«Экология және орнықты даму» пәнінің эоәК
V БӨЛІМ. БАҚЫЛАУҒА АРНАЛҒАН ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ
жүктеу/скачать 1.35 Mb. Pdf көрінісі
|
| V БӨЛІМ. БАҚЫЛАУҒА АРНАЛҒАН ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ
1. «Экология» терминінің алғашқы рет ұсынған Э. Геккель Ч. Дарвин Н. Вавилон Ю.Либих В. Сукачев 2. Экология бұл Ағзалардың қоршаған ортамен қарым-қатынасы туралы ғылым Табиғи ресурстарды тиімді пайдаланудың теориялық негізі Нәрлік тізбек арқылы байланысқан жүйк туралы кешенді ғылым Табиғи ортаның жпғдайы туралы ғылым Қоршаған ортаға антропогенді әсерді зерттеу 3. Аутэкология нені зерттейді Ағзаларды Популяцияларды биоценоздарды Биосфераны Жасушаны 4. Демэкология нені зерттейді Популяцияларды Ағзаларды Қоғамдастықтарды Биоценозды Экожүйені 5. Синэкология нені зерттейді Қоғамдастықтарды Жасушаларды Ағзаларды Популяцияларды Экотопты 6. Ғаламық экология не туралы ғылым Биосфера Биогеоценоз Атмосфера Ағзалар 7. Экологиядағы негізгі функционалды бірлік 78 Экожүйе Популяция Биоценоз Қоғамдастық Экотоп 8. Биосфера терминін алғаш рет ұсынған Э. Зюсс Н. Вавилон Ю. Либих Э. Геккель В. Сукачев 9. Биосфера бұл Тірі ағзалардың тіршілік ететін аймағы Саналы ғылыми шаралар әлемі Жер шары көлеміндегі үлкенкеңістік Географиялық қабат Органиалық әемнің эволюция процесі 10. Биосфера туралы ілімніңнегізін қалаушы В. Вернадский Н. Вавилон Ю. Либих Э. Геккель В. Сукачев 11. Биосфера қашан пайда болған Б.ғ.д. 4 млрд. жыл бұрын Б.ғ.д. 5 млрд. жыл бұрын Б.ғ.д. 10 млрд. жыл бұрын Б.ғ.д. 50-100 млн. жыл бұрын Б.ғ.д. 10 млн. жыл бұрын 12. Төменде аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады Температура Бәсекелестік Адам тіршілігі Паразитизм Су каналының тереңдігі 13. Аталған факторлардың қайсысы биотикалық факторларға жатады Комменсализм 79 Жарық Радиация Температура Ылғалдылық 14. Төменде аталған факторлардың қайсысы антропогендік факторларға жатады Өнеркәсіптің дамуы Түрлер арасындағы бәсекелестік Популяция өкілдерінің арасындағы байланыс Темепература Түрлер арасындағы байланыс 15. Ненің өзгеруіне байланысты ағзаларда фотопериодизм реакциясы жүреді Күннің ұзақтылығынан Ауа температурасының Ауа ылғалдылығының Күн мен түннің ауысуы Ылғалдылықтың 16. Бірінші реттік продуценттер бұл Өсімдіктер Жануарлар Зооофагтар Фитофагтар Сапрофиттер 17. Биомассаның ең үлкен тығыздығы қай ортада шоғырланған Су және жер-ауа ортасында Су ортасында Жер-ауа ортасында Топырақ ортасында Су және ауа ортасында 18. Фитофагтар қоректену түі бойынша Өсімдік қоректі жануарлар Өсімдік Ет қоректі жануарлар Жануарлар Паразиттер 19. Аталған ғамдардың қайсысы минимум заңын ұсынан Ю. Либих 80 А. Тенсли В. Вернадский Г. Гаузе Ч. Дарвин 20. Шектеуші фактор заңы қандай фактор туралы заң Шектеуші фактор туралы Факторлардың күеліленуі туралы Оптималды факор туралы Нормалды фактор туралы Минималды фактор туралы 21. Ноосфераның құрылымдық бөлігі қалай аталады Нообиогеценоз Экотоп Нооеноз Биоценоз Экожүйе 22. Биомассаның түзілуінде қандай ағзалар маңызды рөл атқарады Жануарлар мен өсімдіктер Жануарлар Өсімдіктер Микроағзалар Жануарлар мен микроағзалар 23. Аталған ресурстардың қайсысы сарқылмайтын ресурсқа жатады Күн энергиясы Пайдалы қазбалар Өсімдіктер әлемі Жануарлар әлемі Мұнай мен тас көмір 24. Аталған ресурстардың қайсысы сарқылатын ресурсқа жатады Қалпына келетін, қалпына келмейтін және салытырмалы қалпына келетін Қалпына келетін, қалпына келмейтін Салыстырмалы қалпына келетін Қалпына келетін және салыстырмалы қалпына келетін Өсімдіктер және жануарлар әлемінің ресурстары 25. Өсімдіктер ресурстардың қандай түріне жатады Сарқылатын, бірақ қалпына келетін Сарқылмайтын Салыстырмалы қалпына келетін 81 Сарқылатын, бірақ қалпына келмейтін Қалпына келмейтін 26. Минералды ресурстарға не жатады Мұнай, тас көмір Топырақ, су Ауа, су Өсімдіктер Микроағзалар 27. Қандай табиғи ресурстар СО 2 сіңіріп органикалық зат түзіп О 2 бөліп шығарады Ормандар Су Жер атмосфера Топырақ 28. Жасыл өсімдіктердегі күн энергиясының аккумирлену процесі қалай аталады Фотосинтез Бөліну Транспирация Булану Трансформация 29. Тірі ағзалардың бейімделінуі бұл Орта жағдайына үйрену Қоршаған орта жағдайы Шектеуші фактор Орта компонентеріне әсер ету Минималды фактор 30. Экологиялық фактор бұл Тіршілік ету ортаның жағдайы Гидросфера жағдайы Атмосфера жағдайы Литосфера жағдайы Биосфера жағдайы 31. Экологиялық факторға қатысты ағзаның төзімділік шегі бұл Толеранттық Аспектік Тіршілік формасы 82 Репродуктілік Бейімделу 32. Қоректік тізбектің қарапайым звеносы қалай аталады Трофикалық деңгей Сан пирамидасы Энергия мөлшері Қоректік тор Биомасса пирамидасы 33. Әк тасты топырақ қандай иондарға бай Са 2+ Na + , Cl¯ NO 3 ¯ P 5+ Na + 34. Метобализм бұл Заттың ағзадағы өзгеруі Заттың жинақталуы Энергияның жинақталуы Ағзаның энергия шығыны Энергия алмасу 35. Ет қоректі жануарлар немен қоректенеді Жануарлармен Өсімдіктермен Микроағзалармен Саңырауқұлақтармен Паразиттермен 36. Өндірістік экология қандай экология бөлімі Инженерлік экология Медициналық