13.Географиялық болжамдау
Географиялық болжамдардың міндеттерінің бірі - болашақта табиғи ортаның жағдайы мен дамуы туралы ғылыми негізделген болжамдар жасау. Болжамды сенімді ету үшін, ең алдымен, объектіге деген тарихи көзқарасқа сүйеніп, сәйкесінше оны даму процесінде қарастыру қажет. Болжаудың бірнеше жүздеген әдістері бар. Олардың кейбіреулері сізге таныс. Географиялық аналогия әдісі кейбір геожүйелердің даму заңдылықтарын басқаларына беруге мүмкіндік береді. Сонымен бірге жас ерекшелік жүйелері дамудың жоғары сатысында геожүйелер жолымен жүретінін болжауға болады. Болжаудың маңызды әдістерінің бірі экстраполяция болып табылады, ол болашақта қалыптасқан заңдылықтардың жалғасы болып табылады. Мұны істеу үшін объектіні жеткілікті түрде зерттеу керек. Математикалық модельдеу әдістері мен болжауында сәтті қолданылды.
Географиялық болжам - табиғи ортаны тиімді пайдалану жөнінде шешімдер қабылдау үшін оның жай-күйі мен даму беталысы туралы ғылыми негізделген пікірлер әзірлеу. Географиялық болжамдар салалық (метеорологиялық, гидрологиялық және тағы да басқалары) және кешенді болуы мүмкін; аумақтық қамтуы бойынша — ғаламдық, аймақтық және жергілікті; уақыттық қамтуы бойынша — қысқа мерзімді, орташа мерзімді, ұзақ мерзімді және тағы да басқалары болады. Болжамдардың жеделдігі бір мәнді болмайды, өйткені уақыт болжау нысанымен және әр түрлі жылдамдықпен дамитын табиғи ортаның бөліктерімен салғастырьшады. Географиялық болжамдар талдау, сараптық бағалау, экстраполяция және имитациялық үлгілеу әдістерін пайдалана отырып, арнайы жүргізілген географиялық зерттеулердің негізінде жүзеге асырылады.
14.Географиялық дүниетаным және географиялық ғылымдардың ламуы
http://emirsaba.org
Достарыңызбен бөлісу: |
