Ғылыми жоба тақырыбы: Слаймның адам денсаулығына әсері
Практическое значение научной работы
жүктеу/скачать 202.14 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Annotation Research theme
- Artemisia cina
- К І Р І С П Е Жусан
| Практическое значение научной работы: Научная работа является ценным материалом для заинтересованных в области билогии людям, школьникам как совержащая в себе научные сведения и познания по заданной теме.
Annotation Research theme : Artemisia - the main symbol of the Kazakh steppe Research aim : to complete their knowledge of the theme Artemisia, to elevate mind. The methods of research: Analysis, synthesis, generalization. The survey target: аrtemisia, the types of аrtemisia The structure and content of research: The research consists of the introduction, three paragraphs and conclusion, also the list of references. The meaning, purpose, objectives, the level of theme research are pointed out in the introduction. Artemisia cina, commonly known as santonica (zahr el shieh el -khorasani), Levant wormseed, and wormseed, is an Asian species of herbaceous perennial in the daisy family.[2][3] Its dried flowerheads are the source of the vermifugic drug santonin since ancient times.[4] Its common names arise from its known ability to expel worms. The powder is grayish-green in colour with an aromatic odour and a bitter taste. The plant is characterised by its spherical pollen grains, which are typical in the Asteraceae family, a fibrous layer on anthers, lignified, elongated, hypodermal sclerids, and clusters of calcium oxalate crystals. In addition to santonin, the above-ground parts of the plant contain betaine, choline, tannins, pigments, and an essential oil. The essential oil is largely composed of 1,8-cineole, but contains a wide variety of other compounds as well. К І Р І С П Е Жусан (Artemіsіa) –күрделігүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық, кейде бір не екі жылдық шөптесін өсімдіктер, шала бұта. Қазақстанның барлық жерінде – шөл-шөлейтті далада, таулы жерлерде өсетін 81 түрі бар. Жусанның биіктігі 10 – 60 см, кейде 1,5 – 2 м-дей болады. Сабағы тік немесе жерге жайылып өседі. Жапырағы кезектесіп орналасқан, қауырсын тәрізді, шеті тілімденген, кейде бүтін жиекті. Ұсақ гүлі қос жынысты, сары түсті, себеттері көп, әбден піскен кезде шашыраңқы иіліп келген сыпыртқы гүлшоғырын құрайды. Шілдеден қыркүйекке дейін гүлдейді. Жемісі – тұқымша. Жусанның 17 түрі – сирек кездесетін эндемик түрге жатады, ал Қазақстанда ғана өсетін бір түрі – дәрмененің дәрілік шөп ретінде ерекше мәні бар. Шырғалжын жусанның жапырағы мен сабағын жеуге болады, құм жусаны құм тоқтату үшін пайдаланылады. Арасында улы түрі (таврий жусаны) де кездеседі, оны мал жемейді. Жусан – құнарлы мал азығы, дәрілік, бояуыш, тағамдық, витаминді, эфир майлы өсімдік. Жусанды қолдан (мысалы, тамыржусан) да өсіреді.Ащы жусан Маңғыстауда өссе, биіктігі 60-100 ,кейде 120 см болады тамыры жуан.Шілде, маусымда гүлдейді.Ақжусан және қара жусан түрлері де бар.Балхаш-Алакөл ойысында өседі.Биіктігі 25-30 (45) см дейін өседі.Және дәрмене жусан одан соғыс жылдарында бірнеше дәрі-дәрмек түрі жасалған. Жалпы ата-бабаларымыз «жусан» деген сөзді естіген кезде жандары ерекше жадырап, туған жерге деген ерекше сағыныш сезімге бөленеді. Қазақ халқы үшін жусан қасиетті өсімдік. Алыс сапарға аттанғанда жусанды өзімен алып жүріп, туған жерге деген сағынышын басады, яғни «Отан» деген ұғыммен пара-пар мағынада айтылады. Қазақстанда өсетін жусанның 17 түрі сирек кездеседі және олардың кей түрлері тек біздің еліміздің аумағында өсетін эндемик түрлерге жатады. Мысалы, Қазақстанның оңтүстік аймағында ғана өсетін дәрмене деп аталатын жусанның шипалық қасиеті өте зор. Шырғалжын жусанының жапырағы мен сабағын тағам ретінде пайдалануға болады. Жусанның улы түрлері де бар. Ащы жусан, қара жусан, боз жусан (дәрмене) т.б. жусан түрлері құнарлы мал азығы болып саналады. Тамыржусан мен дәрмене жусаны қолдан өсіріледі. Еліміздің түрлі аймақтарында жусанға байланысты қойылған жер атаулары да көптеп кездеседі. Мысалы, «Жусандала» табиғи қорықтық белдемі, «Жусанды» Қызылқұм мен Сырдария аралығындағы жазық даланың атауы, «Жусандала» Қызылорда облысы Қармақшы ауданындағы көне қамал атауы және т. Өсімдіктер (Plantae) - тірі организмдер дүниесіндегі негізгі екі топтың бірі (біріншісі - жануарлар). Құрлықтың барлық жерінде өседі, суда кездесетін түрлері де бар. Өсімдіктердің 375 000-ға жуық түрі бар. Өсімдіктер тұқым тобының ең үлкені - гүлдейтін немесе жабық тұқымды өсімдіктер. Олардың 250 000-нан астам түрі бар. Өсімдіктер күн сәулесінің көмегімен(фотосинтез) өз қорегін табады. Саңырауқұлақтар бұрын өсімдіктер қатарына жатқызылатын, алайда өз қорегін өндірмейтін болғандықтан, қазір олар жеке класқа жіктелген. Олардың 100 000-ға жуық түрі бар.Өсімдіктердің тірі ағзалар ішіндегі алатын орны ерекше. Жер шарында өсімдіктердің 500 млн. астам түрлері бар. Өсімдік – жер шарының «өкпесі» деп бекер айтылмаған. Тіршілік атаулыны өсімдіксіз елестетуге болмайды. Қазақстан жері ұлан-байтақ. Осындай байтақ өлкенің табиғи жағдайы біркелкі емес, соған байланысты әр аймақтың өзіне ғана тән өсімдігі бар. Адамдар мен жануарларға оттегі қажет. Жылына бір адам тыныс алу үшін 173 мың литр оттегін қабылдайтыны анықталған. Өсімдіктер ауа қабатына оттегін бөліп шығарады, ауаны шаң мен улы газдан тазартады және ауаға ауру тудыратын бактерияларды жоятын ерекше зат бөліп шығарады. Өсімдік айналадағы ортаны жақсартады: ауа райын салқындатып, қатты желге тосқауыл болады; аптап ыстықты қайтарып, қысқы суықтың ызғарын бәсеңдетеді. Өсімдіктердің медицинада алатын орны да орасан зор. Өсімдіктің 150-ден астам түрлерінен дәрі жасалады. Оларды адам сәндік үшін де өсіріп, эстетикалық ләззат алып, рақаттанады. Соңғы 30-35 жылда Қазақстанда елеулі өзгерістер өсімдік өмірінде байқалады. Көптеген аймақтарда техногендік жүктеме малдың жəне өсімдіктің азғындауына, табиғи ресурстардың азуына жəне биологиялық табиғи өзгерістерге əкеліп соқты. Қазақстан Республикасында көпжылдық экологиялық стратегиясының ең басты мақсаты қоғамның жəне қоршаған ортаның үйлесімі жəне өзара əрекеттесуі болып табылады. Сонымен қатар экологиялық таза ортаны қалыптастыру мақсатына жету үшін 2030 жылға дейінгі аралықта 4 аса маңызды бағыттар белгіленген: қоршаған ортаны экологиялық қауіпсіз қалыптастыру, табиғи ресурстарды өз орнымен пайдалану, малдың жəне өсімдіктің түрлерін сақтау, экологиялық білімді нығайту. Флораны қорғау жұмысында ең маңызды мəселе өсімдіктердің эндемикалық түрлерін тұқым түрінде немесе тірі өсімдіктер түрінде сақтау қажет. Қазақтың қара баласы жусан дегенде ерекше сезімге бөленеді емес пе? Ұлан- байтақ даламыздың қай қиырына барсақ та, оны кездестіреміз. Жусан арғы-бергі қиыры атты адамға айшылық алыс жол болатын кең-байтақ жеріміздің сəнін кіргізіп тұрған секілді көрінеді. Жусан – күрделі гүлдер тұқымдасына жататын өсімдік, көп жылдық, кейде бір не екі шөптесін өсімдіктер, шала бұта. Жусан жер бетіндегі өсімдіктердің ішінде ең ащысы. Оның пайдалы жақтары жетерлік. Латындар бұл шөпті артемизия деп атайды. Шөптесін өсімдіктердің дəрілік қасиеттерінашқан Артемид құдайдың құрметіне осылай атаған. Ертеректе олимпияда ойындарында жеңіп шыққандарға сыйлық ретінде жусаннан жасалған сусын ішкізетін болған. жүктеу/скачать 202.14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|