Есептеуіш техниканы жµндеу жєне техникалыќ ќызмет кµрсету

162 
Тізбекті портқа жоғарғы жылдамдықты қажет етпейтін қҧрылғы 
қосылады. (мысалы тінтуір, модем, джойстик және т.б.). Бҧрынғы
шығарылған жҥйелік тақшалар екі СОМ-порттардан тҧрады, яғни 
олар байланыс мӛлшерімен ерекшеленеді. Жаңа ҥлгідегі жҥйелік 
тақша не бары бір ғана (немесе екі бірдей) 9-тҥйіспелі СОМ-порттан 
тҧрады (3.3.-сурет).
USB кӛбінесе тәжірибеде жан-жақты қолданатын порт (3.3-сурет). 
Тіпті оның ағылшыннан аудармасы – жан-жақты тізбекті магистралы 
дегенді білдіреді. Бҧл жаңа ҥлгідегі ішкі қҧрылғыларды қосу ҥшін 
қолданылатын интерфейстердің бірі. Мәліметтер асинхронды және 
синхронды режимдерде жіберіле алады. Мҧндағы теориялық 
жылдамдық 12-480 Мбит/с (порт мҥмкіншілігіне байланысты) 
қҧрайды. USB қҧрылғысына тінтуірден бастап цифрлы бейнекамераға 
дейін әртҥрлі қҧрылғыларды қосуға болады.
Теориялық тҥрде бір компьютерге 127 USB-қҧрылғысын 
шоғырлауыштар тізбегі арқылы қосуға болады («жҧлдыз» 
топологиясын қолданады), сонымен бірге олар әр тҥрлі болуы мҥмкін.
USB порттардың маңызды ерекшелiгi – Plug and Play 
технологиясын қамтиды, барлық USB порттарына қосылған 
қҧрылымдар компьютерде автоматты тҥрде кескiнделеді, яғни 
пайдаланушыға драйверлер орнатудың қажеті жоқ. 
Драйверлерді автоматты тҥрде орнату тек операциялық жҥйесінің 
деректер базасында қҧрылғының драйверлері болған жағдайда 
мҥмкін. Егер жҥйеде керекті драйвер жоқ болса, онда драйверді 
дискіден немесе интернеттен кӛшіруге болады.
Сонымен қатар, USB-портында "ыстық" қосылымға мҥмкіндік 
бар: жабдық іске қосылып тҧрған компьютерге қосыла алады. Әдетте, 
жҥйелік тақшада екіден кем емес USB-порттар болады. Ал, жақсы 
жҥйелік тақшаларда олар алты - сегiз бола алады. Дегенмен 
компьютердiң USB-портына қосылған қҧрылым қоректену блоктың 
қуатын "ҧрлайтынын" ҧмытпаған жӛн. Сондықтан USB портына
қосылуларды жӛнсiз пайдаланбау қажет.
PS/2 негізінен тінтуір мен пернетақта қосуы ҥшiн қолданылатын 
параллельді порттар. Ол қызметі жағынан COM портына ҧқсас,
дегенмен тез және шағын (3.3-сурет). 
Мҧндай порттар жҥйелік тақшада екеу. Қосылымға қҧралдық 
деңгейде тек бір тінтуір мен бір пернетақта ғана талап етіледі.
IEE1394 - шапшаңдығы 400 Мбит/с тізбекті порт. Әдетте
FireWire деп жиі атайды. Ол негізінен кӛп кӛлемдегі ақпараттарды 
максималдық тез жеткізетін цифрлық бейне қҧрылымдары ҥшін 
қолданылады. Бҧл порттарға сымсыз желі адаптерлері (желі 
карталары, кӛпiрлер, маршрутизаторлар, қатынау нҥктесi және т.б.) 
қосылады. 
FireWire-ның екi тҥрі бар. Кӛпшiлiк ҥстелдік компьютерлер 
ҥшін 6- тҥйіспелі, ноутбуктерге 4-тҥйіспелі порттары қолданылады. 

163 
(3.4-сурет ). Әдетте жҥйелік тақшада екi кейде тӛрт порттар болады. 
Егер жҥйелік тақшада мҧндай порттар жоқ болса, онда FireWire-
контроллері бар кеңейту тақша қолданылады. 
Ethernet-порт. Компьютерді жергiлiктi желіге қосу ҥшiн 
қолданатын порт. Ол қазіргі барлық жҥйелік тақшаларда бар. Жҥйелік 
тақшада желілік баусымның RJ-45 ағытпасына қосылуға негізделген 
желілік контроллер жабдықталған. Соның негізінде, Ethernet 802.3 
желілік стандартқа сәйкес берілген желіні 10/100/1000 Мбит/с 
жылдамдығымен қамтамасыз ете алады. 
Жҥйелік тақшаға соңғы уақытқа сӛзсіз жан-жақты қолдануға 
жиiрек Ethernet 802.11 (Wi-Fi ) стандартты контроллер қосылады.
Аккмуляторлық батарея. Қолданушының барлық баптауы
сақталатын BIOS Setup кӛмегі арқылы жасалған, CMOS жадының
қоректенуiне негізделген батарея. Ол ҥлкен таблеткаға шамалас 
жазық формалы. Оны орнату ҥшін арнайы ілмегі бар ҧяшық 
қолданады.
Жҥйелік тақшаның «ҧзақ ӛмір» сҥруі ҥшін оның ең дҧрысын 
таңдау – ең маңызды болып табылады. Процессорды жаңғырту ҥшін 
әрине алдымен процессорлық слотты анықтаған жӛн. Жҥйелік 
тақшаны келешегі бар Intel Socket 775, AMD Socket AM2 секілді 
процессорлық слотпен таңдаған жӛн. Сонымен бірге чипсеттіде 
ескеру қажет, себебі жҥйелік тақшаның қызметі, жеке қосалқы 
бӛлшектер, жедел жады тҥрі, аудио бейімдеуіш сапасы соған 
байланысты.

жүктеу/скачать 5.94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: