Әжинияз атындағы Нӛкис мәмлекетлик педагогикалық институты
жүктеу/скачать 4.15 Mb. Pdf көрінісі
|
| Әдебиятлар:
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 21 февральдаги «Ўзбекистон Республикаси суд тизими тузилмасини тубдан такомиллаштириш ва фаолияти самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида» Фармони. 2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 6 январьдаги «Судьялик лавозимларига номзодларни тайѐрлаш, судьялик ва судлар аппарати ходимларини қайта тайѐрлаш, уларнинг малакасини ошириш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» Қарори. 180 СУД СИСТЕМАСЫНЫҢ ҒӘРЕЗСИЗЛИГИН ТӘМИЙИНЛЕЎДЕГИ ҲУҚЫҚЫЙ РЕФОРМАЛАР Н.Орынбетов НМПИ ϴзбекстан Республикасында суд искерлиги Конституция ҳәм басқа нызамларымызда, инсан ҳуқықлары ҳаққындағы халық аралық ҳүжжетлерде жәрияланған пуқаралардың ҳуқық ҳәм еркинликлерин, юридикалық шахсларды ӊ ҳуқықлары ҳәм мәплерин суд жолы менен корғаўға қаратылған. Елимизде әдил судлаў тек суд тәрепинен әмелге асырылып, суд ҳәкимиятының ғәрезсизлиги, суд ҳүжжетлериниң мәжбүрийлиги, нызам ҳәм суд алдындағы теңлик, суд ислерин жүритиўдиң әшкаралығы сыяқлы принциплерге тикарланып әмелге асырылады [1]. Кейинги жыллар даўамында әсиресе, суд ҳәкимияты ғәрезсизлиги принципине айрықша итибар қаратылып 2017-жылы 7-февральда қабыл етилген Ӛзбекстан Республикасын еле де раўажландырыў бойынша Ҳәрекетлер стратегиясына тийкарланып бир қатар ҳуқықый реформалар әмелге асырылмақта. Буған мысал етип, мәмлекетимиз басшысының 2017-жылы 21-февральдағы «Ӛзбекстан Республикасы суд система структурасын түптен жетилистириў ҳәм хызмет нәтийжелилигин асырыў шара-илажлары ҳаққында»ғы Пәрманы үлкен әҳмийетке ийе. Бул ҳүжжет Ҳәрекетлер стратегиясында кӛрсетилген ўазыйпалардың әмелге асырылыўына беккем шараят жаратты. Пәрманға тийкар, судьяларды сайлаў ҳәм лаўазымларға усыныў бойынша жоқарғы қәнигели комиссия анық ҳуқықый статусқа ийе емеслиги ушын судьялар бирлеспеси органы есапланған ҳәм суд ҳәкимияты ғәрезсизлигиниң конституциялық принципине әмел етилиўин тәмийинлеўге кӛмеклесетуғын Ӛзбекстан Республикасы Судьялар жоқарғы кеңеси дүзилди. Соның менен бирге, Ӛзбекстан Республикасы Жоқарғы судының Жоқарғы суд жанындағы Суд нызамшылығын демократияластырыў ҳәм либералластырыў ҳәм де суд системасы ғәрезсизлигин тәмийинлеў бойынша изертлеў орайын Судьялар жоқарғы кеңеси жанындағы Әдил судлаў машқалаларын үйрениў бойынша изертлеў орайы сыпатында ӛзгертиў ҳаққындағы усынысы мақулланды. Әскерий суд судьяларының Ӛзбекстан Республикасы Қураллы Күшлери қурамына киритилгенлиги суд ҳәкимиятының ғәрезсизлиги принципине муўапық келмейтуғын еди. Пәрманға кӛре, бул норма сапластырылып, Әскерий судтың қурамы Ӛзбекстан Республикасы Жоқарғы судына ӛткерилди. Сондай-ақ, суд ҳәкимиятының ғәрезсизлиги принципине әмел етиў мақсетинде Пәрман менен Ӛзбекстан Республикасы Жоқарғы суд жанындағы Судлар хызметин тәмийинлеў департаменти дүзилип, оған судларды материаллық-техникалық ҳәм финанслық тәмийинлеў, судлар хызмети ушын зәрүр шараятларды жаратыў, мийнет шәраятларын жақсылаў, судьялар ҳәм суд аппараты хызметкерлерин материаллық-техникалық ҳәм социаллық тәмийинлеўди шӛлкемлестириў ўазыйпасы жүклетилди [2]. Соның менен бирге, елимиз басшысы 2018-жылы 28-декабрьдеги мамлекетимиз парламентине мүрәжатында судьялар корпусын қәлиплестириў 181 системасында суд ҳәкимияты ғәрезсизлигин енгизиў, бул процессте кең жәмийетшиликтиң қатнасын тәмийинлеў буннан былай да әмелге асырылатуғын тийкарғы реформалардың бири сыпатында айтып ӛтип район, қала ҳәм ўәлаят судының судьяларын таңлаў ҳәм тайынлаў ўазыйпасын Судьялар жоқарғы кеңеси толық ӛз жуўапкершилигине алыўын усыныс етти. Әлбетте, ҳуқықый демократиялық мәмлекет ҳәм әдил пуқаралық жәмийет қурыўды мақсет еткен екенбиз, әдил судлаўды туўры жолға қойыўымыз керек. Суд ҳәкимияты қәншелли ғәрезсиз болса, әдил судлаў дәрежеси де соншелли жоқары болады. жүктеу/скачать 4.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|