экология Химиялық экология Ауыл шаруашылық экология Ғаламдық экология 37. Тұщы су құрамында тұздың мөлшері қанша болуы керек 0,5 г/л кем 1 г/л кем 5 г/л кем 10 г/л кем 0,1 г/л кем 83 38. Адамның саналы тіршілігі оның дамуын қамтамасыз ететін негізгі фактор болып табылатын биосфераның күйі Ноосфера Гемосфера Тропосфера Этносфера Ионосфера 39. Көлем бірлігіне қатысты популяциялар саны қалай аталады Тығыздығы Өлімі Жастық құрлымы Биотикалық потенциалы Абиотикалық потенциалы 40. Бір түр особьтарының жиынтығы қалай аталады Популяция Биогеоценоз Қоғамдастық Ароценоз Биоценоз 41. Бір биоценоздың (экожүйенің) екіншісімен ауысуы қалай аталады Сукцессия Флуктуация Демутация Мутуализм Мутация 42. Табиғи факторлардан басқа экожүйенің динамикасына себеп болатын Өнімділік Таза өнімділік Екінші реттік өнімдіілк Жалпы өнімділік Бірінші реттік өнімділік 43. Экожүйенің биотикалық компоненті Тірі ағзалар Климаттық режим Ортаның физикалық қасиеттері Ылғалдылық пен температура Температура мен қысым 84 44. Экожүйенің абиотикалық кампоненті Топырақ Өсімдіктер Жануарлар Микроағзалар Паразиттер 45. Симбиоз бұл екі ағзаның Селбесіп тіршілік ету Тек бір ағзаға ғана пайдалы тіршілік Екі ағзағада пайдасыз тіршілік Бейтарап тіршілік Қолайсыз тіршілік 46. Қышқылды жаңбырға себеп болушы оксид S және N P және Аs S және C C және P C және K 47. Вернадский бойынша биосфера үшін жалғаз энергия көзі Күн жүйесі Жер жылуы Көміртек диоксиді Жасыл өсімдіктер Ультрокүлгін сәулелер 48. Табиғи сулары БАЗ (ПАВ) ластайтын негізгі ластаушы көз Қаланың ағын сулары Атмосфералық жауындар Өндірістік ағын сулар Ауыл шаруашылығы Табиғи сулар 49. Аридизация бұл Топырақтың шөлденуі Топырақтың жел эрозиясы Топырақтың су эрозиясы Топырақтың шалшықтануы Топырақтың жүдекуі 50. Электолиз суды тазартудың қандай әдісіне жатады Физика-химиялық 85 Химиялық Физикалық Биологиялық Механикалық 51. Парниктік (жылулық) эффектің түзілуінде қандай қосылыс негізгі рөл атқарады Көміртек диоксиді Метан Фреондар Су буы Күкірт диоксиді 52. Биоценоз бұл Белгілі бір жерде тіршілік ететін тірі ағзалар топтары мен оларды қоршаған өзі табиғат жиынтығы Бірге тіршілік ететін өзара байланысқан ағзалар жиынтығы Бір түр особьтарының жиынтығы Бейорганикалық заттардын органикалық заттар түзетін ағзалар Органикалық заттармен қоректенетін ағзалар 53. Мемлекеттік Барсакелмес қорығы қай жерде орналасқан Арал теңізінің аймағында Шымкент обылысында Атырау обылысында Алтай аймағында Павлодар обылысында 54. Трофикалық тізбек бұл Бір ағзалардан екінші ағзаларға зат пен энергия берілуі Күн сәулесінің әсерімен бірнеше реттік органикалық заттардың синтезі Популяцияның биологиялық потенциалы мен орта арасындағы тепе- теңдік Өсімдік пен жануарлар ағзалары арқылы жүретін зат айналымы Бір жақтық биомассаның берілуі 55. Пестициттер ластаушылардың қандай түріне жатады Параметрлік Ингредиенттік Биоценотикалық Деструктиві Қосалқы 56. Тамақ өнеркәсібінің қалдықтары ластанудың қай түріне жатады 86 Ингредиенттік Параметрлік Биоценотикалық Деструктивті Қосалқы 57. Стратосфераны қандай қасиет сипаттайды Әр 1000м биіктікте температура 5 0 С төмендейді Құрамында ылғыл мөлшері жоғары Бұлтар түзіледі Су буы жоқ Температура өзгермейді 58. Ауаның жер бетіне жақын қабыты, жер беті және жер асты сулары, өндірістік ағын сулар қандай экологиялық мониторинг объектілеріне жатады Жергілікті Биологиялық Геожүйелік Ұлттық Биосфералық 59. Экологиялық мәселелерді шешудің тиімді жолы Аз қалдықты технологиялар Қалдықсыз технологиялар Зиянды қалдықтарды тазарту Зиянды қалдықтарды жинақтау Қалдықтарды жою 60. Қоршаған ортаны басқару жолы Экологиялық мониторинг Экологиялық сараптама Эклогиялық құжат Экологиялық лицензия Экологиялық аудит 61. Ортаның сапасы бұл Адамның және басқа тірі ағзалардың тіршілігіне қолайлы факторлар жиынтығы Адамға және қоршаған ортаға өндірістің теріс әсері Өндірістің, технологиялардың, қондырғылардың тұрақтылығына қойылатын талаптар Адамға және табиғи ортаға өндіріс ортасының әсері Абиотикалық және биотикалық құраушылар 87 62. ҚР негізгі экологиялық мәселесі Сапалы тұщы судың жетіспеуі Парниктік (жылулық) эффект Озон тесіктері Қышқылды жаңбырлар Топырақтың шөлденуі 63. Озон қабатының атқаратын рөлі Ультрокүлгін сәулелерді сіңіру Радиоактивті сәулелерді сіңіру Инфрақызыл сәулелерді сіңіру Планетаны оттегімен байыту Зианды қалдықтарды сіңіру 64. Атмосфера температурасының жоғарлау процесі және оның құрамында көмірқышқыл газының көбеюі қалай аталады Парниктік (жылулық) эффект Антропогенді стресс Энергетикалық стресс Қышқылды жаңбырлар Ауа ортасының қарсылығы 65. Қоршаған орта жағдайын кешенді түрде бақылау, бағалау жіне болжау жүйесі қалай аталады Мониторинг Кадстр Домпинг Экологиялық карталауқабылданған 66. Қай ғалым келесі төрт заңды тұжырымдағын: бәрі бір-бірімен байланысты, еш нәрсе теке берілмеіді, мәңгілік ештеңе болмайды, табиғат өзі жақсы біледі Б. Коммонер В. Вернадский Ю. Либих В. Шелфорд Ю. Одум 67. Демократиялық көрсеткішке атталғанның қайсысы жатады Халықтың жалпы саны Өмір