«Экономика негіздері»
жүктеу/скачать 1.48 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2 сұрақ
Жалпы экономикалық теория ғылыми зерттеудің әр түрлі әдісін қолданады. Кез келген ғылымның әдістемелік негізі дидактикалық әдіс болып табылады. Бұл әдістің ғылымилығы мынада, бұның экономикалық процестегі қозғалысында, оның экономикалық құбылысын көрсетуде: жай құбылыстан күрделі құбылыс болуы мен дамуы, төмен сатыдан жоғарлауы, түрлі форманы қолдану, білу түрлері мен амалдары. Диалектикалық амал жалпы болып табылады, ол барлық ғылымда қолданылады. Жалпы диалектиканың заңдарын қолданғанда, ол жалпы экономикалық теорияның қолдану уақытындағы ерекше қабылдауыш және зерттеу амалдарын, ғылымның мінезін көрсетеді. Экономикалық құбылыстың басқа маңызды амалы индукция мен дедукция болып табылады. Индукцияның амалы мынадай зерттеулерді қарастырады: нақтыдан абстрактіліге, жалпыдан дараға, ал дедукция амалдары жалпыдан дараға және абстрактіліге зерттейді. Маңызды амалдардың жалпы зерттеудің маңыздысы ғылымының абстракция амалы болып табылады. «Абстракция» терминін сөзбе-сөз аударғанда ойлық өзгеруі. Абстрактілік ой процесінде экономикалық категория қалыптасқан (тауар, нарық, баға, ақша, капитал, пайда және т.б) экономикалық категория бұл логикалық сана-сезім, адамдар арасындағы әлеуметтік-экономикалық қарым-қатынасты білдіретін осыдан шығатыны теориялық экономика адамдар әлеуметтік-экономикалық қарым-қатынасты және ол экономикалық категория арқылы жүргізіледі. Жалпы экономикалық теорияда, кез-келген зерттелген процесте, бір ғана амал қолданады: тарихи және логикалық. Осыдан шығатыны экономикалық теория тарихтың принциптерінің бастысы болып табылады. Экономикалық құбылысты тарихи жоспарда, жалпы экономикалық теория тарихтың артынан дами алмайды, себебі тарих кез-келген уақытта әр түрлі 19 факторларға кездесуі мүмкін. Бұл мәселеде көмекке экономикалық ғылымның логикасы келеді. Сондықтан жалпы экономикалық теорияның басты принципі тарихи және логикалық тәсіл қарым-қатынасы Ф.Энгельстің айтуы бойынша логикалық әдіс - сол тарихи әдіс, тек тарихи дамудан кездейсоқ жағдайларын санамағанда. Жалпы экономикалық теория нақты қозғалысты көрсетеді. Экономикалық процестің зерттеуінде басты орын алатындар жалпы, ерекше және диалектика. Экономикалық зерттеуде және синтез әдісі қолданылады. Табиғаттағыдай қоғамда да қарастырылатын құбылыс және процестерде жиынтық көрсеткіштерін, ерекшеліктерін көрсетеді. Берілген объектіні дұрыс түсіну үшін алдымен оны түрлері бойынша бөліп алу керек. Бірақ құбылысты игеру тек талдаумен шектелу керек емес. Табиғатты талдағаннан кейін бөліктерін қайтадан біреуге жинау керек. Барлық бөліктерді біреуге жинау синтез деп аталады. Ғылыми тану іс-тәжірибелерді қолдану экономикалық процесс және құбылыстың логикалық және математикалық моделдерін шығару. Осы бәрі жаңа теориялар, концепциялар және экономикалық заңдарды біріктіруге мүмкіндік береді. Тану процесі машықтанудан бастап, машықтанудан аяқталады. Қоғамдық машықтану жалпы экономикалық теорияның әдісі болып табылады. Экономикалық процесс арқылы қоғамда экономикалық заңдар басқарады. Олар өздері жеке дара қолданылмайды. Экономикалық заңдар тек адамдар өндіріп, айырбастап, қолданып, бөле бастағанда ғана шығады. Экономикалық заңдар: Ерекше экономикалық заңдар Негізгі экономикалық заңдар - бұл заңдар, тарихи дәуір, оның қозғалысына мүмкіндік жасау. Баға заңдары, ақша айналымының заңдары мысал. Жалпы экономикалық заңдар - заңдар барлық тарихи дәуірге тән. жүктеу/скачать 1.48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|