Сутегі атомының элементарлық Бор теориясы. Бор теориясы болатын орбиталар радиустарының өрнегін алуға мүмкіндік берді, яғни, дискретті орбиталар радиустары келесі формуламен анықталады:
, ( n = 1, 2, 3, …). (15.5)
n – негізгі кванттық сан деп аталады. Атомның ішкі энергиясының мүмкін мәндерінің формуласы: ( n = 1, 2, 3, …) (15.6) (15.6) формуласымен анықталатын энргия деңгейлерінің схемасы (8.4) суретте көрсетілген.
Сутегі атомы (Z = 1) n күйден m күйіне ауысқанда фотон шығарылады
. (15.7)
Шығарылған сәуле жиілігі мына өрнекке тең:
. (15.8)
Бұл формула Бальмердің жалпылама формуласына (8.1) сәйкес келеді, Ридберг тұрақтысының R мәні былай анықталатынын айта кету керек
. (15.9)
Бұл өрнекке шамаларының сандық мәнін қойғанда, оның нәтижесі Ридберг тұрақтысының тәжірибелік нәтижесіне өте дәл сәйкес келгенін атап өткен жөн.
Бор теориясының жетістіктері мен кемшіліктері. Бор теориясын – атом теориясын дамытудағы жасалған үлкен қадам деп қарастыру керек. Ол классикалық физиканың атомның ішкі құбылыстарына қолдануға болмайтынын және микрооблыстарда кванттық заңдардың негізгі орын алатынын көрсетті.
Бірақ, Бор теориясын сутегі атомынан кейінгі ең қарапайым атомдардың бірі -гелий атомына қолданған кезде, оның кемшіліктері көрініп-ақ қалды. Өйткені Бор теориясы жартылай классикалық , жартылай кванттық теория еді.
КВАНТТЫҚ МЕХАНИКАНЫҢ НЕГІЗГІ ҰҒЫМДАРЫ.
16.1. Де–Бройль гипотезасы
16.2. Дэвиссон – Джермер тәжірибесі
16.3. Электрондардың дифракциясы
16.4. Анықталмағандық қатынастары
Де–Бройль гипотезасы (1924 ж.) – дуализм – тек қана оптикалық құбылыстардың ерекшеліктері емес, оның универсалдық мәні бар. Фотонның энергиясы Е = және импульсі р = бар. Де-Бройльдың идеясы бойынша электронның немесе кез-келген басқа бөлшектің қозғалысымен толқындық процесс байланысқан, ол процестегі толқын ұзындығы былай анықталады:
(16.1)
Достарыңызбен бөлісу: |