ұзақтылығы Өсу жылдамдығы Халықтың тығыздығы Барлық аталғандар 88 68. Ғылымғы «үлкен экология» терминін енгізген кім Н. Реймерс Н. Вавилов М. Будько В. Вернадский Б. Коммонер 69. ҚР қай жылы қоршаған ортаны қорғау туралы заң қабылданған 1995 ж 1993 ж 1994 ж 1996 ж 1997 ж 70. Биоценоз терминінің дұрыс анықтамасын табыңыз Бір аймақта мекендейтін әртүрлі популяциялар тобы Бір түр особьтарының тобы Өз тіршілігі нәтежиесінде бір-бірімен байланысқан ағзалар Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейтін ағзалар Дайын органикалық заттарды пайдаланатын ағзалар 71. Тірі жүйелердің деңгейлері Биогоценоздық Молекулярлық Молекула ішілік Ағзалық Молекула аралық 72. Экожүйенің өлі компоненті қалай аталады Экотоп Биоценоз Биогеоценоз Нооценоз Биомасса 73. Экотоп құрамына не кіреді Атмосфера, литосфера, гидросфера Өсіидіктер Жануарлар Атмосфера Гидросфера 74. Автомабиль газдарының басым бөлігі 89 Қорғасын қосылыстары Азот оксиді Көмірсутек оксиді Көмірсутектер Озон 75. Экологиялық фактордың нақты аймағында ағза тіршілігіне қолайлы жағдайлар туындайды. Бұл аймақ қалай аталады Оптимум Тұрақтылық Пессимум Максимум Минимум 76. Суды биологиялық әдіспен ьазартуға не жатады Аэротентер Электорлиз Хлорлау Қайнату Мұздату 77. Бірінші трофикалық деңгейде қандай ағзалар орналасады Продуценттер Редуценттер Геобионттар Эпигеобионттар 78. Кім және қай жылы «Адам экологиясы» терминін енгізген 1921 ж. А. Парк 1935 ж. Н. Вавилов 1975 ж. М. Будько 1945 ж. В. Вернадский 1935 ж. Б. Коммонер 79. Бірінші реттік ластаушыларға не жатады Қоршаған ортаға табиғи және антропогендік процестердің нәтежиесінде түсетін ластаушылар Табиғи ластаушылар Антропогендік ластаушылар Технологиялық процестердің зиянды әсері Антропогенді ластаушылар 80. Таралуы бойынша ластанушылар қалай жіктеледі Ғаламдық, жергілікті, аймақтық 90 Жергілікті және аймақтық Өндірістік және аймақтық Ғаламдық және жергілікті Жергілікті, аймақтық және өндірістік 81. Экологиялық мониторинг қандай деңгейде жүргізіледі Қалалық, аймақтық, мемлекеттік Жергілікті Өндірістік Мемлекеттік Қалалық 82. “Табиги іріктелу арқылы түрлердің шығу тегі” еңбектің әйгілі авторы кім Ч. Дарвин Э. Геккель К. Уатт Ж. Б, Ламарк В.И. Вернадский 83. Биогеоценоз бір-бірінің тіршілік етуіне жағдай туғызатын мынадай компоненттерден тұрады Биоценоз және экотоп Биоценоз және климотоп Фитоценоз, зооценоз және эдафотоп Климатоп және эдафотоп Биоценоз,экотоп және климатоп 84. Бір территорияда мекендеп, қоректік тізбекте өзара тығыз байланыста болатын және бір-біріне әсер ететін өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизімдердің, саңырауқұлақтардың қауымдастығы қалай аталады Биоценоз Биоценоз Фитоценоз Зооценоз Экотоп 85. Биоценозда энергия тасымалдау қандай ретпен жүзеге асады Продуценттен консумент арқылы редуцентке Консументтен продуцентке редуцент арқылы Редуценттен продуцент арқылы консументке Редуценттен консументке Консументтен редуцентке 86. Экология ілімінің бірлігі болып табылады 91 Биогеоценоз Абиотикалық фактор Биотикалық фактор Экосистема Экотоп 87. «Экожүйе» ұғымын ғылымға алғаш енгізген кім Тенсли Геккель Ю. Одум В, Вернадский Ч. Дарвин 88. «Экожүйе» ұғымы ғылымға қай жылы енді 1935 1781 1790 1890 1950 89. Белгілі бір аймақтағы тұрақтанған организімдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасының бірлестігін қалай атайды Биоценоз Фитопланктон Микроценоз Зоопланктон Перифитон 90. Сан жағынан басым түрлерді қалай атайды Доминанттық қауымдастықтар Эдификаторлық қауымдастықтар Индикаторлық қауымдастықтар Модификациялық қауымдастықтар Бақталастық қауымдастықтар 91. Шөл аймаққа бейімделген тікенекті, қатты жапырақтары ылғал ұстай алмайтын өсімдіктер қалай аталады Склерофиттер Суккленттер Мезофиттер Гигрофиттер Гемофитер 92 92. Жануарлардың суда өсіп-өнуіне шектеу келтіретін экологиялық факторлар Оттегі құрамының шамадаан тыс концентарциясы Ылғал жетіспеушілік Ылғалдың көптілігі Жылудың жетіспеушілігі Қроектің көптілігі 93. Биомассаның ең еүлен тығыздығы қай ортаға тән Жер-ауа және сулы орта Сулы орта Жер-ауа ортасы Топырақ ортасы Сулы және топырақ ортасы 94. Мына ағзалардың, әсіресе, қайсысының арасында паразиттер көп Былқылдақ денелілер Құрттар Микроорганизімдер Омыртқалылар Құстар 95. Аталған ғалымдардың қайсысы миниум заңын тұжырымдаған Ю. Либих В. Сукачев Б. Коммонер В. Вавилон Г. Гаузе 97. Экожүйенің аталған компоненттерінің қайсысы редуцент болып табылады Шыбын Жауынқұрты Кесіртке Шегіртке Барлық аталғандар 98. Берілген қоректік тізбектердің қайсысы дұрыс құрылған Шыбын-бақа-жылан-жыртқыш құс Жылан-бақа-шыбын-жыртқаш құс Бақа-шыбын-жылан-жыртқыш құс Шыбын-бақа-жыртқыш құс-жылан Шыбын-жылан-бақа-жыртқыш құс 93 99. Ноосфераның құрлымдық бөлігі қалай аталады Нообиогеоценоз Экотоп Нооценоз Биоценоз Экожүйе 100. Биомассаның жиналуындақай ағзаның рөлі зор Жануарлар мен өсімдіктер Жануарлар Өсімдіктер Микроорганизімдер Жануарлар мен микроорганизімдер 101. Бәсекелестікке қайсысы мысал бола алады Акула және жабысқақ балық Ағаштар мен микоризалы саңырауқұлақтар