Баяндама
Баяндама екі түрге бөлінеді: есеп баяндама және ғылыми-зерттеу тақырыбы бойынша баяндама. Мысалы, есеп беру-сайлау жиналысында сыныптың, топтың жұмысына есеп беру немесе үйірме отырысында хабарлама жасау қажет болғанда, баяндаманың құрылымы мен оны дайындау ғылыми тақырып бойынша баяндаманы дайындаудан өзгеше болады.
Баяндама есеп беру-сайлау жиналысында есеп беру кезеңіндегі ұйымның алдына қойылған міндеттердің тізімін қамтиды. Содан кейін топ жұмыс істеген жағдайларды баяндалады. Баяндаманың негізгі бөлігі есептік кезеңде орындалған жұмыстарды егжей-тегжейлі талдауға арналады. Не істелмегенін көрсетіледі, оның орындалмау себептері де аталады. Әрі қарай белгілі бір жұмыс кезеңі үшін міндеттер айқындалады, оларды шешу қажеттілігі туындайды. Есеп баяндама тапсырмаларды орындау жолдары туралы ұсыныстармен аяқталады.
Есеп баяндаманы дайындаудың ерекшелігі оның материалы топтың өмірінен тікелей алынады. Әдебиеттерді оқудың қажеті жоқ. Жеке фактілер нақты жұмыс бөліктері берілген сынып белсенділерімен сұхбаттасу (немесе жазбаша есеп) арқылы анықталады.
Ғылыми баяндама әдебиеттерді зерттеуге негізделген, сондықтан оған дайындықтың өз ерекшелігі бар.
Баяндаманың тақырыбын нақты түсіну өте маңызды, әрбір нұсқаулықта нені іздеу керек екенін білу үшін баяндамада қамтылуы қажет мәселелердің қатарын анықтау. Олай болмаған жағдайда, фактілердің әртүрлілігін түсіну қиын болады.
Атауы бойынша баяндама үшін таңдалған әдебиеттерді қарап, материалы баяндамада пайдаланылатын бөлімдерін және беттерін белгілеңіз. Осындай алдын-ала жұмыстан кейін сізге баяндама үшін аталған кітаптардың барлығы емес, тек бесеуі ғана қажет екеніне көз жеткізесіз. Соларды пайдалану керек.
Таңдалған материалдарды зерттеу әрбір дереккөзге арналған қарапайым жоспарды жеке-жеке жасау арқылы аяқталады. Содан кейін ортақ мәселелерді біріктіріп, жиынтық жоспар жасалып, оны баяндама негізіне қою керек.
I. Кезең – баяндаманы, сөзді дайындау.
1.Тыңдаушылардың қызығушылығы мен сұраныстарын есепке ала отырып, негізгі тақырыпты тұжырымдау, өзекті мәселелерді бөліп көрсету.
2.Баяндаманың, сөздің негізгі сұрақтарын анықтау.
3. Баяндаманың егжей-тегжейлі жоспарын жасау.
4.Арнайы әдебиеттерді қарау және оқу.
Көрнекі материалдарды іріктеу және жүйелеу.Педагогикалық жағдайларды өзіңнің және әріптестердің тәжірибесінен таңдау. Баяндау барысында таңдалған материалдарды пайдалану тәртібін анықтау.
5. Сұрақтар бойынша материалды бөлу.
6.Баяндаманың толық мәтінінің жазбаша мазмұндамасы.
Достарыңызбен бөлісу: |