимент сыпатында мәмлекет басқарыўының жаңа тәртиби енгизилип, қала ҳәм район ҳәкимлерине финанс, экономика, инвестиция, қурылыс, үй-жай ҳәм коммунал хызмет тараўлары басшыларын тайынлаў ўәкилликлери берилди. Мәмлекет бюджетине түсетуғын қаржылардың бир бӛлими жергиликли бюджетлерде қалдырылыў тәртиби орнатылды ҳәм буның нәтийжесинде Ташкент қаласында салық түсими прогнозға қарағанда 2 триллион сўмға кӛбейген [2]. «Жергиликли бюджетлерди қәлиплестириўде орынлардағы мәмлекет ҳәкимияты органларының ўәкилликлерин кеңейтиў шара-иләжлары ҳаққында»ғы Президент пәрманында халықтың реал дәраматлары, турмыс дәрежеси ҳәм сыпатын асырыў мақсетинде аймақларды комплекс раўажландырыўды турақлы финансластырыўды тәмийнлеў, орайлық бюджетке ғәрезлиликти кескин азайтыў мақсетинде мәмлекет бюджети сиясатының тийкарғы ўазыйпалары белгилеп берилген [3]. Жоқарыдағы пәрманны ӊ орынланыўын тәмийнлеў мақсетинде 2017-жыл 7-июньда «Жергиликли мәмлекет ҳәкимияты органларының бюджет ўәкилликлерин кеңейтиў ҳәм жергиликли бюджет дәраматларын кәлиплестириўдеги жуўапкершилин асырыў ҳаққында»ғы Президент қарары қабылланды. Бул ҳүжжетте жергиликли бюджетлердиң дәрамат базасын кеңейтиў ҳәм қаржыларды алтернативлестириўде олардың мәпдарлығын асырыўды тәмийинлейтуғын жергиликли мәмлекет ҳәкимияты органларының бюджет ўәкилликлерин ҳәм миннетлемелерин белгилейтуғын система жаратыў мақсетинде Қарақалпақстан Республикасы, ўәлаятлар, Ташкент қаласы, районлар ҳәм қалалар ҳәкимликлерине тийисли ўазыйпалар жүклетилген. Соның менен бирге усы қарарға муўапық, Ташкент қаласы районларыны ӊ бюджетлери улыўма кӛлеминен 1% муғдарында район ҳәкимликлери қосымша фондларын қәлиплериў белгиленген [4]. Усы қарарда Карақалпақстан Республикасы Министрлер Кеңеси баслығына, ўәлаятлар ҳәм 178 Ташкент қаласы, районлар ҳәм қалалар ҳәкимлерине тийисли бюджетлер ҳәр шерек ақырында қәлиплестиретуғын дәраматлар режесинен арттырып орынланғанын ғәрезсиз басқарыў ўәкиллиги берилген. Жуўмақлап айтқанда, жергиликли ҳәкимият органларының финанслық еркинлигин асырыў мәмлекет ушын унамлы нәтийжелер келтирип шығармақта. Буннан кейинги дәўирде Республиканың барлық аймақларында бундай системаны кең енгизиў мәмлекет экономикасы ҳәм де халықтың турмыс дәрежесини ӊ кӛтерилиўине унамлы тәсир жасайды. жүктеу/скачать 4.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|