Қайың орманындағы шырша Қайыңдар Барлық келтірілген мысалдар 102. Оттегін, көмір оксидің сіңіретін органикалық зататрды құрайтын табииғи ресурстарды көрсетіңіз Топырақ Су Өсімдіктер Атмосфера Минералды қосылыстар 103. Берілген нұсқалардың қайсысы қайсысы паразитизімге мысал бола алады Бит, кене, саңырауқұлақ Шаян мен актинян Шыршалы ормандағы қайың Қына Барлық аталғандар 104. Қазақстан Республикасының бастапқы экологиялық мәселесі Ауыз судың жетіспеуі Парникті эффект Азон тесіктері Қышқылды жауындар Дұрыс жауап жоқ 94 105. Әр түрлі түрге жататын даралардың өздерінің арасында немесе бір түрдің ішіндегі қорек, мекен ету ареалы үшін күрес қалай аталады Бәсекелестік Жыртқыштық Паразитизм Мутуализм Барлық аталғандар 106. Әрбір түр басқа түрлермен қарым-қатынастан пайда алатын бірлесіп тіршілік ету қалай аталады Бәсекелестік Нейтрализм Мутуализм Паразитизм Жыртқыштық 107. Жасыл өсімдіктер Автотрофтар Гетеротрофтар Консументтер Продуценттер Редуценттер 108. Басекелестіктің болуын не анықтйды Ортақ ресурстардың шектелкі Ортақ ресурстардың жеткілікті болуы Ресурстардың тәуелсіз тіршілік етеді Тек қоректік ресурстармен анықталады Аталғандардың брлығы 109. Бір түрге жататын бәсекелес даралардың бір-біріне әсерінің мәні неде Тіршілігін сақтауын қамтамасыз ететінжаңа белгілердің пайда болуы Өнімділігінің төмендеуінде Популяцияның өсу жылдамдығының кемуі Берілген түрдің дараларының толық жойылуы Барлық аталғындар 110. Экологиялық фактор – ол ... жағдайы Тіршілік ететін орта жағдайы Гидросфера Атмосфера Метасфера Литосфера 95 111. Төменде аталған бейімделу мысалдарының ішінен жыртқыштарға ең тән белгіні атаңыз Жылдам реакция Қорғаныштық рең Баспаналарды пайдалану Тікен, ине сауыттарының болуы Аталғандардың барлығы 112. Тірі организімдердің адаптациясы Ортаның жағдайына бейімделу Сыртқы ортаның жағдайы Шектелген фактор Ортаның компонентеріне әсері Ағзаның ортаға әсері 113. Табиғи биогеоценоздарда қандай факторлар өзара әсерлеседі Абилтикалық және биотикалық Биотикалық Биотикалық және антропогендік Абиотикалық және антропогендік Барлық аталғандар 114. Әрбәр келксі деңгейге энергияның қандай мөлшері өтеді 10% 1% 25% 50% 5% 115. Өсімдіктер бірлестігі не дап аталады Биоценоз Фитоценоз Зооценоз Биогеоценоз Экожүйе 116. Қоректену тізбегіндегі қандай буынның жойылуы биоценоз үшін айтарлықтай зиянды нәтежиеге әкеліп соқтыруы мүмкін Редуценттер 1-ретті консументтер 2-ретті консументтер 3-ретті консументтер 4-ретті консументтер 96 117. Адам ағзасына түсетін ластанушылардың көбі ... түседі Тамақпен Ауамен Сумен Жыныстық жолмен Дұрыс жауап жоқ 118. Клеткадағы жарық энергиясын аккумирлену нәтежиесіндегі процесті не деп атайды Фотосмнтез Бөлу Трансперайя Булану Ыдырау 119. Төмендегі экожүйелердің қайсысы биомассасы мен өнімділігінің жоғары болуымен сипатталады Мұхит Тропиктік орман Жалпақ жапырақты орман Шөл Тундра 120. Экожүйенің өнімділігі шектеуші факторларға тәуелді екені белгілі. Орман белдеуінің шектеуші факторларын атаңыз Топырақтағы минералдық элементтердің болуы Жауын-шашын мөлшері Жылудың мөлшері Жауын-шашын мен жылудың мөлшері Барлық аталған фкаторлар 121. Жануарлар бірлестігін қалай атайды Зооценоз Фитоценоз Биоценоз Биогеоцноз Биосфера 122. Жай бейорганикалық қосылыстардан күрделі органикалық заттарды жасайтын автотрофты организімдер Продуценттер Редуценттер Консументтер Биопродуценттер 97 Гетеропродуценттер 123. Әр түрлі ағзалардың арасындағы байланыстар қалай аталады Биотикалық Жанама Тікелей Бәсекелестік Қоректік 124. Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзаларды қалай атайды Гетеротрофтар Автотровтар Хемотрофтар Фототровтар Барлық аталғандар 125. Популяцияның тығыздығы дегеніміз не Тіршілік кеңістігінің ауадан бірлігіне келетін даралар саны Берілген кеңістіктердегі даралардың саны Жалпы саны Кішкене жердегі әр түрлі даралардың саны Барлық аталғандар 126. Ауаның төменгі қабаты, беткі және грунт сулар, өндіріс ағындары мен қалдықтар экологиялық мониторинттің қайсы түрінің объектілері болып табылады Биосфералы Биологиялық Гиосистемді Ұлттық Дұрыс жауап жоқ 127. Су экожүйесі дегеніміз не Көлдің биотикалық және абиотикалық компоненттерінің жиынтығы Көлдің өсімдіктер бірлестігі Көлдің жануарлар бірлестігі Фитопланктон Зоопланктон 128. Шөпқоректі жануарлар биоценозда қай топқа жатады Консументтер Өндірушілер Автотровтар Фототровтар 98 Редуценттер 129. Ағзаның қоршаған орта жағдайларына төзе алу қабілетін қалай атайды Тұрақтылық Толеранттылық Мамандану Вируленттілік Сезімталдық 130. Тропесфераның көрсеткіші Жоғары шегі 40-50 км биіктікте Ылғалдылық жоғары деңгейде Оттегі жетіспейтін ауа Темпераиура өзгермейді Дұрыс жауап жоқ 131. Стратосфераның көрсеткіші Биіктіктің әр 1000м температура 5 градусқа төмендейді Ылғалдылық жоғары деңгейде Бұлттар түзіледі Судың буы жоқ Оттегі жетіспейтін ауа 132. Экологияның негізгі функционалды бірлігі Экожүйе Популяция Биоценоз Қоғамдыстық Экотоп 133. Ағзалардың қанша мекен ету ортасы бар Төрт Үш Алты Бес Екі 134. Бірдей уақыт аралығында қайталанатын