Генетика пәні; тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті зерттеудің негізгі аспектілері
Еркек және әйел жынысты Гомогаметность және гетерогаметность: ағзалардың қандай топтарына тән?
жүктеу/скачать 461.52 Kb.
|
| Еркек және әйел жынысты Гомогаметность және гетерогаметность: ағзалардың қандай топтарына тән?
Сүтқоректілердің еркек жынысы гетерогаметенді-XY, ол екі түрлі сперматозоидты құрайды-х иУ хромосомасы бар гаметалар. Мейоздың арқасында X және Y хромосомалары бар сперматозоидтардың саны бірдей. Ол ұрпақтарда жынысы бойынша 1:1 мөлшерінде бөлінуді қамтамасыз етеді. Егер ұрықтандыру Х хромосомасы бар сперматозоидпен жүзеге асырылса, онда кариотипте ХХ болады және әйел дамиды, егер жұмыртқа Y хромосомасы бар сперматозоидпен ұрықтандырылса, еркек туады. Дрозофиланың кариотипі 8 данадан немесе 4 жұп хромосомадан тұрады, олардың 6-ы автосомалар (жыныссыз хромосомалар). Әйелдерде 2 жыныстық x хромосомалары, ал еркектерде XY болады. Егер аутосомалар А әрпі түрінде көрсетілсе, онда олардың кариотипін А6+ХХ, ал еркектерде А6+ХУ формуласымен ұсынуға болады. Бір қызығы, утканоста 10 жыныстық хромосома бар. XXXXXXXXXX комбинациясы әйелге, ал xyxyxyxyxy еркек береді. Ал утканос Y хромосомасы, жануарлардың басқа түрлерінен айырмашылығы, белгілі бір жерлерде гендерді рекомбинациялау мүмкіндігін жоғалтпады. Эхиднада 9 жыныстық хромосома бар: 5 Х хромосома және 4 Y хромосома (Y хромосомалары тек еркектерде болады). 43. Аналықта жұп X хромосомалар болғандықтан, мейоз нәтижесінде оларда бір типті жұмыртқа жасушасы түзіледі, әрқайсысында бірден X хромосома болады. Аталықта сперматозоидтердің бір типінде X хромосома болса, екінші типінде Ү хромосома болады. Сондықтан ұрықтану кезінде екі түрлі комбинация түзіледі. 1. X хромосомасы бар жұмыртқа жасушаны X хромосомасы бар сперматозоид ұрықтандырған жағдайда зиготада жұп XX хромосомалар болады. Мұндай зиготадан аналық даралар жетіледі. 2. X хромосомасы бар жұмыртка жасушаны Ү хромосомасы бар сперматозоид ұрықтандырған кезде, зиготада X және Ү хромосомалар болады. Мұндай зиготадан аталық даралар жетіледі. Сонымен сүтқоректілерде аналық жыныс — гомогаметалы да, аталық жыныс — гетерогаметалы болады. 44. Гетерогаметикалық жыныс-бұл генетикалық анықталған жыныс, дене жасушаларында екі түрлі жыныстық хромосоманың немесе біреуінің екі есе дозада болуына сәйкес келеді, бұл балама жыныстың пайда болуына әкеледі. Гетерогаметальды жыныстың жеке тұлғалары гаметалардың екі тобын береді (әртүрлі жыныстық хромосомалардың мазмұны бойынша). Гетерогаметикалық әйел жынысы гетерогаметикалық еркектерге қарағанда организмдер топтарының едәуір аз санында кездеседі. Кейбір түрлерде жынысты анықтаудың екі механизмі бар, атап айтқанда қылыш балықтарының бір түрі үшін (Xiphophorus тұқымдасы) W, X, Y және Z жыныстық хромосомалары белгіленген. 45. Y - әдетте жынысты анықтау көптеген хромосома түрлері, өйткені дәл Y-нің болуы немесе болмауы ер немесе әйелді анықтайды жыныстық қатынас туралы ұрпақ жылы шығарылған жыныстық көбею. Y хромосомасы аз сезінетінін байқау мейоздық рекомбинация және жылдамдатылған жылдамдығы бар мутация қалғанымен салыстырғанда деградациялық өзгеріс геном адаптивті функциясының эволюциялық түсіндірмесін ұсынады мейоз генетикалық ақпараттың негізгі бөлігіне қатысты. Брандей[25] мейоздың негізгі функциясы (атап айтқанда, мейоздық рекомбинация) геномның тұтастығын сақтау болып табылады, бұл мейоз бейімделу идеясына сәйкес келеді ДНҚ зақымдануын қалпына келтіру. жүктеу/скачать 461.52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|