ФӘрит яхин шигырьләР ҺӘм поэмалар алтынчы том

ЯЗГЫ ҖЫРЛАР

Киләчәкнең якты таңнарына

Ашыкканда, җай алырга туктап,

Алып керә ямьле язларына.

Кайнарланган дәртле шауларына

Тынып кына багып торуларың

Хәтеремдә һаман актарына.

Серле иде тойгы-карашларың,

Син ышанмый идең сүзләремә,

Тоймыйм, дия идең, яратканым!

Йолдызларны сөйли идең даим,

Китә идең хисләреңдә ашып,

Сорый идең тагын кабатлавым.

“Ни әйттем соң?— диеп.— Кайсыларын?”

Күңелемнән шаулап агып җырым,

Сөйли идем самим шигырьләрем!

Сорый идең кабатлавым теләп,

Гомер буе булыр гел шушылай,

Дигән уйлар торды җанны биләп.

Җыйган чакта, иркәм, назланып

Син җырладың сөю җырларыңны,

Килдең, диеп, миңа яз алып.

Оялышып көннең күзеннән,

Кулларымны килеп тотуыңда

Китә яздым бугай үземнән.

Син җыр көттең, шушы каушавымда

“Умырзая көе”н башладым,

Язгы җилнең назлап уйнавында

Исәренеп китте башларым.

Иртәләрем генә, таңнарым,

Умырзаялардан кояш көнләп,

Кабарткалый болыт мендәрен.

Соңгы җебен эзләп чылатты,

Яфрак төрткән назлы сәрбиләрнең

Хуш исләре иде шул чаклы...

Хис җилкәнен тәмам күтәреп,

Аша барып чиксез киңлегендә,

Тойгыларда, уйда үзгәреп.

Кабатланыр кебек хакыйкать,

Диңгезләрдән чыгара да куя

Тормыш дигән шаулы җил ипләп.

Гомер үтәр, тәүбә теләнеп,

Теләнчедәй йөри бирер кеме,

Ә кайсылар — авыр кизәнеп.

Җәннәтләрнең исе аңкыды,

Мин үзем дә әле ул чагында

Җуйган чагым иде акылны.

Ай һәм кояш шунда очрашып,

Тантанасы иде ул көн җирнең,

Һәр тарафта торды хис ташып.

Умырзаяларның дәртенә

Җан кушылсын өчен, тәмам сабыр

Күңел генә бераз үзсенә.

Сузылыплар яшен чаткысы,

Чәкәштерде бәллүр бокалларны,

Хис шәрабын дөнья татыйсы!

Шигырь әле туып җитмәгән,

Мәгънәсенә хисләр җиталмыйча,

Сөю иде җанга ипләнгән.

“Ник сагышлы,— дидең,— бу җырың?”

“Умырзая чәчәкләрен җыйдым

Сиңа, диеп, алар, күз нурым!”

Яңа хисләр бөре үрләтеп,

Көннәрем дә якты, төннәрем дә,

Кояшка Ай йөрде үртәлеп.

Тергезелгән кебек пар учак,

Йөрәк уты киң күкләргә аша

Барды, җирдә шундый сихри чак.

Сөю көен көйләп кубызын,

Һәммә тараф тәмам җырга күчте,

Сайлап алып көйнең озынын.

Чайкалгалап алды бөдрә каен,

Һәр аһәңгә көйне кайтарып,

Күтәрде дә кулын, тынып калды

Барча тараф шунда аһ алып.

Китте көйләр кабат терелеп,

Мәңгелеккә таба ашкын көче

Белән җырга җырлар тезелеп.

Чәчрәделәр күккә тургайлар,

Тукран суккан барабаннар җыры

Белән тезелеште наратлар.

Быргыларын тартты боланнар,

Төлкеләр дә читтә калмадылар,

Кларнет та монда, гобойлар.

Скрипачлар монда, кубызлар,

Бу тукталмас табигатьнең җырын

Отып алган кебек дәрт кызлар

Егетләре кайда гынадыр?

Бу җырлары йөрәкләргә үтте,

Мондый чакта кем дә моңаер.

Җырда икән җанның сихәте,

Күңелләргә татар җыры тулса,

Шушыдыр ул җәннәт рәхәте!

Мәңгелектә калып хәтердә,

Җәннәт сарайлары ачылырлар

Диеп шушы безнең гомердә?

Тарафларда яңгыр чыклары

Кояш йотып елмайдылар, күңел

Кабынды да китте, учагы.

Әхлак йөрде ерып авызын,

Яшь наратлар торды бездән көнләп,

Кыр казлары тартты авазын.

Әйләнгәләп очып уздылар,

Җылы җилләр сабырлыгын җыеп

Кала алмас булып туздылар.

Ишеткәндәй хәйран калдым да

Болытларны шунда кочып алыр

Булып аштым күкләр катына.

Хистән җырга күчеп йөрәгең

Сөйләмәсә әгәр, күңелемне,

Өзәр идемме соң үзәгем?

Мөмкин булмагандыр, болыннар

Көтелмәгән олы сихри балку

Белән күмелделәр: “Ярың бар!”

Шашыныплар алды акылым,

Беренче яз иде түрләремдә,

Күңел түрләремдә син — ярым!

Чәчәкләрнең җыеп матурын,

Һәммәсен дә атап баруыңнан

Серләр дөньясында калдырдың.

Ә монысы — синең иреннәр!

Боларында — сөю ялкыннарың,

Ә алары — синең наз күзләр!”

Кушылыплар берсе-берсенә,

Көннәремә җылы төннәр үтте,

Хәлем төште йолдыз күзенә.

Мәхәббәткә кереп адашу!

Кемнәр сөя, утларында көя,

Ахырлары булсын кавышу.

Сибәр булып җирнең өстенә,

Мин йөредем канатланып очып —

Кереп киттек тормыш түренә!

* * *

Безнең гомер дәртле еллар буйлап

Ашыкканда, хәл алырга туктап,

Алып керә ямьле язларына.
Онытылган икән инде күптән...

И гомерләр, кая ашыккандыр?

Әллә хәтер аулый ялган күктән

Йолдызларны, бәлки адашкандыр?

Кайткан кебек язгы тормышыма,

Шул болынга килдем, йөрдем урап,

Хәйран итеп хисләр агышына.

Балавыздай эреп кояшыңнан,

Умырзая чәчәкләре тулган

Болыннардай җәелеп китәр сыман.

Башланмадымыни, и җанашым?

Умырзая болыныннан килә,

Яз башыннан гомер агышларым!