ортаның өзгерістерін қалай атайды Циклді Хаосты Бағытталған Тұрақты 99 Тұрақсыз 135. Лимиттейтін факторлар заңын қандай заңы деп атайды Шектелген факторлар Күрделіленген факторлар Оптималды факторлар Жойылған факторлар Дұрыс жауап жоқ 136. Жер бетіндегі жасыл өсімдіктердің бірінші ретті өнімнің биомассасының жиналуының энергиялық көзіне не жатады Күн сәулесі Ультрокүлгін сәулелер Инфрақызыл сәулелер Ренген сәулелері Аталғандардың барлығы 137. Бәсекелестің дәрежесі неге байланысты Бәсекелестердің қажеттіліктерінің өте ұқсастықтары мен айырмашылықтарына Бәсекелестердің ареалына Бәсекелестердің санына Бәсекелестердің түрлік құрамына Аталғандардың барлығы 138. Барлық дерлік экожүйелердегі энергияның бастапқы көзі қандай Күн энергиясы Жел энергиясы Су энергиясы Пайдалы қазбадан алынған отын энергиясы Барлық аталғандар 139. Барлық қоректік тізбектер қай топқа жататын ағзалардан басталады Консументтер Детритофагтар Редуценттер Өндірушілер Аталғандардың барлығы 140. Төмендегі белгілердің қайсысы популяцияға тән белгі Даралар саны Барлық аталғандар Жастық құрамы Туу 100 Өлім 141. Ағзаның қоршаған орта жағдайларының өзгеруіне бейімделу қабілетін қалай атайды Тұрақтылық Мамандану Толеранттылық Вируленттілік Сезімталдылық 142. Түрлердің жиынтығы мен олардың өзара қарым-қатынасынан тұратын күрделі табиғи комплекс қалай аталады Биоценоз Биогеоценоз Биосфера Табиғаттағы зат айналымы Дұрыс жауабы жоқ 143. Озон қабатының маңызы қандай Барлық аталғандар Ультрокүлгін сәулелерді сіңіру Инфроқызыл сәулелерді сіңіру Планетеның оттегімен байытылуы Атмосферадағы зиянды қалдықтарды сіңіру 144. Төмендегі аталған факторлардың қайсысы жасанды ластану көздеріне жатады Автомабильдердің газдары Вулкандар Шаңды дауылдар Жер сілкіну Барлық аталған факторлар 145. Қорықтың ұйымдастырылуын қандай эклолгиялық факторға жатқызуға болады Антропогендік Биотикалық Абиотикалық Биотикалық және антропогендік Абтотикалық және антропогендік 146. Парниктік эффектің пайда болу себебі қандай Көміртегі (ІІ) тотығының концентрациясының жоғарлауы Озон тесіктерінің пайда болуы 101 Фреондар мен метан қалдықтары Ауаның ылғалдылығының өзгеруі Дұрыс жауап жоқ 147. Адам популяцияларының саны мен тығыздығының артуы арқылы қалалардың өсуі мен дамуын қалай атайды Урбанизация Антроногенез Антропогенді қысым Антропогенді стресс Биоалуантүрлілік 148. Атмосфераның жерге жақын қабатының температурасы, оның құрамындағы көмірқышқыл газы мен кейбір басқа газдардың болуынан жоғарылауын қалай атайды Парниктік эффект Антропогенді стресс Энергетикалық стресс Қышқылдық жаңбырлар Ауа ортасының қарсылығы 149. Қышқылдық жауынныңпайда болуында қандай зат айтарлықтай рөл атқарады Күкіртті газ Фреондар Көмірқышқыл газы Метан Көміртегі (ІІ) тотығы 150. Қоршаған ортаның жағдайын бақылау, байқау, бағалау мен болжаудың комплексті жүйесін қалай атайды Мониторинг Кадастр Домпинг Эклолгиялық картографиялау Дұрыс жауап жоқ 151. Қорық дегеніміз не Жеке табиғи объектілер (сарқырамалыр,үңгірлер және т.б.) Жартылай қорғау режимімен сипатталатын территория Шаруашылық қызметінен мүлдем алынған территориялар немесе акваториялардың бөліктері Табиғатты сауықтыру және эстетикалық мақсатта қорғау үшін бөлінегн территиоиялар 102 Дұрыс жауап жоқ 152. Қай ғалым мына төрт заңды тұжырымдаған: барлығы барлығымен байланысты, бәрі үшін төлеу қажет, барлығы бір жаққа жіберу керек, табиғат барлығын жақсы біледі Б. Коммонер В. Вернадский Ю. Либих Ю. Одум В. Шелфорд 153. Демографиялық көрсеткішке қайсысы жатады Жалпы саны Өмір сүру жасы Барлық аталғандар Өсу жылдамдығы Халықтың тығыздығы 154. Қазіргі біздің планетамыздағы адамдар саны қанша 5-6 млрд. адам 2-3 млрд. адам 3-4 млрд. адам 4-5 млрд. адам 6-7 млрд. адам 155. «Үлкен эклогия» терминін ғылымға енгізген кім Н. Реймерс Н. Вавилов М. Будыко В. Вернадский Б. Коммонер 156. Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау туралы заңы қай жылы қабылданды 1995 1993 1994 1996 1997 157. Биоценоз деген түсініктің дұрысын табыңыз Бір территорияда тіршілік жасаған популяциялардың әртүрлілікті қосындысы Бір түрдегі особтердің топтары 103 Тіршілікте бір-біріне байланысы бар организімдер Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтез жасайтын организімдер Дайын органикалық заттарды пайдаланатын организімдер 158. Тірі жүйелердің деңгейі Биогеоценоз Молекулалық Етті Организімді Молекулааралық 159. Экожүйенің жансыз бөлігі қалай аталады Экотоп Биоценоз Биогеоценоз Нооценоз Биомасса 160. Экотоптың құрамына не кіреді Атмосфера, гидросфера, литосфера Өсімдіктер Жануарлар Атмосфера Гидросфера 161. “Мұнай дақтары” ластаушылырдың қайсы түріне жатады Параметрлік Ингредиентті Биоценотикалық Деструкциялық Дұрыс жауап жоқ 162. Тамақ өнеркәсібінің қалдықтары ластаушылардың қайсы түріне жатады Ингредиентті Параметрлік Биоценотикалық Деструкциялық Дұрыс жауап жоқ 163. «Адам экологиясы» терминін алғаш рет кім және қай жылы енгізді 1921ж. А. Парк 1935ж. Н. Вавилов 104 1875ж. М. Будыко 1945ж. В. Вернадский 1935ж. Б. Коммонер 164. Ластаушылар түзілуіне байланысты ... болады Біріншілік және екіншілік Біріншілік Табиғи Антропогенді Екіншілік 165. Біріншілік ластануға не жатады Табиғи және антропогенді процесстер арқылы қоршаған ортаға түсетін ластанушылар Табиғи ластанушылар Антропогеннді ластанушылар Технологиялық процестердің зиянды әсері Дұрыс жауап жоқ 166. Ластанушылар таралуына байланысты қалай жіктеледі Әлемдік, жергілікті, аймақтық Жергілікті, аймақтық Өндірістік, аймақтық Әлемдік, жергілікті Жергілікті, өндірістік, аймақтық 167. Экологиялық мониторинг қандай деңгейде жүргізіледі Қалалық, аймақтық, мемлекеттік Жергілікті Өндірістік, аймақтық Мемлекеттік Қалалық 168. Мониторингтің негізгі мақсаты Барлық жауаптар дұрыс Қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету Ортадағы өзгерістерді болжау Қоршаған орта мен экожүйенің функционалды біртұтастығын бағалау Қолайсыз жағдайлардың алдын алу 169. Қоршаған ортаны басқару жолдары Экологиялық мониторинг Экологиялық экспертиза Экологиялық паспорт 105 Экологиялық лицензия Дұрыс жауап жоқ 170. Аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады Көктемдегі өзендерінің жойылуы Ормандарды кесу Топыраққа тыңайтқыштарды енгізу Батпақтарды құрғату Плотина салу 171. Төмендегі ағзалардың ішіндегі консументтерге жатпайтынын атаңыз Дәрілік алтей Құмырсқа Жылан Қиқоңыз Бақа 172. Қоршаған табиғи орта мен тірі ағзалардың арасындағы қарым- қатынасты зерттейтін ғылым Эклогия Этология Генетика Философия Психология 173. Периодсыз ықпал ететін факторлар Стихиялық құбылыстар, өнеркәсіп сарқынды суларының құрамы Жыл мезгілдерінің ауысуы, жердің айналуы Суда еріген газ құрамы Күн көзі сәулесінің жарықтандыру құбылыстары Ылғалдылық, жауын-шашын, температура 174. Табиғи ластануға жатады Жер сілкінісі, су алу және т.б. Атомдық станциялар шығындары Химиялық ластану Өндіріс қалдықтары Шулық ластану 175. Сулы ортада мекендеушілер қалай аталады Гидробионттар Педобионттар Эвробионттар Стенобионттар 106 Аэробионттар 176. Белгілі бір территорияны қамтитын және жалпы генофондты иеленетін бір түр особьтарының жиынтығы Популяция Гомеостаз Экожүйе Биоценоз Ареал 177. Бір трофикалық, деңгейден екіншісіне өткенкезде жұмсалатын қуат мөлшері 10% 20% 5% 6% 1% 178. Табиғатты қорғау дегеніміз Қоршаған ортаны ластаудан қорғауға арналған жұмыстар жиынтығы Экологиялық системада тепе-теңдікті сақтау Тазалағыш аппараттарды қолдана отырып қоршаған ортаны қорғау Биосфера мен атмосфераны ластаудан қорғау Қоршаған ортаның тазалығын айтамыз 179. Экожүйе келесі құрамдас бөлшектерден тұрады: бейорганикалық заттар, органикалық қосылыстар, климаттық режим, продуценттер, консументтер, редуценттер. Осылардың қайсыларын абиотикалық компонентке /құрамға/ жатқызуға болады Бейорганикалық және органикалық заттар Климаттық режим, бейорганикалық және органикалық заттар Редуценттер және бейорганикалық заттар Климаттық режим және органикалық заттар Бейорганикалық зататр және климаттық режим 180. Озон қабаты – биосфера тіршілігінің қажетті жағдайы, өйткені озон қабыты Ультрокүлгін сәулелердің өтуіне тосқауыл болады Атмосфераның ластануына тосқауыл қояды Күн радиациясының кірісін ұлғайтады Өсімдіктердің тіршілік етуіне әсер етеді Космостық сәулелердің нәтежиесінде қалыптасады 181. Озон қабатын бұзатын негізгі ластағыш зат 107 Фреон Сутек Көмірсутек Оттегі Хлор 182. Қалдық суларды аэробты микроорганизімдері бар фильтрлік материалдар арқылы биологиялық әдіспен тазарту Аэротенк Бакштаг Аэрофлакула Аэробакт Аэропланктон 183. Өзінің маштабы мен таралуы бойынша ластану қалай бөлінеді Жергілікті, региональды, глобальды және ғаламдық Мемлекеттік, аймақтық Мемлекеттік, әлемдік Қалалық, әлемдік Қалалық, республикалық 184. Әлеуметтік экологияның мақсаты – бұл Адамның өмір сүруі мен табиғат пайдаланудың оңтайлы стратегиясын жасау Табиғи ресурстарды ұдайы өндіру және ұтымды пайдалану, сақтауға бағытталған шаралар жүйесінің жиынтығы Ғаламдық мониторингтің негізгі бағыттарын жетілдіру Табиғи қауымдастықтың құрылымдық ерекшеліктері мен сапасына, құрамына әсер ететін нақты материалдың бейнеленуі Экологиялық менеджменттік негізгі бағыттарын жасау 185. Каспий зонасындағы экологиялық баланстың бұзылуы себебі Мұнайды өңдеу және мұнаймен ластану Суаруға өзен суларын алу Атомдық энергетика Ақаба сулармен ластану Қышқыл жаңбырлар, коррозия 186. Экология ғылымының зерттеу нысаны Организімдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасы Табиғи ресурстарды пайдалану Биоценоздағы өзгерістер Адамның қоршаған ортамен байланысы 108 Биологиялық және гографиялық микро және макрожүйелер мен оның уақыт мен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы 187. Барлық популяцияға тән белгі болатын, бірақ жоғары дәрежеде бірлесе алатын және санын өздігінен реттеу қабілеті бар топтың қасиеті қалай аталады Эффект Поли морфизм Биотикалық потенциал Элиминация Реттеу 188. Туылу саны өлім-жетім санымен шамамен теңелсе популяция қалай аталады Тұрақты Орын басқын Жаңарған Өскен Қысқарған 189. Иониттер көмегімен қалдық суды тазалау қалай аталады Ион алмасу Нейтрализация Тұну Тотығу Коагуляция 190. Адамзат тіршілігіне қажетті табиғи қорлар Азық-түлік Экологияляқ Орман Энергетикалық Шикізаттық 191. Қазақстанның басты су артериясы Ертіс Жайық Есіл Еділ Сырдария 192. Қызыл кітап туралы пікірді қалыптастырған алғашқы ағылшын табиғат зерттеушісі П. Скотт 109 В. И. Вернадский Э. Геккель Р. Смит Г. Рутцен 193. ЮНЕСКО-ның “биосфералық қорық” статусын алған Қазақстандағы алғашқы қорық Ақсу жабағалы Үстірт Наурызым Қаратау Марқакөл 194. Озон қабатының жұқаруына әсер ететін заттарды атаңыз Фреондар Механикалық бөлшектер Ғарыштан түскен заттар Шаң-тозаң Су булары 195. Тұрмыста пайдалануда болған сарқынды сулар құрамында мыналар болады Фенаминдер, беттік активті заттар (ПАВ) микроорганизімдер, қара және түсті металлургия өнімдері Тас, құм, топырақ Жауын-шашын сулары Тұз қышқылы Сутегі пероксиді 196. Табиғи ресурстарды кешенді пайдалану Пайдалы қасиеттерін табиғатқа зиян келтірмей пайдалану Барлық түрлерінің біркелкі пайдалану Табиғат ресурстарын қорғау Ұтымды пайдалану Басым түрлерді пайдалану 197. Абиотикалық факторларға жататындар Климатты, эдафогенді, орографиялық, химиялық Фитогенді, химиялық, зоогенді Фитогенді, эдафогенді, орографиялық, зоогенді Климатты, зоогенді, антропогенді Орографиялық, фитогенді, эдафогенді 198. Қайсысы климаттық факторға жатады 110 Атмосфералық қысым Тығыздық Механикалық құрам Сулы ортаның тұздылығы Сутекті орта 199. Біріншілік периодты түрде ықпал ететін экологиялық факторға келессілер жатады Ылғалдылық, жарықтық Стихиялық құбылыстар Адамзат баласының қоршаған ортаға әсері Суда еріген газ құрамы, температура Жердің айналуы, жыл мезгілдерінің ауысуы 200. Популяция түсінігіне қандай анықтама беруге болады Біркелкі жағдайды мекендейтін, ұрпақтан қрпаққа белгілі бір кеңістікті жайлаған, ортақ генофоны болатын тарлым түрлерінің жиынтығы Белгілі бір қатал жағдайда өмір сүруші ағзалар Әртүрлі жағдайда (ортада) өмір сүре алатын ағзалар Жалпы таралу аймағына сай біріккен тірі ағзалар жинағы Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзалар 201. Синэкология дегеніміз не Түрлер экологиясы Микроорганизімдер экологиясы Адамдар экологиясы Биоценоз экологиясы Популляцияның экологиясы 202. Өзін сақтауға және реттеуге ортаның қабілеттілігі не деп аталады Ортаның гомеостазы Ортаның дағдарысының жағдайы Орта инерциясы Ортаның қолайсыздығы Ортаның икемділігі 203. Бір түрге жататын, белгілі бір ареалда мекен ететін және еркін шағылыса алатын даралардың жиынтығы Популяция Дара Түр Биоценоз Бірлестік 111 204. Биосфера ғылымының авторы Ю. Зюсс В. И. Вернадский Ч. Дарвин А. Б. Тунелли Э. Геккедь 205. Негізгі компоненттері бір тұтас жүйенің даму шарты бойынша біртектілікті түзе отырып, күрделі өзара әсерде болатын табиғи – географиялық комплекс қалай аталады Ландшафт Экожүйе Биосфера Биоценоз Биогеоценоз 206. Эрозиялар мынадай болады Жел және су Улы Техногендік Тұздылық және техногендік Желділік және тұздылық 207. Ауаның ластану жолдары Табиғи, антропогендік Әлемдік, антропогендік Аймақтық, антропогендік Табиғи, жергілікті Табиғи, антропогендік, әлемдік 208. Қоршаған ортаның физикалақ ластануы Жылулық, шу, радиоактивті, электромагнитті Жылулық, микробиологиялық Ауыр металдар, гендік инженерия Биогенді, микробиологиялық, гендік инженерия Ауыр металдар, пестициттер, плпастмасса 209. Арал экологиялық мәселелерінің негізгі себебі Радиоактивті ластану Химиялық ластану Ақаба сулармен ластану Табиғи тұз мөлшерінің артуы Суармала жерлерге ағынды су көздерінен су алу 112 210. Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны ең көп ластайтын өнеркәсіп салаларын атаңыз Қара және түсті металлургия Құрылыс материалдары Химия Тамақ Машина-құрылыс 211.Тірі ағза сыртқы ортамен биотикалық және абиотикалық қарым- қатынасын Ч. Дарвин қалай атады Тіршілік үшін күрес Мутация Мониторинг Аменсализм Метобализм 212. Жануарлардың мінез-құлығын зерттейтін ғылым қалай аталады Этология Экология Токсикология Зоология Биология 213. Популяцияға тән қасиеттер Өсу, даму, көбею, беймделу, тіршілігін сақтау Ылғал, жарық, қорек жасап шығару Азық мөлшерінің жеткілікті болуы Тұрақты дене температураның болуы Жыртқыштық, бәсекелестік, паразитизм 214. Өндірістік қалдықтар тасталу режиміне байланысты қалай бөлінеді Периодтық және периодтық емес Тазаланып тасталынатын Қыздырылған және суытылған Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған Тазаланбай тасталынатын 215. Биосфералық мониторингке мыналар жатады Глобальды ғаламдық Аймақтық Жергілікті Ұлттық Локальды 113 216. Халықаралық Қызыл Кітаптың алғашқы басылымы жарық көрген жыл 1963 1984 2005 2000 1978 217. Ерекше қроғалатын табиғи аумақтардың басты мақсаты Биоалуандылықты сақтау және гентикалық қорды қорғау Қоршаған табиғи ортаны қорғау Ғылыми-зерттеу жұмыстарын тереңнен жүргізу Қоршаған ортаның ластануының алдын-алу жұмыстарын ұйымдастыру Туристік-рекреайиялық қызметтерді ұйымдастыру 218. Биосфераны ластаушы химиялық заттарға не жатады Азотты қалдықтар Мутанегдер Кір сулар Қоқыстар Күл 219. Тіршіліктің жалпы даму заңдылықтарын зерттейтін экологияның саласы Теориялық экология Практикалық экология Кеңістіктік экология Қолданбалы экология Инженерлік экология 220. Белгілі уақыт кезеңінде құрып кеткен жеке таралым мөлшері қалай аталады Популяция өлімі Логистық Экспоненциялық Популяция полиморфизмі Популяция тығыздығы 221. Популяция динамикалық заңы қандай факторларға тәуелді Туылымы, өлім жітімі, орын ауыстыруы Кеңістікте орналасуы Көбеюі, жынысы, жасы Реттелуі, орын ауысуы, өлім жітімі Жынысы, тығыздығы, жасы 114 222. Табиғи экожүйенің мысалы ретінде нені алуға болады Ормандар Дуброва Оранжерея Теплица Егіс даласы 223. Биологиялық жүйелердің өзгерістерге қарсы тұруы және қасиеттерін ұрақтылығын сақтау қабілеті Гомеостаз Адапация Адгезия Агротенк Сукцессия 224. Биосфера – бұл Жер планетасында тіршілік тараған орта Жер планетасында өткен дәуірдегі тіршілік тараған аймақ Биосфераның ең жоғарғы сатысы адамның санылы іс-әрекеті Адам әрекеті тараған аймақ 225. Жер бетінің тіршілік ету аймағын “биосфера” термині деп қарастарған ғалымды атаңыз Э. Зюсс Э. Геккель Ю. Одум В. И. Вернадский В. В. Докучаев 226. Биосфераның тұтастылығы – бұл Оның құрамдас бөліктерінің арасындағы зат пен энергия алмасуы Өзін-өзі тазалау мүмкіндігі Табиғи таңдаулар Ағзалар мен ортаның өзара тіршілікке қабілеттілігі Нақты вертикальды шектер 227. Қазақстан Республикасының шөлденген жер ауданы қанша пайызды құрайды? 60 пайыздан жоғары 50 пайыз 35 пайыз 30 пайыз 45 пайыз 115 228. Қазақстан Республикасының экологиялық жағдайының төмендеуі, табиғи ортаның деграциялау үрдісі келесі әлеуметтік мәселенің пайда болуына алып келеді Халықтың ауруы мен өлімнің жоғарылауы Атмосфералық ауа, ауыз су сапасының төмендеуі Қала тұрғындары санының артуы мен қаланың өсуі Шөлдену, жел энергиясы Радиоактивті қалдықтарды көиу 229. Біздің Республикамызда 1976 ж. Тағы бір қорық ашылды. Ол қалай аталады Марқакөл Қорғалжын Алматы Ақсу-Жабағалы Наурызым 230. Бір ағзаның тіршілік әрекетінің басқалардың тіршілік әрекетіне, сол сияқты ортаның өлі компоненттеріне біріккен ықпалын қалай айтамыз Биотикалық факторлар Антропогенді факторлар Шектеуші факторлар Экологиялық факторлар Абиотикалық факторлар 231. Бейорганикалық заттардан органикалық заттар синтездейтін ағзалар Продуценттер Экожүйе Биогеоценоздар Консументтер Экотоп 232. Эрозия – бұл Топырақтың беткі құнарлы қабатының жойылуы Радиоактивті ластану Ориан төсенішінің түзілуі Қарашіріктің минералдануы Топырақтың минералды заттардың түзілуі 233. Нейтрализация судың биологиялық тазалығында не қолданылады Химиялық Термиялық Қыздыру арқылы 116 Биохимиялық Физико-химиялық 234. Қалдық суды биологиялық тазалағанда не қолданылады Катионит Абсорбенттер Нейтрализатор Аэротенк Адсорбер 235. Қай жылы “мониторинг” термині пайда болады 1972 1971 1984 1994 1965 236. Бөлек мемлекет шегіндегі мониторинг Ұлттық Локальды Глобальды Жүйелік Аймақтық 237. Негізгі парникті газға қандай газ жатады Көмір қышқыл газы Көміртегі (ІІ) тотығы Күкірт диоксид Озон Метан 238. Қалдықты пайдаланудың жалпы тиімі Экономикалық, әлеуметтік-экологиялық тиімдер Қалдықтарды сату пайдасы тиімі Экономикалық пайда, табыс Табиғатты қорғау шығындарының үнемі Қалдықтан алынатын өнемдер 239. Қайсысы климаттық факторға жатады Атмосфералық қысым Сулы ортаның тұздылығы Тығыздық Сутекті орта Механикалық құрам 117 240. Қайсыс климаттық факторға жатпайды Сутекті орта Жарық Жел Температура Атмосфералық қысым 241. Су түбінде тіршілік етуші ағзалар қалай аталады Бентостар Стенобионттар Эвробионттар Эдофобионттар Гидробионттар 242. Белгілі бір географиялық территорияда -тіршілік етуге бейімделген, генетикалық шығу тегі бір, бір түрге жажатын особьтардың жиынтығы қалай аталады Популяция Бірлестік Биоценоз Түр деиография 243. Организм таралу шегі немесе облысы дегеніміз Ареал Зоогенді фактор Экологиялық фактор Экологиялық қуыс Популяция 244. Өлі өсімдіктер мен жануарларды пайдаға жарататан организімдер Сапрофагтар сапрофитп детритрофагты авторовты гетеортрофты 245. Биоценоз ұғымые алғаш рет ұсынған ғалымды ата К. Мебиус А. Тенсли В. И. Вернадский Г. Ф. Гаузе Э. Геккель 118 246. Нomo Sapins түрінің өкілдері Полифагтар Олифагтар Детритофагтар Монофагтар Автотрофтар 247. Құрлықтың биомассаның негізгі бөлігін (99,2%) ..... құрайды Өсімдіктер Балдырлар Жануарлар құрайды Бактериялар Саңырауқұлақтар 249. Құнарсызданған жердің түпкілікті жақсартылуы қалай аталады Мелиорация Рекультивация Минерализация Эрозия Дифляция 250. Қоршаған ортаның химиялық ластануы Ауыр металдар, пестицидтер, пластмасса Биогенді, микробиологиялық, гендік инженерия Жылулық, микробиологиялық Жылулық, шу, радиоактивті, электроимагнитті Ауыр металдар, гендік инженерия 251. Семей аралық сынақ полигоны – бұл қандай зона Радиоактивті Өнеркәсіптік кәсіп орындардың ақаба суларымен ластану Токсинді ластану Ауыр металдармен ластану Химиялық 252. Атмосфераны ластаушы көздер былай бөлінеді Жасанды және табиғи Тұрмыстық және ауылшаруашылық Ұйымдасқын және ұйымдаспаған Газдық және қатты Табиғаттық және антропогендік |